Chăn nuôi gia súc lấy sữa nói chung và chăn nuôi bò sữa lấy riêng là một ngành nông nghiệp từ rất lâu đời, sữa là ngành kinh doanh cho lợi nhuận cao. Trong bài viết này, hãy cùng Farmvina tìm hiểu chi phí đầu tư trang trại bò sữa tại Việt Nam.
Ở nước ta hiện nay, để thu được năng suất cao nhất từ ngành chăn nuôi này đòi hỏi diện tích đất đai đồng cỏ rộng lớn, đầu tư vốn nhiều trong mua con giống, nhập khẩu thức ăn chất lượng cho bò, các loại thuốc thú y… cho đến thiết bị chuồng trại, kỹ thuật nuôi, chuyển giao công nghệ từ các nước khác.
Vì vậy, các hộ chăn nuôi, muốn thu được lãi lớn từ bò sữa thì cần bắt tay với các doanh nghiệp kinh doanh sữa để đảm bảo đầu ra của sản phẩm sữa, hoặc vay vốn từ địa phương. Dưới đây chúng tôi sẽ giúp bà con có cái nhìn toàn cảnh về chi phí đầu tư sản xuất trang trại bò sữa, và một số nông trại bò sữa điển hình.
Ước tính chi phí sản xuất sữa bò tại trại
Những ước tính này được chúng tôi dựa trên khảo sát của Chương trình phát triển ngành sữa của Công ty sữa Friesland Campina ở Bình Dương về chi phí sản xuất sữa tại trại ở các vùng khác nhau và quy mô khác nhau, chỉ có giá trị tham khảo tại một thời gian cụ thể và tại các địa phương đã khảo sát.
Nhìn chung, các yếu tố cấu thành chi phí sản xuất sữa bò tươi tại trại bao gồm tiền thuê đất, xây dựng chuồng trại, lắp đặt thiết bị, mua con giống, mua thức ăn cho bò, thuê nhân công, chăm sóc thú y, phối giống cho bò, điện nước…
Chi phí này được công ty sữa Friesland tổng hợp từ các hộ chăn nuôi đang hợp tác sản xuất sữa cho công ty ở các địa phương khác nhau và quy mô chăn nuôi cũng khác nhau. Chi phí đầu tư này tính bằng tổng số tiền chi ra chia cho tổng lượng sữa sản xuất được, có đơn vị đồng/kg.
Mời bà con theo dõi bảng tổng hợp về chi phí sản xuất sữa theo các vùng địa phương dưới đây:
| Vùng chăn nuôi | Loại chi phí | ||||
| Thức ăn | Vốn đầu tư ban đầu | Nhân công | Thú y và các chi phí khác | Tổng chi phí | |
| Nông thôn | 3.654 đồng/kg | 1.007 đồng/kg | 902 đồng/kg | 317 đồng/kg | 5.880 đồng/kg |
| Bán nông thôn | 4.403 đồng/kg | 1.007 đồng/kg | 902 đồng/kg | 352 đồng/kg | 6.664 đồng/kg |
| Đô thị hóa | 5.354 đồng/kg | 1.063 đồng/kg | 782 đồng/kg | 387 đồng/kg | 7.586 đồng/kg |
| Đô thị | 5.915 đồng/kg | 1.102 đồng/kg | 782 đồng/kg | 456 đồng/kg | 8.255 đồng/kg |
Quan sát bảng khảo sát trên, chúng ta có thể thấy, chi phí thức ăn cho bò chiếm tỉ trọng cao nhất trong tổng chi phí để sản xuất ra 1 kg sữa thành phẩm, chiếm 60 – 70%. Và chi phí thức ăn, cũng như vốn đầu tư ban đầu, thú y và các chi phí khác thấp nhất ở vùng nông thôn và tăng dần cho đến đô thị.
Trong khi chi phí cho nhân công ở các vùng đô thị và đô thị hóa lại thấp hơn vùng nông thôn và bán nông thôn. Điều này có thể được giải thích bởi, ở khu vực nông thôn có đất trồng cỏ có sẵn, giúp giảm tiền thuê đất, xây dựng chuồng trại ban đầu và giảm tiền mua thức ăn, rất thích hợp cho chăn nuôi sữa bò.
Trong khi đó ở vùng đô thị và đô thị hóa, quỹ đất trồng cỏ hạn chế, khiến chi phí thức ăn và chi phí thú y cao nhất, nhưng có nhiều nhân công do là đô thị lớn nên chi phí nhân công giảm đi.
Bên cạnh đó, bà con có thể thấy, tổng chi phí sản xuất 1 kg sữa thành phẩm thấp nhất ở vùng nông thôn [5.880 đồng] và cao nhất ở vùng đô thị [8.255 đồng]. Vậy nên, nếu bà con có ý định đầu tư trang trại nuôi bò sữa, thì hãy cân nhắc xây dựng trang trại ở vùng nông thôn còn nhiều diện tích đất trồng cỏ, sẽ tiết kiệm được chi phí.
Chi phí để sản xuất 1kg sữa còn phụ thuộc và quy mô chăn nuôi của các hộ gia đình khác nhau. Mời bà con theo dõi bảng khảo sát về chi phí sản xuất theo quy mô đàn bò dưới đây:
| Quy mô đàn | Loại chi phí | ||||
| Thức ăn | Vốn đầu tư ban đầu | Nhân công | Thú y và các chi phí khác | Tổng chi phí | |
| 10 con | 4.403 đồng/kg | 1.007 đồng/kg | 902 đồng/kg | 352 đồng/kg | 6.664 đồng/kg |
| 20 con | 4.310 đồng/kg | 944 đồng/kg | 888 đồng/kg | 330 đồng/kg | 6.472 đồng/kg |
| 30 con | 4.180 đồng/kg | 1.010 đồng/kg | 758 đồng/kg | 330 đồng/kg | 6.278 đồng/kg |
Theo bảng trên, với trại bò quy mô 30 con, chi phí cho thức ăn và nhân công sẽ thấp hơn so với trại bò quy mô nhỏ hơn 10 hay 20 con. Đây cũng là một điều bà con có thể cân nhắc nếu có điều kiện đầu tư đàn bò quy mô lớn hơn thì sẽ giảm được chi phí.
Câu Hỏi Thường Gặp
Các yếu tố cấu thành chi phí sản xuất sữa bò tươi tại trại bao gồm tiền thuê đất, xây dựng chuồng trại, lắp đặt thiết bị, mua con giống, mua thức ăn cho bò, thuê nhân công, chăm sóc thú y, phối giống cho bò, điện nước…
Tổng chi phí sản xuất 1 kg sữa thành phẩm thấp nhất ở vùng nông thôn [5.880 đồng] và cao nhất ở vùng đô thị [8.255 đồng]. Vậy nên, nếu bà con có ý định đầu tư trang trại nuôi bò sữa, thì hãy cân nhắc xây dựng trang trại ở vùng nông thôn còn nhiều diện tích đất trồng cỏ, sẽ tiết kiệm được chi phí.
Originally posted 2018-05-01 13:19:42.
Hàng ngàn hộ nuôi bò sữa bỏ nghề
Chỉ sau hơn 2 năm, cả ngàn hộ dân nuôi bò sữa tại "thủ phủ" bò sữa Củ Chi [TP HCM] đã bỏ nghề vì chăn nuôi không hiệu quả
-
TP HCM: Đàn bò sữa và sản lượng sữa tươi giảm
-
TP HCM: Đàn bò sữa giảm mạnh
Thống kê đến tháng 6-2018 của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP HCM, toàn TP có 73.646 con bò sữa, giảm 25.744 con so với tháng 2-2016 [thời điểm tiêu thụ sữa bò nguyên liệu gặp khó khăn, nhiều ban ngành vào cuộc hỗ trợ]. Lúc đó, tại "thủ phủ" bò sữa Củ Chi có 67.537 con của 6.626 hộ trong khi hiện tại chỉ còn 66.422 con của 4.699 hộ nuôi. Như vậy, đã có hơn 1.900 hộ [tương đương khoảng 1/3 tổng hộ] nuôi bò sữa ở huyện Củ Chi đã bỏ nghề trong hơn 2 năm.
Sữa bị loại quá nhiều!
Ông V., chủ một trạm thu mua sữa ở xã Phú Hòa Đông [huyện Củ Chi], kể vào năm 2014, trạm của ông có hơn 100 hộ dân đến bán sữa nhưng nay chỉ còn khoảng 40 hộ. "Trước đây, công ty thu mua sữa nguyên liệu giá 14.000 đồng/kg, yêu cầu chất lượng tương đối dễ thực hiện nhưng hơn 1 năm nay hạ giá thu mua chỉ còn 10.500 - 11.000 đồng/kg và tăng chuẩn thu mua, rất nhiều sữa bị loại. Nguồn thu từ bán sữa giảm mạnh trong khi giá thức ăn cho bò ngày càng tăng buộc nhiều hộ phải chuyển nghề, một số hộ bị công ty cắt hợp đồng do vi phạm cũng phải bán bò vì không kiếm được nơi tiêu thụ sữa" - ông V. lý giải.
Ông S., nông dân nuôi bò sữa giỏi có tiếng ở xã Tân Thạnh Đông, cho biết thời hoàng kim một con bê cái vừa lọt lòng mẹ có giá đến 1 cây vàng, chính ông cũng làm giàu từ con bò sữa. "Ba năm nay nuôi bò sữa hết có lãi. Với mức giá thu mua trung bình 11.000 đồng/kg sữa, nông dân có thể lấy công làm lời nhưng việc kiểm soát chất lượng theo yêu cầu của công ty sữa rất khó. Họ xếp loại thế nào thì phải chịu, chúng tôi không thể cãi dù đã mua thuốc thử sữa, đạt chất lượng mới đem bán" - ông S. lo lắng.
Nông dân Củ Chi tắm cho bò sữa
Theo bà K.A [xã Tân Thạnh Đông], công ty hợp đồng mua sữa với đàn bò nhà bà có giá từ 7.000 -14.000 đồng/kg tùy theo chất lượng nhưng tỉ lệ đạt giá cao rất ít, thậm chí có hộ còn bị dừng thu mua do chưa khắc phục xong vi phạm. "Nuôi bò sữa rất cực, 4 giờ sáng đã dậy làm đến tối, chỉ được nghỉ 2 giờ buổi trưa. Nhà tôi nuôi 4 con bò thịt ăn ké thức ăn của 10 con bò sữa, cuối năm bán bò thịt có ít tiền chứ trông chờ vào bò sữa là thua. Nếu công ty bao tiêu toàn bộ với giá 11.000 đồng/kg, không phân loại sẽ dễ thở hơn" - bà K.A nêu nguyện vọng.
Khuyến khích giảm đàn
Ông Nguyễn Minh Khánh, Giám đốc HTX Tân Thông Hội - nơi đang xây dựng thương hiệu bò sữa Củ Chi, cho biết chủ trương của HTX là chỉ thu mua sữa nguyên liệu đạt chất lượng. "Nếu mua sữa kém chất lượng, chúng tôi phải đổ bỏ vì không thể chế biến để bán cho người tiêu dùng. Về chất lượng, HTX có máy phân tích rõ ràng, kết quả đã được kiểm chứng qua các phòng thí nghiệm lớn nên luôn minh bạch, rõ ràng. Theo quy định, nông dân vi phạm về chất lượng sữa sẽ bị cảnh cáo, thậm chí cắt hợp đồng" - ông Khánh khẳng định.
Ông Nguyễn Văn Cảm, Phó trưởng Phòng Kinh tế thuộc UBND huyện Củ Chi, cho biết hiện 4.699 hộ nuôi bò sữa trên địa bàn huyện đang cung cấp khoảng 338 tấn sữa cho 3 đơn vị. "Tình hình thu mua sữa vẫn ổn định, giá cả phụ thuộc vào chất lượng, không có trường hợp nào bên mua tự ý cắt hợp đồng. Chỉ những hộ không đạt các chỉ tiêu theo quy định, không cải thiện nâng chất lượng bò sữa mới bị bên mua cắt hợp đồng vĩnh viễn. UBND huyện Củ Chi đang triển khai Chương trình nâng cao chất lượng đàn bò sữa, khuyến khích giảm đàn nên một số hộ dân bán giống cho các tỉnh lân cận và sử dụng những con bò sữa có năng suất thấp làm nền để phối giống bò thịt cao sản có giá trị kinh tế cao hơn" - ông Cảm nhấn mạnh.
Hướng tới chuyên nghiệp
Theo ông Nguyễn Văn Tủi - Trưởng Ban Kinh tế [Hội Nông dân TP HCM], nghề nuôi bò sữa vẫn phù hợp với định hướng nông nghiệp đô thị của TP HCM nhưng sẽ theo hướng chuyên nghiệp hơn. "Quy mô đàn lớn thì giá thành sẽ hạ, dễ ứng dụng khoa học công nghệ. Hai năm trước, bình quân mỗi hộ nuôi 10 con, nay tăng lên 14 con cho thấy việc chăn nuôi tập trung vào những hộ có lợi thế, có sức cạnh tranh. Không nên chỉ tính nguồn lợi từ bán sữa mà còn có thể bán giống, bò thịt, phân bò. Thời gian qua, đàn bò sữa Củ Chi chủ yếu cung cấp sữa nguyên liệu, còn ít sản phẩm giá trị gia tăng hoặc gắn với du lịch nên vẫn còn nhiều dư địa để phát triển trong thời gian tới nếu có chính sách khuyến khích phù hợp" - ông Tủi nhận xét.