Các game chiến thuật thời gian thật [Realtime Strategy] hiện đang được nhiều người yêu thích. Đặc biệt là các game lấy bối cảnh vào thời cổ đại hay trung cổ. Những game thành công ở thể loại này gồm: Age of Empires, Empire Earth và Cossack: European War.
Trong đó Cossack: European War dường như hơi yếu thế hơn hai sản phẩm kia do mắc phải một số lỗi kỹ thuật khi chơi làm game giảm đi tính hấp dẫn. Và những lỗi này đã được CDV Software Entertainment khắc phục trong phiên bản mới nhất Cossack: Art of War.
Mộât trong những cải tiến quan trọng nhất của Art of War là công cụ tạo màn chơi [Map Editor]. Công cụ này cho phép người chơi có thể tự tạo những màn chơi theo ý mình, đặc biệt là các màn đấu mạng [Multiplayer]. Bên cạnh đó, điểm mạnh của phiên bản trước là số lượng unit được tiếp tục áp dụng cho phiên bản này. Một điểm mới khá hay trong game là chức năng sao chép lại trận đánh. Với chức năng này, bạn có thể thu lại những trận đánh của mình để tham khảo nhằm rút kinh nghiệm cho các trận đánh tiếp theo. Hoặc là bạn có thể chia sẻ cho bạn bè những file này để truyền đạt kinh nghiệm. Điểm yếu nhất của game vẫn là trí tuệ nhân tạo [AI]. Các quân lính máy tính đôi khi rất ngớ ngẩn. Nếu những lỗi này được khắc phục thì chắc chắn đây sẽ là một game dàn trận hay nhất.
Đánh giá: Đồ họa: 5/5 [mọi thứ đều rất tuyệt vời, các unit, công trình, bản đồ đều được thiết kế chi tiết]. Âm thanh: 4/5 [hiệu ứng âm thanh rất hay]. Cách chơi: 4/5 [bạn có thể điều khiển cả ngàn quân lính cùng lúc, tuy nhiên trình độ AI máy tính chỉ ở mức trung bình].
Kinh nghiệm: Khi xây các nơi khai thác khoáng sản, bạn cần phải cho công nhân vào trong đó làm việc thì mới có thể lấy khoáng sản được. Bạn cần nâng cấp thường xuyên để có thể mở rộng vùng khai thác, một mỏ vàng khi nâng cấp có thể vài chục công nhân vào khai thác cùng lúc.
- Diplomatic Centre là nơi chiêu mộ nhanh quân lính. Tuy nhiên bạn chỉ xây dựng được một cái mà thôi. Academy là nơi tập trung các nghiên cứu. Nếu bạn có đủ tiền hãy xây nhiều công trình này để nâng cấp nhanh hơn.
- Như mọi game khác, vàng là thứ khoáng sản rất quan trọng trong game nếu bạn muốn phát triển quân đội. Sau khi đã củng cố nền kinh tế, bạn cần tập trung cho công nhân khai thác vàng để xây dựng quân đội.
- Khi chơi từ chế độ Normal trở lên, bạn cần xây dựng quân đội càng sớm càng tốt. Quân địch sẽ tấn công bạn rất nhanh. Khi có thể được, bạn hãy xây liền một lúc từ ba cái Barrack trở lên và tạo những người lính đầu tiên.
Cheat code: Trong khi chơi bạn nhấn Enter, sau đó nhập vào “drusupervizor” để mở bản đồ, “money” để có thêm khoáng sản, “izmena” để có thể điều khiển quân địch [nhấn các phím số bên Numpad để chọn đội tương ứng], “www” để kích hoạt tất cả cheat code, “VICTORY” để thắng màn chơi hiện tại.
Có thể thấy trong lần trở lại này, lối chơi của Cossacks 2 không còn như xưa nữa: quân sự là chính, kinh tế là phụ - đó là ý tưởng chủ đạo của trò chơi. Xuyên suốt toàn bộ game, trọng tâm chủ yếu chỉ xoáy vào những trận đánh hơn là quản lý kinh tế chi li. Một phong cách của lối chơi chiến thuật có tính toán – tactic strategy, cái hay của Cossacks 2 là tinh giản tối đa sự phức tạp về mặt kinh tế. Vâng, đơn giản đến mức bạn không thể tin được: xây dựng rất mau chóng, tài nguyên thì luôn kề cận sát bên, còn gì nữa? Chi phí tạo nông dân rẻ “bèo” - đã có lúc người viết có trong tay gần cả ngàn nhân công mà tốn rất ít tiền cho việc đào tạo, bạn tin không? Và điều quan trọng nhất, chỉ cần một thời gian ngắn là chỉ số tài nguyên tăng vùn vụt đến chóng mặt [nhanh hơn các bản Cossacks trước], lúc này chỉ việc “xài” thả cửa, mối bận tâm dành cho kinh tế gần như là “zêrô”.
Cái hay cuối cùng của Cossacks 2 dừng lại ở phần hình ảnh của nó. Tuy chỉ là đồ họa 2D, nhưng theo nhận xét riêng, hình ảnh của game rất sắc nét, chi tiết đến từng ly, hơn hẳn so với các phiên bản trước, đặc biệt so với dòng game American Conquest [cũng là “anh em một nhà”] - một game mà theo dự đoán, có lẽ hình ảnh của Cossacks 2 “học tập” từ đấy - Chỉ hơi tiếc một tí là game không cho phóng to [zoom in] để quan sát cận cảnh [nhưng lại cho thu nhỏ để mở rộng tầm nhìn, thế mới ác]. Người viết rất thích ngắm thật lâu những bức ảnh nền menu, trông chúng như những bức hội họa có từ thế kỷ 18, 19 vậy.
Bức tranh chưa hoàn chỉnh
Bức tranh tổng thể thì đẹp đấy, chỉ tiếc là còn vài chỗ bị “hoen ố”, và những vết ố này thật khó che khuất được. Đầu tiên là cách sắp xếp kịch bản định hướng chưa phù hợp. Cossacks 2 có tất cả hai phần chơi: Campaign và Battle for Europe. Cả hai phần này sẽ tuyệt vời hơn nếu cách thể hiện không quá dở. Nhiều người lầm tưởng Campaign là phần chủ lực [như thường thấy], thật tiếc không phải vậy, nó cực kỳ ngắn [6 màn] và kết thúc rất đột ngột khi cao trào game đang dâng cao, làm người chơi hụt hẫng. Còn nhân vật chính – “anh chàng” Battle for Europe với lối chơi tương tự Rome: Total War [theo lượt], lại thể hiện quá thô sơ: bản đồ chật hẹp, người điều hành chỉ cần nhấn một hoặc hai nút nên không có nhiều lựa chọn, khi giao tranh lại quá khó bởi đoàn quân của máy luôn tỏ ra lấn át [về sức mạnh], chúng xoay chuyển lẹ làng [chả bù với lính của bạn dễ bỏ chạy khi thấy bất lợi]. Đáng ra, nếu coi đây là phần chủ lực thì Cossacks 2 nên khai thác tối đa những gì có thể làm hơn là chỉ thực hiện sơ sài.
Điều đáng nói thứ hai là AI cần được thêm “lửa” nhiều hơn, để các trận đánh trở nên sinh động, “bốc” hơn. Thông thường, máy rất thụ động không chịu tấn công, chỉ khi nào bị “chọc” mới đem quân đáp trả. Điều này rất dễ thấy khi bạn chơi phần Campaign với những tình huống nực cười: cả hai bên [bạn và máy] thường “kênh” nhau bằng những đội quân dày đặc trên màn hình, nhưng không bên nào dám động thủ cả! Nếu có tấn công, máy thường chọn xu hướng tiến thẳng về trước để đàn áp đối phương bằng số lượng hơn là dùng chiến thuật. Nắm được qui luật này bạn sẽ dễ dàng phòng thủ và đánh trả lại. Có một nguyên nhân lý giải cho việc thiếu “lửa” của máy: cơ chế của game khá chập chờn. Rõ nét nhất mỗi khi load game: đôi lúc máy đứng yên dù có số lượng quân áp đảo, nhưng nhiều khi lại linh hoạt hẳn lên với kiểu đánh đầy biến hóa, nhất là khi phối hợp giữa hai phe trở lên, bảo đảm bạn sẽ khó chịu ngay với lối đánh của máy.
Ngoài ra, trò chơi còn sót vài lỗi linh tinh như: mỗi khi pháo hay xe ngựa di chuyển qua bụi hoặc rừng rậm thường bị “kẹt” không đi được [chỉ có nước bỏ luôn], giọng nói của các nhân vật trong phim cắt cảnh thường không khớp với phụ đề, thời gian chờ load game hơi lâu v.v... Theo thông tin trên trang chủ của Cossacks 2, hiện tại đã có patch sửa những lỗi linh tinh này, bạn có thể tham khảo tại: //www.cossacks2.de/index.php?m=downs&ss=patch&lang=us
Nhìn chung, nếu trò chơi sửa được hai vấn đề lớn kể trên [đặc biệt là AI], thì không có gì đáng phải phàn nàn về Cossacks 2 cả. Còn hiện tại, dù có hơi bực mình đôi chút, nhưng Cossacks II: Napoleonic Wars vẫn là một trò chơi khá hấp dẫn, đủ sức làm cho bạn bận rộn với những trận đánh hoành tráng rất “đã tay”!