Nội dung Text: Đề thi học sinh giỏi cấp trường môn Ngữ văn lớp 6 năm 2022-2023 có đáp án - Trường PTDT Nội trú THCS Mù Cang Chải
- PHÒNG GD & ĐT MÙ CANG CHẢI. ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNG TRƯỜNG PTDT NỘI TRÚ THCS Năm học 2022-2023 Môn thi: NGỮ VĂN 6 Thời gian làm bài: 150 phút [Không kể thời gian giao đề] I.PHẦN ĐỌC HIỂU [6,0 điểm] Đọc ngữ liệu sau và thực hiện yêu cầu bên dưới GÁNH MẸ Cho con gánh mẹ một lần, Cả đời mẹ đã tảo tần gánh con. Cho con gánh mẹ đầu non, Cả lòng mẹ đã gánh con biển trời... Ngày xưa mẹ gánh à ơi! Con xin gánh lại những lời mẹ ru. Đường đời sương gió mịt mù, Vì con hạnh phúc chẳng từ gian nan... Để con gánh mẹ đừng can, Sợ khi mẹ mất muộn màng gánh ai? Cho con gánh cả tháng dài, Gánh qua năm ròng những ngày đắng cay. Cho con... gánh cả đôi vai, Thân cò lặn lội sớm mai vai gầy. Mẹ già lá sắp xa cây Lỡ đâu lá rụng tội này gánh sao? Mẹ ơi sóng biển dạt dào, Con sao gánh hết công lao một đời. Bông hồng cài áo đúng nơi, Đâu bằng bông hiếu giữa trời bao la. Cho con gánh lại mẹ già, Để sau người gánh chính là con con... [Quách Beem] Câu 1. [1,0 điểm] Đoạn trích trên sử dụng phương thức biểu đạt chính nào? Câu 2. [1,0 điểm] Em hiểu nghĩa của từ “gánh” trong đoạn trích là gì? Câu 3. [2,0 điểm] Tìm và nêu tác dụng của một biện pháp tu từ có trong đoạn trích. Câu 4. [2,0 điểm] Thông điệp mà đoạn trích trên gửi đến chúng ta là gì? II.PHẦN LÀM VĂN [14,0 điểm] Câu 1. [4,0 điểm] Từ nội dung phần đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn [khoảng 150 chữ] trình bày suy nghĩ của em về tình mẫu tử. Câu 2. [10 điểm] : “Sau một đêm mưa to, gió lớn. Sáng hôm sau, người ta thấy ở tổ chim chót vót trên cành cây cao, chim mẹ giũ lông, giũ cánh cho mau khô rồi khẽ nhích ra ngoài. Tia
- nắng ấm vừa vặn rơi xuống đúng chỗ chim non đang ngái ngủ, lông cánh vẫn còn khô nguyên” Em hãy tưởng tượng và kể lại câu chuyện đã xảy ra với hai mẹ con nhà chim trong đêm mưa gió ấy. ---Hết--- - Thí sinh không sử dụng tài liệu. - Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. Họ và tên thí sinh:..................................................Số báo danh............................ Cán bộ coi thi thứ nhất:............................................Chữ kí:................................. Cán bộ coi thi thứ hai:..............................................Chữ kí:.................................
- HƯỚNG DẪN CHẤM BÀI THI HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNG Năm học 2022- 2023 Môn: Ngữ văn 6 Câu Yêu cầu cần đạt Điểm 1[1điểm] Phương thức biểu đạt chính: biểu cảm 1 Nghĩa gốc: “Gánh” là mang một vật nặng bằng cách mắc vào hai đầu một cái đòn đặt lên vai 0,5 -Trong đoạn trích này từ “gánh” được hiểu theo nghĩa chuyển: đó là sự lam lũ, tảo tần của 2[1điểm] người mẹ trong hành trình mưu sinh, nuôi con khôn lớn. Đó còn là thái độ của người con 0,5 muốn đền đáp, báo hiếu công ơn của mẹ,… [HS tìm được 1 biện pháp tu từ được 1 điểm] 1 Các biện pháp tu từ - Điệp ngữ: Cho con gánh mẹ - Hoán dụ: Gánh mẹ đầu non, gánh à ơi, gánh tháng dài, gánh đôi vai… 3[2điểm] - Ẩn dụ: biển trời, lời ru, thân cò lặn lội, bông hồng, bông hiếu * Tác dụng: bằng sự lặp đi lặp lại các câu từ như muốn khẳng định tấm lòng hiếu thảo của con dành cho mẹ yêu của mình. Các hình ảnh ẩn dụ, hoán dụ gần gũi, giàu sức biểu cảm thể hiện được công ơn trời biển của mẹ dành cho con. 1 HS có thể rút ra các thông điệp ý nghĩa sau: - Sự thấu hiểu ơn nghĩa sinh thành của người mẹ và trân trọng mẹ mình. 0,5 - Mỗi người trong chúng ta hãy đáp đền công ơn sinh thành của mẹ ngay từ bây giờ. =>Sau đó lí giải thông điệp theo hiểu biết của cá nhân 0,5 1 a. Đảm bảo hình thức đoạn văn nghị luận xã hội b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận c. Triển khai hợp lý nội dung đoạn văn: Vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lý lẽ và dẫn chứng. Có thể viết đoạn văn theo định hướng sau: 1. Mở đoạn: Giới thiệu vấn đề 0,5 2.Thân đoạn: - Tình mẫu tử là tình mẹ con, nhưng thường được hiểu là tình cảm thương yêu, đùm bọc, che 0,25 chở… người mẹ dành cho con. - Tình mẫu tử có vị trí đặc biệt, thiêng liêng nhất đối với mỗi con người. 0,25 + Tình mẫu tử còn là truyền thống đạo lí tốt đẹp của dân tộc. + Tình mẫu tử là sức mạnh giúp con người vượt lên những khó khăn, vấp ngã trong cuộc sống…. - Phê phán những hiện tượng trái đạo lí: những người mẹ vứt bỏ con mình, những người con bất hiếu, … 0,25 - Bài học nhận thức và hành động của bản thân. 3. Kết đoạn: Khẳng định vấn đề 0,25 d. Sáng tạo: Cách diễn đạt độc đáo, có suy nghĩ riêng, mới mẻ, phù hợp với vấn đề nghị 0,5 luận. e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo chuẩn xác chính tả, dùng từ, đặt câu, ngữ pháp. 1. Yêu cầu về hình thức a. Đảm bảo cấu trúc một bài văn: Có đầy đủ các phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài b. Xác định đúng yêu cầu của đề c. Triển khai vấn đề rõ ràng, đầy đủ; thể hiện sự nhận thức sâu sắc và vận dung tốt các kiến thức Tập làm văn đã học để làm bài hiệu quả cao. Có thể viết theo định hướng sau: 2. Yêu cầu về nội dung: a.Mở bài: - Giới thiệu về tổ chim nhỏ chót vót trên cây cao và mẹ con chim - Sau một đêm mưa như trút nước, sáng ra thấy chim non lông cánh còn khô nguyên. b.Thân bài: 0,5 - Cảnh trời mưa: Đám mây đen kịt, mưa nặng nề rơi, sấm sét ầm ầm, trời tối như mực. 0,5 - Sự mong manh của tổ chim, nỗi lo của mẹ chim, sự sợ hãi của chim non. - Những nguy hiểm xảy ra trong đêm mưa gió, nguy hiểm quá đi, chim non vẫn ngủ ngon 2 lành và không bị ướt, chim mẹ mệt mỏi nhưng tràn ngập hạnh phúc. - HS liên hệ thêm về tình mẫu tử khác ở ngoài cuộc sống. 2 c. Kết bài:
- - Những suy nghĩ về sự can đảm, vững vàng của chim mẹ 2 - Khẳng định tình mẫu tử qua câu chuyện 2 0,5 0,5 Lưu ý: Hướng dẫn chấm trên là gợi ý, giáo viên chấm có thể linh hoạt theo sự sáng tạo của học sinh