Em biết chị buồn và chán nản lắm mới viết những dòng này lên đây. Nhưng chị tin không? Chị còn sung sướng hơn em nhiều. Em cũng bị bố mẹ ghét, không yêu thương, nhưng tệ hơn nữa, không chỉ đi nói xấu em, chê bai em đủ đường, bố mẹ hễ mở miệng là so sánh em với chị gái. Và đương nhiên, người thua thê thảm là em rồi. Cái cảm giác bị so sánh với người khác đã khó chịu, bị so sánh với chị em ruột mọi lúc mọi nơi còn khó chịu gấp trăm lần chị biết không?
Không hiểu sao cùng cha cùng mẹ mà hai chị em khác nhau một trời một vực?! Chị em xinh xắn, thông minh, cái gì cũng giỏi, còn em thì ngược lại, tất nhiên so với mọi người thì cũng không đến nỗi xấu ma chê quỷ hờn, nhưng đặt bên cạnh chị gái thì đúng là thua kém nhiều. Em học hành làng nhàng, nhưng so với chị đương nhiên là dốt. Chị làm gì cũng khéo tay, rất con gái, rất nữ tính. Em thì thích học võ, thích nô đùa.
Bố mẹ nói bố mẹ xấu hổ vì có em trên đời. Có khi còn bảo biết thế chỉ đẻ một đứa có phải sớm nhàn thân hay không? Câu nói ấy khiến em buồn vô cùng, bố mẹ đã phủ nhận em như thế đấy. Em không bằng chị, nhưng so với nhiều bạn bè cùng trang lứa em cũng không thua kém lắm. Em không chơi bời, không đú đởn yêu đương lăng nhăng, đi biết thưa về biết chào, vậy mà bố mẹ lúc nào cũng làm như em tệ lắm, làm khổ bố mẹ nhiều lắm.
Em có mặt mạnh của em, chị có cái giỏi của chị. Đi thi học sinh thanh lịch, chị được giải nhất, bố mẹ đi đâu cũng khoe và tự hào lắm. Em đi thi võ thuật, cũng được giải nhất, về bố mẹ không đếm xỉa. Có chút tiền thưởng, em mua hoa quả về khao cả nhà. Do không có kinh nghiệm, em mua phải hoa quả tàu. Về nhà bố mẹ không ăn thì thôi, lại còn mắng em một trận thậm tệ, không để ý đến niềm vui vừa giành giải nhất của em.
Hễ em sai cái gì, nói nhỡ mồm cái gì, là có thể bị bố tát liền. Còn chị thì không bao giờ, chị hoàn hảo mà. Chỉ có em làm cái gì cũng là sai. Trong nhà, có đổ vỡ cái gì, cũng chắc chắn là do em. Lần ấy, cái lọ hoa yêu thích của mẹ bị chị làm rơi, vỡ tan. Về nhà nhất định đổ diệt tại em dù em nói không phải. Chờ chị về, bố mẹ hỏi chị, chị nhận và xin lỗi. Ấy thế mà bố mẹ không tin, qauy ra hỏi: Tại sao con lại nhận lỗi thay em?!! Hic hic…
Đã bao nhiêu đêm, em không ngủ mà vùi mặt vào trong chăn, khóc thầm. Em không muốn để ai thấy em khóc, bởi vì nếu thấy em sẽ bị mắng rất nhiều, thậm chí là bị đánh. Em cảm thấy mình thật tệ, thật xấu xa, nhiều khi em nghĩ hay mình sinh ra trên đời này thật sự là một sai lầm, thật sự là một điều xấu hổ của bố mẹ.
Nếu bố mẹ chỉ có mình em, và đối xử với em như thế, em sẽ nghĩ có thể bố mẹ không biết cách dịu dàng, có thể bố mẹ rất yêu thương mà khó nói thành lời. Nhưng chẳng phải với chị gái em, bố mẹ đã rất ngọt ngào, đã thể hiện tất cả yêu thương và tự hào đó sao? Em chỉ là của nợ, chỉ là đứa xấu xa mà thôi…
Tại sao lại thiếu công bằng? Tại sao có người được yêu thương thật nhiều mà có người chỉ có roi vọt, chửi mắng và ghét bỏ như em và chị An chứ???
Trong lớp, nhiều thầy cô có thói quen lấy những bạn học giỏi ra để làm gương, so sánh với những học sinh yếu hơn.
[Bài viết Ý Kiến không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.]
Trong cách dạy và học của nhiều giáo viên hiện nay, không chỉ yêu cầu học sinh phải thực hiện nhiều bài kiểm tra [nhiều hơn so với mức tối thiểu theo quy định], có nhiều người còn đánh giá sức học giữa học sinh này so với học sinh khác, giữa lớp này với lớp khác. Điều này vô hình chung lại gây nhiều hệ lụy xấu hơn là những mặt tốt mà nó mang lại.
Ai cũng biết, việc so sánh giữa em này với em khác là một cách để nhắc nhở, tạo động lực để các học sinh yếu hơn phấn đấu học tập, nâng cao kết quả học tập. Trong cuộc sống, phải có sự cạnh tranh, ganh đua thì mọi người mới có ý chí phấn đấu, tạo động lực vươn lên, xã hội mới từ đó mà đi lên.
\>>Trăm 'dâu' đổ đầu thầy cô giáo Việt
Trong lớp, nhiều giáo viên lấy những bạn học tốt, giỏi đều các môn ra để làm gương, so sánh với các bạn học yếu hơn.
Còn ở nhà, khi phụ huynh nhìn thấy những học sinh khác điểm cao, con mình thì thấp hơn chúng. Và từ đó mà bố mẹ mới bảo con: "Đấy, con nhà người ta học giỏi vậy, còn con nhà mình học không tốt bằng chúng nó".
Tóm lại, so sánh giữa học sinh này với học sinh khác xem ra chỉ có hai mặt tốt cốt lõi là đánh vào tâm lý học sinh, tạo động lực để các em phấn đấu và tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh trong lớp học. Nhưng đằng sau đó là những mảng tối mà có lẽ chắc nhiều người trong chúng ta cũng đã biết.
Trước hết, mặc dù việc so sánh giữa các học sinh đánh trực diện vào tâm lý, tạo động lực, tạo cạnh tranh nhưng đổi lại cũng làm gia tăng áp lực học tập cho học sinh. Chương trình học vốn đã nặng, nay vốn thêm gánh nặng "thi đua", thì sẽ tạo ra hệ lụy rất xấu cho các em. Áp lực dẫn đến tâm lý học tập chán nản, học khó vào, không đạt hiệu quả cao. Khả năng tiếp thu kiến thức của mỗi học sinh là quá giới hạn, nay lại tạo áp lực bắt các em phải học, như vậy chất lượng dạy học cũng theo đó mà giảm sút.
\>>Tôi bị thầy giáo phạt đứng trên tổ kiến vàng
Thứ hai, không phải tất cả các học sinh đều có thể giỏi đều như nhau. Em A có thể giỏi về môn X, em B yếu môn X nhưng lại giỏi về môn Y... So sánh giữa các học sinh thông qua một bảng điểm trung bình không phải là chính xác, điểm đánh giá thì chỉ là tương đối và phụ thuộc rất nhiều vào cách kiểm tra, cho điểm, đánh giá của giáo viên. Và nhìn vào bảng điểm tất cả các môn, việc so sánh đã là khập khiễng. Đó là còn chưa kể học sinh còn có thể sử dụng các thủ thuật quay cóp để làm bài kiểm tra...
So sánh giữa em này với em khác đã là rất khập khiễng, và tiềm năng của các em không phải thầy cô nào cũng đánh giá, khai phá được hết. Ra ngoài cuộc sống sau này, để thấy thực sự ai giỏi hơn, ai thành công hơn, thì chúng ta không thể đoán trước.
Thứ ba, cũng chính từ cái sự so sánh "khập khiễng", trong đánh giá học tập, thông qua điểm số, những em học tốt thật sự có thể thua thiệt những em lực học yếu hơn nhưng điểm cao hơn nhờ quay cóp, đi học thêm cô giáo hoặc bố mẹ hay người thân xin nâng điểm...
\>>Thời công nghệ, giáo viên bị soi mói thái quá?
Đây là một trong những mặt trái cần lên án. Bởi chính nó sẽ đánh trực tiếp vào tâm lý của các em học tốt, dễ sinh ra chán nản, suy sụp tâm lý, có thể hành động dại dột bất cứ lúc nào. Phụ huynh, giáo viên thì nhiều người còn tư tưởng "bệnh thành tích", tạo ra cái áp lực đè nặng lên học sinh.
Vụ gian lận thi cử ở Hoà Bình, Sơn La, Hà Giang năm 2018 vẫn còn rất nóng hổi về câu chuyện "nâng" điểm, mua điểm...
Đó là chưa kể việc so sánh giữa các học sinh trong quá trình học tập sẽ để lại những di hại xấu đến chính những bước đi cuộc đời của các em, kéo lùi nền giáo dục nước nhà. Và còn rất nhiều những hệ quả xấu khác.
Theo dự thảo Điều lệ trường Trung học Cơ sở, Trường Trung học phổ thông, Trường phổ thông có nhiều cấp học, Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu không so sánh giữa học sinh này với học sinh khác.
Tôi cho rằng, việc so sánh này cần được bỏ, để giảm áp lực học tập cho học sinh, tạo sự phát triển lành mạnh để các em có thể phát huy đúng những năng lực, sở thích của mình. Đó chính là những định hướng tiên tiến, góp phần phát triển năng lực học sinh, định hình nhân cách các em.
Phụ huynh cũng đừng nên dùng "con nhà người ta" để so sánh với con mình. Các con còn nhiều tiềm năng, thế mạnh cơ mà, cần được phát huy hết chứ. Hãy động viên con mình và tạo động lực để các con phát triển, hơn là việc đi so sánh. Và xa hơn là giảm tải chương trình, chữa ngay cái căn bệnh thành tích trong giáo dục vốn đã là vấn đề nhức nhối suốt bao nhiêu năm nay.