Hoạt động tín ngưỡng là hoạt động thờ cúng tổ tiên, các biểu tượng linh thiêng; tưởng niệm và tôn vinh người có công với đất nước, với cộng đồng; các lễ nghi dân gian tiêu biểu cho những giá trị lịch sử, văn hóa, đạo đức xã hội.
Lễ hội tín ngưỡng là hoạt động tín ngưỡng tập thể được tổ chức theo lễ nghi truyền thống nhằm đáp ứng nhu cầu tinh thần của cộng đồng. Cơ sở tín ngưỡng là nơi thực hiện hoạt động tín ngưỡng của cộng đồng như đình, đền, miếu, nhà thờ dòng họ và những cơ sở tương tự khác.
Nhà nước tôn trọng và bảo hộ quyền tự do tín ngưỡng của mọi người; tôn trọng, bảo vệ giá trị văn hóa, đạo đức tốt đẹp của tín ngưỡng, truyền thống thờ cúng tổ tiên, tôn vinh người có công với đất nước, với cộng đồng đáp ứng nhu cầu tinh thần của Nhân dân; bảo hộ cơ sở tín ngưỡng và tài sản hợp pháp của cơ sở tín ngưỡng.
Trong khi đó, mê tín được hiểu là có niềm tin mãnh liệt vào những điều phù phiếm, mơ hồ, không căn cứ nào để chứng minh. Mê tín dị đoan là tin vào những điều mơ hồ, nhảm nhí, không phù hợp với lẽ tự nhiên [như là tin vào bói toán, chữa bệnh bằng phù phép...] dẫn tới hậu quả xấu cho cá nhân, gia đình, cộng đồng, hao tốn thời gian, ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng, thiệt hại về tài sản.
Với những nguy hại của mê tín dị đoan như trên nên Nhà nước nghiêm cấm mọi hình thức mê tín dị đoan và có chế tài thích đáng với người vi phạm. Theo điều 320 Bộ luật Hình sự năm 2015 [được sửa đổi, bổ sung năm 2017], người nào dùng bói toán, đồng bóng hoặc các hình thức mê tín, dị đoan khác đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm thì bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Ai phạm tội mà làm chết người hoặc thu lợi bất chính từ 200 triệu đồng trở lên hoặc gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội thì bị phạt tù từ 3 năm đến 10 năm.
Để phân biệt được tôn giáo, tín ngưỡng, mê tín dị đoan không phải là đơn giản, không phải ai cũng biết. Nhất là mối quan hệ của tín ngưỡng, tôn giáo và mê tín dị đoan. Để tìm câu trả lời, mời các bạn tham khảo bài viết dưới đây của đồ đồng Lê Gia.
1. Tín ngưỡng là gì?
Khoản 1 Điều 2 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016 nói rõ: Tín ngưỡng là niềm tin của con người thể hiện thông qua những lễ nghi gắn liền với phong tục, tập quán truyền thống mang lại sự bình an về tinh thần cho cá nhân và cộng đồng.
2. Tôn giáo là gì?
Khoản 1 Điều 2 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016 quy định: Tôn giáo là niềm tin của con người tồn tại với hệ thống quan niệm và hoạt động bao gồm đối tượng tôn thờ, giáo lý, giáo luật, lễ nghi và tổ chức.
3. Mê tín dị đoan là gì?
Mê tín dị đoan là niềm tin vào những thứ mơ hồ, không có thật, nhảm nhí và không phù hợp quy luật tự nhiên, chủ yếu trong lĩnh vực tâm linh gây hậu quả xấu với cá nhân, gia đình và cộng đồng về cả tài sản, sức khỏe, thời gian thậm chí nguy hiểm tới tính mạng con người.
Mê tín dị đoan gồm một số hành vi như niềm tin thái quá vào bói, coi tay xem tướng, ngày lành tháng dữ, kiêng kỵ đủ thứ, tin vào số sang hèn, tin cúng sao giải hạn, cúng sẽ tai qua nạn khỏi, chữa bệnh, thầy bùa thầy chú, v.v …
4. Tôn giáo và tín ngưỡng giống nhau và khác nhau như thế nào?
Sự giống nhau |
|
Sự khác nhau |
|
5. Tín ngưỡng với mê tín dị đoan giống nhau và khác nhau như thế nào?
Sự giống nhau | Giống nhau là đều tin vào điều mắt không trông rõ, tai mình không nghe thấy thân hình và giọng nói của các đấng thiêng liêng cũng như đối tượng thờ cúng. Tín đồ của tín ngưỡng dân gian và mê tín dị đoan có tác dụng điều chỉnh ứng xử của con người với con người, con người với xã hội, điều chỉnh hành vi trong gia đình trên cơ sở các tín điều người ta tin theo và noi theo tấm gương của những bậc tôn thờ trong oại hình tín ngưỡng và mê tín dị đoan. |
Sự khác nhau |
|
6. Giữa tôn giáo, tín ngưỡng và mê tín dị đoan có mối quan hệ như thế nào?
- Một là, nhà truyền giáo của các tôn giáo dựa vào tín ngưỡng bản địa để tuyên truyền. Cộng đồng cũng học hỏi được điểm phù hợp về nghi thức hành lễ, về cách bài trí nơi thờ tự,…
- Hai là, Hoạt động mê tín dị đoan, không có cơ sở thờ tự chính thức, mượn cơ sở thờ tự của tôn giáo và cơ sở thờ tự của tín ngưỡng dân gian. Nhờ đó “độ tin cậy” với khách hàng được nâng cao.
- Ba là, tôn giáo và tín ngưỡng dân gian do người dân thiếu hiểu biết đã sử dụng thủ thuật của mê tín dị đoan để tăng sự huyền bí đối với một số lễ thức ngoài tôn giáo và tín ngưỡng vay mượn. Người hành nghề mê tín dị đoan có thể học được các pháp sư một số thế tay bắt quyết để hành nghề trừ tà ma,…
- Bốn là, người hành nghề mê tín dị đoan hoạt động trong các cơ sở thờ tự tôn giáo và tín ngưỡng dân gian dễ dàng tiếp cận số đông khách hàng, nguồn lợi sẽ nhiều hơn.
Trên đây là những chia sẻ về những băn khoăn, tín ngưỡng là gì ? tôn giáo là gì ? mê tín dị đoan là gì ? Hy vọng đồ đồng Lê Gia đã thỏa mãn toàn bộ những thắc mắc, băn khoăn của các bạn, chúc các bạn có những lựa chọn chính xác cho tôn giáo và tín ngưỡng.
>> Mời quý khách tham khảo thêm Các mẫu bộ đồ thờ bằng đồng