Căng thẳng tại nơi làm việc là những phản ứng có hại về thể chất và cảm xúc, có thể xảy ra khi có mâu thuẫn giữa nhu cầu công việc đối với nhân viên và mức độ kiểm soát mà nhân viên có thể đáp ứng những nhu cầu này. Nói chung, nếu yêu cầu trong công việc cao nhưng kiểm soát tình hình thấp có thể dẫn đến Stress.
Stress tại nơi làm việc có thể có nhiều nguồn gốc hoặc đến từ một sự kiện duy nhất, nó có thể tác động đến cả người lao động và người sử dụng lao động. Trong công việc, Stress không thể không xuất hiện, trong một số trường hợp Stress là tích cực khi thúc đẩy khả năng tập trung, kích thích, hưng phấn cần thiết để giải quyết các công việc đặt ra. Tuy nhiên, nếu Stress xảy ra với tần xuất lớn nhưng cá nhân không thể xử lý sẽ dẫn đến Stress kéo dài dẫn đến những tác động xấu đến tinh thần và thể chất.
Nguyên nhân gây ra Stress nơi làm việc?
Không có một nguyên nhân cố định gây ra Stress nơi làm việc, mỗi nhân viên là một cá nhân và họ có những yếu tố khác nhau có thể ảnh hưởng đến phản ứng của họ với các điều kiện tại nơi làm việc. Tuy nhiên, có những yếu tố được chứng minh là ảnh hưởng đến sự căng thẳng nơi làm việc, bao gồm:
Danh mục công việc căng thẳng
Nguồn gây căng thẳng
Thiết kế nhiệm vụ
- Khối lượng công việc [quá tải];
- Tốc độ / sự đa dạng / ý nghĩa của công việc;
- Thời gian để hoàn thành một nhiệm vụ;
- Tự chủ [ví dụ: khả năng tự đưa ra quyết định về công việc hoặc về các nhiệm vụ cụ thể];
- Ca làm việc / giờ làm việc;
- Kỹ năng / khả năng không phù hợp với nhu cầu công việc;
- Thiếu đào tạo / hoặc chuẩn bị [khả năng và cảm xúc xã hội];
- Thiếu đánh giá tích cực;
- Cô lập tại nơi làm việc [tình cảm hoặc làm việc một mình].
Vai trò trong tổ chức
- Xung đột vai trò [nhu cầu công việc mâu thuẫn, quá nhiều vai trò, nhiều người giám sát / quản lý];
- Kỳ vọng công việc không chắc chắn / sự mơ hồ về vai trò [thiếu rõ ràng về trách nhiệm, kỳ vọng, v.v.];
- Mức độ trách nhiệm.
Phát triển sự nghiệp
- Dưới / quá nhu cầu, khả năng;
- Bảo mật / mất an toàn công việc [sợ sự dư thừa hoặc từ nền kinh tế, hoặc thiếu nhiệm vụ hoặc công việc phải làm];
- Thiếu cơ hội phát triển nghề nghiệp, thăng tiến;
- Sự hài lòng trong công việc.
Mối quan hệ tại nơi làm việc [Interpersonal]
- Giám sát viên [xung đột hoặc thiếu hỗ trợ];
- Đồng nghiệp [xung đột hoặc thiếu hỗ trợ];
- Đe dọa bạo lực, quấy rối, vv [đe dọa đến an toàn cá nhân];
- Thiếu sự tin tưởng;
- Thiếu hệ thống tại nơi làm việc có sẵn để báo cáo và xử lý các hành vi không thể chấp nhận;
- Định kiến hoặc phân biệt đối xử.
Cơ cấu tổ chức / không khí làm việc / phong cách quản lý
- Tham gia [hoặc không tham gia] trong việc ra quyết định;
- Mô hình truyền thông [truyền thông / luồng thông tin kém];
- Ít nhân viên có hiệu suất công việc tốt;
- Thiếu hệ thống tại nơi làm việc có sẵn để giải quyết các mối quan tâm;
- Không có sự quan tâm, ủng hộ của nhân viên khi trải qua quá trình thay đổi tổ chức;
- Thiếu sự công bằng nhận thức [ai có được những gì khi nào và các quá trình thông qua đó đưa ra quyết định]. Cảm giác không công bằng làm tăng thêm ảnh hưởng của stress đối với sức khỏe;
- Thiếu hỗ trợ [như chính sách với gia đình, chương trình hỗ trợ nhân viên, v.v.].
Cân bằng trong cuộc sống và công việc
- Xung đột vai trò / trách nhiệm;
- Gia đình tiếp xúc với các mối nguy liên quan đến công việc.
Điều kiện làm việc / Mối quan tâm
- Tiếp xúc với các điều kiện khó chịu [đông đúc, có mùi…];
- Tiếp xúc với các mối nguy hiểm [ hoá chất, hóa học, tiếng ồn, chất lượng không khí, nhiệt độ…].
[Theo Murphy, LR, Quản lý căng thẳng nghề nghiệp: Hiện trạng và định hướng tương lai trong xu hướng hành vi tổ chức, 1995, Tập. 2, tr. 1-14, và Điều hành An toàn & Sức khỏe Vương quốc Anh [HSE] "Quản lý các nguyên nhân gây căng thẳng liên quan đến công việc: Cách tiếp cận từng bước sử dụng Tiêu chuẩn Quản lý", 2007.]
Ảnh hưởng của Stress
Các tác động phổ biến của căng thẳng lên cơ thể bao gồm:
- Đau đầu
- Căng cơ hoặc đau
- Đau ngực
- Tăng nhịp tim và huyết áp
- Hệ thống miễn dịch suy yếu
- Mệt mỏi / mất ngủ
- Vấn đề dạ dày và tiêu hóa
- Đường trong máu cao
- Tăng cholesterol và axit béo trong máu cho các hệ thống sản xuất năng lượng.
Căng thẳng cũng có thể ảnh hưởng đến tâm trạng hoặc suy nghĩ bằng cách:
- Tăng sự quên lãng, lo lắng, bồn chồn, cáu kỉnh, thay đổi tâm trạng, quá mẫn cảm, tức giận…
- Giảm khả năng suy nghĩ rõ ràng và tập trung.
Căng thẳng có thể góp phần gây ra sự cố vì thường:
- Ngủ kém
- Tự điều trị
- Cảm thấy thất vọng
- Cảm thấy lo lắng, bồn chồn.
- Trở nên tức giận và liều lĩnh [thường là do cảm giác không công bằng hoặc bất công].
Khi cá nhân ở trong trạng thái cảm xúc trên, họ có nhiều khả năng:
- Trở nên mất tập trung
- Cảm thấy bị bóc lột hoặc bị cô lập khỏi những người khác
- Có sự bùng nổ
- Bỏ bê trách nhiệm
- Mắc lỗi trong phán đoán
- Đặt cơ thể của họ dưới áp lực thể chất, tăng khả năng bị căng thẳng và chấn thương
- Phản ứng kém trong các hoạt động bình thường đòi hỏi phải phối hợp tay-mắt hoặc chân-mắt.
Stress dài hạn [mãn tính] không được điều trị sẽ dẫn đến các tình trạng sức khỏe như:
- Sự lo âu
- Mất ngủ
- Đau cơ
- Hyết áp cao
- Hệ thống miễn dịch suy yếu
- Bệnh tim
- Phiền muộn
- Béo phì.
Vậy một công việc lành mạnh là gì?
Một công việc lành mạnh là khi những áp lực đối với nhân viên phù hợp với khả năng và nguồn lực của họ, với mức độ kiểm soát mà họ có đối với công việc và với sự hỗ trợ mà họ nhận được từ quản lý, đồng nghiệp với công việc của họ. Vì sức khoẻ không chỉ đơn thuần là không có bệnh tật mà là trạng thái tích cực và khoẻ mạnh về thể chất và tinh thần [WHO, 1986]. Một môi trường làm việc lành mạnh là một môi trường không chỉ có các căng thẳng, áp lực hoàn thành công việc mầ còn là môi trường có đủ các điều kiện chăm sóc sức khoẻ cả thể chất và tâm thần.
Chúng có thể bao gồm đánh giá liên tục về rủi ro đối với sức khỏe, cung cấp thông tin và hỗ trợ đào tạo phù hợp về các vấn đề sức khỏe, đặc biệt là chăm sóc sức khoẻ tâm thần. Môi trường làm việc lành mạnh là khi nhân viên được ưu tiên chăm sóc sức khoẻ toàn diện như một phần cuộc sống làm việc của họ.
Biên tập: Vũ Ngọc
Bài viết liên quan
Trầm cảm và tự tử!!!
Góc sách hay giới thiệu tới quý phụ huynh và những ai làm việc trong lĩnh vực tâm lý trẻ em, giáo dục đặc biệt