Bánh nhau thai có di chuyển không

Vị trí nhau thai có thể thay đổi theo thời gian cũng như tình trạng sức khỏe mẹ bầu. Tuy nhiên, mẹ bầu nên cẩn thận với một số trường hợp bánh nhau nằm sai vị trí, gây ảnh hưởng tiêu cực đến cả mẹ và bé cưng trong bụng.

Bắt đầu từ tuần thứ 11-12 của thai kỳ các bác sĩ đã có thể nhìn thấy được hình ảnh của bánh nhau. Tất cả những vấn đề bất thường về nhau đều có thể ảnh hưởng đến mẹ và bé. Đặc biệt, mẹ cần hết sức lưu ý trong trường hợp nhau thai ở sai vị trí.

Nhau thai nằm sai vị trí có thể gây ra sảy thai, sinh non, suy thai hoặc thậm chí tử vong

Vị trí an toàn của nhau thai

Hình thành ngay từ khi trứng được thụ tinh, nhau thai là một trong những bộ phận quan trọng góp phần nuôi dưỡng bào thai. Tùy thuộc vào cơ địa từng mẹ, vị trí nhau thai cũng có sự khác nhau. Tuy nhiên, phổ biến và an toàn nhất vẫn là những trường hợp sau:

– Nhau bám mặt trước (vị trí ở phía trước thành tử cung)

– Nhau bám ở phía trên thành tử cung

– Nhau bám ở bên phải hoặc bên trái tử cung

Nhau thai nằm sai chỗ: Cẩn thận không nguy!

Đối với những trường hợp nhau thai nằm sai vị trí thường tiềm ẩn nguy cơ như: Sinh non, sảy thai, thai chết lưu hoặc những biến chứng nguy hiểm khác cho sức khỏe mẹ bầu. Khám thai định kỳ là điều cần thiết nhằm phát hiện sớm những bất thường khi mang thai, nhất là khi nhau thai nằm ở 3 vị trí sau:

Khi trứng đã được thụ tinh tạo thành hợp tử bám vào tử cung và dần hình thành nên nhau thai. Tuy nhiên nếu hợp tử này không di chuyển và vẫn “cư trú” ở phía dưới tử cung thì sẽ có hiện tượng nhau thai bám thấp.

Nguyên nhân: Do tử cung của mẹ bị dị dạng hoặc có tiền sử nạo hút thai thì hiện tượng nhau thai bám thấp sẽ cao hơn so với người bình thường.

Nguy cơ có thể gặp phải khi bị nhau thai bám thấp:

– Cản trở đường đi của thai nhi khi mẹ chuyển dạ chuẩn bị sinh. Theo đó, khi cổ tử cung mở, nhau thai tràn ra ngoài làm cho mẹ bị mất máu nhiều, thậm chí có thể gây tử vong.

– Tăng nguy cơ sảy thai hoặc sinh non. Vì vậy, đa phần những trường hợp nhau bám thấp thường được bác sĩ chỉ định sinh mổ hoặc nhập viện sớm để theo dõi.

Vị trí nhau thai có thể thay đổi theo thời gian. Nếu phát hiện sớm, có chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý cũng như hạn chế các hoạt động mạnh, nhau thai sẽ trở lại vị trí bình thường. Thay vì quá lo lắng, mẹ nên đi khám thai đều đặn để biết nhau thai có thay đổi vị trí hay không.

Đây là một biến chứng khi mang thai, vị trí bánh nhau nằm ngay cổ tử cung án ngữ trước lối ra của thai nhi khi chuyển dạ.

Nguyên nhân: Hiện tại không có một nguyên nhân rõ ràng nào gây nên hiện tượng nhau tiền đạo. Tuy nhiên khi mẹ bầu có tiền sử nhau tiền đạo, sẹo mổ trên cổ tử cung, đa thai, hút thuốc lá sẽ có nguy cơ bị nhau tiền đạo cao hơn.

Nguy cơ khi bị nhau tiền đạo:

– Khi bị nhau tiền đạo, mẹ bầu có thể bị chảy máu trong 3 tháng cuối thai kỳ, trong khi chuyển dạ và sau khi sinh. Đồng thời, nhau tiền đạo cũng gây nên tình trạng khó sinh, khó điều chỉnh ngôi thai. Thời gian chuyển dạ càng kéo dài càng làm ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé.

– Mẹ bị nhau tiền đạo thường xuất huyết âm đạo gây mất máu nhiều, thậm chí là tử vong.

– Trẻ sinh ra dễ bị suy do thiếu máu, sinh non thiếu tháng vì có khả năng phải chấm dứt thai kỳ sớm do mẹ bị nhau tiền đạo.

Những vị trí bám bất thường của nhau thai

Là trường hợp nhau nằm ở vị trì bình thường nhưng lại bám vượt quá lớp niêm mạc tử cung, ăn sâu vào tử cung. Nhau thai bám rất chắc và có thể xuyên qua tử cung rồi lấn sang cả các bộ phận khác như ruột, bàng quang. Nhau cài răng lược không thể bong tróc ra sau khi sinh như bình thường.

Nguyên nhân: Vẫn chưa có nguyên nhân cụ thể gây nên tình trạng này, nhưng có thể liên quan đến nhau tiền đạo và sinh mổ trước đó. Đối với người bị nhau tiền đạo thì nhau cài răng lược chiếm từ 5-10%. Người sinh mổ có nguy cơ cao hơn từ 4-5 lần sao với người sinh thường.

– Nhau cài răng lược có thể bám rất chắc vào tử cung, không bong tróc tự nhiên sau sinh, gây băng huyết, đe dọa đến tính mạng của mẹ và thai nhi.

– Mẹ bầu rất dễ sinh non khi bị nhau cài răng lược, trẻ sinh ra nhẹ cân, suy dinh dưỡng.

– Tình huống nguy hiểm hơn là mẹ có thể bị xuất huyết trong khi tách nhau thai. Nếu xuất huyết nặng mẹ bầu có thể tử vong.

– Trong quá trình sinh, để tách nhau thai ra thì mẹ có thể sẽ bị tổn thương tử cung và các cơ quan bên trong.

Nhau thai là bộ phận hình thành bên trong tử cung khi mang thai để cung cấp cho thai nhi oxy và chất dinh dưỡng. Nhau thai có thể tự gắn vào bất kỳ vị trí nào sau đây:

• Phía sau lòng tử cung

• Phía trước lòng tử cung

• Về phía bên lòng tử cung

• Bám đáy tử cung

• Nằm thấp (ở dưới cùng của tử cung và đôi khi thậm chí ngay trên cổ tử cung).

Trong các vị trí nêu trên, khi nhau thai bám quá thấp cổ tử cung, đây là loại nhau tiền đạo và có thể gây nguy hiểm cho thai kỳ.

Nhau tiền đạo là gì?

Nhau tiền đạo là tình trạng xảy ra khi một phần hoặc tất cả bánh nhau nằm vắt ngang qua cổ tử cung thay vì bám cao hơn trên thành tử cung của người mẹ. Trong bệnh lý nhau tiền đạo, hoàn toàn đúng theo nghĩa đen là nhau thai nằm “ngay phía trước” đầu em bé, hay nói khác hơn là nằm chặn ngay cổ tử cung người mẹ, làm cản đường ra của em bé.

Có hai trường hợp nhau tiền đạo: một phần hoặc hoàn toàn. Nếu là nhau tiền đạo một phần, nghĩa là chỉ có phần cạnh dưới choàng qua cổ tử cung, thì đôi khi vẫn còn chỗ để đầu em bé đi ra. Điều này có nghĩa là vẫn có thể sinh bằng ngã âm đạo. Nếu nhau thai che toàn bộ cổ tử cung thì lựa chọn duy nhất là mổ lấy thai. Khi đó, thai phụ có thể cần phải nhập viện để theo dõi và cân nhắc về những giám sát phù hợp cho cuộc sinh

Mặc dù gây những rủi ro trong cuộc sinh, nhưng nhau tiền đạo không có khả năng ảnh hưởng đến thai kỳ và sự phát triển của thai nhi. Trên thực tế, các trường hợp thai phụ có nhau tiền đạo khá là phổ biến.

     

Hình ảnh các vị trí bám của nhau thai

Vị trí nhau có làm việc mang thai trở nên khác biệt hay không?

Đôi khi, có nhau thai mặt trước có thể khiến phụ nữ khó cảm nhận chuyển động của thai nhi. Trong một số trường hợp, nó có thể khiến cho bác sĩ sản khoa gặp khó khăn hơn trong việc phát hiện nhịp tim thai nhi.

Do vị trí của nhau thai trước mặt thai nhi, thai phụ có nhau thai phía trước có thể không cảm thấy chuyển động của thai nhi mạnh như người phụ nữ có nhau thai mặt sau, đặc biệt là ở những tháng đầu thai kì.

Trong trường hợp thai phụ cần chọc ối, nhau thai mặt trước có thể khiến bác sĩ khó thực hiện thủ thuật hơn. Chọc dò ối là một thủ thuật lấy mẫu nước ối bao quanh thai nhi. Bác sĩ sẽ phân tích nước ối để kiểm tra các dấu hiệu bất thường khi nghi ngờ có bệnh lý nghiêm trọng đối với sự phát triển của thai nhi.

Chẩn đoán vị trí nhau

Bác sĩ có thể xác định vị trí của nhau thai bằng siêu âm, thường được tiến hành trong khoảng từ 18 đến 20 tuần của thai kỳ.

Đôi khi, siêu âm thai cần được kiểm tra gần hơn với ngày sinh để kiểm tra vị trí của nhau thai và đảm bảo rằng nhau thai không chặn cổ tử cung.

Tầm soát nhau tiền đạo

Bạn sẽ không thể biết được trừ khi bạn được thông báo từ kết quả siêu âm thai. Một trong những mục đích của việc siêu âm thai là để xác định vị trí và kích thước của nhau thai. Nếu được thông báo có nhau bám thấp hoặc nhau tiền đạo, bạn sẽ được các bác sĩ theo dõi chặt chẽ. Bạn sẽ được đề nghị siêu âm thường xuyên để xem nhau thai có di chuyển lên trên khi tử cung mở rộng ra hay không. Thông thường, bạn có thể bị chảy máu đỏ tươi từ âm đạo. Nó thường không gây đau đớn và máu thì trông rất tươi. Bác sĩ sẽ tầm soát kỹ hơn nêu có các yếu tố nguy cơ, một số ví dụ:

• Đã từng phẫu thuật tử cung, như nạo thai hay sinh mổ
• Trên 30 tuổi
• Mang thai đôi hoặc đa thai
• Hút thuốc lá
• Cấy trứng đã thụ tinh vào phía dưới thấp của tử cung người mẹ

Nếu đã từng có nhau tiền đạo trước đó, bạn sẽ có thêm cảnh báo.

Khi bác sĩ sản khoa kiểm tra vùng bụng của bạn, họ sẽ lưu ý tư thế của em bé. Nếu bé nằm ở ngôi ngược (mông xuống dưới thay vì là đầu), hoặc ngôi ngang (nằm ngang trong tử cung) thì đó cũng có thể là dấu hiệu của nhau tiền đạo. Lý do là phần không gian trong tử cung nơi em bé cần nằm như bình thường đã bị chiếm bởi nhau thai.

     

Hình ảnh siêu âm có thể cho biết vị trí bám của nhau thai

Những rủi ro của nhau tiền đạo

Đối với Mẹ:

• Chảy máu nhiều và khó kiểm soát.
• Phải thay đổi kế hoạch sinh vì mổ lấy thai giờ đây trở thành lựa chọn duy nhất.
• Sinh non và những rủi ro liên quan.
• Trong trường hợp nặng, có thể cần phải cắt bỏ tử cung nếu nhau thai không chịu tách ra khỏi lớp niêm mạc tử cung.
• Sốc do mất máu.

Đối với em bé:

• Sinh non và những rủi ro liên quan.
• Thiếu oxy với khả năng tổn thương não và tử vong.
• Mất máu.

Điều trị

Không có biện pháp điều trị cụ thể nào hơn là theo dõi và chờ đợi. Nếu người mẹ không bị chảy máu thì không cần phải theo dõi đặc biệt. Ngược lại, nếu chảy máu, cần phải nằm nghỉ trên giường và được giám sát chặt chẽ. Khuyến cáo chung là tránh quan hệ tình dục trong giai đoạn xuất huyết. Tốt nhất là tránh bất kỳ tổn thương nào ở cổ tử cung. Tương tự, bất kỳ hoạt động nào có thể dẫn đến co thắt tử cung, chẳng hạn như kích thích đầu vú hoặc tình trạng cực khoái hay kích động cực điểm đều cần phải tránh.

Có thể bạn quan tâm: Suy thai là gì?

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp