Chứng sợ ánh sáng / photophobia là một triệu chứng không dung nạp bất thường đối với nhận thức thị giác về ánh sáng. Là một triệu chứng y khoa, chứng sợ ánh sáng không phải là nỗi sợ hãi hay ám ảnh bệnh hoạn, mà là một trải nghiệm gây khó chịu hoặc đau cho mắt do tiếp xúc với ánh sáng hoặc do sự nhạy cảm thực tế của mắt, mặc dù thuật ngữ này đôi khi được áp dụng cho nỗi sợ hãi bất thường hoặc bất hợp lý của ánh sáng như hội chứng sợ ánh sáng. Thuật ngữ photophobia xuất phát từ tiếng Hy Lạp [phōs], có nghĩa là "ánh sáng", và φόβ ς phó [phóbos], có nghĩa là "sợ hãi". Chứng sợ ánh sáng là một triệu chứng phổ biến của hình ảnh tuyết [chấm sáng] trong thị giác.
Triệu chứng[sửa | sửa mã nguồn]
Chứng sợ ánh sáng nghiêm trọng hoặc mãn tính, chẳng hạn như trong chứng đau nửa đầu hoặc rối loạn co giật, có thể dẫn đến một người cảm thấy không khỏe với việc đau mắt, nhức đầu và/hoặc đau cổ. Những triệu chứng này có thể tồn tại trong nhiều ngày ngay cả sau khi người bệnh không còn tiếp xúc với nguồn ánh sáng gây khó chịu. Hơn nữa, một khi mắt đã bị nhạy cảm với nguồn sáng gây khó chịu [có thể xảy ra ngay cả khi phơi sáng trong thời gian ngắn], chúng có thể trở nên nhạy cảm hơn với sự đau đớn tột cùng khi tiếp xúc với ánh sáng.
Chứng sợ ánh sáng mãn tính cũng có thể ảnh hưởng xấu đến khả năng tương tác của một người trong môi trường xã hội và nơi làm việc. Ánh sáng trên cao có thể làm cho việc mua sắm trở thành một trải nghiệm rất đau đớn, hoặc làm cho bệnh nhân bị rối loạn chức năng tại nơi làm việc. Chiếu sáng tại văn phòng nhằm cho phép nhân viên hoàn thành công việc của họ có thể ngăn người mắc chứng sợ ánh sáng hoàn thành công việc và dẫn đến người đó bị đuổi việc. Các tác động về thể chất và tâm lý của việc bị đau liên tục và bị choáng ngợp trước ánh sáng rực rỡ mà đồng nghiệp không thể cảm nhận được cũng khiến một người mắc chứng sợ ánh sáng không thể có sự nghiệp thành công hoặc thậm chí không có khả năng kiếm sống. Như vậy, chứng sợ ánh sáng có thể là một rối loạn tàn nhẫn nhưng vô hình. Các yếu tố văn hóa liên quan đến bóng tối với tội ác, thiếu sự quan tâm hoặc đào tạo giữa các bác sĩ đa khoa hoặc chuyên gia, và sự thiếu quan tâm/hỗ trợ nghiên cứu y học trong khu vực cũng có xu hướng kỳ thị và cô lập bệnh nhân mắc chứng sợ ánh sáng, khiến họ dễ bị phân biệt đối xử tại nơi làm việc hoặc đối xử không công bằng/mất việc.
Em hay đau đầu, nặng đầu, suy giảm trí nhớ, mắt mờ, nhạy cảm với ánh sáng, người hay mệt mỏi, ăn không ngon, ngủ không ngon và sâu giấc. Người em sợ nóng, sợ lạnh, sợ ở một mình, khi em đi đâu xa một mình thì thường hay lo lắng bồn chồn, đứng ngồi không yên. Em đi khám chụp CT siêu âm, xét nghiệm không bị vấn đề gì. Vậy bác sĩ cho em hỏi hay đau đầu kèm nhạy cảm với ánh sáng là dấu hiệu bệnh gì? Có phải em bị rối loạn thần kinh thực vật không? Em cảm ơn bác sĩ.
Khách hàng ẩn danh
Trả lời
Được giải đáp bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Lê Đức Hoàng - Khoa Hồi sức Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Chào bạn,
Với câu hỏi: “Đau đầu kèm nhạy cảm với ánh sáng là dấu hiệu bệnh gì?”, bác sĩ xin giải đáp như sau:
Bạn có triệu chứng đau đầu, nặng đầu, nhạy cảm với ánh sáng, người mệt mỏi,... Các triệu chứng như bạn mô tả hiện tại chưa có tổn thương thực thể và với các triệu chứng này thường gặp trong các bệnh rối loạn lo âu và rối loạn giấc ngủ.
Vì vậy, bạn cần đi khám ngay bác sĩ chuyên khoa Nội thần kinh để được khám và tư vấn điều trị thêm.
Nếu bạn còn thắc mắc về việc đau đầu kèm nhạy cảm với ánh sáng, bạn có thể đến bệnh viện thuộc Hệ thống Y tế Vinmec để kiểm tra và tư vấn thêm. Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Vinmec. Chúc bạn có thật nhiều sức khỏe.
Trân trọng!
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số hoặc đặt lịch trực tiếp . Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Hẳn khi tìm đến bài viết này, bạn đang gặp phải chứng sợ ánh sáng, tức là mắt nhạy cảm với ánh sáng và lo lắng không biết thị lực của mình sẽ ra sao. Bạn băn khoăn với một loạt câu hỏi mắt sợ ánh sáng là bệnh gì? Liệu có đáng lo ngại và làm thế nào nếu gặp phải tình trạng này.
Cùng Hello Bacsi tìm hiểu về chứng sợ ánh sáng, nguyên nhân và cách điều trị để vơi bớt nỗi lo và tìm ra cho mình giải pháp khắc phục hiệu quả nhé!
Tìm hiểu chung
Chứng sợ ánh sáng là bệnh gì?
Hội chứng sợ ánh sáng, hay nhạy cảm với ánh sáng, là tình trạng không dung nạp ánh sáng. Các nguồn như ánh sáng mặt trời, ánh sáng huỳnh quang và đèn sợi đốt đều có thể gây khó chịu, khiến bạn phải nheo mắt hoặc nhắm mắt lại. Những người có mắt nhạy cảm với ánh sáng đôi khi chỉ bị khó chịu bởi ánh sáng chói. Tuy nhiên, trong những trường hợp nghiêm trọng, bất kỳ ánh sáng nào cũng có thể gây khó chịu.
Triệu chứng
Những dấu hiệu và triệu chứng sợ ánh sáng là gì?
Các dấu hiệu và triệu chứng liên quan bao gồm:
- Đau đầu sợ ánh sáng mạnh
- Đau mắt
- Chảy nước mắt
- Nhìn mờ
- Khô mắt, mắt đỏ, ngứa
- Sốt
- Buồn nôn, nôn
- Cáu gắt, giảm nhận thức, nhầm lẫn
Khi nào bị sợ ánh sáng cần đến gặp bác sĩ?
Bạn nên liên hệ với bác sĩ nếu bạn hoặc người thân có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:
- Tình trạng mắt nhạy cảm với ánh sáng nghiêm trọng hoặc gây đau [ví dụ như bạn cần đeo kính râm trong nhà]
- Bị đau đầu sợ ánh sáng, mắt đỏ hoặc mờ mắt hoặc không biến mất trong một hoặc hai ngày.
Khi nhận thấy một trong những triệu chứng này hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người không giống nhau. Tốt nhất, bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để biết thêm thông tin chi tiết.
Nguyên nhân
Nguyên nhân nào gây ra chứng sợ ánh sáng?
Nguyên nhân gây ra hội chứng sợ ánh sáng có thể bao gồm:
- Chứng đau nửa đầu migraine. Sợ ánh sáng là triệu chứng phổ biến của chứng đau nửa đầu migraine. Đây là những cơn đau đầu nghiêm trọng có thể được kích hoạt bởi một số yếu tố, bao gồm thay đổi nội tiết tố, thực phẩm, căng thẳng và thay đổi môi trường… Các triệu chứng khác bao gồm đau nhói ở một phần đầu, buồn nôn và nôn. Đau nửa đầu xảy ra thường xuyên hơn ở phụ nữ so với nam giới.
- Các bệnh về não như viêm não, viêm màng não, xuất huyết dưới màng nhện… Bệnh gây tổn thương hệ thần kinh, trong đó có thể ảnh hưởng tới dây thần kinh và vùng não liên quan đến thị lực, gây ra triệu chứng đau đầu sợ ánh sáng.
- Trầy xước giác mạc. Trầy xước giác mạc là một tổn thương cho giác mạc. Giác mạc là lớp ngoài cùng của mắt. Loại chấn thương này phổ biến và có thể xảy ra nếu bạn bị cát, bụi bẩn, các hạt kim loại hoặc các chất khác bay vào mắt. Điều này có thể dẫn đến một tình trạng nghiêm trọng gọi là loét giác mạc nếu giác mạc bị nhiễm trùng.
- Viêm củng mạc. Viêm củng mạc xảy ra khi phần trắng của mắt bị viêm. Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến những người từ 30-50 tuổi, đặc biệt là phụ nữ. Viêm củng mạc thường gây ra bởi các bệnh ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch, chẳng hạn như lupus. Các triệu chứng khác bao gồm đau mắt, chảy nước mắt và mờ mắt.
- Viêm kết mạc. Viêm kết mạc còn gọi là đau mắt đỏ, xảy ra khi lớp mô bao phủ phần trắng của mắt bị nhiễm trùng hoặc viêm. Bệnh phần lớn do vi khuẩn gây ra. Các nguyên nhân khác bao gồm vi khuẩn và dị ứng. Các triệu chứng bao gồm ngứa, đỏ và đau mắt, mắt sợ ánh sáng.
- Hội chứng khô mắt. Hội chứng này xảy ra khi ống dẫn nước mắt không sản xuất đủ nước mắt hoặc chất lượng nước mắt không đủ. Kết quả là mắt bạn bị khô quá mức, từ đó ảnh hưởng tới thị lực.
- Màu mắt nhạt hơn. Những người có màu mắt nhạt hơn cũng có thể nhạy cảm với tia sáng mạnh hơn trong môi trường như ánh sáng mặt trời, vì mắt màu tối hơn chứa nhiều sắc tố hơn để bảo vệ chống lại ánh sáng khắc nghiệt.
Ngoài ra, chứng sợ ánh sáng thường đi kèm với bệnh bạch tạng [thiếu sắc tố mắt], mù màu hoàn toàn [chỉ nhìn thấy màu xám], ngộ độc, bệnh dại, viêm giác mạc và viêm mống mắt. Một số bệnh hiếm gặp, chẳng hạn như dày sừng nang lông thể gai hóa toàn thể da đầu [KFSD], cũng gây ra chứng sợ ánh sáng. Và một số loại thuốc có tác dụng phụ khiến mắt nhạy cảm với ánh sáng như belladonna, furosemide, quinine, tetracycline và doxycycline.
Các nguyên nhân được đề cập ở trên là một số nguyên nhân phổ biến gây chứng sợ ánh sáng. Tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán chính xác.
Kiểm soát chứng sợ ánh sáng
Những biện pháp nào giúp bạn kiểm soát chứng sợ ánh sáng?
Một số biện pháp giúp bạn kiểm soát hội chứng sợ ánh sáng như:
- Tránh xa ánh sáng mặt trời và giữ đèn trong nhà mờ có thể giúp làm giảm chứng sợ ánh sáng.
- Nhắm mắt hoặc đeo kính tối màu nhằm giảm kích ứng, giảm đau.
- Đội mũ rộng vành và đeo kính râm có khả năng chống tia cực tím [UV] khi ra ngoài trời vào ban ngày. Kính sẽ bảo vệ mắt khỏi các phản xạ ánh sáng chói từ nước, cát, tuyết, đường bê tông và các bề mặt phản chiếu khác.
- Trong trường hợp nghiêm trọng, bạn có thể cân nhắc việc đeo kính áp tròng có màu đặc biệt. Kính áp tròng này làm giảm lượng ánh sáng đi vào mắt và giúp mắt bạn thoải mái hơn.
Mặc dù bạn có thể không thể ngăn chặn chứng sợ ánh sáng, một số thói quen nhất định có thể giúp ngăn ngừa một số điều kiện sức khỏe gây ra chứng sợ ánh sáng.