Đa nguyên đa đảng là gì năm 2024

Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, chúng ta đã làm nên kỳ tích vĩ đại của dân tộc [ Ảnh: vov.vn ]

Hiện nay, trong khi nhân dân ta đang có những hoạt động sôi nổi tiến tới Đại hội lần thứ XIII của Đảng, các thế lực thù địch và các phần tử cơ hội càng ráo riết, quyết liệt chống phá cách mạng Việt Nam. Chiêu trò “đa nguyên, đa đảng” lại được chúng phát động, tung lên dồn dập trên các phương tiện thông tin, truyền thông, trên internet, mạng xã hội với thái độ hằn học và giọng điệu thù địch. Chúng ra sức kêu gọi và yêu sách nhân dân ta phải thiết lập một “chế độ dân chủ đa nguyên”, coi đó là một “mệnh lệnh” của đất nước hiện nay! Chúng lớn tiếng xằng bậy rằng, “đất nước sẽ tàn tạ đến nỗi tàn tật”, nếu vẫn chấp nhận “chế độ cộng sản”!

Những người đưa ra luận điệu trên xem ra cũng chẳng hiểu gì về lịch sử Việt Nam và cũng chưa hiểu, hay cố tình làm sai lệch nội dung bản chất “mệnh lệnh” của đất nước Việt Nam lúc này.

Mọi người đều biết, những thập kỷ đầu thế kỷ XX qua sự “sàng lọc” dữ dội của lịch sử, dân tộc Việt Nam, nhân dân Việt Nam đã lựa chọn Đảng Cộng sản Việt Nam là người duy nhất dẫn dắt mình đi đến độc lập, tự do, hạnh phúc thực sự. Thực tiễn cũng chứng tỏ, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn là đội tiền phong, lãnh tụ chính trị của giai cấp công nhân và của toàn thể dân tộc Việt Nam, là người lãnh đạo và tổ chức mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Năm 1945, Đảng lãnh đạo toàn dân tộc, toàn thể nhân dân ta đứng lên khởi nghĩa, giành chính quyền, lập nên Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Trong những ngày đầu giữ chính quyền, Đảng đã tự tuyên bố giải tán và Chính phủ do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu đã mở rộng thành phần cho mọi tổ chức, chính đảng cùng tham gia...

Lịch sử Việt Nam hiện đại cũng đã có và cũng đã phủ định đa đảng. Song điều quan trọng là, toàn bộ quá trình cách mạng Việt Nam và hoạt động của Nhà nước Việt Nam mới là do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, nền chính trị của nước ta vẫn là nền chính trị nhất nguyên. Chế độ chính trị đó là do nhân dân ta lựa chọn từ những trải nghiệm trong lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc, kháng chiến chống xâm lược và xây dựng, bảo vệ Tổ quốc. Sự nghiệp cách mạng dưới sự lãnh đạo duy nhất của Đảng Cộng sản Việt Nam đã đem lại những quyền cơ bản nhất cho dân tộc và toàn thể nhân dân lao động thực sự được làm chủ cuộc sống của mình, được sống cuộc đời tự do, hạnh phúc.

Không thể phủ nhận những hy sinh, mất mát to lớn của nhiều thế hệ người Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đã làm nên kỳ tích vĩ đại trong lịch sử dân tộc ở thế kỷ XX, và vững bước đi lên trên con đường xã hội chủ nghĩa với những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử. Tinh thần anh dũng hy sinh và lao động sáng tạo của dân tộc ta là tấm gương để nhân dân và các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới noi theo; là điểm sáng được bạn bè thế giới ngưỡng mộ và lạc quan tin tưởng vào tương lai phát triển phồn thịnh của Việt Nam.

Đó là sự thật. Nó đó đã, đang và vẫn diễn ra, hoàn toàn bác bỏ những luận điệu muốn bóp méo, xuyên tạc, phủ định thành quả của cách mạng Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo. Nó đập tan mọi luận điệu thù địch, chống đối, cố tình nói xằng rằng “đất nước sẽ tàn tạ đến nỗi tàn tật”, nếu dân tộc Việt Nam vẫn chấp nhận “chế độ cộng sản độc tài”!

Thực chất luận điệu đòi thiết lập “chế độ dân chủ đa nguyên”, coi đó là “mệnh lệnh” của đất nước là nhằm hướng lái nền chính trị nước ta sang chính trị tư sản. Điều tệ hại dẫn đến sẽ là: Đất nước diễn ra cảnh hỗn loạn, mất ổn định, đổ vỡ nền kinh tế, rơi vào thảm họa như đã từng xảy ra ở một số nước. Thảm họa đó chắc chắn sẽ giáng cả lên đầu nhân dân. Và nhân dân chỉ là cái cớ cho sự tranh giành quyền lực giữa các phe phái.

Họ đã mượn ở đâu cái cụm từ “mệnh lệnh” của đất nước khi cho rằng thực hiện đa nguyên chính trị là “mệnh lệnh” của đất nước hiện nay. Ở đây vừa cho thấy họ chẳng hiểu thế nào là “mệnh lệnh” của nước ta hiện nay, lại vừa cho thấy sự méo mó và dã tâm cố tình lái nguyện vọng, lợi ích của dân tộc ta theo một hướng khác. Họ đã cố tình không thấy, không biết thực chất mục tiêu, động lực và “mệnh lệnh” - như họ nói” của nhân dân ta hiện nay là: Tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc và dân chủ xã hội chủ nghĩa; đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; xây dựng nền tảng để sớm đưa nước ta trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, thực hiện thắng lợi mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Phải là người Việt Nam yêu nước thực sự mới thấm thía hết được giá trị của những thành quả mà nhân dân ta đạt được dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam gần chín thập kỷ qua, mới có thể nhận thức được đâu là “mệnh lệnh” đích thực của đất nước và quyết tâm phấn đấu theo “mệnh lệnh” đó./.

[LĐ online] - Như đã nói ở bài trước, không phải đến bây giờ Hà Sĩ Phu mới thể hiện thái độ nặng “mùi” khoe chữ nghĩa, thường “quy nạp không hoàn toàn”, suy đoán và định kiến, “cả vú lấp miệng em” nhằm vào Đảng Cộng sản Việt Nam.

Dễ hiểu thôi vì Hà Sĩ Phu đã tuyên bố: “Chia tay ý thức hệ” mà! Lần này, lấy cớ tranh luận đề tài “Tiên học Lễ hậu học Văn”, Hà Sĩ Phu kích động: “và do đó, cái cần phải bãi bỏ càng sớm càng tốt chế độ độc tài toàn trị mà đảng này áp đặt lên toàn bộ đất nước chứ không chỉ bãi bỏ câu khẩu hiệu vốn đã bị xếp xó…”. Những luận điệu đó không mới, thường được phát ra từ cửa miệng của các thế lực thù địch, các phần tử cơ hội đòi xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, thực hiện đa nguyên, đa đảng.

Có thể nói, ở Việt Nam không cần và không chấp nhận chế độ đa đảng. Đó là điều khẳng định dứt khoát có cơ sở khoa học.

Trước hết, nhìn từ góc độ lý luận, chế độ đa nguyên, đa đảng xuất hiện rất sớm từ đầu thế kỷ XVIII. Thời điểm đó, giai cấp tư sản đóng vai trò là lực lượng tiến bộ, tích cực đi tiên phong trong đấu tranh chống phong kiến, bảo vệ quyền bình đẳng của các nhóm xã hội có lợi ích khác nhau, phát triển quyền tự do dân chủ tư sản. Chủ nghĩa đa nguyên - một trường phái triết học xã hội tư sản do nhà triết học Đức Christian Wolff [1679 - 1754] đề xuất đầu thế kỷ XVIII. Chủ nghĩa đa nguyên phủ định tính thống nhất của thế giới, cường điệu cái riêng, phủ nhận sự phân chia xã hội thành giai cấp, phủ nhận đấu tranh giai cấp; chủ trương xây dựng một cơ chế quản lý xã hội theo nguyên tắc đa lực lượng, đa đảng phái và các tổ chức đảng phái này quan hệ với nhau theo nguyên tắc hiệp thương.

Vì thế, đây là học thuyết phi mác xít, không thể áp dụng quan điểm này vào chủ nghĩa xã hội được. Bởi lẽ, nó sẽ dẫn tới hạ thấp vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản - đội tiên phong của giai cấp công nhân, thập chí có nguy cơ phủ định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản. Và như thế, chủ nghĩa đa nguyên là sản phẩm của giai cấp tư sản với thế giới quan phi khoa học, trái với chủ nghĩa Mác - Lênin. Trong khi đó, Đảng Cộng sản Việt Nam lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa trí tuệ của nhân loại, nắm vững quy luật khách quan, xu thế thời đại và thực tiễn của đất nước để đề ra Cương lĩnh chính trị, đường lối cách mạng đúng đắn, phù hợp với nguyện vọng của nhân dân. Do vậy, ở Việt Nam không có chỗ đứng cho chủ nghĩa đa nguyên - một thứ cơ sở lý luận cho việc thực hiện chế độ đa đảng.

Thứ hai, trên phương diện thực tiễn: 92 năm qua, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời và lãnh đạo đất nước là bước ngoặt quan trọng đối với cách mạng Việt Nam, đánh dấu một dấu son chói lọi trên con đường phát triển của dân tộc, chấm dứt sự khủng hoảng về đường lối cứu nước. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là kết quả tất yếu của sự kết hợp chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời và tồn tại là quá trình lựa chọn, sàng lọc nghiêm khắc của lịch sử, là kết quả của quá trình chuẩn bị đẩy đủ về chính trị, tư tưởng và tổ chức của các chiến sĩ cách mạng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu.

Điểm qua một số giai đoạn lịch sử: Thời kỳ 1930 - 1945, chỉ có Đảng Cộng sản Việt Nam chứ không cần thêm bất cứ một tổ chức, đảng phái chính trị nào khác lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 dẫn tới sự ra đời của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Đây là kết quả tổng hợp của các phong trào cách mạng liên tục diễn ra trong 15 năm sau thành lập Đảng, từ cao trào Xô viết Nghệ tĩnh, cuộc vận động dân chủ 1936 - 1939 đến phong trào giải phóng dân tộc 1939 - 1945, mặc dù có lúc cách mạng bị dìm trong máu lửa. Chế độ thuộc địa nửa phong kiến ở nước ta bị xóa bỏ, một kỷ nguyên mới mở ra, kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội - đó chính là công lao to lớn của Đảng Cộng sản Việt Nam, không ai phủ nhận được.

Trong cuộc trường chinh 30 năm [1945 - 1975], kháng chiến giải phóng dân tộc khỏi ách xâm lược của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ mà đỉnh cao là chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ chấn động địa cầu và Cuộc Tổng tấn công nổi dậy mùa Xuân 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, một lần nữa lịch sử và Nhân dân lại lựa chọn Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng chính trị duy nhất có sứ mệnh lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Trong thời kỳ này, bên cạnh Đảng Cộng sản Việt Nam cũng tồn tại hai đảng khác là Đảng Dân chủ Việt Nam và Đảng Xã hội Việt Nam. Tuy nhiên, hai đảng này chưa bao giờ đối lập với Đảng Cộng sản Việt Nam mà đều ủng hộ, thừa nhận vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và sau này [1988] hoàn toàn tự nguyện giải tán.

Từ sau năm 1975 đến nay, nền chính trị nhất nguyên với vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam ngày càng được củng cố, phát triển đã một lần nữa khẳng định tính tất yếu khách quan: Đảng Cộng sản Việt Nam được lịch sử giao phó sứ mệnh nắm quyền lãnh đạo duy nhất đối với cách mạng Việt Nam mà không cần sự tồn tại của nhiều Đảng. Với bản lĩnh, trí tuệ, “là đạo đức, là văn minh”, Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo Nhân dân cả nước thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới, đưa nước ta từ một nước nghèo nàn, lạc hậu, bị tàn phá nặng nề bởi chiến tranh, vượt qua khủng hoảng về kinh tế - xã hội đang phát triển năng động. Liên hệ hiện nay, năm 2021, Việt Nam cũng phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức, đặc biệt là đại dịch Covid-19 bùng phát, lây lan nhanh. Với tinh thần coi sức khỏe, tính mạng của Nhân dân là trên hết, trước hết, Đảng và Nhà nước Việt Nam có nhiều chủ trương, quyết sách đồng bộ; vừa quyết liệt “chống dịch như chống giặc”, vừa khôi phục, phát triển kinh tế - xã hội, chăm lo đời sống Nhân dân đã chặn đứng sự hoành hành của đại dịch Covid-19.

Đất nước đang thực hiện chiến lược “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19” với cuộc sống “bình thường mới”; chính trị - xã hội ổn định; quốc phòng an ninh được giữ vững; quan hệ đối ngoại không ngừng được mở rộng, nhất là các nước láng giềng, bạn bè truyền thống và các đối tác quan trọng, vị thế và uy tín của Việt Nam ngày càng được nâng cao trên trường quốc tế như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vẫn thường nói: “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”. Chính thực tế này đã khẳng định, ở Việt Nam hiện nay không cần đa đảng.

Những vấn đề Hà Sĩ Phu đề cập ở phần cuối của bài viết vẫn là một trong những luận điệu tuyên truyền được các thế lực thù địch tập trung tung hô, cổ xúy nhiều nhất ở Việt Nam hiện nay là đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập để “có dân chủ và phát triển” [!?]. Họ cho rằng “đa đảng là dân chủ, độc đảng là độc tài” [?!]; Việt Nam phải đa đảng đối lập để có dân chủ “thực sự” [?!]…

Nhiều người đã biết, dân chủ là phạm trù lịch sử, xuất hiện khi có nhà nước vì mỗi nền dân chủ phải gắn với một nhà nước nhất định, được pháp luật quy định. Dân chủ còn tùy thuộc vào sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội trong từng giai đoạn lịch sử nhất định. Thực tế cho thấy, thể chế nhất nguyên một đảng lãnh đạo hoàn toàn không đồng nghĩa với mất dân chủ, kém phát triển và dân chủ, phát triển không đồng nghĩa với đa nguyên, đa đảng.

Trên thế giới hiện nay, có không ít những nước đa đảng, nhưng vẫn mất dân chủ, vẫn là những nước nghèo, kém phát triển; ngược lại cũng có những nước chỉ một đảng lãnh đạo, nhưng dân chủ vẫn được bảo đảm, kinh tế - xã hội phát triển, đời sống Nhân dân sung túc. Điều đó minh chứng là đa nguyên, đa đảng không phải là cứu cánh cho dân chủ và sự phát triển, càng không phải có nhiều đảng thì dân chủ hơn, ít đảng thì ít dân chủ hơn.

Các lập luận của những người muốn thực hiện đa đảng ở Việt Nam thường lấy “thực tiễn” ở các nước tư bản để minh chứng, dẫn tới một số người do thiếu hiểu biết, thiếu thông tin nên đã ít nhiều tin vào những luận điệu chống phá của các thế lực thù địch mà ngộ nhận tưởng rằng cứ nhiều đảng cạnh tranh thì sẽ dân chủ hơn, xã hội phát triển hơn.

Nếu nhìn sang một số nước tư bản hiện nay, nhất là nước Mỹ với sự tồn tại 112 đảng nhưng chỉ có hai đảng [Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa] thay nhau cầm quyền. Tuy bề ngoài là chế độ đa đảng đối lập, nhưng xét về bản chất chỉ là một đảng - đảng của giai cấp tư sản. Vì thế, dù Đảng Dân chủ hay Cộng hòa nắm quyền, cũng đều là đảng của giai cấp tư sản, đại diện cho lợi ích của giai cấp tư sản; dân chủ ở Mỹ không có gì khác là nền dân chủ tư sản, nền dân chủ chỉ dành cho một bộ phần thiểu số, một số ít người trong xã hội.

Đúng như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã viết: “Thực tế là các thiết chế dân chủ theo công thức “dân chủ tự do” mà phương Tây ra sức quảng bá, áp đặt lên toàn thế giới không hề bảo đảm để quyền lực thực sự về Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân - yếu tố bản chất của dân chủ. Hệ thống quyền lực đó vẫn chủ yếu thuộc về thiểu số giàu có và phục vụ cho lợi ích của các tập đoàn tư bản lớn. Một bộ phận rất nhỏ, thập chí chỉ là 1% dân số nhưng lại chiếm giữ phần lớn của cải, tư liệu sản xuất, kiểm soát tới ¾ nguồn tài chính, tri thức và các phương tiện thông tin đại chúng chủ yếu và do đó chi phối toàn xã hội. Đây chính là nguyên nhân sâu xa dẫn đến phong trào “99 chống lại 1” diễn ra ở Mỹ đầu năm 2011 và nhanh chóng lan rộng ra nhiều nước. Sự rêu rao bình đẳng về quyền nhưng không kèm theo sự bình đẳng về điều kiện để thực hiện các quyền đó dẫn đến dân chủ vẫn chỉ là hình thức, trống rỗng mà không cần thiết” [Tạp chí Cộng sản số 966 - Tháng 5 năm 2021].

Chính người Mỹ, Paul Mishler - Giáo sư trường Đại học bang Indiana đã chỉ rõ nguyên nhân của tình trạng phân hóa xã hội ở Mỹ: “Mọi đói nghèo, thất nghiệp, thất học… đều do lỗi của hệ thống, lỗi từ chủ nghĩa tư bản Mỹ gây ra; nước Mỹ tự xưng là đa đảng nhưng thực chất chỉ là một đảng, đó là đảng của chủ nghĩa tư bản, dù là Đảng Cộng hòa hay Dân chủ” [Tạp chí Nghiên cứu Châu Âu, số 7 [106] 2009.tr.87-89].

Quan điểm một đảng thì mất dân chủ, cản trở sự phát triển, còn đa đảng đồng nghĩa với dân chủ, phát triển là sai trái. Đến nay, chưa có cơ sở khoa học nào chứng minh điều này.

Nếu theo lập luận của các “nhà dân chủ” đòi đa nguyên, đa đảng thì Malaisia, Singapore là những nước có một đảng duy nhất cầm quyền mấy chục năm qua lại là những nước mất dân chủ hay sao ?

Dân chủ và phát triển không tỷ lệ thuận với số lượng các đảng mà quốc gia đó có. Điển hình như hiện nay, Acmenia có khoảng 40 đảng, Hà Lan 25 đảng, Na uy 23 đảng… nhưng rõ ràng ta không thể kết luận nước này dân chủ hơn nước kia từ số lượng đảng đang có. Ở Trung Quốc, ngoài Đảng Cộng sản là đảng cầm quyền, còn 8 đảng phái dân chủ khác, nhưng vẫn chấp nhận sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Ở Cuba, Lào cũng chỉ có một đảng cầm quyền. Trên thế giới hiện nay có hơn 30 quốc gia, vùng lãnh thổ theo chế độ một đảng. Điều đó cho thấy rằng chế độ chính trị do một đảng cầm quyền không phải là đặc điểm chỉ có ở các nước đi lên chủ nghĩa xã hội do Đảng Cộng sản lãnh đạo và càng không phải các nước theo chế độ một đảng sẽ không có dân chủ, đất nước không phát triển!

Xin trích bài viết của người dân xứ Đạo là ông Trần Mạnh Tường - Chánh Trương Xứ Cách Tâm, xã Xuân Chính, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình đăng trên số Báo Nhân Dân số 24192 ngày 20/01/2022: “92 năm qua kể từ ngày thành lập [3/2/1930 - 3/2/2022], Đảng Cộng sản Việt Nam đã quy tụ sức mạnh đoàn kết, niềm tin của tất cả các giai cấp, giai tầng và của toàn dân tộc, đưa sự nghiệp cách mạng của đất nước ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Sau 35 năm đổi mới, Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có thu nhập trung bình; chính trị, xã hội ổn định, quốc phòng - an ninh, độc lập chủ quyền được giữ vững, văn hóa, xã hội tiếp tục phát triển, đời sống mọi mặt của Nhân dân được cải thiện; khối đại đoàn kết toàn dân tộc không ngừng được củng cố; vị thế và uy tín của đất nước ngày càng được nâng cao trên trường quốc tế…”.

Như vậy, vấn đề chủ yếu đối với một đảng cộng sản cầm quyền là cầm quyền một cách khoa học, dân chủ và theo pháp luật trên cơ sở giữ vững sự trong sạch, vững mạnh của các tổ chức của đảng, của cán bộ, đảng viên và gắn bó máu thịt với Nhân dân.

Vì lẽ phải, vì sự trường tồn của quốc gia - dân tộc, tựa vào lòng người, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn vững mạnh, tự tin, vững bước trên con đường đã chọn.

Đa nguyên có nghĩa là gì?

Đa nguyên theo nghĩa tổng quát triết học là sự xác nhận và chấp nhận tính đa dạng. Khái niệm này thường được dùng theo nhiều cách khác nhau trong nhiều vấn đề khác nhau.

Chế độ nhật nguyên chính trị là gì?

Tính nhất nguyên chính trị: Có thể khẳng định rằng, nhất nguyên chính trị hay đa nguyên chính trị là quan điểm chính trị khác nhau của các giai tầng xã hội về thể chế chính trị của một quốc gia, dân tộc trong những điều kiện lịch sử nhất định.

Chế độ đa nguyên chính trị là gì?

“Đa nguyên chính trị” là một khuynh hướng xã hội học - triết học xuất hiện từ đầu thế kỷ XVIII. Khuynh hướng này tuyệt đối hóa sự đa dạng đối kháng của các đảng phái, tổ chức chính trị khác nhau trong xã hội.

Tổ chức chính trị đối lập là gì?

Trong chính trị, sự đối lập bao gồm một hoặc nhiều đảng phái chính trị hoặc các nhóm tổ chức khác mà chống đối lại chính phủ [chính quyền], đảng hoặc nhóm tổ chức quản lý thành phố, khu vực, bang hoặc quốc gia. Nó là đảng này chống lại đảng kia.

Chủ Đề