- Explore Documents
Categories
- Academic Papers
- Business Templates
- Court Filings
- All documents
- Sports & Recreation
- Bodybuilding & Weight Training
- Boxing
- Martial Arts
- Religion & Spirituality
- Christianity
- Judaism
- New Age & Spirituality
- Buddhism
- Islam
- Art
- Music
- Performing Arts
- Wellness
- Body, Mind, & Spirit
- Weight Loss
- Self-Improvement
- Technology & Engineering
- Politics
- Political Science All categories
0% found this document useful [0 votes]
39 views
22 pages
[1800] Hậu Trần - Trích Đại Việt Sử Ký Tiền Biên - Ngô Thời Sỹ,Ngô Thời Nhậm
Copyright
© © All Rights Reserved
Share this document
Did you find this document useful?
0% found this document useful [0 votes]
39 views22 pages
[1800] Hậu Trần - Trích Đại Việt Sử Ký Tiền Biên - Ngô Thời Sỹ,Ngô Thời Nhậm
[1800] Hậu Trần - Trích Đại Việt Sử Ký Tiền Biên - Ngô Thời Sỹ,Ngô Thời Nhậm
TRUNG TÂM KHOA H C XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN QUỐC GIA
VIỆN NGHIÊN cứu HÁN NÔM
ĐẠI VI T SỬ KỶ
TIÊN BIÊN
NHÀ XUẤT BẢN KHOA H C XÃ HỘI
HÀ NÔI -1997
DAI VI T SỬ KÝ TIÊN BIÊN
BÁN KỶ
QUYỂN X
KỶ HẬU TRẦN
GIÀN ĐỊNH ĐẾ
[Vua tén huý là Ngói, con thủ của Nghé Tông, tẻn củ gọi là Giản Định họ Hồ đổi phong là Nam quận vương, cuòi thời Hô dấy binh khôi phục nhà Trần, ở ngôi 2 nâm, bịquán nhà Minh bát Vua gặp khi trời bỏ lại khồng cd tài dẹp loạn, bỗng chốc nổi lên, bỏng chỏc b| tiêu diệt. Tuy ndi là ý trời, nhưng củng là việc người có nhiêu sai trái đấy].Dinh Hợi. Hưng Khanh năm thứ 1[1407] [tháng 10 trở về trước là Hán Thương Khai Dai nàm thứ 5; Minh Vĩnh Lạc nâm thủ 5], mùa xuân, tháng 2, Tả tướng nhà Hồ là Quỏc Trừng tiến quản dến Sổng Lỗ. giâc Minh chiếm cứ hai bờ đánh kẹp lại. Quân của Trừng thua rút vê Cửa Muộn[l] Quý Ly, Hán Thương đèu vè Thanh Hoá. Ỏ kinh lộ phản lớn theo giạc làm phản. Hò Đỗ, Hồ Xạ bò Binh Than sang Thái Bỉnh. Đại Toàn đến Của Muốn góp sức dâp luỹ, đúc sũng, dóng tàu chiến dể chống nhau với giặc, mộ những người hi£n của. hán thản dươc cho tước, con trai cho lăy con gái họ nhà vua
cáp cho mươi máu ruông Thi trung của ho Hô là Trán Nguyên Chi và công chúa Thiên Huy đưa dán lanh loan ra Dô Sơn Trung thư lệnh TrAn Thư Hiền cùng cổng chúa Thiên Gia di ngươc dòng sồng lớn đâu hàng giàc Minh. Thàn đinh tướng quân nhà Hò là Ngô Thành nhàn thuận gió nước triều tiến dánh, xông đến Giao Thuỳ Phụ và Thạnh chia quân ra hai bờ chan lai Thanh thế cô. hàm trân bịchết, được phong tậng làm kiêu vệ tướng quAn Ngươi Kiến Hưng là Nguyền Nhật Kiẽn, tụ tập đồng bọn giết trấn phủ sứ là Phan Hoà Phủ, đâu hàng Trương Phụ í vê sau Kiên kiêu cảng không lễ phép bịPhụ giết].Giác Minh và quán nhà Hô dóng luỹ đối diện nhau, ngày đêm đánh nhau, nấng mưa bệnh
tật,
lây lội ấm thấp khó ở bèn chuyển vê đtíng ở cửa Hàm Tử, lập trại canh phòng nghiêm ngat Tả tướng Quỏc Trừng và Hồ Dỗ cùng chuyển quân về Hoàng Giang lại đón Quy Ly, Hán Thương từ Thanh Hoá đến Lúc dtí người mang lòng oán hận, các quân
1rủn Mu..II thuộc lình Nun II.I. nav clã h| láp
2
[ii.il\> I lun thuộc linh N.iin Ha
BẢN KỶ, QUYỂN X - GIÃN DINH DẾ
525
nhân và con trai tranh nhau đến cửa quân xin tự cố sức đế lẠp cổngTháng 3, ngày 30, Tả tướng là Quốc Trừng nhà Hồ, Hồ Đỗ, Đỗ Man. tiến quân đến Hàm Tử Quan; Hồ Xạ, Trần Đỉnh lânh quân ở bờ bác; Nguyễn Cồng Chừng lảnh 100 thuyên chiến làm quân tién phong Trừng, Dỗ ở trong doanh trai; bọn Đỗ Măn, Hồ Vấn lảnh thuỷ quân; quân thuỷ bộ hợp lại dược 7 vạn nêu là 21 vạn cùng tiến đánh Quản Minh bèn chia làm hai mặt thuỷ bộ xổng ra. Bộ binh của quân Hổ ở hai bèn bờ dẻu quay giáo nhảy xuóng nước chết, riêng thuỳ quân dược thoát, thuyên chiến và thuyên chở lương bịchim gàn hết. Lúc ấy Hồ Xạ sợ quản Minh có mai phục khổng chiu tiến. Hố Dỗ sai người dến trách ràng: tướng quân sao khổng dảnh giộc? Xa ben tiến, bịthua. An phủ sứ Bác Giang là Nguyễn Hy Chu bịPhụ bát dược. Hy Chu máng Phu là giặc tàn ác. Phụ giết đi.Mùa hạ, tháng 4, ngày 1, nhà Minh ban chiếu tỉm lập con cháu của nhà Trân Các quan lại bô lảo nhiêu làn nói là đã bịnhà Lê giết hết, khống thế tlm đươc con cháu nối dõi nhà Trân dược. Nước An Nam vỗn là Giao Châu xin trở lai làm quân huyện như xưa cho dân dược đổi mới, rồi dật Giao Chi quận đô chỉhuy sứ ty, thừa tuyẻn bô chánh sứ ty, đè hlnh ãn sát sứ ty và nha môn cốc vệ, sở, phủ huyên Láy Đô chi huy là Lữ Nghịnám đô ty. Bác Kinh Hình bộ Thượng thư là Hoàng Phúc nám giữ ba ty [1' bô chính và án sát, [hành hoộc hành bộ gỉđó cho nên sau chữ hành thiếu một chữ] nhưng căm sai phải và ngừng thu các loại thuế trong 3 năm.Sử thần Ngô Thi sĩ bàn:
Minh Thành Tổ dã tứ láu nuôi chí nuốt nước Nam.
há lại có lòng giữ nhà Trăn? Ban chiếu tim khấp người nối dỏi nhà Trán chi là dế
che tai mát dán trong nước. Người trong nước cũng biết diẻu dó chàng thà một mục
tuân theo dòng nước xoáy dáy thôi, chứ dán tinh thi
VUI
thú gi mà muốn dặt
quán
huyện.
Quý Ly, Hán Thương đem tướng tá quen thuộc đi đường vè Thanh Hoá. Giặc Minh xâm phạm vùng Lỗi Giang, quân nhà Hồ không đánh mà tan vỡ. Giặc Minh xám phạm cửa biển Điển Canh *%quân nhà Hồ bỏ thuyền tự tan vỡ. Hai cha con họ Hô muốn đánh vào Thâm Giang khổng thành, Nguy Thức bảo hai cha con họ Hồ hãy tự thiêu, nói: "Nước đã sắp mất, bậc vương giả không chết, vào tay người khác". Quý Ly tức giận chém đi.Sử thần Ngô Thi sĩ nói:
Quý Ly láy trộm ngôi vua dế dặt minh vào dây rôi
muốn truyền cho con cháu, nhưng chua hét dời mình thì người khác dã dành, mong
làm bạch óc ,'tl mà cùng không duoc; vào sóng không di/ơc, lạt ra biểnxưot biền
không xong, lại trèo núi, long dong trong gió bui. lận dận no
I
nui gò ván muôn keo
dài hơi tàn dế trộm sông một sớm một chièu. Không biết ráng lưới tròi rông
lan.
nước non tuoi dẹp há làm noi vục sáu bui rậm cho bon dâu sỏ trộm cướp chui vào 12
1. DVSKTT chép la 2 ty.2. Của bién Diòn Canh: Nay IhuỌc linh Thanh I loa-VThâm Cìinng: rức sóng Ngán Sâu thuộc linh Nghê An 4 lỉạch ỏc: Nha Itip hằng co gianh. lỉAy VIIOI một nguôi ihưong dãn nghen