Mục đích tóm tắt văn bản tự sự theo nhân vật chính

I/ Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính:- Tóm tắt văn bản tự sự là dùng lời văn của mình giúp người đọc, người nghe nắm được nội dung chính của văn bản đó.- Văn bản tóm tắt ngắn gọn nhưng đầy đủ các nhân vật, sự việc chính phù hợp với nhân vật đó. Tóm tắt văn bản tự sự là gì?Yêu cầu của tóm tắt văn bản tự sự? I/ Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính:1/ Khái niệm:Tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính là viết hoặc kể lại một cách ngắn gọn những sự việc cơ bản xảy ra với nhân vật chính trong văn bản.2/ Mục đích:Nắm vững tính cách và số phận của nhân vật để đi sâu tìm hiểu và đánh giá tác phẩm. I/ Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính:3/ Yêu cầu:- Bản tóm tắt phải trung thành với văn bản gốc.- Nêu được những đặc điểm và những sự việc xảy ra với nhân vật chính. II/ Cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính:1/ Ví dụ:Anh [chị] hãy đọc lại truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy và thực hiện những yêu cầu sau đây:Xác định những nhân vật chính của truyện?Tìm hiểu và tóm tắt truyện dựa theo nhân vật An Dương Vương.

KẾT QUẢ CẦN ĐẠT - Nắm được cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính. - Biết tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính

I - MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ DỰA THEO NHÂN VẬT CHÍNH

Nhân vật văn học là hình tượng con người [có thể là loài vật hay cây cỏ,... được nhân cách hoá] được miêu tả trong văn bản văn học. Nhân vật thường có tên tuổi, lai lịch, ngoại hình, hành động, lời nói, suy nghĩ, tình cảm,... Mỗi nhân vật còn có cốt truyện. Trong một tác phẩm có thể có nhiều loại nhân vật. Tuỳ theo vai trò, vị trí, tầm quan trọng của nhân vật trong tác phẩm, người ta chia ra nhân vật chính và nhân vật phụ. Mỗi nhân vật chính đều gắn liện với một số sự việc cơ bản của cốt truyện. Tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính là viết hoặc kể lại một cách ngắn gọn những sự việc cơ bản xảy ra với nhân vật đó. Việc tóm tắt ngay giúp ta nắm vững tính cách và số phận của nhân vật, góp phần đi sâu tìm hiểu và đánh giá tác phẩm. Muốn vậy, bản tóm tắt cần đáp ứng đầy đủ yêu cầu chung của một văn bản, trung thành với văn bản gốc, nêu được đặc điểm và những sự việc xảy ra với nhân vật chính.

II – CÁCH TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ DỰA THEO NHÂN VẬT CHÍNH

Anh [chi] đọc lại Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thuỷ và thực hiện những yêu cầu dưới đây:

a] Xác định những nhân vật chính của truyện. b] Tìm hiểu và tóm tắt truyện dựa thoe nhân vật An Dương Vương Gợi ý: - Lai lịch của nhân vật - Các hành động, lời nói và việc làm trong mối quan hệ với những sự việc chính và diễn biến của cốt truyện. - Quan hệ giữa An Dương Vương với các nhân vật khác trong truyện.

- Viết văn bản tóm tắt bằng lời văn của minh.

c] Tiếp tục tìm hiểu và tóm tắt truyện dựa theo nhân vật Mị Châu [gợi ý như ỏ mục b] d] Cho biết cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính.

GHI NHỚ

- Tóm tắt Việt Nam tự sự dựa theo nhân vật chính là viết hoặc kể lại một cách ngắn gọn những sự việc co bản xảy ra với nhân vật đó. Bản tóm tắt phải trung thành với văn bản gốc. - Khi tóm tắt, cần: + Đọc kĩ văn bản, xác định nhân vật chính + Chọn các sự việc cơ bản xảy ra với nhân vật chính và diễn biến của các sự việc đó. + Tóm tắt các hành động, lời nói, tâm trạng của nhân vật theo diễn biến của các sự việc [một vài chỗ có thể kết hợp dẫ nguyên văn từ ngữ, câu văn trong bản gốc].

III – LUYỆN TẬP

1. Dưới đây là các bản tóm tắt hai văn bản khác nhau:

[1]

Tiễn dặn người yêu [Xống chụ xon xao] là một trong những truyện thơ nổi tiếng nhất trong kho tàng văn học dân gian của người Thái nói riêng, của các dân tộc it người ở Việt Nam nói chung. Truyện kể lại câu chuyện tình yêu – hôn nhân của một đôi trai gái. Truyện bắt đầu từ khi chàng trai và cô gái còn năm trong bụng mẹ. Từ ấu thơ họ đã là bạn thân thiết của nhau. Lớn lên, hai người cang quấn quýt với nhau hơn. Song cha mẹ cô gái chê chàng trai nghèo không nhận rể, quyết định gả con cho một người giàu có. Cô gái đau khổ nhưng bất lực, còn chàng trai, trước tình cảnh ấy quyết ra đi tìm sự giàu sang, mong trở về chuộc lại người yêu. Mấy năm trôi qua, khi người chồng hết thời hạn “rể ngoài”, rồi đủ công “rể trong”, cô gái đành phải về nhà chồng. Đúng lúc đó, chàng trai mới trở về thì mọi việc đã muộn. Đau đớn, anh đi theo tiễn dặn người yêu. Theo lời anh dặn, co gái cố làm ra vẻ vụng về, hậu đậu khiến gia đình nhà chồng chán chường mà trả về nhà cha mẹ. Trở về nhà, bị cha mẹ bán đứt vào cửa quan, cô gái càng thất vọng, đau khổ và phá phách mạn hơn: Cô “giã gạo – quăng chày; phơi thóc – chửi sàn, mắng cót; dỡ xôi – quật mâm vỡ” cốt sao để được trả về gia đình. Người nhà quan mang cô ra chợ bán “nhưng nghìn lần không đắt”. Cô gái ngày nào “ngón tay thon lá hành, đôi mắt đẹp dài như lá trầu xanh”, mà nay tiều tuỵ chỉ đáng đổi một bó lá dong. Người đổi được cô lại là anh. Nhưng anh giờ đã có nhà cao cửa rộng, vợ con yên ấm, làm sao nhận ra cô. Tủi phận, cô gái mang đàn môi anh tặng năm xưa ra thổi, gợi lại lời thề thốt ngày nào. Bàng hoàng nhận ra người yêu cũ, anh chia đôi tài sản và tiễn vợ về nhà cha mẹ đẻ. Anh cưới cô gái và hai người sống hạnh phúc bên nhau.

[Bản tóm tắt của NBS]

[2]

Ví dụ như chuyện vợ chồng chàng Trương: Chàng Trương đi đánh giặc khi vợ mới có mang. Lúc trở về, con đã biết nói. Một hôm đùa với con tự xưng là bố, đứa con không nhận mà nói rằng bố nó tối tối vẫn đến. Trương buồn và ghen, đay nghiến vợ đến nỗi nàng phải tự vẫn. Một tối, ngồi bên đèn đùa với con, thấy nó chỉ lên bóng mình trên tường mà nói: “Bố đã đến kìa”. Lúc đó mới biết là mình lầm thì không kịp nữa. Câu chuyện lẽ ra chấm hết ở đó, nhưng dân chúng không chịu nhạn cái tình thế đau đớn ây, và cố gắng đem một nét huyền ảo để an ủi ta. Vì thế mới có đoạn thứ hai, kể chuyện chàng Trương gặp mặt vợ một lần nữa...

[Theo Nguyễn Đình Thi, Sức sống của dân Việt Nam trong ca dao, cổ tích]

a] Xác định phần tóm tắt văn bản Chuyện người con gái Nam Xương trong đoạn trích [2]. Mục đích tóm tắt ở [1] và [2] có gì khác nhau? b] Cách tóm tắt ở [1] và [2] khác nhau như thế nào, vì sao?

2. Tóm tắt Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thuỷ dựa theo nhân vật Trọng Thuỷ.

3. Tóm tắt truyện Tấm Cám dựa theo nhân vật Tấm.

- Nhân vật văn học là hình tượng con người [có thể là loài vật hay cây cỏ,... được nhân cách hoá] được miêu tả trong văn bản văn học. Nhân vật thường có tên tuổi, lai lịch, ngoại hình, hành động, lời nói, suy nghĩ, tình cảm,...

- Mỗi nhân vật còn có mối quan hệ với nhân vật khác và thường được bộc lộ qua diễn biến của cốt truyện. 

- Trong một tác phẩm có thể có nhiều loại nhân vật. Tuỳ theo vai trò, vị trí, tầm quan trọng của nhân vật trong tác phẩm, người ta chia ra nhân vật chính và nhân vật phụ. Mỗi nhân vật chính gắn liền với một số sự việc cơ bản của cốt truyện.

2. Tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính

- Tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính là viết hoặc kể lại một cách ngắn gọn những sự việc cơ bản xảy ra với nhân vật đó.

- Việc tóm tắt này giúp chúng ta nắm vững tính cách và số phận của nhân vật, góp phần đi sâu tìm hiểu và đánh giá tác phẩm. Muốn vậy, bản tóm tắt cần đáp ứng đầy đủ yêu cầu chung của một văn bản, trung thành với văn bản gốc, nêu được đặc điểm và sự việc xảy ra với nhân vật chính.

@1260587@

Anh [chị] đọc lại Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ và thực hiện yêu cầu dưới đây:

a] Xác định những nhân vật chính của truyện.

b] Tìm hiểu và tóm tắt truyện dựa theo nhân vật An Dương Vương.

Gợi ý:

- Lai lịch của nhân vật.

- Các hành động, lời nói và việc làm của nhân vật trong mối quan hệ với những sự việc chính và diễn biến của cốt truyện.

- Quan hệ giữa An Dương Vương với các nhân vật khác trong truyện.

- Viết văn bản tóm tắt bằng lời văn của mình.

c] Tiếp tục tìm hiểu và tóm tắt truyện dựa theo nhân vật Mị Châu.

d] Cho biết cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính.

Trả lời:

a] Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy có ba nhân vật chính là An Dương Vương, Mị Châu và Trọng Thủy.

b] Tóm tắt truyện dựa theo nhân vật An Dương Vương:

   Ta là vua nước Âu Lạc họ tên là Thục Phán. Ta cho xây thành ở đất Việt Thường nhưng hễ đắp tới đâu lại lở tới đấy. Một hôm có cụ già từ phương đông tới nói: Sẽ có sứ Thanh Giang đến giúp vua xây thành.

   Hôm sau ta mừng rỡ cho người ra đón mới biết sứ Thanh Giang là một con rùa vàng.

   Thành xây nửa tháng thì xong, vững chãi và kiên cố. Trước khi về biển, rùa vàng còn tháo vuốt đưa cho ta làm lẫy nỏ thần chống giặc. Có thành cao, hào sâu lại có nỏ thần, ta rất nhiều lần đã đánh cho quân của Triệu Đà đại bại.

    Đà không dám đối chiến, bèn xin hoà và cho con trai là Trọng Thuỷ sang cầu hôn. Ta đồng ý gả con gái Mị Châu, lại cho cả Trọng Thuỷ ở lại Loa Thành làm rể. Có được cơ hội tốt, Trọng Thuỷ bên dụ dỗ Mị Châu cho xem nỏ thần rồi đánh tráo ngay lẫy nỏ.

    Quân Triệu Đà phá được nỏ thần bèn ồ ạt tất công. Ta trong khi ấy cậy có nỏ Liên Châu vẫn điềm nhiên ngồi đánh cờ. Loa Thành bị vỡ, ta bèn mang theo con gái chạy xuống phía Nam. Thế nhưng cùng lúc ấy Trọng Thuỷ lại theo dấu lông ngỗng mà Mị Châu rắc ở đường đuổi theo. Cùng đường, lại nghe sứ Thanh Giang nhắc nhở "Giặc ở ngay sau nhà vua đó", ta bèn tuốt kiếm chém Mị Châu rồi cầm rừng tê bảy tấc rẽ nước xuống biển.

c] Tóm tắt truyện dựa theo nhân vật Mị Châu:

   Ta là con gái của Vua nước Âu Lạc, An Dương Vương Thục Phán tên Mị Châu. Nhân việc Triệu Đà thua trận xin cầu hoà và muốn được cho con trai sang ở rể, ta được vua cha thuận ý gả cho Trọng Thuỷ.

   Ta rất mực yêu chồng lại ngây thơ khờ dại nên đã vô ý đem bí quyết nỏ thần ra nói với người chồng gián điệp. Có được nỏ thần, Trọng Thuỷ muốn xin về, ta lại nói: Sau này, nếu có gặp cảnh biệt li thì cứ theo dấu chiếc áo lông ngỗng của thiếp mà tìm.

   Trọng Thuỷ về nhà, rồi cùng cha đem đội quân sang đánh. Loa Thành đại bại, ta theo cha chạy xuống phương Nam nhưng vừa đi ta lại vừa rắc lông ngỗng làm dấu cho Trọng Thuỷ. Chạy ra bờ biển vua cha nổi giận tuốt gươm ra chém. Trước khi chết, ta còn khấn: Nếu có lòng phải nghịch thì khi chết đi nguyện biến thành cát bụi, bằng không thì xin được biến thành châu ngọc để rửa sạch mối nhục thù. Ta chết, máu ta chảy xuống biển, trai sò ăn phải đều biến thành hạt châu. Xác ta được Trọng Thuỷ đem về mai táng ở Loa Thành, Trọng Thuỷ thương nhớ ta, sau đó cũng lao đầu xuống giếng mà chết. Người đời sau mò được ngọc ở biển Đông đem về giếng ấy mà rửa thì ngọc càng thêm sáng.

d] Cách tóm tắt văn bản tự sự theo nhân vật chính:

 - Đọc kĩ văn bản, xác định nhân vật chính.

- Chọn các sự việc chính liên quan tới nhân vật.

- Tóm tắt lời nói, hành động, tâm trạng nhân vật theo diễn biến của các sự việc.

@1260651@

1. Tóm tắt văn bản tự sự theo nhân vật chính là viết kế hoặc kể lại một cách ngắn gọn những sự việc cơ bản xảy ra với nhân vật đó. Bản tóm tắt phải trung thành với bản gốc.

2. Khi tóm tắt, cần:

- Đọc kĩ văn bản, xác định nhân vật chính.

- Chọn các sự việc cơ bản xảy ra với nhân vật chính và diễn biến của các sự việc đó.

- Tóm tắt các hành động, lời nói, tâm trạng của nhân vật theo diễn biến của các sự việc [một vài chỗ có thể kết hợp dẫn nguyên văn từ ngữ, câu văn trong văn bản gốc]. 

@1260818@