Mẹo Hay Cách

Cách khác phục giãn bể thận ở thai nhi

Giãn đài bể thận ở thai nhi là dấu hiệu bất thường hay gặp nhất khi siêu âm chẩn đoán trước sinh. Đa số trường hợp giãn bể thận ở thai nhi không nguy hiểm, chỉ cần thăm khám thường xuyên để theo dõi trong suốt 40 tuần thai kỳ.

Giãn bể thận thai nhi hay còn gọi là thận ứ nước một hoặc hai bên, xảy ra khoảng 1% số thai nhi [thai nhi nam nhiều hơn nữ]. Siêu âm đường kính trước và đường kính sau bể thận thai nhi và tùy vào tuổi thai để chẩn đoán giãn bể thận.

Giữa 15-20 tuần: ≥ 4mm.
Giữa 20-30 tuần: ≥ 5mm.
Trên 30 tuần : ≥ 7mm.

Với thai trên 20 tuần, đường kính trước sau bể thận ≥ 10mm được gọi là thận ứ nước, khi đó cần khảo sát có giãn các đài thận hay không.

Giãn bể thận ở thai nhi nam nhiều hơn nữ

2. Nguyên nhân gây giãn bể thận theo tuổi thai

Giãn bể thận có thể xảy ra tại bất cứ thời điểm nào của thai kỳ. Có nhiều nguyên nhân gây giãn bể thận ở thai nhi, nhưng đa số là không có nguyên nhân cụ thể. Một số nguyên nhân thường gặp như:

Giãn thận sinh lý: đây là tình trạng thoáng qua tại thời điểm siêu âm. Đa số các trường hợp giãn thận sinh lý phát hiện từ thời kỳ bào thai. Tình trạng giãn sẽ không tăng thêm hoặc dần cải thiện qua thời gian, có thể đến một vài năm sau khi trẻ sinh ra;
Giãn thận do tắc nghẽn niệu quản;
Tắc nghẽn niệu đạo;
Thận – niệu quản đôi;
Thận đa nang;
Trào ngược bàng quang – niệu quản.

3. Giãn bể thận ở thai nhi có nguy hiểm không?

Giãn bể thận ở thai nhi không phải là tình trạng quá nguy hiểm. Đa số trường hợp được chẩn đoán giãn bể thận, thai phụ có thể theo dõi mỗi 2 – 4 tuần trong suốt thai kỳ để đánh giá thêm. Có khá nhiều trường hợp sau vài tuần trở lại bình thường.

Có một số trường hợp vẫn giữ nguyên mức độ và ít trường hợp diễn tiến nặng dần. Khoảng 10-60 % giãn bể thận sẽ thoái lui trong tử cung, nghĩa là vẫn có tình huống thai nhi sẽ trở về bình thường sau sinh. Nếu giãn bể thận quá nặng nề [gây thận ứ nước độ 3] có nguy cơ ảnh hưởng đến chức năng thận bên giãn. Thận còn lại vẫn hoạt động bình thường thì không ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe chung của bé.

Giãn bể thận thai nhi không phải là tình trạng quá nguy hiểm

4. Cách khắc phục giãn bể thận ở thai nhi

Đa số các trường hợp giãn thận nhẹ, siêu âm thai không có bất thường đều là giãn thận sinh lý và chỉ cần theo dõi sát theo lịch khám thai của bác sĩ và không cần can thiệp gì đối với bào thai. Trong trường hợp này sau sinh cần thông báo tình trạng giãn thận của bé với bác sĩ chuyên khoa, nếu cần có thể làm thêm các xét nghiệm khác: hình ảnh học hệ tiết niệu, thử máu đánh giá chức năng thận sau sinh....

Tuy nhiên, một số ít trường hợp giãn đài bể thận thai nhi là một bất thường tiết niệu nằm trong bệnh cảnh chung của bất thường về gen và nhiễm sắc thể, trong đó có hội chứng Down. Để đánh giá nguy cơ cần thông tin về tiền sử gia đình, tiền sử sản khoa, các lần siêu âm trước, kết quả siêu âm hiện tại...

Để bảo vệ sức khỏe của sản phụ và thai nhi tốt nhất trong suốt thai kỳ, bạn nên sử dụng các dịch vụ thai sản trọn gọn tại cơ sở y tế uy tín để có thể phát hiện, xử lý những bất thường có thể xảy ra trong suốt thai kỳ.

Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện có dịch vụ thai sản trọn gói như một giải pháp giúp mẹ bầu an tâm, vì đã có sự đồng hành của đội ngũ y bác sĩ trong suốt thai kỳ. Khi lựa chọn Thai sản trọn gói, thai phụ được:

Quá trình mang thai được theo dõi bởi đội ngũ bác sĩ có trình độ chuyên môn cao
Thăm khám đều đặn, phát hiện sớm các vấn đề bất thường
Thai sản trọn gói giúp thuận tiện cho quá trình sinh đẻ
Trẻ sơ sinh được chăm sóc toàn diện

Để đăng ký khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ đến Hotline Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.

XEM THÊM:

Kiểm tra lại tình trạng giãn bể thận cho trẻ như thế nào?
Giãn thận ở thai nhi: Những điều cần biết
Siêu âm thai tuần 28 phát hiện nốt phản xạ âm thất trái, ruột phản âm sáng độ 2, giãn bể thận có sao không?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Văn Thành - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long

Siêu âm thai là cách tốt nhất để phát hiện nguyên nhân giãn thận ở thai nhi. Chính trong từng cột mốc của thai kỳ, qua siêu âm những bất thường hệ thống tiết niệu của trẻ sẽ được phát hiện dựa vào lượng nước ối của mẹ.

Bể thận của thai nhi thường có kích thước < 4 mm trước 19 tuần, < 5 mm trước 29 tuần và < 7 mm sau 30 tuần. Vì vậy, nếu chỉ số này lớn hơn mức bình thường thì được đánh giá là thai nhi bị giãn bể thận. Tuy nhiên, việc đánh giá lần đầu nên được tiến hành đánh giá lại sau 30 phút vì tình trạng giãn thận có thể chỉ thoáng qua. Các trường hợp giãn bể thận ở thai nhi nhẹ thì sẽ ổn định lại hoặc thoái lui ở giai đoạn sơ sinh của trẻ.

Giãn thận ở thai nhi cũng là một dấu hiệu cảnh báo hội chứng Down ở trẻ nếu như chúng xuất hiện cùng các dấu hiệu bất thường khác.

2. Giãn thận ở thai nhi có nguy hiểm không?

Hầu như khi nghe tới giãn bể thận thai nhi, các bà bầu sẽ nghĩ đó là một hiện tượng nguy hiểm nhưng sự thật là đa số trường hợp chỉ cần theo dõi bằng siêu âm trong suốt 40 tuần thai.

Bà bầu luôn giữ tâm trạng vui vẻ tận hưởng niềm vui thai kỳ vì cơ bản quá trình mang thai, ngày dự sinh, phương pháp sinh sẽ không bị ảnh hưởng bởi tình trạng này. Các bà mẹ chỉ cần ghi nhớ tình trạng của con để thông báo cho bác sĩ siêu âm chẩn đoán trước sinh mỗi khi đi kiểm tra.

Sau khi bé được sinh ra, các bác sĩ chuyên khoa sơ sinh sẽ thăm khám cho bé, mục đích là để phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh nếu có như ẩn tinh hoàn, thoát vị bẹn...

Các mẹ cần giữ một tinh thần lạc quan và khám thai theo lịch hẹn của bác sĩ để sinh con suôn sẻ

3. Nguyên nhân giãn bể thận ở thai nhi

Có nhiều nguyên nhân gây giãn bể thận ở thai nhi, nhưng đa số là không có nguyên nhân cụ thể. Về căn bản, có thể kể một số nguyên nhân như sau:

3.1 Giãn thận sinh lý

Tình trạng giãn thận chỉ là thoáng qua tại thời điểm siêu âm. Đa số các trường hợp giãn thận phát hiện từ thời kỳ bào thai là thuộc trường hợp này. Tình trạng giãn sẽ không tăng thêm hoặc dần cải thiện qua thời gian, có thể đến một vài năm sau khi trẻ sinh ra.

3.2 Giãn thận do tắc nghẽn niệu quản

Thông thường có 2 vị trí có thể tắc nghẽn trên đường tiết niệu. Vị trí thường gặp nhất là ở vị trí nối giữa bể thận và niệu quản.

3.3 Tắc nghẽn niệu đạo

Tắc nghẽn niệu đạo lâu ngày sẽ làm bàng quang căng, không co bóp đẩy nước tiểu ra ngoài được, lâu dần ảnh hưởng đến niệu quản và bể thận của thai nhi.

3.4 Thận - niệu quản đôi

Thông thường mỗi người chỉ có một thận, một niệu quản ở một bên cơ thể. Tuy nhiên, có khoảng 1% trong số tất cả mọi người có nhiều hơn một niệu quản xuất phát từ thận, trường hợp này gọi là thận – niệu quản đôi. Hầu hết đều không có triệu chứng gì và không ảnh hưởng gì đến sức khỏe.

Tuy nhiên, tắc nghẽn của niệu quản và thận phụ, thông thường ở phía trên thận chính có thể gặp ở 1/5.000 trẻ. Siêu âm chẩn đoán trước sinh có thể thấy hình ảnh giãn một phần thận. Niệu quản phụ này thường bị tắc ở vị trí đổ lạc chỗ vào bàng quang, gây nên hình ảnh giãn niệu quản ngoằn ngoèo và túi phình chèn vào trong lòng bàng quang.

3.5 Thận đa nang

Thận đa nang có nguyên nhân là do sự tắc nghẽn hoàn toàn của niệu quản từ thời kỳ bào thai, thận đa nang không thể bài tiết nước tiểu và không phát triển bình thường. Thông thường chỉ gặp ở một bên thận, và thận bên kia thường phát triển mạnh để bù trừ nên chức năng thận tổng thể vẫn hoàn toàn bình thường.

3.6 Trào ngược bàng quang - niệu quản

Tình trạng này gặp ở 5 - 25% số trường hợp phát hiện giãn thận trước sinh, trào ngược bàng quang niệu quản là tình trạng nước tiểu có thể đi từ bàng quang lên niệu quản do mất cơ chế chống trào ngược của vị trí đổ của niệu quản vào bàng quang.

Sự trào ngược kéo dài có thể làm giãn niệu quản, bể thận và làm cho trẻ có nguy cơ cao bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu, cần phải dùng kháng sinh dự phòng trong vòng một năm đầu đời.

4. Cách chữa giãn bể thận ở thai nhi

Trong đa số các trường hợp giãn bể thận chỉ cần theo dõi bằng siêu âm trong suốt thời kỳ thai nhi

4.1 Theo dõi trong thời kỳ bào thai

Trong đa số các trường hợp, chỉ cần theo dõi bằng siêu âm trong suốt thời kỳ mang thai. Quá trình mang thai sẽ không bị ảnh hưởng gì bởi tình trạng này, cũng như thời gian dự kiến sinh, phương pháp sinh [đẻ thường hay đẻ mổ]. Tuy nhiên, các bà mẹ cần ghi nhớ tình trạng của con để thông báo cho bác sĩ siêu âm chẩn đoán trước sinh mỗi khi đi kiểm tra. Và tốt nhất, nên sinh ở các cơ sở y tế lớn, có điều kiện chẩn đoán và hội chẩn với các bác sĩ ngoại nhi ngay từ khi bé mới sinh ra đời.

4.2 Theo dõi sau sinh

Sau khi bé được sinh ra, tại các bệnh viện sản lớn, luôn luôn có các bác sĩ chuyên khoa sơ sinh sẽ thăm khám cho bé, mục đích là để phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh nếu có [ẩn tinh hoàn, lỗ đái thấp, thoát vị bẹn,...].

Bé cần được siêu âm kiểm tra dị tật bẩm sinh hệ tiết niệu trong vòng một tuần đầu sau sinh, tốt nhất là vào ngày thứ 3 để đánh giá mức độ giãn thận và tắc nghẽn đường tiết niệu. Không nên tiến hành siêu âm quá sớm, bởi vì trẻ sơ sinh trong những ngày đầu sẽ diễn ra sự mất nước sinh lý, bể thận có thể tự nhỏ đi vì thế nên không phản ánh đúng tình trạng bệnh lý nếu có. Dựa trên kết quả siêu âm, bác sĩ chuyên khoa ngoại nhi sẽ đánh giá và đưa ra phương pháp điều trị thích hợp.

Theo đó, trẻ bị trào ngược bàng quang - niệu quản có thể cần phải điều trị kháng sinh dự phòng để đề phòng bệnh lý nhiễm khuẩn tiết niệu. Tuy nhiên, cũng có thể trẻ sẽ phải phẫu thuật nếu có dấu hiệu rõ ràng của sự tắc nghẽn đường tiết niệu, siêu âm kiểm tra phát hiện tình trạng giãn thận nặng lên, kết hợp với các triệu chứng của nhiễm khuẩn tiết niệu tái đi tái lại nhiều lần.

Với trẻ bị thận đa nang, thận bên kia đa số bình thường và đảm bảo đủ chức năng. Trừ khi thận này gây triệu chứng, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ không thì có thể điều trị bảo tồn, không cần can thiệp phẫu thuật khi trẻ còn quá nhỏ. Bác sĩ sẽ theo dõi tình trạng thận trong vòng 6 tháng đến một năm và quyết định cắt bỏ khi đến thời điểm thích hợp.

Điều quan trọng nhất là các mẹ bầu cần giữ một tinh thần lạc quan và khám thai theo lịch hẹn của bác sĩ để sinh con suôn sẻ.

Để bảo vệ sức khỏe mẹ và bé toàn diện, bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện có dịch vụ thai sản trọn gói, với đội ngũ bác sĩ trình độ chuyên môn cao, hệ thống máy siêu âm, thiết bị y tế được trang bị hiện đại sẽ kịp thời nhận biết những bất thường trong thời kỳ mang thai, giúp theo dõi sức khỏe của mẹ và bé ngay từ đầu thai kỳ, phát hiện sớm và can thiệp kịp thời các vấn đề sức khỏe.

Sau khi sinh, bé sẽ được chăm sóc trong phòng vô trùng trước khi được đưa trở về với mẹ. Sản phụ sẽ được nghỉ ngơi tại phòng bệnh cao cấp, được thiết kế theo tiêu chuẩn khách sạn quốc tế, một mẹ một phòng với đầy đủ trang thiết bị tiện nghi, hiện đại. Mẹ sẽ được các chuyên gia dinh dưỡng tư vấn phương pháp nuôi dưỡng bé trước khi xuất viện. Tái khám sau sinh với cả mẹ và bé với các bác sĩ Sản khoa - Nhi khoa hàng đầu.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để được giảm ngay 10% phí khám khi đặt hẹn khám lần đầu trên toàn hệ thống Vinmec [áp dụng từ 1/10 - 31/10/2022]. Quý khách cũng có thể quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn tư vấn từ xa qua video với các bác sĩ Vinmec mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.