Biên pháp tự từ trong bài Bàn luận về phép học
Câu 3: Nội dung và nghệ thuật văn bản Bàn luận về phép học
Nội dung: Bài tấu giúp ta hiểu được mục đích của việc học là để làm người có đạo đức, có tri thức, góp phần xây dựng đất nước chứ không phải học để cầu danh lợi. Học tốt phải có phương pháp họ, học rộng nắm gọn, học phải đi đôi với hành. Nghệ thuật:
Trắc nghiệm ngữ văn 8: bài Bàn luận về phép học Câu 5: Hãy nêu ngắn gọn những nội dung chính và chi tiết kiến thức trọng tâm bài học " Bàn luận về phép học"
[toc:ul] A. Ngắn gọn những nội dung chính1. Giới thiệu chung
2. Phân tích bài thơ a. Bàn luận về mục đích của việc học Mục đích chân chính của việc học chính là để làm người:
=> Học để trở thành người tốt có tri thức, đạo đức. B. Bàn luận về cách học Phạm vi học: Việc học phải được phổ biến rộng khắp. Phương pháp học :
=> Nguyễn Thiếp có con mắt nhìn cách tân về phép học: sự mới mẻ, tiến bộ, đúng đắn, thực tiễn, khoa học c. Tác dụng của phép học
B. Phân tích chi tiết nội dung bài học1. Bàn luận về mục đích của việc học Mục đích chính của việc học
2. Bàn luận về cách học Phê phán những lối học sai trái, lệch lạc, không đạt hiệu quả:
Kết quả của những lối học lệch lạc: Hỏng từ chúa đến quần thần đến dân chúng. Chính điều ấy là một trong những nguyên nhân khiến nước mất nhà tan, vận nước ngắn ngủi, đời sống nhân dân không thể phát triển, văn minh được. Phương pháp học đúng đắn:
=> Kết quả: đào tạo được nhân tài, nhà nước thịnh trị. Cách tác giả dùng cách nói tăng tiến để thấy được mối quan hệ giữa giáo dục với chính trị: giáo dục tạo ra người tài đức, đất nước có người tài thì sẽ thái bình thịnh trị. 3. Tác dụng của phép học Cuối cùng tác giả khẳng định tác dụng to lớn và lâu dài của việc học đối với mỗi cá nhân và cho toan đất nước. Họa may kẻ nhân tài mới lập được công, nhà nước nhờ thế mà vững yên. Đó mới thực là cái đạo ngày nay có quan hệ tới lòng người. Xin chớ bỏ qua
4. Tổng kết
1. Phần đầu tác giả nêu khái quát mục đích chân chính của việc học. Mục đích đó là gì? 2. Tác giả đã phê phán những lối học lệch lạc, sai trái nào? Tác hại của lối học ấy là gì? 3. Để khuyến khích việc học, Nguyễn Thiếp khuyên vua Quang Trung thực hiện những chính sách gì? 4. Bài tấu có đoạn về “phép học”, đó là những “phép học” nào? Tác dụng và ý nghĩa của những phép học ấy? Từ thực tế việc học của bản thân, em thấy phương pháp học tập nào là tốt nhất? Vì sao? 5. Xác định trình tự lập luận của đoạn văn bằng một sơ đồ. I. Tác giả , tác phẩm 1. Tác giả Nguyễn Thiếp (1723 – 1804) tự là Khải Xuyên, hiệu là Lạp Phong Cư Sĩ, người đương thời kính trọng gọi là La Sơn Phu Tử, quê ở làng Mật Thôn, xã Nguyệt Ao, huyện La Sơn (nay thuộc huyện Đức Thọ), tỉnh Hà Tĩnh. Nguyễn Thiếp là người “thiên tư sáng suốt, học rộng hiểu sâu”, từng đỗ đạt, làm quan dưới triều Lê nhưng sau đó từ quan về dạy học. 2. Thể loại Tấu là một loại văn thư của bề tôi, thần dân gửi lên vua chúa để trình bày sự việc, ý kiến, đề nghị thời xưa. 3. Tác phẩm Bàn luận về phép học là phần trích từ bài tấu của Nguyễn Thiếp gửi vua Quang Trung vào tháng 8 năm 1791. Văn bản chỉ rõ mục đích của việc học là để làm người có đạo đức, có tri thức, góp phần làm hưng thịnh cho đất nước. II. Đọc hiểu văn bản Câu 1 trang 78 - SGK Ngữ văn 8 tập 2: Phần đầu tác giả nêu khái quát mục đích chân chính của việc học. Mục đích đó là gì? Ở đoạn đầu “Ngọc không mài… những điều tệ hại ấy” tác giả nêu rõ mục đích chân chính của việc học: + Học để “biết rõ đạo” + Học cách làm người, để sống tốt, cư xử đúng mực. → Việc học mang ý nghĩa to lớn, cao quý: học để biết cách sống chuẩn mực. Câu 2 trang 78 - SGK Ngữ văn 8 tập 2: Tác giả đã phê phán những lối học lệch lạc, sai trái nào? Tác hại của lối học ấy là gì? Sau khi xác định mục đích của việc học, tác giả soi vào thực tế đương thời để phê phán những biểu hiện lệch lạc, sai trái trong việc học. Lối học này gây những tác hại lớn. Tác hại của lối học lệch lạc, sai trái đó là làm cho “chúa trọng nịnh thần” người trên, kẻ dưới đều thích sự chạy chọt, luồn cúi, không có thực chất, dẫn đến cảnh “nước mất, nhà tan”. Câu 3 trang 78 - SGK Ngữ văn 8 tập 2: Để khuyến khích việc học, Nguyễn Thiếp khuyên vua Quang Trung thực hiện những chính sách gì? + Học phải biết kết hợp với hành. Học không phải chỉ đế biết mà còn để làm. Câu 4 trang 78 - SGK Ngữ văn 8 tập 2: Bài tấu có đoạn về “phép học”, đó là những “phép học” nào? Tác dụng và ý nghĩa của những phép học ấy? Từ thực tế việc học của bản thân, em thấy phương pháp học tập nào là tốt nhất? Vì sao? Bài tấu bàn về "phép học" đó là những phép học: - Từ đơn giản đến phức tạp: học bồi lấy gốc - Từ thấp đến cao: tuần tự tiến lên Tứ thư Ngũ kinh, Chư sử - Từ lý thuyết đến thực hành: học kết hợp với thực hành → Khi thực hiện theo phép học này người học mới có thể "lập công trạng", lấy những điều học được mang lại cho đất nước sự "vững yên", "thịnh trị" cho đất nước. → Từ việc học của bản thân, em thấy phương pháp học tốt nhất là học từ những thứ cơ bản, rồi tới những điều phức tạp. Học phải kết hợp với thực hành để việc học trở nên nhuần nhuyễn, có ích. Câu 5 trang 78 - SGK Ngữ văn 8 tập 2: Xác định trình tự lập luận của đoạn văn bằng một sơ đồ. Củng cố bài học bằng sơ đồ lập luận của đoạn văn: Luyện tập Câu 1 trang 79 - SGK Ngữ văn 8 tập 2: Phân tích sự cần thiết và tác dụng của phương pháp "học đi đôi với hành". Sự cần thiết và tác dụng của phương pháp “học đi đôi với hành” Học là quá trình tiếp thu kiến thức và lý thuyết, lý luận. Hành là quá trình áp dụng lý thuyết học được vào thực tiễn đời sống và lao động. Phương pháp “học đi đôi với hành” chính là sự kết hợp hoàn hảo giữa nhận thức và hành động của con người, tạo ra tính thực tiễn, bổ sung lẫn nhau làm cho những điều chúng ta học trở nên có ý nghĩa và kết quả. Nếu chỉ học mà không thực hành sẽ sa vào lý thuyết suông, không thể nắm bắt được ý nghĩa sâu sắc với thực tiễn. Học đi đôi với hành thực sự cần thiết và hữu dụng với tất cả mọi người. Song trên thực tế nước ta, phương pháp này chưa được xem trọng, đó là nguyên nhân làm cho chất lượng giáo dục không được cải thiện. Vì thế cần xác định đúng đắn mục tiêu học tập, và thường xuyên áp dụng phương pháp “học đi đôi với hành” để việc học trở nên ý nghĩa. |