Vì sao nhiệt độ cơ thể cao

Vì sao nhiệt độ cơ thể cao

Trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn vì đã gửi một câu hỏi rất thú vị đến cho chúng tôi. Nhiều người thường cho rằng tăng thân nhiệt là bị sốt, nhưng điều đó không chính xác. Để giải đáp cho những thắc mắc của bạn, chúng tôi xin đưa ra một số thông tin về triệu chứng tăng thân nhiệt như sau:

1. Tăng thân nhiệt là gì

2. Biểu hiện của tăng thân nhiệt

3. Nguyên nhân gây tăng thân nhiệt

4. Sự khác biệt giữa tăng thân nhiệt và sốt

5. Điều trị tăng thân nhiệt

6. Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Gọi điện Tư vấn và Hẹn khám Bác sĩ: 19001246 

Tư vấn qua CHAT FACEBOOK

Bảo mật danh tính hoàn toàn!

1. Tăng thân nhiệt là gì?

Bạn có thể thường gặp hay nghe đến khái niệm giảm thân nhiệt. Điều này xảy ra khi nhiệt độ cơ thể của bạn giảm xuống ở mức nguy hiểm. Ngược lại khi thân nhiệt tăng quá cao có thể ảnh hưởng sức khỏe thì được gọi là tăng thân nhiệt.

Tăng thân nhiệt liên quan đến nhiều tình trạng bệnh lí khác nhau xảy ra khi hệ điều hòa nhiệt độ cơ thể không thể kiểm soát được.

Nhiệt độ trung bình của cơ thể là 37°C. Bạn bị tăng thân nhiệt mức độ nặng khi nhiệt độ cơ thể trên 40°C. Ngược lại, nếu nhiệt độ cơ thể dưới 35°C hoặc thấp hơn thì được xem là giảm thân nhiệt. 

2. Biểu hiện của triệu chứng tăng thân nhiệt

Tăng thân nhiệt xuất hiện theo nhiều giai đoạn. Mệt do nhiệt là một tình trạng thường gặp nhất. Tuy nhiên còn có những tình trạng như ngất vì tăng nhiệt có thể ít gặp hơn. Sau đây là một số dạng thường gặp liên quan đến tăng thân nhiệt.

Stress nhiệt

Nếu nhiệt độ cơ thể bắt đầu tăng và bạn không thể tự làm mát cơ thể thông qua thải mồ hôi thì bạn sẽ trải qua giai đoạn stress do nhiệt. Stress nhiệt có thể dẫn đến những biến nhứng nghiêm trọng như mệt mỏi và sang chấn do nhiệt.

Ngoài cảm giác nóng khó chịu, bạn còn cảm thấy:

  • Choáng váng
  • Yếu ớt, mệt mỏi
  • Buồn nôn
  • Khát nước
  • Nhức đầu

Nếu bạn cảm thấy có những dấu hiệu của stress nhiệt thì hãy ở những nơi mát mẻ, thoáng đãng và nghỉ ngơi. Bạn có thể bổ sung nước hoặc những dung dịch chứa điện giải giúp dự trữ điện giải phòng khi bạn mất điện giải qua mồ hôi quá nhiều. Điện giải là những chất trong cơ thể như canxi, natri và kali luôn giúp cơ thể bạn có thể tích trữ nước. Chúng còn giúp điều hòa ổn định nhịp tim, chức năng thần kinh và cơ.

Mệt mỏi do nhiệt

Nếu bạn ở trong vùng có nhiệt độ cao liên tục trong thời gian dài có thể gây khó chịu và stress tâm lí, bạn có thể trải qua mệt mỏi do nhiệt. Người không quen hay thích nghi với thời tiết nóng gắt hay tình trạng làm việc trong môi trường oi bức thường dễ bị mệt mỏi do nhiệt.

Ngoài cảm giác nóng, khát và mệt, bạn còn gặp khó khăn khi tập trung vào công việc và có thể làm giảm chất lượng công việc. Nếu bạn cảm thấy quá căng về tinh thần và thể chất thì hãy lập tức ra khỏi môi trường nhiệt độ cao và làm hạ nhiệt cơ thể với các loại nước uống. Ngoài ra việc thích nghi từ từ, chậm rãi với môi trường nóng có thể giúp bạn phòng ngừa những cơn mệt mỏi vì nhiệt sau này. 

Ngất do nhiệt

Điều này xảy ra khi bạn hoạt động quá mức trong không khí nóng. Nếu bạn đang điều trị với các thuốc làm giảm huyết áp thì nguy cơ xảy ra cao hơn.

Ngất thường báo hiệu trước với choáng váng hay lâng lâng đầu. Bạn có thể cảm thấy gần như muốn xỉu nhưng nếu bạn thư giãn và nhanh chóng làm mát cơ thể thì bạn có thể ngăn ngừa được tình trạng mất ý thức tạm thời. Nâng cao 2 chân có thể hiệu quả và bạn cần bổ sung với các dung dịch chứa điện giải. 

Ngất do nhiệt - một dạng của tăng thân nhiệt

Ngất hay xỉu xảy ra khi áp lực mạch máu giảm hay huyết áp tụt và dòng máu chảy lên não bị giảm tạm thời

Chuột rút do nhiệt

Tình trạng này thường xuất hiện sau những hoạt động mạnh hay tập thể dục quá mức trong môi trường nóng. Chuột rút do nhiệt thường là hậu quả của sự mất cân bằng điện giải và thường gặp ở cơ bụng, cơ ở chân hoặc cánh tay.

Để giúp làm giảm chuột rút, bạn cần nghỉ ngơi ở nơi mát mẻ và phải đảm bảo bổ sung đủ các chất điện giải và dịch có thể mất nhiều qua mồ hôi.

Phù do nhiệt

Tình trạng này xảy ra nếu bạn đứng hoặc ngồi quá lâu trong thời gian dài và trong môi trường nóng bức. Điều này dễ làm cho bàn tay, phần thấp ở chân hay mắc cá dễ sưng phù.

Tình trạng sưng phù này do có ứ dịch liên quan đến đáp ứng của kích thích aldosterone kích thích sự tái hấp thu phân tử natri vào máu ở thận, thay vì được thải qua nước tiểu. Sự tái hấp thu natri này sẽ kéo theo nước dẫn đến có tình trạng ứ nước trong cơ thể.

Thông thường phù do nhiệt sẽ giảm xuống một khi cơ thể đã thích nghi với môi trường nhiệt độ cao. Hạ nhiệt hoặc nâng chân cao sẽ giúp giảm phù, đồng thời cũng cần cân bằng lượng nước và điện giải.

Nổi ban do nhiệt

Thỉnh thoảng, hoạt động nhiều trong môi trường nóng quá lâu có thể làm xuất hiện những nốt hay mụn đỏ xuất hiện ở da, và tình trạng này thường có liên quan đến những bộ quần áo thấm ướt đẫm mồ hôi gây ẩm da.

Loại ban da này sẽ biến mất ngay khi bạn làm mát cơ thể hoặc thay quần áo khác giúp làm mát da hơn.

Tuy nhiên từ ban da có thể dẫn đến nhiễm trùng da nếu da không được hạ nhiệt ngay sau khi xuất hiện ban.

Kiệt sức do nhiệt

Đây là một trong những tình trạng nguy hiểm nhất của tăng thân nhiệt. Kiệt sức do nhiệt xảy ra khi cơ thể bạn không thể tự hạ nhiệt. Ngoài ra khi bạn đổ mồ hôi quá nhiều có thể dẫn đến:

  • Choáng váng
  • Yếu ớt
  • Khát nước
  • Ảnh hưởng công việc
  • Khó tập trung
  • Da lạnh ẩm
  • Mạch nhanh

Đây là giai đoạn chuẩn bị đưa đến sang chấn do nhiệt nên bạn cần nghỉ ngơi ngay lập tức và bổ sung các chất dịch kèm điện giải ngay khi thấy các triệu chứng trên xảy ra.

3. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây ra tăng thân nhiệt

Một số những yếu tố khiến cho bạn dễ bị tăng thân nhiệt là:

Người làm việc trong môi trường nhiệt độ cao

Công nhân xây dựng, nông dân hay người phải thường xuyên ở ngoài trời trong thời tiết nắng nóng, có thể bao gồm cả nhân viên phòng cháy chữa cháy và người thường xuyên làm việc quanh lò bếp.

Những thuốc trị tăng huyết áp và bệnh tim như thuốc lợi tiểu, có thể làm giảm khả năng hạ thân nhiệt qua việc giảm tiết mồ hôi. Nếu bạn đang ăn kiêng muối (trong muối có chứa các thành phần điện giải) để điều trị tăng huyết áp thì cũng có nguy cơ bị tăng thân nhiệt.

Người lớn tuổi và trẻ em cũng là một yếu tố nguy cơ. Do nhiều trẻ thường xuyên chơi ở ngoài trời nắng mà không nghỉ ngơi. Người lớn tuổi có khuynh hướng ít nhận biết được sự thay đổi nhiệt độ cơ thể nên thường không đáp ứng khi nhiệt độ môi trường tăng. Đặc biệt những người lớn tuổi sống trong nhà không có quạt hay máy điều hòa nhiệt có thể bị tăng thân nhiệt khi thời tiết nóng.

4. Sự khác biệt giữa tăng thân nhiệt và sốt?

Nhiệt độ cơ thể được điều hòa bởi một bộ phận ở não gọi là vùng hạ đồi, tại đây não có nhiệm vụ giữ cho nhiệt độ cơ thể bạn ổn định ở quanh mức 37°C suốt ngày và đêm.

Nếu cơ thể bạn bị nhiễm trùng bởi một loại virus hay vi khuẩn thì vùng hạ đồi có thể thay đổi điểm điều nhiệt bình thường (37°C), có thể nâng lên làm cơ thể bạn nóng dần lên. Trong trường hợp này, sốt xảy ra như là đáp ứng của hệ miễn dịch chống lại tác nhân vi khuẩn và virus. Một khi nhiễm trùng biến mất hay giảm hẳn, vùng hạ đồi sẽ đưa điểm điều nhiệt trở lại mức bình thường.

Còn trong trường hợp tăng thân nhiệt do thay đổi nhiệt độ môi trường bên ngoài, cơ thể bạn sẽ có những cơ chế làm hạ nhiệt ví dụ như đổ mồ hôi. Nhiệt độ cơ thể  bạn tăng lên là phản ứng tự nhiên nhưng tùy mức độ có thể gây ra một số triệu chứng đã kể trên.

5. Điều trị tăng thân nhiệt

Một vài loại thuốc có bán trên thị trường có thể giúp hạ nhiệt khi sốt. Tuy nhiên chúng co thể không hiệu quả trong điều trị tăng thân nhiệt. Những biện pháp tác động lên môi trường xung quanh như đến khu vực mát có máy lạnh, tắm, chườm đá, bổ sung nước và chất điện giải thường tỏ ra có hiệu quả hơn trong điều trị tăng thân nhiệt.

6. Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Tình trạng tăng thân nhiệt nguy hiểm nhất là sang chấn do nhiệt hay shock do nhiệt, có thể dẫn đến tử vong.

Shock do nhiệt xảy ra khi nhiệt độ cơ thể bạn trên 40°C và ngất thường là dấu hiệu đầu tiên.

Những dấu hiệu và triệu chứng khác bao gồm:

  • Khó chịu
  • Mơ hồ
  • Ảnh hưởng trong công việc
  • Đỏ da
  • Giảm tiết mồ hôi
  • Mạch chậm hoặc mạch nhanh

Khi những dấu hiệu trên bắt đầu xuất hiện, bạn nên:

  • Đi đến những chỗ mát hơn, có máy điều hòa nhiệt độ
  • Uống nước và bổ sung các chất điện giải
  • Tắm bằng nước mát có thể giúp hạ nhiệt nhanh chóng
  • Đặt túi  chườm lạnh ở vùng nách và vùng bẹn

Nếu các triệu chứng không cải thiện khi bạn thử các cách hạ nhiệt và bổ sung điện giải thì bạn cần đi đến các trung tâm y tế ngay để được tư vấn và điều trị.

Rất hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã cung cấp sẽ giúp ích được cho bạn. Nếu bạn cần giúp đỡ, hãy gọi cho Hello Doctor chúng tôi theo số điện thoại: 1900 1246, chúng tôi luôn sẵn lòng được hỗ trợ cho bạn.

Cảm ơn bạn đã quan tâm!

Nếu bạn cần hỗ trợ hay có câu hỏi cần gửi tới bác sĩ Hello Doctor vui lòng gửi thông tin tại đây.


Nguyên nhân gây tăng thân nhiệt

Tăng thân nhiệt là hệ quả của sự mất cân bằng giữa sinh nhiệt và thải nhiệt. Tăng thân nhiệt khác với sốt. Sốt cũng là tình trạng nhiệt độ cơ thể tăng hơn bình thường nhưng không phải là do mất cân bằng sinh thải nhiệt. Thay vào đó, sốt là biểu hiện của hàng loạt phản ứng sinh lý, sinh hóa nhằm chống lại các tác nhân bất thường bên ngoài xâm nhập vào hay ngay cả bất thường bên trong cơ thể.

Cơ thể có nhiều cách khác nhau để loại bỏ thân nhiệt dư thừa, chẳng hạn như thông qua hơi thở, đổ mồ hôi và tăng lưu lượng máu đến bề mặt da. Thế nhưng khi nhiệt độ bên ngoài ấm và ẩm hơn thân nhiệt, cơ thể không đổ mồ hôi, không thể giải phóng đủ nhiệt để duy trì nhiệt độ bình thường, chứng tăng thân nhiệt xảy ra, theo nghiên cứu được công bố trên chuyên san Conference Papers in Science. Khi cơ thể trên 40 độ C, chứng tăng thân nhiệt lúc này có thể ảnh hưởng đến tính mạng.

Các thời điểm của tăng thân nhiệt

Đó là khi thân nhiệt bắt đầu tăng lên và không thể tự làm mát thông qua mồ hôi. Theo chuyên san Journal of Intensive Care, điều này dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như kiệt sức vì nóng và say nắng.

Nếu cơ thể không quen với thời tiết quá nóng hoặc điều kiện làm việc nóng, bạn sẽ cảm thấy nóng, khát và mệt mỏi.

Ngất xỉu xảy ra khi huyết áp giảm và lưu lượng máu đến não tạm thời bị tụt. Thường xảy ra khi bạn gắng sức trong thời tiết nắng nóng.

Chuột rút do nhiệt xảy ra khi cơ thể bạn trải qua quá trình gắng sức, dẫn đến mất cân bằng điện giải. Điều này dẫn đến chuột rút ở bụng, cơ cánh tay và chân.

Đứng hoặc ngồi lâu trong thời tiết nắng nóng, khiến tay, mắt cá chân hoặc cẳng chân bị sưng, theo chuyên san Postgraduate Medical Journal.

Nếu ở trong môi trường nóng trong thời gian dài, các vết sưng nhỏ màu đỏ bắt đầu xuất hiện, được gọi là phát ban do nhiệt.

Kiệt sức do nhiệt xảy ra khi cơ thể không thể tự làm mát, gây chóng mặt, khát nước và khó tập trung, theo chuyên san Journal of Intensive Care.

Triệu chứng

Mất nước nhẹ; đổ mồ hôi quá nhiều; buồn nôn; đau đầu; chuột rút cơ bắp, co thắt và đau; da tím tái, lạnh; tập trung kém; sưng nhẹ ở bàn chân và mắt cá chân; chóng mặt; hay nhầm lẫn; thị lực kém.

Các yếu tố dễ làm tăng thân nhiệt

Béo phì; hút thuốc lá; thiếu cân; nghiện rượu bia; bệnh tiểu đường; tim, phổi, thận và gan có vấn đề; trao đổi chất kém; mất nước mãn tính; viêm dạ dày ruột; chế độ ăn thấp lượng sodium (chất trong muối ăn); hệ miễn dịch gặp trục trặc.

Những người dễ có nguy cơ bị tăng thân nhiệt

Người làm việc trong môi trường nóng, đặc biệt là công nhân xây dựng, nông dân; lính cứu hỏa; vận động viên; những người làm việc trong nhà, xung quanh lò nướng lớn; trẻ em và người già. Nếu bạn cảm thấy khó chịu, mạch yếu hoặc nhanh, da đỏ ửng, ngất xỉu, hãy đến bệnh viện kiểm tra sức khỏe ngay lập tức.

Nghiên cứu được công bố trên chuyên san International Journal of Hyperthermia cho thấy, nếu chuột rút do nhiệt kéo dài hơn một giờ đồng hồ, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.

Cách điều trị chứng tăng thân nhiệt nhẹ

Nằm thư giãn

Uống nước mát hoặc nước uống điện giải

Tắm nước mát lạnh

Cởi bỏ bớt quần áo dư thừa

Để cổ tay dưới nước mát trong 60 giây

Ngồi trong phòng máy lạnh

Chườm túi nước đá dưới cánh tay và háng

Nếu tăng thân nhiệt ở mức nghiêm trọng (trên 40 độ C), có thể nhập viện trong vài ngày cho đến khi bình phục hoàn toàn.

Cách phòng ngừa tăng thân nhiệt

Giữ cơ thể luôn trong tình trạng đủ nước

Ở nơi thoáng mát

Mặc quần áo sáng màu khi ra ngoài trời

Tránh các bữa ăn lớn, cay nóng

Tránh uống rượu bia.