Nem nắm đặc sản trứ danh đất thành Nam
[NLĐO]- Nam Định, vùng đất thành Nam xưa có nhiều món ăn nức tiếng vẫn còn tới ngày nay. Ngoài đặc sản phở bò, vùng đất ở phía Nam đồng bằng sông Hồng còn có một món ăn dân dã làm từ thịt heo ngon khó cưỡng, đó là nem nắm.
-
Nem chua - đặc sản xứ Thanh tăng giá chóng mặt ngày Tết
-
Nem Phùng ăn với lá sung
-
Nhớ thôn tráng bánh, nhớ lò giã nem
-
Tân Đại sứ Anh “khoái khẩu” món bia hơi - nem chua Hà Nội
Đặc sản nem nắm xuất hiện từ huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định. Theo ghi chép, khi phủ Thiên Trường trở thành kinh đô thứ 2 của vua Trần thì những làng nghề truyền thống đã dần dần được hình thành, những đặc sản thơm ngon trên cả nước hội tụ về đây để dâng lên đức Vua. Trong đó, món nem nắm dân dã là một trong những món ăn ngon được người dân dâng lên đức Vua.
Nem nắm đặc sản trứ danh đất thành Nam
Kể từ đó, nem nắm Giao Thủy được bao thế hệ người dân lưu truyền cho tới ngay nay và dần trở thành món ăn thân thuộc, gần gũi với người thành Nam. Ngày nay, khi nhắc tới những món ngon, đặc sản vùng miền nem nắm Giao Thủy cũng được liệt vào nhóm ẩm thực nổi tiếng, không thể bỏ qua khi tới vùng đất châu thổ này.
Nguyên liệu chính làm nên món "đặc sản" này gồm thịt heo và bì heo. Với bì heo, người thợ làm nem phải lựa miếng bì từ những con heo khỏe mạnh, chắc nịch. Miếng bì thường được chọn ở phần đầu vừa không quá dày, lại không quá nhiều mỡ. Như thế khi làm nem sẽ không bị ngấy và không bị nhão ướt. Sau khi được luộc, làm sạch sẽ, bì heo được thái bằng tay mỏng thật mỏng.
Đây là món ăn dân dã tiến Vua thủa xưa và giờ là món ngon nức tiếng ở Nam Định
Tiếp đến, thịt heo phải được lấy từ lò mổ khi miếng thịt vẫn còn nóng hổi và không nên đặt ở dưới đất. Đặc biệt, miếng thịt heo để làm nem nắm Giao Thủy không được rửa trong nước quá lạnh vì như thế miếng thịt sẽ ngon và dẻo hơn.
Nguyên liệu tạo mùi thơm và hòa quyện các nguyên liệu là thính. Thính là thứ gạo rang, xay mịn. Thính phải được làm từ gạo tám thơm Hải Hậu bằng cách ngâm gạo qua đêm, để ráo nước, đem rang đến khi gạo có màu vàng ngà ngà rồi đem nghiền mịn. Sau đó, đem 3 thứ thịt, bì, thính trộn đều nắm chặt thành quả nem rồi đem bọc trong lá sung và lá chuối.
Nguyên liệu chính làm nên món ngon này được làm từ bì heo và thịt heo
Nguyên liệu tiếp theo không thể thiếu của món nem Giao Thủy đó chính là nước nắm Sa Châu. Đây là thứ nước nắm cổ truyền được pha làm nước chấm để chấm nem.
Và cuối cùng những nguyên liệu khác đóng góp nên món ăn nem nắm ngon hơn, tinh túy hơn đó chính là những các nguyên liệu: tỏi, ớt, lá sung, đinh lăng... Ăn nem nắm phải ăn kèm với lá sung, hay lá đinh lăng ngoài độ ngọt đậm từ thịt, dai giòn từ bì heo cộng thêm chút chan chát của lá sung, hay đinh lăng khiến món ăn ngon đúng điệu.
Trong mâm cơm ngày lễ hay ngày Tết cổ truyền hiện nay, nem nắm là món không thể thiếu
Món nem nắm không chỉ là món ăn thỉnh thoảng xuất hiện trong mỗi bữa cơm tối gia đình ở Giao Thủy mà nó còn là món ăn hay được các gia đình đặt làm để tiếp đãi khách trong dịp giỗ chạp, cưới hỏi, ngày Tết...
Ngày nay, nem nắm ở Giao Thủy đã nổi tiếng trên khắp cả nước, không khó để chúng ta có thể thấy nó ở những nhà hàng sang trọng, các quán bia… Đặc biệt, khi về với với thành Nam.
Cùng tên gọi nhưng hương vị và cách thưởng thức hoàn toàn khác nhau của những loại đặc sản nem này khiến cho không chỉ các tín đồ Việt Nam mà cả du khách nước ngoài cũng yêu thích.
Nem chua từ lâu đã trờ thành một món đặc sản nổi tiếng của ẩm thực Thanh Hóa. Đặc sản nem Việt Nam này là món ngon mà người Thanh Hóa dùng đãi khách đến chơi nhà, dự tiệc. Và khi đi xa, họ đều không quên mang theo vài chục nem làm quà cho bạn bè nơi mình đến.
Điểm đặc biệt để phân biệt nem chua Thanh Hóa với nem chua các vùng khác chính là lá đinh lăng, một loại lá gói lót trong nem. Chiếc lá đinh lăng màu xanh ngắt, bám chặt lấy miếng nem màu hồng rất đẹp mặt.
Với những ai biết thưởng thức sẽ đưa lên mũi hít thử một hơi trước khi ăn. Nem ngon sẽ có mùi vị thơm chua phảng phất, thoáng qua cái hăng hăng của lá đinh lăng. Đến lúc ăn thử, bạn sẽ gặp vị chua thanh của thịt, dai giòn của sợi bì, cay thơm của ớt tỏi, vị ngọt hơi chát của lá đinh lăng, lá sung hoặc lá ổi… tạo nên một hương vị rất riêng mà không phải nem chua nơi nào cũng có.
Nem Phùng, Hà Nội
Đặc sản nem Việt Nam tiếp theo là món nem Phùng Hà Nội. Tuy món ăn đơn giản nhưng lại có sức hấp dẫn với các tín đồ ẩm thực Việt Nam. Nguyên liệu làm nem Phùng khá đơn giản chỉ gồm thịt nạc, bì lợn, lá sung, gạo nếp, gạo tẻ... nhưng phải qua quá trình tuyển lựa, chế biến cầu kì.
Thịt làm nem thường là thịt thăn có cả nạc và mỡ. Thịt lợn đem hấp cách thủy, rồi vớt ra lọc lấy lớp bì riêng, thịt nạc riêng, mỡ riêng. Bì lợn thái chỉ nhỏ, lăn tăn như sợi miến. Sau đó đem cả hai trộn đều với thính gạo rang vàng thơm rồi chia thành từng gói có lá sung, lá ổi, gói lại vuông vắn như chiếc bánh chưng bằng lá chuối, buộc lạt hồng điều, trông rất đẹp mắt.
Món nem này có thể sử dụng trong các cuộc vui, từ bình dân đến sang trọng. Khi ăn thì chấm với chút tương ớt cay cay, kết hợp với vị ngọt của thịt, thơm của thính, vị bùi của lá sung khiến những ai khi có dịp du lịch Hà Nội khó lòng chối từ.
Nem nắm Giao Thủy, Nam Định
Nói đến ẩm thực Nam Định thì không thể nào bỏ qua món nem nắm Giao Thủy. Không giống như nem chua Thanh Hoá, nem nắm Giao Thuỷ không cần phải lên men và có thể ăn ngay sau khi chế biến.
Tuy nhiên đặc sản nem Việt Nam này khá cầu kỳ ở khâu chế biến, cũng chính vì thế mà người làm nem giỏi cũng thuộc vào dạng nghệ nhân, được ca tụng với danh xưng “tay nem, tay chạo”.
Ăn nem này phải kết hợp tất cả với nhau mới cảm nhận được sự hấp dẫn của nó. Một cuốn nem với tấm lá sung làm nền, trên đó là đinh lăng, lá mơ, ngọn húng, nem và chấm vào bát nước chấm Sa Châu sẽ khiến người ăn nhớ mãi không quên.
Nem nướng Ninh Hòa, Khánh Hòa
Nhắc đến những món đặc sản Khánh Hòa không thể nào bỏ qua món nem Ninh Hòa nổi tiếng. So với các đặc sản nem Việt Nam khác, thì nem Ninh Hòa độc đáo hơn bởi nó không phải được để lên men tự nhiên mà là một món nướng kết hợp với nước chấm và các loại rau kèm.
Nem Ninh Hòa có nguồn gốc từ huyện Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa. Thế nhưng, món ăn này được nhiều du khách trong và ngoài nước biết đến như một món ăn ngon tại Nha Trang, nơi cách Ninh Hòa hơn 30km.
Nem nướng Ninh Hòa được làm bằng thịt heo xay mịn. Sau khi nướng trên than hồng, thịt chín vàng ươm, tỏa hương thơm lừng. Trong quá trình nướng, người làm phải liên tục xoay tròn các mặt của xiên thịt để nem được vàng, chín đều và không bị cháy xém.
Đặc biệt, nem nướng Ninh Hòa được ăn kèm với bánh tráng chiên giòn, rau sống gồm dưa chuột, chuối xanh, khế chua, diếp cá, húng, xà lách, xoài xanh… Và đặc biệt nhất là chén nước chấm được pha chế khá cầu kỳ từ thịt, tôm, gan heo, đậu phộng rang, tỏi, ớt băm… Tất cả tạo nên món ăn hấp dẫn khiến bao du khách khi du lịch Nha Trang nhất định phải thử một lần.
Nem chợ Huyện, Bình Định
Thêm một món nem đặc sản Việt Nam nữa mà không thể không nhắc đến là nem chợ Huyện, món ngon nức tiếng của Bình Định. Nem hầu như ở địa phương nào cũng có, tuy nhiên ở mỗi vùng miền lại có cách chế biến riêng và nem Chợ Huyện mang trong mình hương vị chua ngọt mặn mà khiến người thưởng thức ăn hoài không ngán.
Không giống như những địa phương khác, người ta thường dùng lá chuối hoặc lá chùm ruột để gói nem. Người dân Bình Định lại dùng lá chuối non và lá ổi để gói. Chính điều này, đã làm cho nem có mùi thơm rất đặc trưng khó lẫn vào nơi nào khác.
Mỗi chiếc nem được gói theo hình vuông có kích thước khoảng 3 cm. Khi ăn, chỉ cần bóc nhẹ nhàng lớp vỏ ra và thưởng thức, vị ngon ngọt của nem, vị dai dai của bì, vị cay nồng của tiêu cùng hương thơm của tỏi thái lát mỏng đọng lại trên đầu lưỡi. Chắc chắn sẽ không một ai có thể quên được cái hương vị đậm đà ấy.
Ngoài thưởng thức trực tiếp thì có thể nướng nem bằng than ăn cùng với rau tía tô, rau mùi, chấm nước mắm loãng pha với đậu phộng. Đây cũng là một món ngon của Bình Đình có thể làm say lòng bất kỳ thực khách.
Nem Thủ Đức, TP HCM
Nếu như nem miền Bắc có vị mặn và chua đặc trưng, miền Trung có vị cay truyền thống, miền Tây Nam Bộ có vị ngọt đậm đà, thì nem Thủ Đức lại sở hữu vị chua ngọt hài hòa.
Để làm ra một chiếc nem Thủ Đức thì việc lựa chọn nguyên liệu đóng vai trò rất quan trọng, quyết định trực tiếp đến chất lượng sản phẩm. Bên cạnh nguyên liệu chính là thịt nạc đùi heo, tỉ lệ các gia vị khác như tiêu, tỏi, rượu… cũng góp phần tạo nên sự thơm ngon cho đặc sản nem Việt Nam này, khiến cho các tín đồ ẩm thực TP HCM mê mẩn.
Nem Lai Vung, Đồng Tháp
Miệt vườn sông nước Đồng Tháp không chỉ nổi tiếng với những món đặc sản từ hoa sen, đây còn là nơi sản sinh ra món nem chua có tiếng Lai Vung. Thoạt đầu, người dân làm món đặc sản nem Việt Nam này để ăn chơi, nhưng rồi chinh phục khẩu vị nhiều người, thế nên nó trở thành thức đặc sản mà ai khi du lịch Đồng Tháp cũng phải mua đôi ba chục về làm quà.
Cách làm nem cũng tương đối đơn giản. Thịt làm nem là thịt heo được đưa vào cối đá quyết nhuyễn, da heo được lạng nhỏ thành từng miếng sau đó trộn lẫn với các nguyên liệu như thịt, bì, tiêu, ớt và lót kèm lá vông và được gói lại bằng lá chuối, để vài ngày cho lên men là có thể dùng được.
Ngày nay, những chiếc nem Lai Vung có phần đổi khác, thịt và bì lợn được cho vào máy xay nhuyễn. Cũng chẳng có lá vông đi kèm mà thay vào đó là dùng lá tầm ruột để cuốn nem. Nhưng dù vậy thì vị đậm đà thơm ngon của nem Lai Vung vẫn không biến đổi là mấy.
Văn hóa ẩm thực Việt Nam từ lâu đã thu hút du khách bốn phương bởi những món ăn độc đáo, lạ miệng mà trong đó phải kể đến những món nem từ khắp mọi vùng miền của đất nước. Nếu có dịp ghé thăm những miền đất ấy, bạn nhất định phải thưởng thức những món đặc sản dân dã mà hấp dẫn này.
| Xem thêm: Lạ lùng những món Tây kết hợp với đặc sản Việt Nam |
Minh Nguyên
Theo Báo Thể Thao Việt Nam