Học Tốt Học

Vai trò của phương tiện dạy học địa lí

Tóm tắt nội dung tài liệu

CHUYÊN ĐỀ: PHƯƠNG TIỆN VÀ THIẾT BỊ TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ 12 09/2009 SỬ DỤNG PHƯƠNG TIỆN VÀ THIẾT BỊ TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ 12 A- MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG 1. Quan niệm về phương tiện, thiết bị dạy học địa lí a] Thiết bị dạy học là một phần cơ sở vật chất của nhà trường, có tác d ụng phục vụ gián tiếp cho việc lĩnh hội tri thức địa lí c ủa học sinh [HS] như: phòng bộ môn địa lí, vườn địa lí, các máy móc dùng để rèn luyện kĩ năng cho HS,... b] Phương tiện dạy học [PTDH] gồm toàn bộ những phương tiện ít nhiều có tính trực quan, có tác dụng trực tiếp đến sự lĩnh hội tri thức địa lí của HS như các loại bản đồ, tranh ảnh địa lí, các loại bảng số liệu, tranh ảnh, băng video, đĩa CD có nội dung địa lí,... - Tên gọi phương tiện trực quan đã có từ lâu, gắn liền với các phương pháp dạy học [PPDH] truyền thống. Chức năng minh họa của phương tiện được coi trọng và được giáo viên [GV] sử dụng nhằm hình thành biểu tượng địa lí cho HS một cách rõ ràng, sinh động. - Các phương tiện trực quan chứa trong bản thân mình dưới dạng vật chất cả hình ảnh bên ngoài lẫn những dấu hiệu, thuộc tính bên trong của các đối t ượng, dưới sự hướng dẫn của GV, HS tìm tòi, phân tích thì các đặc đi ểm đó m ới đ ược bộc lộ. Vì vậy, quan niệm đầy đủ về phương tiện trực quan là PTDH. PTDH là “hình ảnh kép” của PPDH. Mỗi PPDH với đặc trưng là hệ thống các hoạt động của GV và HS nhằm đạt mục đích dạy học- đòi hỏi phải có phương tiện hoạt động phù hợp. Nội dung dạy học được chứa trong PTDH dưới dạng nguồn tri thức. Do đó có thể nói rằng PTDH chính là sự tích hợp của nội dung dạy học và PPDH. Quan niệm như vậy là đề cao chức năng nguồn tri thức của PTDH. 2. Khuynh hướng sử dụng các thiết bị và phương tiện d ạy h ọc đ ịa lí trong nhà trường phổ thông hiện nay - Xác định các phương tiện tối thiểu cho từng cấp học, lớp học. - Tăng cường các thiết bị và phương tiện có những tính năng sử dụng được ở nhiều cấp, nhiều lớp, nhiều bài khác nhau. VD bản đồ, Atlat,… - Tăng cường các thiết bị và phương tiện nghe nhìn giúp cho vi ệc hình thành ở HS các biểu tượng, các khái niệm, các kĩ năng, kĩ xảo cụ thể và chính xác. VD băng hình địa lí, đĩa CD,… - Tăng cường thiết bị và phương tiện tự làm đơn giản và rẻ ti ền. VD các sơ đồ, lược đồ,… 3. Vai trò của thiết bị và phương tiện dạy học địa lí - PTDH là cơ sở để hình thành biểu tượng địa lí cho HS, giúp HS nắm v ững kiến thức hơn. - PTDH là cơ sở cho hoạt động trí tuệ của HS, góp phần nâng cao năng lực tư duy cho các em. - PTDH là cơ sở quan trọng để HS rèn luyện các kĩ năng địa lí. Bùi Văn Tiến Page 1
CHUYÊN ĐỀ: PHƯƠNG TIỆN VÀ THIẾT BỊ TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ 12 09/2009 4. Một số nguyên tắc sử dụng các thiết bị, phương tiện dạy học địa lí - Phải căn cứ vào mục đích, nhiệm vụ, nội dung và hình thức c ủa các lo ại bài học để lựa chọn phương tiện cho phù hợp. - Lựa chọn phương pháp, hình thức tổ chức dạy học phù hợp với từng loại thiết bị và PTDH. - Đảm bảo tất cả các HS đều quan sát được một cách rõ ràng. - Kết hợp các PTDH một cách nhuần nhuyễn. Phối kết hợp giữa việc sử dụng phương tiện với các phương pháp dạy học theo hướng đề cao chủ thể nhận thức của HS. - Cần chọn lọc phương tiện dạy, tránh sử dụng quá nhiều PTDH trong một tiết học. - Sử dụng phương tiện phải đúng lúc, đúng chỗ, đủ cường độ. - Khai thác tối đa chức năng của các phương tiện sẵn có, tăng cường tự làm các phương tiện đơn giản, rẻ tiền. 5. Quy trình sử dụng các thiết bị và phương tiện dạy học địa lí - Xác định nội dung bài dạy học [kiến thức và kĩ năng cần hình thành và b ổ sung]. - Lựa chọn PTDH. - Xác định các nội dung của bài học có thể khai thác từ PTDH. - Xác định cách thức sử dụng [minh họa hoặc làm nguồn tri thức…] đặt câu hỏi, ra bài tập và dự kiến các chỉ dẫn đối với HS,... - Xác định thời điểm sử dụng, PPDH phù hợp với từng phương tiện. - Xem xét và sử dụng PTDH trước khi lên lớp. [Thời điểm sử dụng, cách thức sử dụng PTDH nên ghi rõ trong giáo án. Trong quá trình lên lớp, thực hiện việc sử dụng PTDH như trong giáo án đã đ ề ra song phải linh hoạt]. 6. Một số điều cần lưu ý khi sử dụng các thiết bị và phương ti ện trong d ạy học địa lí Phải căn cứ vào mục đích, nhiệm vụ, nội dung và hình th ức c ủa các lo ại bài học để lựa chọn phương tiện cho phù hợp. - Lựa chọn phương pháp, hình thức tổ chức dạy học phù hợp với từng loại thiết bị và PTDH. - Đảm bảo tất cả các HS đều quan sát được một cách rõ ràng. - Kết hợp các PTDH một cách nhuần nhuyễn. Phối kết hợp giữa việc sử dụng phương tiện với các phương pháp dạy học theo hướng đề cao chủ thể nhận thức của HS. - Cần chọn lọc phương tiện dạy, tránh sử dụng quá nhiều PTDH trong một tiết học. - Sử dụng phương tiện phải đúng lúc, đúng chỗ, đủ cường độ. - Khai thác tối đa chức năng của các phương tiện sẵn có, tăng cường tự làm các phương tiện đơn giản, rẻ tiền. Bùi Văn Tiến Page 2
CHUYÊN ĐỀ: PHƯƠNG TIỆN VÀ THIẾT BỊ TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ 12 09/2009 B. MỘT SỐ PHƯƠNG TIỆN THIẾT BỊ TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ LỚP 12 1. SÁCH GIÁO KHOA 2. BẢN ĐỒ GIÁO KHOA 3. BIỂU ĐỒ ĐỊA LÍ 4. PHIẾU HỌC TẬP 5. ỨNG DỤNG CÁC PHẦN MỀM TRONG VIỆC THIẾT KẾ BÀI GI ẢNG ĐIỆN TỬ ĐỊA LÍ 12 C. SÁCH GIÁO KHOA-PHƯƠNG TIỆN QUAN TRỌNG TRONG DẠY-HỌC 1.1. Quan niệm - Điều 25 Luật Giáo dục đã xác định “Sách giáo khoa đ ể sử d ụng chính th ức, thống nhất, ổn định trong giảng dạy, học tập ở nhà t rường và các cơ sở giáo dục khác”. - Sách giáo khoa [SGK] là sách học chính của h ọc sinh do B ộ Giáo d ục và Đào tạo tổ chức biên soạn và duyệt trên cơ sở thẩm định của Hội đồng quốc gia thẩm định SGK để sử dụng chính thức, ổn định trong học tập, giảng dạy và đánh giá kết quả học tập của HS ở các trường phổ thông và các cơ sở giáo d ục ph ổ thông khác trong cả nước.. 1.2. Phương pháp sử dụng - GV tổ chức cho HS làm việc trên cơ sở câu h ỏi gi ữa bài trong quá trình d ạy trên lớp. Các câu hỏi giữa bài là công cụ để GV tổ chức các hoạt động nhận thức cho HS để HS khai thác các kiến thức từ cả kênh ch ữ và kênh hình nh ằm phát hi ện ra các kiến thức cần nắm. - Tổ chức cho HS làm việc với kênh hình trong SGK: Kênh hình trong SGK chứa đựng một lượng kiến thức lớn của bài học. Khám phá, tìm tòi nh ững ki ến thức từ kênh hình là nhiệm vụ quan trọng của HS trong bài học. GV không làm thay cho HS mà tổ chức cho HS làm việc theo hình thức cá nhân, nhóm hoặc lớp. Hình thành và rèn luyện cho HS kĩ năng làm việc với kênh hình là cơ sở quan trọng cho việc đổi mới PPDH. - GV giảm tối đa việc cung cấp kiến thức theo kiểu “nh ồi nhét”, dành th ời gian cho HS làm việc với các nguồn tri thức. Dạy học theo sách giáo khoa m ới đòi hỏi HS làm việc nhiều với SGK, ngoài ra còn ph ải làm vi ệc nhi ều v ới các PTDH khác: bản đồ, Atlat, vở bài tập thực hành, máy vi tính,... GV c ần ph ải đ ể ra các nhiệm vụ, gắn với các yêu cầu kèm theo các hướng dẫn cụ thể để tất cả các HS đều làm việc được với SGK. - Một số biện pháp hướng dẫn HS làm việc với SGK: + Ngay từ buổi học đầu tiên, GV cần dành thời gian hướng dẫn các em về cấu trúc, nội dung của SGK, về sự phân bố thời gian cũng nh ư ph ương pháp h ọc tập, làm việc với SGK. Bùi Văn Tiến Page 3
CHUYÊN ĐỀ: PHƯƠNG TIỆN VÀ THIẾT BỊ TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ 12 09/2009 + Trong quá trình dạy học trên lớp: GV hướng dẫn HS khai thác đ ược n ội dung của bài học, hiểu được các ý chính và cốt lõi của bài, tìm được lời gi ải đáp cho các câu hỏi GV đặt ra. Đối với kênh chữ: Làm được dàn bài tóm tắt, nắm được trọng tâm, ý • chính của từng đoạn. Đối với các câu hỏi, bài tập cần tìm các n ội dung cấn thiết để trả lời và giải đáp các bài tập, thực hiện các bài thực hành. Đối với kênh hình: HS phải biết khai thác các đặc trưng liên quan đ ến • địa lí [trả lời được câu hỏi: Cái gì? Ở đâu? Tại sao ở đó?]. + Trong quá trình học ở nhà, HS cần sử dụng SGK kết hợp với vở ghi để học bài, chuẩn bị bài mới với mức độ tự lực cao hơn. Tóm lại, sử dụng tốt SGK là một trong những điều kiện của dạy h ọc tích cực, phương pháp sử dụng SGK của GV có tác dụng lớn trong việc rèn luy ện phương pháp sử dụng SGK của HS. 1.3 Ví dụ minh họa Nghiên cứu SGK, điền các thông tin vào bảng sau: C.hỏi & Hình và bảng B.tập Tên bài Bảng Bảng Sơ Tranh Bản Biểu Giữa Cuối số kiến đồ ảnh đồ đồ bài bài liệu thức ... Tổng số ---------------------------Hết------------------------- Bùi Văn Tiến Page 4

Page 2

YOMEDIA

a] Thiết bị dạy học là một phần cơ sở vật chất của nhà trường, có tác dụng phục vụ gián tiếp cho việc lĩnh hội tri thức địa lí của học sinh [HS] như: phòng bộ môn địa lí, vườn địa lí, các máy móc dùng để rèn luyện kĩ năng cho HS,...

25-10-2011 283 30

Download

*Khái niệm: Tranh ảnh là là phương tiện thể hiện hình ảnh, cấu trúc, đặc tính của các sự vật, hiện tượng địa lý trong nhà trường phổ thông.

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Sử dụng phương tiện dạy học địa lý THPT, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Chào mừng thầy và các bạn đến với bài thuyết trình của nhómCHỦ ĐỀ: SỬ DỤNG PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC ĐỊA LÝ THPTCẤU TRÚCNỘI DUNG CHÍNHVAI TRÒCHỨC NĂNG NGUYÊN TẮC SỬ DỤNG PHƯƠNG TIỆN DHĐL THPTCÁC PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC ĐỊA LÝ THPTPHƯƠNG HƯỚNG SỬ DỤNG MỘT SỐ LOẠI PHƯƠNG TIỆN DHĐLNHỮNG LƯU Ý CHUNGMỘT SỐ KHÁI NIỆMMỐI QUAN HỆ GIỮA PTDH VÀ PP DẠY HỌC`PTDH là gì?1. Khái niệm phương tiện dạy học:I. Một số khái niệm:1. Khái niệm phương tiện dạy học Địa lí THPTPTDH Địa lí là một khái niệm dùng để chỉ tất cả các PT, thiết bị mà GV và HS sử dụng trực tiếp trong quá trình dạy - học Địa lí, phục vụ các mục đích dạy học và giáo dục.I. Một số khái niệm:II. Vai trò:Vai tròĐối với giáo viênĐối với học sinhGiúp GV dễ giảng bài và dễ truyền đạt tri thức cho HSGiúp GV rèn luyện được kỹ năng cho HSKiểm tra, đánh giá được khả năng, nhận thức được tri thức của HSGiáo dục một số phẩm chất tốt cho HS như tính thẩm mỹ, khả năng quan sátGiúp HS nằm vững được tri thứcTạo hứng thú học tập cho HSIII. Chức năng:1. MINH HỌA TRI THỨC:* GV sẽ trình bày nội dung bài học Địa lý bằng lời giảng, sau đó sẽ minh họa lời giảng trên các phương tiện dạy học Địa lý 2. NGUỒN TRI THỨC:GV trình bày nội dung theo hướng xây dựng các câu hỏi, bài tập gắn phương tiện, tổ chức hướng dẫn HS tự khai thác tri thức để tự nhận thứcVD: sử dụng bản đồ trong dạy học địa lí trong dạy bài phân bố khoáng sản ở Việt Nam.Với chức năng minh họa tri thức: * Sau khi trình bày về sự phân bố khoáng sản của Việt Nam, giáo viên chỉ trên bản đồ cho học sinh thấy sự phân bố đó * Khoáng sản nước ta tập trung chủ yếu ở trung du miền núi phía bắc và ở các tỉnh như Cao Bằng, Thái nguyên, ....Mời các em quan sát trên bản đồ và chỉ vị trí phân bố đó trên bản đồ cho học sinhVới chức năng nguồn tri thức: * Quan sát bản đồ phân bố khoáng sản Việt Nam, các em hãy cho biết các loại khoáng sản chủ yếu và phân bố của chúng? * GV nhận xét câu trả lời, chuẩn kiến thức: Khoáng sản nước ta tập trung chủ yếu ở trung du miền núi phía bắc và ở các tỉnh như Cao Bằng, Thái nguyên, .... Phương tiện, nội dung và PP luôn luôn có mối quan hệ chặt chẽ với nhau :Sự xuất hiện của phương tiện lại có thể làm nảy sinh những nội dung và phương pháp mới. PTDH là “hình ảnh kép” của PPDH. Mỗi PPDH đòi hỏi phải có phương tiện hoạt động phù hợp, PPDH được thực hiện bằng các hoạt động với các PT cụ thể. VD: - Khi sử dụng PP bản đồ trong DH địa lý thì cần sử dụng đến PTDH là bản đồ - Khi sử dụng PT bản đồ trong môn địa lý thì cần áp dụng PP bản đồ trong dạy học.IV. Mối quan hệ giữa PTDH và PPDH:VI. MỐI QUAN HỆ GIỮA PTDH VỚI HTTCDH:* Phương tiện quy định hình thức tổ chức dạy học* Phương tiện giúp phát huy tính tích cực của hình thức tổ chức dạy họcVí dụ:Quy định hình thức tổ chức dạy học:Với mỗi loại phương tiện lại có một hình thức tổ chức dạy học phù hợp:Với phương tiện dạy học là bản đồ: phù hợp với hình thức tổ chức dạy học theo lớp, ca nhân hoặc nhóm nhỏ.Với phương tiện dạy học là tranh ảnh địa lí có thể phù hợp với hình thức dạy học theo nhóm lớn, nhóm nhỏ.Phát huy tính tích cực của hình thức tổ chức dạy học:PTDH góp phần làm tăng khả năng tư duy trừu tượng của học sinh, gắn tri thức lí thuyết với lí thuyết giúp các em tiếp thu bài tốt hơn..V. Nguyên tắc sử dụng:Sử dụng phương tiện phải đúng lúc, đúng chỗSử dụng phương tiện phải phù hợp với nội dung bài học Sử dụng phương tiện phải đúng cường độ [không nên quá 5 phút]Sử dụng phương tiện phải theo hướng phát huy tính tích cực của HSTăng cường các phương tiện tự tạo [GV tự làm ra] Phương tiện sử dụng phải đặt ở vị trí sao cho HS cả lớp quan sát được 1Sử dụng phối hợp nhiều phương tiện234567V. Các phương tiện dạy học địa lí chủ yếu ở trường THPT.Phương tiện địa lý lớp 10 PTDH địa lý 10 bao gồm: tranh ảnh địa lý, quả địa cầu, băng đĩa hình, bản đồ, bảng số liệu, biểu đồ.. Trong đó, những PT sử dụng trong nhiều bài học ở địa lý 10 là tranh ảnh địa lý, quả địa cầu, bảng số liệu, biểu đồ,bản đồ.Quả địa cầuTranh ảnh địa lýBản đồBảng số liệu2. Phương tiện Địa lý lớp 11Bản đồ: + bản đồ tự nhiên và kinh tế các nước, khu vực + Bản đồ sơ đồ, hành chính.- Tranh ảnh- Bảng số liệu- Bảng kiến thức- Biểu đồ- Sơ đồ- Hình vẽTrong tất cả các phương tiện trên, loại phương tiện chủ yếu trong SGK là: bản đồ, tranh ảnh và bảng số liệu. Ngoài ra còn sử dụng một số loại phương tiện như: băng[đĩa] hình; máy chiếu, máy vi tính và các phần mềm của máy tính3. Phương tiện địa lý lớp 12 Bản đồ Giáo khoaBảng số liệuLát cắt địa hìnhBiểu đồAtlat địa lýBảng kiến thức1: Băng đĩa hình:- là loại phương tiện cung cấp những thông tin bằng hình ảnh,tạo thuận lợi cho giáo viên và học sinh khai thác kiến thức.VI.PHƯƠNG HƯỚNG SỬ DỤNG Các bước sử dụng băng đĩa hình. B1: Định hướng B2: Cho học sinh xem băngB3: Kết thúcNhằm mục tiêu cho hs nắm mục tiêu và các đề mục chính của bài học.Giáo viên có thể ghi các đề mục chính của bài học lên bảng hay những vấn đề chính cần nhận thức.Mỗi đoạn xem băng phù hợp với từng vấn đề ghi trên bảng.Sau mỗi đoạn băng giáo viên đặt ra câu hỏi hay bài tập để học sinh rút nhận xét, kết luận.H/s: Hoàn thành câu hỏi, bài tập do giáo viên nêu ra. Trình bày kết luận, nhận xét về đoạn băng, đĩa hình vừa xem.Gv: Bổ sung, sửa chữa, kết luận.Vd: Khi dạy bài 16: SÓNG. THỦY TRIỀU. DÒNG BIỂN chương trình địa lí lớp 10 THPT- Video được dùng để mở đầu bài học:* Gv: Trước khi đi vào bài mới, mời các em xem một đoạn video sau* GV: Các em có biết đoạn video nói về hiện tượng gì không?* Hs trả lời, Gv nhận xét, kết luận, giới thiệu video: đây là đoạn video về sóng biển, là hiện tượng thiên nhiên lí thú, bên cạnh sóng biển, các em thường nge tới hiện tượng thủy triều, dòng biển, vậy để tìm hiểu rõ hơn về những hiện tượng trên mời các e đi vào bài 16: SÓNG, THỦY TRIỀU. DÒNG BIỂNVIDEO VỀ SÓNG BIỂN2. Bảng số liệu thống kê:Được dùng phổ biến trong dạy học địa lí lớp 12Phương hướng sử dụng.+ Phải làm cho hs hiểu được tên bảng, đơn vị, nội dung cột dọc, hàng ngang, mối quan hệ các số liệu trong bảng+ Tổ chức cho hs làm việc với bảng số liệu: tính toán, phân tích, nhận xét, giải thích+ Dựa vào bảng số liệu hs có thể viết báo cáo ngắn gọn nhận định về tình hình, đặc điểm phát triểncủa một địa phương,khu vực.- Đây là phương tiện phát huy được vai trò chủ động nhận thức của học sinh.Ví dụ:Cho bảng số liệu năm giá trị sx cn 1995 2005Tổng số50508199622Nhà nước1960748058Ngoài nhà nước994246738Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài20959104826Bảng: giá trị sản xuất công nghiệp phân theo thành phần kinh tế của vùng Đông Nam BộCâu hỏi:Dựa vào bảng số liệu hãy vẽ biểu đồ thể hiện cơ cấu sản xuất công nghiệp phân theo thành phần kinh tế của vùng Đông Nam Bộ qua các năm. Nêu nhận xét?Hướng dẫnCách tính cơ cấu.+ Công thức: Cơ cấu = giá trị sxcn của từng năm Tổng số*100Vd: cơ cấu giá trị sxcn nhà nước năm 1995 = 19607 50508*100=38,8- Nhận xét: giá trị sản xuất cn qua các năm tăng hay giảmXu hướng thay đổi của cơ cấu 3. Atlat địa líKhái niệm: Atlat địa lí Việt Nam là 1 dạng bản đồ giáo khoa, là 1 tập hợp có hệ thống các bản đồ địa lí được sắp xếp 1 cách khoa học, phục vụ cho mục đích dạy học.Các bước sử dụng phương pháp B1: lập đề cương kiến thức cần khai thácB2: hs nhớ thuộc đề cươngB3 : trình bày thành bài làm- Quan sát trang át lát địa lí - Làm việc với SGK địa lí 12 - Sắp xếp hình thành 1 đề cương: gắn gọn, lô gic, hợp líSử dụng các kĩ thuật làm việc với kí hiệu, tỉ lệ, biểu đồchọn lọc kiến thức theo đề cương sẵn có.Chú ý vị trí đặc điểm ,đối tượng địa lí các mối quan hệ tương hỗ, nhân quả, quy luật địa líHọc sinh trình bày bài làm của mình [bài viết tự luận hoặc bản báo cáo]- Át lát địa lí Việt Nam là công cụ để GV tổ chức hoạt động nhận thức của HS một cách tích cực, chủ động, là nguồn chi thức cần thiết đối với HS.VD: Khi dạy bài: thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa[tiết1]mục c. gió mùaGV:Câu hỏi. Dựa vào «bản đồ khí hậu chung trang 9-Atlat địa lí Việt Nam», kết hợp bản đồ «9.3. khí hậu» các em hãy cho cô biết những loại gió hoạt động và hướng thổi chủ yếu theo mùa ở Việt NamHs: suy nghĩ trả lời, học sinh khác nhận xét bổ sungGv: nhận xét, chuẩn kiến thứcBản đồ khí hậu chung- Atlat địa lí Việt Nam4. Bản đồ giáo khoa* Khái niệm: Là sự thu nhỏ các đối tượng tự nhiên, kinh tế, văn hóa, xã hội ở một lãnh thổ nhất định trên bề mặt trái đất thông qua cơ sở toán học bằng mô hình kí hiệu riêng nhằm phản ánh sự phân bố ở không gian các mối quan hệ, sự biến đổi ở thế giới cũng như các đặc tính khác nhau của chúng một cách có chọn lọc để phù hợp với một mục đích, yêu cầu về mặtCác bước sử dụng bản đồ Bước 1: Giao nhiệm vụ cho HSBước 2: Tổ chức thảo luậnBước 3: Kết luận* Các bước sử dụng bản đồ Các kỹ thuật khác cần lưu ý khi sử dụng phương pháp:+ Kỹ thuật treo bản đồ trên bảng+ Kỹ thuật xác định vị trí đứng sử dụng bản đồ+ Kỹ thuật dùng thước chỉ trên bản đồ+ Kỹ thuật phối hợp với các phương pháp khác+ Kỹ thuật phối hợp sử dụng bản đồ với lời giảng và ghi bảng của giáo viên+ Kỹ thuật phối hợp nhiều loại bản đồ giáo khoa trong tiết dạy học địa lí+ Kỹ thuật hướng dẫn học sinh hiểu, đọc bản đồ. * Các kỹ thuật sử dụng:* Phương hướng sử dụng:- Do phương pháp bản đồ vừa có chức năng minh họa tri thức và chức năng nguồn tri thức, cho nên phương pháp này sử dụng theo hai hướng khác nhau là:+ Sử dụng bản đồ theo hướng minh họa tri thức.+ Sử dụng bản đồ theo hướng nguồn tri thức.Vd: bài 8: LIÊN BANG NGAVỊ TRÍ ĐỊA LÝ, LÃNH THỔB1: GV đặt câu hỏi: dựa vào kiến thức đã học kết hợp với quan sát “bản đồ hành chính châu Á” treo trên bảng, cùng bản đồ 8.1 trang 56 SGK hãy cho cô biết LBN tiếp giáp với các quốc gia, biển và đại dương nào?B2: Hs suy nghĩ trong 30sB3: Hs trả lời, Hs khác bổ sungB4: GV nhận xét, chuẩn kiến thức.Bản đồ hành chính châu Á* Khái niệm:Một cách chung nhất Là hình vẽ thể hiện trực quan mối tương quan giữa các số liệu, hoặc các đại lượng. Trong Địa lý biểu đồ là hình vẽ dùng để thể hiện các sự vật, hiện tượng địa lý về quy mô, độ lớn, cơ cấu, qúa trình thay đổi.5. Biểu đồ:- Biểu đồ quy mô- Biểu đồ động tháiBiểu đồ cơ cấuTheo chức năng Biểu đồ cột đứng BĐ tròn BĐ đường BĐ miềnTheo loại hìnhPhân loạiBĐ đơn giảnBĐ phức tạp Theo mức độ* Phân loạiLựa chọn biểu đồ thích hợp đối với bảng số liệu đã cho.Tính toán, xử lý số liệu trên bản đồ.Vẽ biểu đồ.Phân tích, nhận xét biểu đồ.* Các kỹ năng làm việc với biểu đồ:Vd: cho bảng số liệu:19962005Nhà nước74161249085Ngoài nhà nước[tập thể, tư nhân, cá thể]35682308854Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài39589433110nămTp kinh tếVẽ biều đồ thích hợp nhất thể hiện cơ cấu giá trị sản xuất công nghiệp phân theo thành phần kinh tế của nước ta năm 1996 và năm 2005. nêu nhận xétB1: Gv giới thiệu BSL, gợi ý cách nhận biết biểu đồ, cách tính toán số liệu, vẽ, nhận xét biểu đồB2: GV giao nhiệm vụ cho học sinhB3: cho hs trình bày, hs khác nhận xétB4: Nhận xét, chuẩn kiến thức*Khái niệm: Tranh ảnh là là phương tiện thể hiện hình ảnh, cấu trúc, đặc tính của các sự vật, hiện tượng địa lý trong nhà trường phổ thông.*Phương pháp sử dụng:+ Theo hướng minh họa tri thức+ Theo hướng nguồn tri thức [chủ yếu]6.Tranh ảnh địa lý* Các bước sử dụng tranh ảnh địa lý[theo hướng nguồn tri thức]: 1234*Lưu ý khi sử dụng tranh ảnh+ Cần chọn tranh ảnh điển hình, phù hợp với nội dung bài học+ Không nên dành nhiều thời gian sử dụng trong tiết+ Sử dụng kết hợp với những phương tiện khác+ Chú ý cách sử dụng phù hợp với khổ [to hay nhỏ] của tranh, ảnh.Ví dụ : Bài 12:Cộng hòa nhân dân Trung Hoa [sách nâng cao] . Khi dạy mục II: Điều kiện tự nhiên Bước 1:Gv giới thiệu tranh ảnh cho học sinh.+ Gv cho học sinh quan sát rõ những tranh ảnh cần nghiên cứu.+ Gv giới thiệu tên tranh ảnh.Gv giao nhiệm vụ cho hoc sinh.Dựa vào bức tranh và hiểu biết của cá nhân hãy cho biết:Dãy núi Himalaya có đặc điểm gì?Bước 2:Tổ chức học sinh nghiên cứu.- Gv yêu cầu học sinh thảo luận nhóm nhỏ [theo bàn] tìm ra kiến thức thông qua các gợi ý sau:+ Dãy Himalaya nằm ở châu lục nào? Tiếp giáp với những quốc gia nào? Độ cao của dãy núi bao nhiêu? So sánh độ cao với các dãy núi khác. Dãy Himalaya là nơi bắt nguồn của những con sông nào?Sau đó tổ chức học sinh tự nghiên cứu trên tranh, ảnh để tự tìm ra tri thức.Bước 3:Tổ chức cho học sinh trình bày kết quả và kết luận của giáo viên.Sau khi học sinh tìm hiểu xong bức tranh ở hình 12.2, giáo viên yêu cầu nhóm nhỏ trình bày,kết luận kiến thức của nhóm đã thảo luận, cuối cung giáo viên đưa ra nhận xét và kết luận vấn đề:Khái niệm: Quả cầu địa lí là mô hình thu nhỏ của Trái đất Phương hướng sử dụng:+ Minh họa tri thức+ Nguồn tri thức Lưu ý khi sử dụng:+ Không làm thay đổi hướng nghiêng của trục quả địa cầu + Khi quay cần quay đúng chiều quay + Cần phối hợp với bản đồ khi sử dụng7.Quả cầu địa lýQuả địa cầuVd: Khi dạy đến bài 1: Các phép chiếu hình bản đồ cơ bản-địa lí 10 THPT, mục 1. Phép chiếu hình bản đồ: HĐ 1: B1: GV yêu cầu HS quan sát quả cầu [mô hình của trái đất] và bản đồ thế giới, suy nghĩ cách thức chuyển hệ thống kinh vĩ tuyến trên quả cầu lên mặt phẳng. B2: GV yêu cầu HS quan sát, lại 3 bản đồ và trả lời các câu hỏi:+ Tại sao hệ thống kinh vĩ tuyến trên 3 bản đồ này có sự khác nhau? +Tại sao phải dùng phép chiếu hình bản đồ khác nhau?B3: hs suy nghĩ trả lời, hs khác nhận xét, bổ sungB4: gv nhận xét, chuẩn kiến thứcQuả địa cầuSo sánh các phương tiện giữa các lớp:Giữa các lớp trong trường thpt có những loại phương tiện có hiệu quả sử dụng nhất định, điều đó phụ thuộc vào nội dung bài dạy, ý đồ giảng dạy của người giáo viên.Đối với khối lớp 10, phương tiện đặc trưng là quả địa cầu, ngoài ra, các phương tiện khác cũng được đồng thời sử dụng nhưng chủ yếu là các phương tiện có nội dung liên quan đến địa lí đại cương.Đối với khối lớp 11, bản đồ là phương tiện được sử dụng chủ yếu, các phương tiện khác cũng đồng thời được sử dụng với nội dung chủ yếu liên quan đến địa lí kinh tế xã hội thế giớiĐối với khối lớp 12, bảng số liệu là phương tiện được sử dụng chủ yếu, các phương tiên khác được sử dụng đồng thời với nội dung liên quan đến địa lí Việt Nam.VII. NHỮNG LƯU Ý CHUNG KHI SỬ DỤNG PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC ĐỊA LÝ THPTPhù hợp với nội dung dạy học: Phù hợp với phương pháp dạy học- Phù hợp với năng lực của giáo viên- Giáo viên phải tính toán sử dụng những phương tiện nào phù hợp, cần thiết nhưng đem lại hiệu quả cao.Phù hợp với năng lực của học sinhPhù hợp với điều kiện và môi trường dạy họcCảm ơn thầy và các bạn đã chú ý lắng nghe

Các file đính kèm theo tài liệu này:

phuong_tien_day_hoc_dia_li_7237.pptx

Page 2

Video liên quan

Bài Viết Liên Quan

Toplist mới

Bài mới nhất

Chủ Đề