Theo trình bày của Visaba, giá bốc dỡ container là một yếu tố cấu thành trong gói cước vận tải mà các hãng tàu nước ngoài chào trọn gói cho khách hàng từ bãi container đến bãi container [CY/CY]. "Với tập quán của phần lớn các doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam là mua theo giá CIF [giá tính đến bãi cảng nhập khẩu], bán theo giá FOB [giá tính đến bãi cảng xuất khẩu], thì việc điều chỉnh giá bốc xếp này không ảnh hưởng tới chủ hàng Việt Nam. Trong thực tế gói cước nói chung của các hãng tàu nước ngoài chào cho chủ hàng ở Việt hay bất kỳ nước nào trong khu vực không có sự chênh lệch về giá mà phụ thuộc vào cung cầu của thị trường. Trong khi đó, giá phí bốc dỡ container theo quy định tại thông tư 54/2018 của Việt Nam đưa ra lại thấp hơn nhiều so mức trung bình khu vực và thế giới", đại diện Visaba cho biết.
Sơ đồ xuất nhập container tại cảng, đường màu xanh là đoạn bốc dỡ hàng từ bãi container lên tàu hay ngược lại, chi phí này không nằm trong phí logistics nội địa [màu đỏ]
ẢNH CHỤP MÀN HÌNH
Cụ thể, hiện các cảng tại khu vực miền Bắc tính phí bốc dỡ là 33 USD/20' [teu], cảng khu vực miền Nam là 41 USD/20', riêng cảng nước sâu Cái Mép - Lạch Huyện là 52 USD/20'. Trong khi các hãng tàu nước ngoài lại thu phí THC [phí điều hành bến bãi] từ các chủ hàng Việt Nam khoảng 114 USD/20' và theo tập quán của các nước thì 80% phí THC để trả cho phí xếp dỡ, tương đương hơn 90 USD.
"Như vậy, các hãng tàu nước ngoài đang hưởng lợi hàng triệu đô la từ việc thu phí điều hành bến bãi [THC] cao, lên đến 114 USD/20', nhưng chỉ trả cho Việt Nam khoảng 30-40%. Với 25 triệu container thông qua cảng, trung bình mỗi container Việt Nam thất thu 40 USD mỗi năm, Việt Nam đang mất đi khoảng 1 tỉ USD , tiền thuế thất thu từ khoản này là khoảng 200 triệu USD", Visaba thông tin.
Đặc biệt, với khu vực cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải, Hiệp hội đề xuất cần điều chỉnh giá dịch vụ bốc dỡ container giữa tàu - bãi cảng bằng ít nhất 70-80% giá sàn bình quân của khu vực; giá dịch vụ bốc dỡ container từ sà lan - bãi cảng bằng ít nhất 30% giá dịch vụ bốc dỡ container giữa tàu - bãi cảng.
Chiều 8.9, trao đổi với Thanh Niên, Phó tổng thư ký Visaba - ông Nhữ Đình Thiện - chia sẻ cụm cảng nước sâu là tài nguyên hữu hạn của quốc gia. Chúng ta cần chủ động giành quyền quản lý, điều chỉnh các chính sách cho phù hợp tránh thất thu ngân sách. Điều chỉnh giá bốc xếp container hoàn toàn không ảnh hưởng đến chủ hàng Việt Nam, nhưng mặt tích cực của nó là nâng cao hiệu quả, tăng sức hấp dẫn thu hút đầu tư vào dự án các cảng nước sâu tiềm năng khác của đất nước trong tương lai. Chẳng hạn cảng Liên Chiểu, Nam Đồ Sơn, cảng và trung tâm logistics Cái Mép Hạ, cảng Cần Giờ…
"Đáng nói, trong suốt 5 năm qua, các hãng tàu đều tăng chi phí thu THC đối với chủ hàng , nhưng phí bốc dỡ tại cảng Việt Nam chưa được điều chỉnh, mặc dù có rất nhiều chi phí tăng. Với sản lượng 25 triệu container thông qua hàng năm, Việt Nam đang là thị trường hấp dẫn nhất đối với các hãng tàu nước ngoài", ông Nhữ Đình Thiện nói.
Trước đó, Hiệp hội Cảng biển Việt Nam, Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam, Hiệp hội chủ tàu Việt Nam và Hiệp hội đại lý, môi giới và dịch vụ hàng hải Việt Nam cũng có báo cáo Thủ tướng, Bộ GTVT và các bộ ngành về bất cập nói trên. Các hiệp hội cho rằng, Bộ GTVT đang triển khai điều chỉnh Thông tư 54/2018 cần đi sát thực tế, tránh thất thu ngân sách cũng như tạo điều kiện phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam phát triển xanh, bền vững và hiệu quả.
Hiện nay, giá dịch vụ xếp dỡ hàng hóa container tại cụm cảng Cái Mép-Thị Vải [CM-TV] chỉ bằng 45-80% so với các nước trong khu vực. Do đó, các DN đề xuất Bộ GT-VT cần sớm điều chỉnh mức giá tiệm cận với các cảng trong khu vực, giúp DN cảng biển tăng nguồn thu để có thêm nguồn lực tái đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng.
Tàu container vào làm hàng tại cảng CMIT.
Tại hội nghị trực tuyến về việc nắm bắt và giải quyết các khó khăn, vướng mắc của DN thuộc lĩnh vực hàng hải và khung giá dịch vụ tại cảng biển do Cục Hàng hải Việt Nam tổ chức vào ngày 4/8 vừa qua, ông Phạm Quốc Long, Phó Chủ tịch Hiệp hội Đại lý và Môi giới hàng hải cho biết: Hiện nay, mức giá xếp dỡ container tại các cảng biển ở Việt Nam quá thấp so với các nước trong khu vực. Đặc biệt, giá bốc xếp container xuất nhập khẩu tại cảng nước sâu của Việt Nam theo Thông tư 54/2018 của Bộ GT-VT chỉ bằng 45-80% so với các cảng Hongkong, Singapore, Malaysia, Trung Quốc, thậm chí là thấp hơn cảng Phnompenh [Campuchia]-một cảng sông với mức đầu tư không lớn. Có thể lấy ví dụ, cảng quốc tế Cái Mép [CMIT] là cảng nước sâu đón tàu mẹ trực tiếp đi Mỹ, châu Âu có trọng tải lớn với hơn 18.000 container, nhưng giá dịch vụ xếp dỡ hơn chỉ khoảng 50 USD/container. Trong khi đó, cảng Phnom Penh của Campuchia chỉ đón tàu 200 container nhưng có giá 65 USD/container. Ở các nước trong khu vực, chi phí này cao hơn từ 20-127 USD, cụ thể Malaysia 90 USD, Brunei 81 USD, Philippines 111 USD, Singapore 111 USD, Trung Quốc 103 USD, Hong Kong 130 USD, Myanmar lên tới 167 USD.
Ông Nguyễn Xuân Kỳ, Phó Giám đốc Cảng quốc tế Cái Mép [CMIT] cho rằng, giá dịch vụ bốc xếp tại khu vực cảng CM-TV như hiện nay là quá thấp. Do đó, có thể tăng thêm 30% trong thời gian tới. Việc tăng phí dịch vụ cảng biển sẽ đáp ứng được nhu cầu thu hồi vốn và tái đầu tư cho các DN cảng và thu lại số tiền dịch vụ các DN cảng xứng đáng được hưởng.
Tàu CMA CGM Marco Polo trọng tải 145 ngàn DWT cập cảng CMIT làm hàng.
Ủng hộ quan điểm này, Thứ trưởng Bộ GT-VT Nguyễn Văn Công cho rằng, tiếp tục điều chỉnh giá dịch vụ để bảo đảm quyền lợi cho DN là cần thiết. Việc tăng giá bốc xếp container không làm tăng tổng chi phí logistics và chỉ số tiêu dùng Việt Nam. Vì hiện nay gần như 100% hàng hóa xuất nhập khẩu đi/đến Việt Nam đều do các hãng tàu nước ngoài đảm nhận. Theo đó, mục tiêu đến năm 2025, giá xếp dỡ container xuất nhập khẩu tại cảng biển Việt Nam cần phải bằng 60-70% so với giá xếp dỡ trong khu vực. Đến một thời điểm sau năm 2025, phải tiệm cận bằng giá dịch vụ trong khu vực, ít nhất bằng Campuchia. Ông Nguyễn Văn Công đề nghị Cục Hàng hải Việt Nam phải tiếp tục nghiên cứu đề xuất của DN để hình thành được một khung giá hợp lý nhất, bảo đảm cho DN tăng được nguồn thu để tái đầu tư, nâng cấp hạ tầng. “Về cảng biển, nên tăng giá từ năm 2021, sau đó mỗi năm tăng thêm 10% cho tới khi tiệm cận mức giá của các nước trong khu vực. Nhiều cảng biển lỗ, sau khi đầu tư phải chuyển đổi công năng vì giá dịch vụ thấp, không đủ bù chi phí. Nên cần tăng, để hỗ trợ DN đầu tư xây dựng cảng biển”, Thứ trưởng Bộ GT-VT Nguyễn Văn Công nhấn mạnh.
Theo các DN cảng biển, chủ tàu nước ngoài trả cho các DN cảng biển phí bốc xếp tại khu vực Cái Mép và 41 USD/TEUs trong khi thu các chủ hàng tới 120 USD/TEUs, cao gấp 3 lần. Như vậy, nếu vẫn giữ mức giá sàn hiện tại thì với khoảng 3,6 triệu TEUs hàng hóa xuất nhập khẩu thông qua cụm cảng CM-TV mỗi năm, các hãng tàu đã hưởng phần chênh lệch phí xếp dỡ hơn 300 triệu USD/năm.
Bài, ảnh: TRÀ NGÂN
Nguồn: //www.baobariavungtau.com.vn/kinh-te/202008/tang-gia-xep-do-container-de-dn-cang-bien-tai-dau-tu-905980/