Đồng tử giãn lên như là vấn viện

Đồng tử giãn lên như là vấn viện

Trả lời:

Chào bạn Thảo, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về cho chúng tôi. Câu hỏi của bạn cũng là vấn đề đang được rất nhiều người quan tâm, chúng tôi sẽ giải đáp câu hỏi của bạn qua những thông tin sau:

1. Giãn đồng tử là gì?

Đồng tử hay con ngươi khi nhìn bằng mắt thường có dạng hình tròn màu đen trong mắt. Chúng có nhiệm vụ thu thập ánh sáng và hình ảnh, sau đó truyền tín hiệu đến võng mạc để giúp ta nhìn thấy được. Đồng tử giãn ra hoặc mở rộng hơn là phản ứng điển hình nhằm đáp ứng với tình trạng giảm ánh sáng bên ngoài.

Thỉnh thoảng đồng tử giãn ra không phải do mức độ ánh sáng bên ngoài, thậm chí đồng tử vẫn mở to trong môi trường có ánh sáng đầy đủ, bác sĩ gọi tình trạng này là giãn đồng tử. Trái ngược với giãn đồng tử là co đồng tử (khi đồng tử thu lại nhỏ hơn). 

2. Nguyên nhân gây ra giãn đồng tử

Giãn đồng tử có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân như:

Thuốc đối phó giao cảm (hay thuốc kháng phó giao cảm)

Đây là thuốc ức chế hoạt động dẫn truyến các hoạt chất đến mắt làm dãn cơ và tuyến ở mắt. Thuốc này khiến cho đồng tử bị giãn, ngoài ra còn gây táo bón, khô miệng, và giảm đổ mồ hôi.

Đây là loại thuốc thường thấy trong nhiều toa thuốc. Nếu giãn đồng tử gây ra do thuốc đang dùng thì bạn có thể bị mờ mắt, choáng váng. Một khi ngưng các thuốc này thì đồng tử sẽ hoạt động trở lại bình thường.

Chấn thương mắt

Chấn thương mắt như những vật nhọn đâm vào có thể làm phá hủy dây thần kinh điều khiển đồng tử và mống mắt, phần tạo sắc tố mắt bị tổn thương. Điều này có thể ảnh hưởng đến phản ứng của đồng tử khi tình trạng ánh sáng môi trường bên ngoài thay đổi. Các triệu chứng khác có thể xuất hiện đa dạng tùy thuộc vào nguyên nhân gây chấn thương mắt.

Tăng nồng độ Oxy - tocin

Tăng nồng độ Oxy - tocin trong máu có thể dẫn đến giãn đồng tử tạm thời từ nhẹ đến trung bình. Oxy - tocin được phóng thích khi tập thể dục, vận động hay trong các hoạt động xã hội khác. Đồng thời, đây còn là một hoạt chất quan trọng trong thai kì. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi tăng Oxy - tocin có thể làm tăng phản ứng với khuôn mặt. 

Thuốc

Việc sử dụng những thuốc có chứa co-ca-in, thuốc mê, gây ảo giác hay tinh thể metham- phe - ta - mine có thể gây giãn đồng tử. Thuốc gây ảo giác ảnh hưởng lên thụ thể ở não có thể dẫn đến giãn đồng tử. Còn những chất kích thích như co-ca-in làm tăng nồng độ se-ro-to-nin trong máu gây ra ảnh hưởng tương tự cho mắt. Nhưng những biến chứng nguy hiểm của việc sử dụng những thuốc này bao gồm:

  • Suy yếu hệ miễn dịch
  • Buồn nôn
  • Loạn nhịp tim
  • Phá hủy gan
  • Rối loạn hành vi
  • Nghiện

Mức độ sử dụng các thuốc trên sẽ quyết định độ nặng của các biến chứng này.

Giãn đồng tử một bên từng đợt lành tính (BEUM)

Đây là tình trạng giãn tạm thời một bên đồng tử, thường kèm theo đau đầu nhẹ, đau mắt, nhạy cảm ánh sáng, nhìn mờ... các triệu chứng xuất hiện thành từng đợt. Ở một số trường hợp, BEUM cũng xảy ra trong lúc bị đau nửa đầu. BEUM không phải là tình trạng cấp cứu nhưng bác sĩ cần khám kĩ mắt và hệ thần kinh để loại trừ những bệnh cảnh cấp cứu khác.

Bệnh lí thần kinh sọ

Đây là bệnh liên quan đến sự phá hủy của các dây thần kinh đi đến mắt, trong đó có dây thần kinh vận động ở mắt giúp co và giãn đồng tử. Do đó gây giãn đồng tử bất thường. Bệnh này có thể ảnh hưởng cả 2 mắt và thường gây giảm thị lực.

Chấn thương sọ não hay tổn thương não

Chấn thương sọ não gây tăng áp lực nội sọ, điều này gây ảnh hưởng đến mắt. Những kiểu gây tổn thương não điển hình bao gồm chấn thương, khối u não hay đột quỵ. Thông thường kiểu tổn thương này chỉ ảnh hưởng lên một mắt. 

Thuốc làm giãn đồng tử 

Bác sĩ tổng quát hay bác sĩ nhãn khoa thỉnh thoảng sẽ đưa chất làm giãn đồng tử vào mắt nhằm kiểm tra phần võng mạc và khám những cấu trúc sâu bên trong mắt. Việc khám mắt hằng năm cần được thực hiện và khuyến khích ở người bị tăng huyết áp và tiểu đường. Bác sĩ còn dùng thuốc giãn đồng tử để làm giảm sự co thắt gây đau ở cơ thể mi của mắt.

Đồng tử giãn lên như là vấn viện

Giãn đồng tử khiến mắt nhìn bị mờ

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới sự giãn đồng tử ví dụ như:

  • Thuốc: một số loại thuốc làm cho mắt nhạy cảm với ánh sáng như thuốc histamin, thuốc say tàu xe, thuốc buồn nôn, thuốc trầm cảm ba vòng, thuốc điều trị parkinson, thuốc chống động kinh,...
  • Chấn thương mắt: Một số chấn thương mắt nghiêm trọng dẫn tới tổn thương mống mắt và khiến cho đồng tử giãn ra hoặc biến dạng. Ngoài ra, chấn thương mắt có thể gặp trong quá trình phẫu thuật như ghép giác mạc, mổ đục thủy tinh thể.
  • Các bệnh về não: Đột quỵ, u não hay chấn thương đầu có thể ảnh hưởng khả năng mắt nhạy cảm với ánh sáng, khiến cho đồng tử ở một hoặc cả hai bên mắt bị giãn. Áp lực tích tụ bên trong não sau các tình trạng trên có thể làm tổn thương các cơ trong mống mắt có chức năng giúp đồng tử co giãn.
  • Thuốc gây nghiện: những người có sử dụng thuốc gây nghiện sẽ khiến cho mắt phản ứng chậm với ánh sáng và đồng tử bị giãn. Bên cạnh đó, thuốc cai nghiện cũng có thể làm giãn đồng tử.

Đồng tử giãn lên như là vấn viện

Sử dụng thuốc gây nghiện khiến mắt phản ứng chậm với ánh sáng

  • Mống mắt có dị tật bẩm sinh: dị tật mống mắt bẩm sinh là tình trạng khiếm khuyết một phần hay toàn phần ở mống mắt, làm cho đồng tử bị giãn rất rộng. Dị tật mống mắt thường gây ảnh hưởng ở cả hai mắt và có đi kèm với các vấn đề nghiêm trọng như: đục thủy tinh thể bẩm sinh, dây thần kinh võng mạc và thị giác không phát triển, tăng nhãn áp, rung giật nhãn cầu và giảm thị lực.

Để chẩn đoán giãn đồng tử, bác sĩ sẽ dựa vào tiền sử bệnh và các loại thuốc đang sử dụng, cùng với những triệu chứng của bệnh. Triệu chứng đặc trưng của giãn đồng tử đó là đồng tử không co giãn nhằm đáp ứng với ánh sáng xung quanh. Mắt sẽ trở nên nhạy cảm với ánh sáng hơn khi đồng tử giãn ra. Lúc này bệnh nhân có thể sẽ nhìn mờ, và có cảm giác co thắt quanh mắt và trán. Đau đầu, chóng mắt, khó ngủ và kích ứng mắt cũng có thể là một trong những triệu chứng giãn đồng tử.

Bệnh nhân sẽ được kiểm tra tầm nhìn thông qua kiểm tra thị lực và chuyển động của mắt để đánh giá các cơ của mắt. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh làm các loại xét nghiệm khác nhằm loại trừ các tình trạng sức khỏe khác.

Đồng tử giãn lên như là vấn viện

Bác sĩ khám lâm sàng và kiểm tra tầm nhìn để chẩn đoán giãn đồng tử

Điều trị giãn đồng tử cần dựa vào nguyên nhân gây bệnh. Bác sĩ sẽ đưa ra những phương pháp điều trị phù hợp đối với từng bệnh nhân.

Nếu bệnh nhân đang sử dụng thuốc giãn đồng tử cần lưu ý tác dụng của thuốc và thay thế loại thuốc khác. Đối với trường hợp do chấn thương mắt và não gây ra, bệnh nhân có thể phải phẫu thuật nếu có tổn thương tới dây thần kinh hoặc cấu trúc của mắt.

Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể chỉ định sử dụng thuốc điều trị tăng nhãn áp liều thấp, nhằm thu hẹp đồng tử.

Đối với bệnh nhân bị giãn đồng tử, thường rất nhạy cảm với ánh sáng. Do vậy, cách tốt nhất là nên đeo kính râm ra ngoài và tránh những nơi có ánh đèn sáng.

Tóm lại, giãn đồng tử có thể là do phản xạ sinh lý bình thường dưới tác động của môi trường. Tuy nhiên, cũng có thể là dấu hiệu của một chấn thương, bệnh lý thần kinh hay tác dụng phụ của thuốc. Do đó, khi thấy mắt mờ, nhạy cảm với ánh sáng, đôi khi có kèm theo đau đầu, chóng mắt thì người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và có biện pháp can thiệp phù hợp.

Để đăng ký khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.

Video đề xuất:

Thành công điều trị u nguyên bào võng mạc ở trẻ em