Thời gian gần đây, trào lưu hút thuốc lá điện tử phát triển nhiều, nhất là giới thanh thiếu niên, những người vô cùng hiếu kỳ, luôn tò mò và muốn khám phá. Họ cho rằng hút thuốc lá điện tử là sang trọng, đẳng cấp và vô hại hoặc rất ít có hại đến sức khỏe. Điều này cần phải được phân tích, đánh giá một cách khách quan, khoa học để đưa ra những nhận định và khuyến cáo hợp lý.
Học sinh tụ tập hút thuốc lá điện tử
Thuốc lá điện tử là loại mô phỏng hình dạng và chức năng của thuốc lá thông thường, hoạt động bằng cách sử dụng thiết bị điện tử có hệ thống pin sạc làm nóng dung dịch lỏng hòa tan, tạo ra dạng khí dung cho người dùng hít vào luồng hơi có mùi vị và cảm giác giống thuốc lá thật. Hầu hết các mẫu thuốc lá điện tử hiện nay sử dụng ống chứa dung dịch - loại dùng một lần hoặc có thể bơm dịch vào để dùng tiếp. Dung dịch này thường chứa nicotine, chất tạo hương, propylene glycol và glycerin thực vật.
CÁC CHIÊU TRÒ DỄ GÂY NGỘ NHẬN VÀ NHẦM LẪN
Các nước trên thế giới đang siết chặt việc hút thuốc lá truyền thống, nhưng vẫn chưa quy định kiểm soát thuốc lá điện tử [thuốc lá mới]. Để thu hút người sử dụng, các nhà sản xuất đã không ngần ngại sử dụng chiến thuật tinh vi và giới thiệu sản phẩm có thể gây ra nhầm lẫn. Đó là:
- Thuốc lá điện tử là một sản phẩm mới, vô hại hoặc rất ít hại hơn so với thuốc lá điếu thông thường. Vì vậy, thuốc lá điện tử sẽ trở thành văn hóa hút thuốc lành mạnh trong tương lai.
- Hương vị hấp dẫn: các công ty thuốc lá điện tử đã tạo ra nhiều hương vị thuốc lá điện tử thân thiện với trẻ em như hương vị kẹo dẻo, kẹo bông, trái cây.
- Thiết kế sản phẩm ấn tượng để tạo trào lưu và phong cách hướng đến giới trẻ như giống các mặt hàng thực phẩm thông thường, hoặc giống với thuốc lá truyền thống, xì gà hoặc ống điếu, một số khác trông giống như cây bút hoặc USB hoặc dạng hình khẩu súng…
- Sử dụng mạng xã hội để giới thiệu rộng khắp và tài trợ cho người nổi tiếng và có ảnh hưởng trên mạng xã hội.
- Tài trợ cho các lễ hội, sự kiện thể thao, âm nhạc…
TÁC HẠI CỦA THUỐC LÁ ĐIỆN TỬ
- Thuốc lá điện tử chứa nicotine là chất gây nghiện, người sử dụng nó bắt buộc phải dùng tiếp, nếu không sẽ vật vã khó chịu, không dứt ra được. Nicotine trong thuốc lá điện tử gây hại cho sự phát triển não bộ ở trẻ em, gây suy giảm trí nhớ, gây ra sinh non, thai chết lưu ở phụ nữ có thai. Nicotine làm giảm lưu lượng máu, gây ra nguy cơ đau thắt ngực, suy tim, đột quỵ. Nicotine còn gây ra suy giảm miễn dịch, giảm sức đề kháng.
- Thuốc lá điện tử tiện dụng với các ống dung dịch được đóng gói cho hàng trăm hơi hút, hầu như không có định lượng về nồng độ nicotine trong mỗi ml. Điều này dẫn đến nguy cơ người sử dụng tăng liều lượng, mức độ dung nạp nicotine và gây nguy cơ ngộ độc cấp tính.
- Thuốc lá điện tử được chứng minh đã gây ra bệnh phổi như tắc nghẽn phổi mãn tính, ung thư phổi, hen, đột quỵ não, tim mạch, ung thư.
- Một số loại thuốc lá điện tử có thể chứa những thành phần nguy hiểm như chì, formaldehyde hay Tetrahydrocannabinol [THC] là chất gây ung thư, dị tật bẩm sinh hoặc các vấn đề sức khỏe khác.
- Thuốc lá điện tử cũng giống thuốc lá truyền thống gây ảnh hưởng tới cả trẻ em, phụ nữ, những người hút thuốc lá thụ động. Ngành công nghiệp thuốc lá chủ trương tạo ra hàng ngàn hương vị thuốc lá điện tử hấp dẫn như vani, nước hoa, gà rán, hoa quả [chuối, xoài, dâu, cam, táo, nho], kẹo [như kẹo anh đào, kẹo bông gòn, kẹo chocolate, bạc hà]... để không chỉ lôi kéo người hút chính mà ngay cả người hút thụ động cũng cảm thấy thích thú thậm chí là nghiện. Các chất hóa học trong khói của thuốc lá điện tử còn bám vào sofa, rèm cửa, giường, mùng, mền, chiếu, quần áo, trên bề mặt vật dụng và khi con người tiếp xúc thì nó thấm qua niêm mạc không tốt cho sức khỏe.
- Một số chất phụ gia hương vị như diacetyl, propylen có gây ra bệnh viêm tiểu phế quản, viêm phổi nếu sử dụng lâu, hàm lượng lớn.
- Thuốc lá điện tử sử dụng nhiều hương liệu, hóa chất không phải là từ nguyên liệu lá thuốc lá điếu thông thường. Nguyên liệu phối trộn nhiều loại thành phần khác nhau nên có thể bị lợi dụng để sử dụng ma túy. Tại Việt Nam, tình trạng tội phạm ma túy trộn các loại ma túy và các chất kích khác vào các sản phẩm thuốc lá điện tử và hướng vào đối tượng học sinh, sinh viên và giới trẻ đang rất phức tạp mà một số vụ việc đã được điều tra, phát hiện. Đã có trường hợp học sinh được đưa vào cấp cứu trong trạng thái vật vã, kích thích, loạn thần, ảo giác... do ngộ độc ma túy có trong thuốc lá điện tử chỉ sau một lần hút.
- Thuốc lá điện tử có thể phát nổ. Pin thuốc lá điện tử bị lỗi đã gây ra cháy nổ, chủ yếu là trong khi sạc.
Tác hại của hút thuốc lá điện tử và các loại thuốc lá khác
Khói thuốc lá, kể cả khói thuốc lá điện tử, là kẻ giết người thầm lặng, là tác nhân gây ra biết bao nhiêu bệnh tật, vẫn từng ngày, từng giờ đầu độc cả thế giới này, cần phải được loại khỏi môi trường sống của con người. Mọi người hãy cùng nhau nói không với tất cả các loại thuốc lá và cần phải có hành động kịp thời để giúp thế hệ trẻ không bị mê hoặc, lôi kéo bởi thuốc lá điện tử, qua đó, xây dựng một thế hệ trẻ khỏe mạnh, hạn chế các loại bệnh tật, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, chất lượng giống nòi, dân tộc./.
BS CKII Trần Thanh Thảo.
Thuốc lá điện tử lại có một mối liên kết chặt chẽ với các bệnh lý về tim mạch và phổi.
Nghiên cứu của Đại học Harvard chỉ ra có khoảng 75% trong số 51 loại tinh dầu thuốc lá điện tử đều chứa diacetyl, gây bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
Người hít phải khói thuốc lá điện tử cũng giống như người hút trực tiếp, đều có nguy cơ mắc hơn 25 loại bệnh tật như ung thư phổi, ung thư thanh quản, phổi tắc nghẽn mạn tính, đột quỵ, liệt dương.
Tổn thương phổi do hút thuốc lá điện tử
Ths.BS. Nguyễn Thị Minh Thu, Trưởng phòngY tếdự phòng [Cục Y tế GTVT] cho hay, nhiều người cho rằng hút thuốc lá điện tử thay vì hút thuốc lá thông thường sẽ ít gây ra các ảnh hưởng xấu tới sức khỏe và có thể cai nghiện được thuốc lá. Tuy nhiên, trên thực tế, thuốc lá điện tử lại có một mối liên kết chặt chẽ với các bệnh lý về tim mạch và phổi.
“Người dùng không thể biết được trong tinh dầu của thuốc lá điện tử có chứa những thành phần gì vì có rất nhiều chủng loại tinh dầu với các xuất xứ khác nhau. Thậm chí, người hút còn pha trộn nhiều loại tinh dầu với nhau mà không biết đến mức độ an toàn thực sự của chúng. Một trong những chất mà các nhà khoa học đã tìm thấy trong thuốc lá điện tử là propylene glycol. Loại hóa chất này có thể gây kích ứng phổi và mắt, ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của những người mắc các bệnh phổi mạn tính như hen phế quản, giãn phế quản và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính”, BS. Thu khuyến cáo.
BS. Thu cho biết thêm, thuốc lá điện tử thường được chạy bằng pin, nó có khả năng làm nóng các chất lỏng bên trong hộp đựng nicotin. Khi ở nhiệt độ cao, chất lỏng này chuyển sang dạng hơi và người hút sẽ hít luồng hơi này vào.
Chất nicotine trong thuốc lá điện tử sẽ ảnh hưởng xấu tới sự phát triển của lứa tuổi thanh thiếu niên, ảnh hưởng tới phụ nữ đang mang thai gây sinh non, tổn thương bào thai và gây hội chứng đột tử ở trẻ.
Ngoài ra, thuốc lá điện tử cũng gây ra một số vấn đề như buồn nôn, tức ngực, ho, tăng huyết áp và nhịp tim; gây tổn thương các lớp lót bên trong của mạch máu, làm tích tụ các mảng bám trong lòng động mạch, gây ra các bệnh như tắc động mạch, động mạch vành và xơ vữa động mạch.
Các thành phần tạo nên hỗn hợp lỏng của thuốc lá điện tử khi được nung nóng sẽ biến thành các chất độc hại, có thể thấm vào máu và làm viêm mạch máu, đồng thời làm tăng tốc độ quá trình oxy hóa.
Ngoài những vấn đề trên, chất nicotine trong thuốc lá điện tử còn gây ra viêm phổi suy hô hấp với mức độ báo động cao. Theo một nghiên cứu của các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Harvard, có khoảng 75% trong số 51 loại tinh dầu thuốc lá điện tử đều chứa diacetyl.
Đây là một chất gây ra bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, thêm vào đó, các hạt nhỏ và kim loại nặng độc hại như thiếc, nickel, thủy ngân và chì có trong thuốc lá điện tử cũng là nguyên nhân chính gây các tổn thương ở phổi.
Không có công dụng cai thuốc lá truyền thống
Tại hội thảo về thuốc lá thế hệ mới đây, bà Tan Yen Lian, Giám đốc thông tin và quản trị tri thức Liên minh Kiểm soát thuốc lá Đông Nam Á, cho biết thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng, shisha hoàn toàn không an toàn và ít tác hại hơn thuốc lá truyền thống như các công ty thuốc lá quảng cáo; thuốc lá điện tử cũng không có công dụng cai thuốc lá như nhiều người lầm tưởng.
“Một số bệnh nhân cho biết họ đã chuyển sang dùng thuốc lá điện tử để cai thuốc lá truyền thống. Đây là biện pháp không hiệu quả bởi thuốc lá điện tử vẫn chứa nicotine nên đây chỉ là cách chuyển sử dụng từ loại thuốc lá này sang dùng loại thuốc lá khác”, bà Tan Yen Lian khuyến cáo.
Theo BS. Phạm Thị Lệ Quyên, Trung tâm Hô hấp Bệnh viện Bạch Mai, dạng hơi của thuốc lá điện tử bên cạnh chất gây nghiện nicotine, đặc biệt vẫn chứa chất gây ung thư có trong thuốc lá thông thường.
Do đó, người hít phải khói thuốc lá điện tử cũng giống như người hút trực tiếp, đều có nguy cơ mắc hơn 25 loại bệnh tật như ung thư phổi, ung thư thanh quản, phổi tắc nghẽn mạn tính, đột quỵ, liệt dương.
“Nghiện thuốc lá là một bệnh lý mạn tính cần được điều trị như các loại nghiện ma túy, cocain và thuốc hướng thần khác. Bởi khi hút thuốc lá, người nghiện có cảm giác sảng khoái, hưng phấn và lúc ngừng thuốc sẽ có hội chứng như bứt rứt, khó chịu, mệt mỏi, chán nản, mất ngủ, cáu gắt, thậm chí trầm cảm. Vì những điều này nên người nghiện cần kiên nhẫn”, BS. Quyên nói.
Tổ chức Y tế Thế giới khẳng định, các sản phẩm thuốc lá đều độc hại dưới mọi hình thức. Mỹ ghi nhận 7 người chết do hút thuốc lá điện tử và hơn 450 người mắc các bệnh lý nghi liên quan thuốc lá điện tử. Canada cũng đã ghi nhận người chết do hút thuốc lá điện tử. Nhiều nước đã cấm toàn diện thuốc lá điện tử, gần nhất là Ấn Độ.
Nguồn://www.baogiaothong.vn