Mùa hè nắng nóng, tôi uống rất nhiều nước mới đỡ khát nhưng con tôi còn nhỏ, không biết đòi uống nước. Bác sĩ vui lòng chỉ cho tôi cách nhận biết trẻ nhỏ bị thiếu nước và nên cho trẻ uống thế nào?
Đào Thị Ngoan[Nam Định]
Phát hiện trẻ bị thiếu nước, đặc biệt trong mùa nắng nóng trẻ dễ bị thiếu nước là việc rất cần thiết để kịp thời cho trẻ uống, phòng tránh các biến chứng nguy hiểm do thiếu nước. Trẻ nhỏ dễ bị mất nước hơn trẻ lớn và người lớn vì trẻ dễ bị nôn [trớ], tiêu chảy, sốt , đổ mồ hôi. Nếu phát hiện sớm trẻ bị mất nước nhẹ, bạn có thể bổ sung nước mà không gây hại cho trẻ. Trái lại khi bị mất nước nặng, có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe của trẻ. Các bậc phụ huynh cần theo dõi con mình để nhận biết sớm các dấu hiệu mất nước ở trẻ như sau: khóc mà không thấy nước mắt, mắt trẻ bị sâu, trũng so với lúc bình thường. Bạn ấn vào da trẻ và thả ra nhanh: da trẻ trở lại bình thường ngay là không thiếu nước, nếu da trẻ lâu trở lại bình thường là dấu hiệu thiếu nước. Bình thường, trẻ đi tiểu trên 4 lần mỗi ngày, nước tiểu trong, không nặng mùi, khi thiếu nước, trẻ đi tiểu ít hơn 4 lần ngày, nước tiểu màu vàng và nặng mùi. Trên 6 giờ trẻ không làm ướt một chiếc tã. Môi khô, nhìn trẻ mệt mỏi, lờ đờ. Nếu mất nước nặng thì mắt trũng sâu, chân, tay lạnh, trẻ ngủ li bì hoặc quấy khóc vật vã. Phòng tránh thiếu nước cho trẻ bằng cách: luôn cho trẻ bú sữa mẹ, sữa ngoài hoặc nước lọc. Trẻ trên 4 tháng tuổi, đã ăn dặm, bạn có thể cho uống thêm nước lọc, pha loãng hơn nước hoa quả mà không cần tăng lượng hoa quả.
BS. Nguyễn Minh Hiền
Trẻ mệt mỏi, cáu gắt, đi tiểu ít hơn so với bình thường, khóc không ra nước mắt, nhịp tim tăng là dấu hiệu cho thấy bị mất nước.
Nước là thành phần quan trọng của mọi tế bào, kiểm soát nhiệt độ, duy trì sức khỏe của các cơ quan, mô, đồng thời giúp hệ thống cơ thể hoạt động tối ưu. Mất nước kéo dài khiến trẻ đối diện với tình trạng mất các chất điện giải quan trọng như clorua, kali và natri. Nếu không khắc phục, tình trạng này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ, theo Very Well Family.
Nắng nóng dễ mất nước. Ảnh: Freepik
Mức độ nhẹ đến trung bình
Theo Tiến sĩ Kelly Fradin, bác sĩ nhi khoa ở Mỹ, một đứa trẻ bị mất nước thường bị mệt mỏi, nhức đầu, giảm lượng nước tiểu, nhịp tim tăng cao. Bạn có thể kiểm tra tình trạng mất nước của bé bằng cách ấn vào móng tay của trẻ cho đến khi móng tay trắng. Khi thả ra, nếu mất hơn 2 giây để móng trở lại màu hồng bình thường, tức là trẻ đang bị mất nước.
Dấu hiệu mất nước từ nhẹ đến trung bình, gồm: miệng và lưỡi khô; trẻ không đi tiểu thường xuyên như bình thường; nhịp thở, nhịp tim của trẻ hơi tăng so với bình thường; tay và chân cảm thấy mát khi chạm vào.
Ngoài ra, bé có dấu hiệu mệt mỏi, bơ phờ, cáu kỉnh bất thường hoặc ít năng lượng hơn bình thường. Đôi mắt của trũng sâu hoặc không tiết ra nhiều nước mắt khi khóc cũng là dấu hiệu trẻ mất nước. Riêng với trẻ sơ sinh, khi mất nước thóp của bé thỏm sâu hơn, khóc không có nước mắt, số bỉm thay ít hơn so với bình thường, da nhăn.
Mức độ nghiêm trọng
Khi trẻ bị sốt, tiêu chảy, nôn ói, tiếp xúc với nhiệt độ cao gây đổ nhiều mồ hôi... có thể dẫn đến mất nước ở mức độ nặng hơn. Mất nước ở mức độ nghiêm trọng thường biểu hiện qua việc trẻ gặp khó khăn khi uống nước, hoặc không thể uống được, miệng lưỡi khô, hiếm khi đi tiểu trong ngày, nhịp tim sẽ tăng nhanh, mạch trở nên yếu. Trẻ thở nặng nhọc, cánh tay và chân mát mẻ, làn da trông lốm đốm. Khi kiểm tra bằng cách ấn vào mao mạch, ngón tay mất nhiều thời gian mới hồng hào trở lại.
Để ngăn ngừa tình trạng mất nước ở trẻ sơ sinh, phụ huynh hãy cho trẻ bú sữa mẹ thường xuyên. Bé bú bình từ 30-90 ml sữa công thức hoặc sữa mẹ vắt ra mỗi cử. Các bà mẹ nên cho trẻ bú mẹ ít nhất 2-3 giờ một lần vào.
Bạn nên tiếp tục cho bé ăn ngay cả khi con bị tiêu chảy hoặc nôn mửa vì những chất lỏng bổ sung đó là cần thiết để thay thế lượng nước đã mất.
Đối với trẻ lớn hơn, Học viện Nhi khoa Mỹ khuyến cáo phụ huynh nên thường xuyên cho trẻ uống từng ngụm nước hoặc dung dịch bù nước điện giải khi bé bị nôn mửa hoặc tiêu chảy.
Nếu trời quá nóng hoặc ẩm ướt, cha mẹ nên hạn chế đưa trẻ ra ngoài trời. Nếu buộc phải cho trẻ ra ngoài những ngày nắng nóng, phụ huynh nên chọn nơi có bóng râm để giữ mát, không bịt, quấn bé quá kín vì dễ mất nước do toát mồ hôi. Đồng thời cha mẹ nên đảm bảo nhiệt độ phòng, nhiệt độ trong xe ôtô vừa đủ mát.
Anh Chi [Theo Very Well Family]
Cơ thể mất nước sẽ thế nào?
Khi bị mất nước, cơ thể sẽ không có đủ lượng chất lỏng cần thiết để hoạt động bình thường. Mất nước làm mất cân bằng khoáng chất [đường và muối] trong cơ thể. Nếu mất nước không được khắc phục sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như tổn thương não, thậm chí có thể tử vong.
Dấu hiệu mất nước
Khát nước là một trong những dấu hiệu mất nước. Nước tiểu có màu vàng đậm hơn bình thường. Những dấu hiệu này xuất hiện là khi cơ thể cố gắng kiểm soát tình trạng mất nước bằng cách tăng lượng nước và giảm mất nước. Ngoài ra, bạn có thể nhận biết các triệu chứng mất nước nhờ những dấu hiệu sau:
Dấu hiệu mất nước ở trẻ sơ sinh:
- Trẻ khóc mà không rơi nước mắt hay rơi vài giọt nước mắt. - Bé có những đốm mềm [gọi là thóp] trong đó xương sọ chưa liền với nhau. Một điểm mềm chìm là dấu hiệu của mất nước. - Miệng khô.
- Trẻ đi tiểu ít hơn bình thường, tã không ướt trong khoảng 3 tiếng. Nước tiểu màu vàng đậm.
- Trẻ buồn ngủ nhiều hơn bình thường. - Trẻ thở nhanh bất thường.- Bàn tay và bàn chân của trẻ lạnh và nhợt nhạt.
Dấu hiệu mất nước ở trẻ nhỏ:
- Trẻ có vẻ không khỏe.- Trẻ có thể thờ ơ hoặc cáu kỉnh. - Trẻ ít đi tiểu hơn bình thường. - Trẻ thở nhanh hơn. Trẻ 6 - 12 tháng tuổi có thể thở 50 hơi trong 1 phút, trẻ trên 12 tháng có thể thở 40 hơi trong 1 phút.
- Nhịp tim của trẻ có thể nhanh bất thường. Bạn có thể quan sát nhịp tim trên 160 nhịp mỗi phút ở trẻ dưới 1 tuổi, hơn 150 nhịp mỗi phút ở trẻ trên 1 tuổi và hơn 140 nhịp mỗi phút ở trẻ 2 - 5 tuổi.
Nếu mất nước nghiêm trọng, các triệu chứng sau đây sẽ xuất hiện:
- Trẻ lờ đờ, mỏi mệt. - Da trẻ trở nên nhợt nhạt hoặc lốm đốm. - Bàn tay và bàn chân lạnh do lưu thông máu chậm lại.
- Hơi thở và nhịp tim tăng nhanh.
Dấu hiệu mất nước ở người lớn:
- Ít đi tiểu. - Bạn có thể cảm thấy thờ ơ hoặc mệt mỏi.- Mất sức chịu đựng hoặc sức mạnh. - Cảm thấy chóng mặt, lâng lâng, buồn nôn. - Có thể bị đau đầu hoặc chuột rút. - Miệng, môi, lưỡi và mắt cảm thấy khô. - Đôi mắt có vẻ trũng.
- Mạch có thể nhanh hơn.
Nếu mất nước nghiêm trọng, bạn có thể nhận thấy:
- Ngày càng thờ ơ, yếu mệt. - Không đi tiểu trong một thời gian dài [khoảng 8 tiếng]. - Trông nhợt nhạt, mất ý thức.
- Chóng mặt khi đứng dậy và cơn chóng mắt không hết sau vài giây.
Nên làm gì khi bị mất nước?
Uống nước sẽ giúp bù nước. Nhưng hãy nhớ rằng, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ không nên uống nước khi bị mất nước, vì điều này có thể làm loãng nồng độ khoáng chất trong cơ thể. Thay vào đó, hãy cho trẻ bú sữa mẹ nhiều hơn, uống dung dịch bù nước [oresol] để thay thế muối và đường đã bị mất.
Khi nào nên đi khám?
Mất nước nghiêm trọng nên được điều trị ngay. Hãy thông báo với bác sỹ nếu trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ có dấu hiệu mất nước, ngay cả nó không nghiêm trọng. Ngoài ra, hãy nói chuyện với bác sỹ nếu trẻ bị tiêu chảy 6 lần trở lên trong 24 giờ, hoặc nôn 3 lần trở lên trong 24 giờ.
Vân Anh H+ [Theo curejoy]
Sản phẩm