Bài học này sẽ tổng kết lại các kiến thức về cách làm văn bản tự sự, văn bản thuyết minh... Vai trò củ các yếu tố miêu tả, lập luận trong làm văn. Tech12h xin tóm tắt những kiến thức trọng tâm và hướng dẫn soạn văn chi tiết các câu hỏi. Mời các bạn cùng tham khảo.
Câu 7: trang 220 sgk Ngữ Văn 9 tập một
Các nội dung về văn bản tự sự đã học ở lớp 9 có gì giống và khác so với các nội dung về kiểu văn bản này đã học ở những lớp dưới?
Trả lời:
- Giống nhau: Văn bản tự sự ở lớp 9 và các lớp dưới đều có cốt truyện, nhân vật, sự kiện.
- Khác nhau
- Ở các lớp dưới, tự sự chỉ đơn giản là kể lại một câu chuyện nào đó với việc sắp xếp các sự việc theo trình tự thời gian tuyến tính
- Còn tự sự ở lớp 9 thì yêu cầu cao hơn, cần phải có sự kết hợp giữa các phương thức biểu đạt khác là biểu cảm, miêu tả, nghị luận; các sự việc cũng không nhất thiết phải sắp xếp theo trình tự thời gian tuyến tính mà có thể đảo lộn [kể về hiện tại trước xong mới quay lại kể vè quá khứ]
Câu 8: trang 220 sgk Ngữ Văn 9 tập một
Giải thích tại sao trong một văn bản có đủ các yếu tố miêu tả, biểu cảm, nghị luận mà vẫn được gọi là văn bản tự sự. Theo em, liệu có một văn bản nào chỉ vận dụng một phương thức biểu đạt duy nhất hay không?
Trả lời
- Trong một văn bản có đủ các yếu tố miêu tả, biểu cảm, nghị luận nhưng vẫn được gọi là văn bản tự sự vì phương thức biểu đạt chủ yếu của văn bản đó là phương thức tự sự. Những phương thức khác chỉ là phụ để khiến cho văn bản tự sự thêm sinh động, không nhàm chán.
- Trên thực tế, không có văn bản nào chỉ vận dụng một phương thức biểu đạt duy nhất vì như thế sẽ khiến cho bài văn cứng nhắc và dễ dàng trở nên nhàm chán. Trong quá trình viết, người viết thường sẽ kết hợp các phương thức biểu đạt trong một văn bản.
Câu 9: trang 220 sgk Ngữ Văn 9 tập một
Kẻ lại bảng sau vào vở và đánh dấu [X] vào các ô trống mà kiểu văn bản chính có thể kết hợp với các yếu tố tương tứng trong nó [chẳng hạn tự sự có thể kết hợp với miêu tả thì đánh dấu vào ô thứ hai]
Trả lời
STT
Kiểu văn bản hành chính
Các yếu tố kết hợp với văn bản hành chính
Tự sự
Miêu tả
Biểu cảm
Nghị luận
Thuyết minh
Điều hành
1
Tự sự
X
X
X
X
2
Miêu tả
X
X
X
3
Biểu cảm
X
X
X
4
Nghị luận
X
X
X
5
Thuyết minh
X
X
X
6
Điều hành
Câu 10: trang 220 sgk Ngữ Văn 9 tập một
Một số tác phẩm tự sự được học trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 6 đến lớp 9 không phải bảo giờ cũng phân biệt bố cục rõ ràng ba phần: Mở bài, Thân bài và Kết bài. Tại sao bài tập làm văn tự sựu của học sinh vẫn phải có đủ ba phần đã nêu?
Trả lời
- Một số tác phẩm tự sự được học trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 6 đến lớp 9 không phải bảo giờ cũng phân biệt bố cục rõ ràng ba phần: Mở bài, Thân bài và Kết bài vì
- Thể hiện sự sáng tạo của nhà văn và quan trọng hơn là gây được sự hứng thú, tò mò cho người đọc
- Hầu hết những bài tự sự không có đủ bố cục ba phần trong chương trình Ngữ Văn từ lớp 6 đến lớp 9 đều là của những nhà văn lớn hoặc những người đã làm việc với ngôn ngữ, văn bản trong nhiều năm nên họ có nhiều kinh nghiệm viết.
- Bài tập làm văn tự sựu của học sinh vẫn phải có đủ ba phần đã nêu vi: Hiện tại, học sinh chỉ mới đang "Tập" làm văn chứ chưa phải là viết văn, sáng tạo văn bản thực sự. Chính vì thế nên học sinh cần phải đi theo từng bước để nắm vững được cách thức làm bài.
Câu 11: trang 220 sgk Ngữ Văn 9 tập một
Những kiến thức và kĩ năng về các tác phẩm tự sự của phẩn Đọc - hiểu văn bản tiếng Việt tương ứng đã giúp em những gì trong việc viết bài văn tự sự? Phân tích một vài ví dụ để làm sáng tỏ.
- Khác: ở các lớp dưới, khi phân tích tác phẩm cũng như khi học ở phân tích Tập làm văn, lấy sự kiện và chi tiết làm nội dung chính. Còn lên lớp 9, ngoài nội dung đó, văn tự sự còn có sự kết hợp giữa yếu tố miêu tả [tả cảnh, chân dung nhân vật, miêu tả nội tâm nhân vật], nghị luận, độc thoại, đối thoại, người kể chuyện.
Câu 8 [trang 220 sgk Văn 9 Tập 1]:
- Tên gọi cho một loại văn bản căn cứ vào phương thức biểu đạt nào là chính. Bên cạnh phương thức chính bao giờ cũng có các phương thức biểu đạt khác.
- Trong một văn bản ít có trường hợp một văn bản chỉ vận dụng một phương thức biểu đạt duy nhất.
Câu 9 [trang 220 sgk Văn 9 Tập 1]:
STT Kiểu văn bản chính Các yếu tố kết hợp với văn bản chính Tự sự Miêu tả Nghị luận Biểu cảm Thuyết minh Điều hành 1 Tự sự x x x x 2 Miêu tả x x x x 3 Nghị luận x X x x 4 Biểu cảm x X x 5 Thuyết minh x X x 6 Điều hành
Câu 10 [trang 220 sgk Văn 9 Tập 1]:
Một số tác phẩm tự sự được học trong skg Ngữ văn từ lớp 6 đến lớp 9 không phải bao giờ cũng phân biệt rõ bố cục ba phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. Nhưng tập làm văn tự sự của học sinh phải có đủ ba phần vì đây là bố cục có tính tổng quát nên để rèn tính chuẩn mực, khuân mẫu. Khi nào thành thạo, có thể không theo khuân khổ đó mà vẫn đúng.
Câu 11 [trang 220 sgk Văn 9 Tập 1]:
Những kiến thức và kĩ năng của phần Tập làm văn giúp ích rát nhiều cho việc học các văn bản tự sự trong phần Đọc - hiểu văn bản vì nó cung cấp cho ta những khái niệm có tính công cụ, để từ đó ta đi sâu phân tích các nội dung ý nghĩa cũng như vẻ đẹp nghệ thuật của tác phẩm.
Ví dụ: Các yếu tố độc thoại, độc thoại nội tâm giúp ích rất nhiều cho việc phân phân tích tâm trạng nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng - Kim Lân.
Câu 12 [trang 220 sgk Văn 9 Tập 1]:
Những kiến thức và kĩ năng về tác phẩm tự sự của các phần Đọc - hiểu văn bản và phần tiếng Việt tương ứng giúp ích rất nhiều cho việc viết bài văn tự sự.
Ví dụ: Trong tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa - Nguyễn Thành Long được kể lại dưới điểm nhìn của ông họa sĩ già cũng đồng thời là nhân vật trong truyện.