Lòng yêu nước là một tình cảm rất thiêng liêng đối với mỗi người và nó có rất nhiều biểu hiện khác nhau. Ở đây trong tác phẩm Buổi học cuối cùng nằm trong chương trình văn học lớp 6 của một nhà văn nước Pháp nổi tiếng, lòng yêu nước được thể hiện trong tình yêu tiếng mẹ đẻ của chính tác giả. Hãy cùng THPT Sóc Trăng tìm hiểu về câu chuyện cảm động nhưng lại có ý nghĩa sâu sắc đó qua việc tìm hiểu nội dung truyện Buổi học cuối cùng dưới đây.
1. Nhân vật cậu bé Phrăng
Câu chuyện được kể diễn ra trong hoàn cảnh là buổi học tiếng Pháp cuối cùng của người Pháp trên đất Pháp đã thuộc Phổ, đây cũng là buổi học tiếng dân tộc cuối cùng của trò và là buổi dạy tiếng Pháp cuối cùng của thầy Ha-men.
Bạn đang xem: Tìm hiểu nội dung truyện ngắn Buổi học cuối cùng – lớp 6
Vào buổi sáng diễn ra buổi học cuối cùng, chú bé Phrăng đã thấy có sự khác lạ ở 3 khung cảnh khác nhau đó là:
-Trên đường tới trường: Sau xưởng cưa, lính Phổ đang tụ tập; nhiều người đang đọc cáo thị.
– Quang cảnh ở trường: Mọi sự bình lặng y như một buổi sáng chủ nhật.
– Không khí trong lớp học: Lặng ngắt, thầy Ha-men dịu dàng ăn mặc đẹp hơn mọi ngày; có cả dân làng với vẻ mặt buồn rầu.
Những sự khác lạ đó báo hiệu rằng: Vùng An-dát của Pháp đang rơi vào tay của Đức, việc sinh hoạt và học tập của nhân dân nước Pháp không còn như trước nữa và tiếng Pháp sẽ không còn được dạy ở đây nữa.
Tương ứng với sự đổi thay khác lạ của khung cảnh, ý nghĩ và tâm trạng của chú bé Phrăng cũng có sự thay đổi theo. Trước buổi học, cậu bé Phrăng định trốn học vì đã trễ giờ và không học bài nhưng cuối cùng đã cưỡng lại được ý định đó. Em đã rất ngạc nhiên khi thấy quang cảnh trường bình lặng, thầy Hs-men dịu dàng và ăn mặc đẹp.
+ Khi cậu bé được báo là buổi học cuối cùng, cậu rất choáng váng và sững sờ, hiểu ra nguyên nhân mọi sự khác lạ diễn ra ở lớp. Cậu thấy tiếc nuối và ân hận về sự lười nhác học tập của mình bấy lâu nay.
+ Khi thầy gọi đọc bài, sự ân hận trong cậu bé càng lớn, sự ân hận đó biến thành nỗi xấu hổ, tự giận mình.
+ Khi nghe những lời tha thiết của thầy và chứng kiến khác lạ xung quanh, nhận thức và tâm trạng của cậu bé Phrăng đã có những biến đổi sâu sắc, cậu hiểu được ý nghĩa thiêng liêng của việc học tiếng Pháp, hiểu rất nhanh bài giảng của thầy – điều mà trước đây đối với cậu không hề xảy ra, cậu mong muốn được học tiếng Pháp nhưng lại không còn cơ hội học tiếng Pháp được nữa.
Như vậy, nhân vật Phrăng không chỉ giữ chức năng là người kể chuyện mà còn có vai trò quan trọng [cùng với nhân vật thầy Ha-men] trong việc thể hiện chủ đề và tư tưởng tác phẩm. Tư tưởng ấy thể hiện trực tiếp qua lời thầy Ha-men nhưng trở nên thấm thía, gần gũi qua diễn biến nhận thức và tâm trạng của Phrăng.
2. Nhân vật thầy Ha-men
Nhân vật thầy Ha-men trong Buổi học cuối cùng đã được miêu tả qua nhiều phương diện.
– Trang phục: mũ, áo là những thứ trang phục thầy chỉ mặc khi phát phần thưởng hoặc khi đón thanh tra. Nhưng ở buổi học thầy mặc chúng đã chứng tỏ ý nghĩa hệ trọng của buổi học này.
– Thái độ: Dịu dàng nhắc nhở Phrăng khi cậu đi học trễ và cả khi cậu không thuộc bài; thầy nhiệt tình, kiên nhẫn giảng dạy như muốn truyền đạt toàn bộ tri thức, thầy tiếc nuối, níu kéo buổi học.
– Lời nói về việc học tiếng Pháp thể hiện điều tâm niệm của bản thân thầy Ha-men, lời nói vừa sâu sắc vừa tha thiết biểu lộ tình cảm yêu nước và lòng tự hào về tiếng nói dân tộc của thầy.
Hành động cử chỉ lúc kết thúc buổi học chính là nỗi đau đớn, sự xúc động trong lòng thầy lên đến cực điểm, khi tiếng chuông nhà thờ đã điểm mười hai tiếng và tiếng kèn của bọn Phổ báo hiệu hết giờ học, báo hiệu việc chấm dứt học tiếng Pháp của cả vùng. Những chi tiết này chứng tỏ nhân vật thầy Ha-men rất yêu nghề dạy học, tin ở tiếng nói của dân tộc Pháp và có lòng yêu nước sâu sắc.
3. Tóm tắt truyện ngắn Buổi học cuối cùng
Câu chuyện kể về câu bé Phrăng vào một buổi sáng như thường lệ đến lớp. Dọc đường cậu cảm thấy có nhiều điều khác hẳn. Phrăng vào lớp thì càng thấy ngạc nhiên hơn khi thấy thầy Ha-men ăn mặc chỉnh tề như trong ngày lễ. Thầy không những không quở mắng mà còn nói với Phrăng bằng giọng rất dịu dàng. Không khí trong lớp cũng trang trọng hẳn. Cuối lớp còn có cụ già Hô-de, bác phát thư và nhiều người dân trong làng khác. Hoá ra đó là buổi học tiếng Pháp cuối cùng mà cậu bé được học. Phrăng rất ân hận vì mình trước đây đều không thuộc bài – nhất là khi thầy Ha-men giảng bài học cuối cùng cho cậu bé. Kết thúc buổi học đó thầy Ha-men viết lên bảng dòng chữ: “Nước Pháp muôn năm” thể hiện lòng yêu nước của mọi người.
Trên đây, THPT Sóc Trăng vừa giúp các em soạn bài tóm tắt và phân tích nội dung chính của truyện Buổi học cuối cùng trong chương trình văn học lớp 6. Chúc các em nhanh chóng nắm được nội dung bài và học tập thật tốt!
Đăng bởi: THPT Sóc Trăng
→ Bao nhiêu tinh lực, tâm huyết thầy đã dồn hết cho buổi học cuối cùng.
Khuyên mọi người hãy yêu quý, giữ gìn ngôn ngữ của dân tộc
→ Ca ngợi sự giàu đẹp của dân tộc.
Dằn mạnh và cố viết thật to dòng chữ: "NƯỚC PHÁP MUÔN NĂM".
→ Thể hiện sự đau đớn dữ dội về tinh thần.
⇒ Thầy đã thắp lên ngọn lửa yêu nước cháy bừng trong tim mọi người.
An-phông-xơ Đô-đê [1840 - 1897]
- Quê quán : thành phố Ni-mơ, miền Nam nước Pháp.
- 14 tuổi ông bắt đầu viết văn, năm 18 tuổi ông xuất bản tập thơ đầu tay.
- Là nhà văn hiện thực Pháp, rất thành công trong việc viết truyện ngắn.
- Các tác phẩm tiêu biểu: "Một thời niên thiếu" [truyện ngắn], "Những cuộc phiêu lưu kì diệu Tactaranh ở Taraxcông" [truyện ngắn], "Những người đàn bà đang yêu" [thơ], "Những lá thư từ cối xay gió"[thơ],...
Tác phẩm
Thể loạiTruyện ngắn
Bối cảnh ra đời
Truyện sáng tác vào thế kỉ XIX; lấy bối cảnh từ một biến cố lịch sử: Sau cuộc chiến tranh Pháp - Phổ năm 1870 - 1871, nước Pháp thua trận, hai vùng An-dát và Lo-ren giáp biên giới Phổ bị nhập vào nước Phổ. Phổ là tên của một nước chuyên chế trong lãnh thổ Đức trước đây. Cho nên các trường học ở hai vùng này bị buộc học tiếng Đức.
Đề tài
Tình yêu quê hương đất nước
Chủ đề
Khắc họa lòng yêu nước của người dân vùng An-dát nước Pháp qua một biểu hiện cụ thể là tình yêu tiếng nói của dân tộc.
Tình huống truyện
- Câu chuyện kể về buổi học bằng tiếng Pháp trong nhà trường Tiểu học trong một làng quê thuộc vùng An-dát [nước Pháp] sau khi vùng này bị cắt về cho nước Phổ. Cậu bé Phrăng vội vã chạy đến trường sau khi cưỡng lại được ý định trốn học và rong chơi ngoài đồng nội. Trên đường đến lớp, Phrăng thấy có nhiều điều khác lạ so với
mọi hôm. Vào lớp, chú bé càng thấy ngạc nhiên hơn. Thầy Ha-men ăn mặc chỉnh tề
như trong ngày lễ, thầy không quở mắng mà còn nói với Phrăng bằng giọng
dịu dàng. Không khí trong lớp trang trọng. Cuối lớp có thêm cụ già Hô-de, bác
phát thư và nhiều người khác. Hóa ra đó là buổi học tiếng Pháp cuối cùng. Phrăng ân hận vì đã không thuộc bài. Thầy Ha-men giảng bài
học cuối cùng vô cùng xúc động. Cuối buổi, thầy viết lên bảng dòng chữ thể
hiện lòng yêu nước của mọi người: "Nước Pháp muôn năm!".
- Đây là một tình huống truyện rất đặc biệt và độc đáo. Tình huống truyện đã giúp các nhân vật bộc lộ rõ tình cảm của mình dành cho tiếng nói dân tộc, dành cho quê hương. Họ thấm thía điều hết sức quan trọng và thiêng liêng là phải biết yêu quý, trau dồi và gìn giữ tiếng Pháp - ngôn ngữ của dân tộc.
Truyện kể theo ngôi thứ nhất. Người kể chuyện là cậu bé Phrăng.
Nhan đề
"Buổi học cuối cùng" đã thể hiện được nội dung chính của tác phẩm, đây là buổi học tiếng Pháp cuối cùng của người dân Pháp.
Bố cục
Truyện ngắn gồm ba phần:
- Phần 1 [từ đầu đến "vắng mặt con"]: Cảnh trước buổi học - quang cảnh trên đường đến trường và quang cảnh ở trường, qua sự quan sát của Phrăng.
- Phần 2 [tiếp đến "nhớ mãi buổi học cuối cùng này"]: Diễn biến buổi học cuối cùng.
- Phần 3 [đoạn văn còn lại]: Cảnh buổi học cuối cùng kết thúc.
NỘI DUNG [edit]
1. Nhân vật chú bé Phrăng
1.1. Trước buổi học
- Phrăng là một cậu bé lười học và mải chơi:
- Phrăng định trốn học và rong chơi ngoài đồng nội vì đã trễ giờ đến lớp và sợ thầy hỏi bài khó mà cậu chưa thuộc.
- Cậu bé đã cưỡng lại được ý định trốn học và "ba chân bốn cẳng chạy đến trường".
- Phrăng nhận thấy những điều khác lạ trên đường đến trường và quang cảnh ở trường:
- Trước trụ sở xã có dán cáo thị như báo hiệu điều gì đó chẳng lành.
- Trường bình lặng y như một buổi sáng chủ nhật, không ồn ào, hỗn độn trước giờ học như mọi hôm.
- Phrăng đi học muộn nhưng thầy Ha-men chẳng những không giận dữ quở trách mà còn dịu dàng bảo cậu đi vào chỗ.
- Trong lớp học, dân làng lặng lẽ ngồi như những cậu học trò.
=> Những điều khác lạ đầy bất ngờ, ngạc nhiên trên báo hiệu một chuyện gì đó nghiêm trọng, khác thường. Đó là buổi học cuối cùng của thầy và trò.
1.2. Trong buổi học
- Trong buổi học, Phrăng đã trải qua nhiều tâm trạng khác nhau:
- Khi thấy thầy Ha-men thông báo đây là buổi học tiếng Pháp cuối cùng :
+ Phrăng thấy choáng váng, sững sờ : "Mấy lời đó làm tôi choáng váng."
+ Phrăng hiểu nguyên nhân của mọi sự khác lạ trong buổi sáng hôm nay ở lớp học, ở trụ sở xã và trong trang phục của thầy giáo : "A ! Quân khốn nạn, thì ra đó là điều chúng vừa niêm yết ở trụ sở xã."
+ Phrăng thấy tiếc nuối và ân hận vì sự lười nhác học tập, ham chơi của mình bấy lâu nay : "Mà tôi thì mới biết viết tập toạng ! ... phải giã từ."
- Khi thầy gọi đọc bài : Phrăng lúng túng, rầu rĩ và xấu hổ vì không đọc được bài:"Giá mà .... không dám ngẩng đầu lên."
- Khi nghe thầy giảng: cậu ngạc nhiên vì thấy dễ dàng, dễ hiểu và cậu chăm chú lắng nghe từng lời giảng của thầy:"Tôi kinh ngạc ... chăm chú nghe đến thế".
- Khi chứng kiến hình ảnh dân làng đến học: Phrăng xúc động, muốn cười và muốn khóc.
- Trong buổi học đặc biệt này, nhận thức và tâm trạng của Phrăng đã có những biến đổi sâu sắc:
- Phrăng cảm thấy yêu quý thầy và biết ơn thầy Ha-men.
Tiểu kết: Nhân vật Phrăng không chỉ đóng vai trò là người kể chuyện mà còn là nhân vật thể hiện tư tưởng, chủ đề của tác phẩm: đó là nỗi đau mất nước, mất tự do, nỗi đau không được nói tiếng mẹ đẻ. Cậu bé Phrăng lười học, ham chơi đã thấm thía nỗi đau ấy.
2. Nhân vật thầy giáo Ha-men- Trang phục của thầy Ha-men trong buổi dạy cuối cùng:
- Áo rơ-đanh-gốt màu xanh lục, diềm lá sen gấp nếp mịn, mũ tròn bằng lụa đen thêu. Đây là những thứ trang phục chỉ dùng vào những buổi lễ trang trọng như phát phần thưởng hoặc tiếp thanh tra.
- Trang phục của thầy rất phù hợp với tính chất của buổi học cuối cùng.
- Thái độ đối với học sinh :
- Thầy kiên nhẫn và nhiệt tình giảng bài như muốn truyền hết mọi hiểu biết của mình cho học sinh trong buổi học cuối cùng.
- Thầy chuẩn bị bài học rất chu đáo.
- Thầy ca ngợi tiếng Pháp, tự phê bình mình và mọi người có lúc đã sao nhãng việc học tập và dạy tiếng Pháp. Thầy coi tiếng Pháp là vũ khí, là chìa khóa của chốn lao tù. Những lời nói của thầy Ha-men vừa sâu sắc vừa tha thiết, biểu lộ tình cảm yêu nước sâu đậm và lòng tự hào về tiếng nói của dân tộc mình.
- Khi buổi học kết thúc, nỗi đau đớn và sự xúc động của thầy Ha-men lên tới cực điểm:
- Nỗi đau và sự xúc động bộc lộ ra những cử chỉ, hành động khác thường : người tái nhợt, nghẹn ngào không nói được hết câu.
- Thầy dồn hết sự đau đớn và niềm xúc động cực điểm vào dòng chữ : "Nước Pháp muôn năm!"
Tiểu kết: Thầy Ha-men là người yêu nghề dạy học, yêu và tự hào về tiếng mẹ đẻ. Qua đó, tác giả cũng cho thấy thầy là người yêu nước sâu sắc. Thầy đã truyền tình yêu cho học trò và dân làng.
3. Hình ảnh dân làng
- Các cụ già trong làng đến lớp và tập đọc đánh vần theo các học sinh để chứng kiến buổi học cuối cùng và bày tỏ lòng biết ơn của dân làng với thầy Ha-men.
- Cụ Hô-de mang theo quyển tập đánh vần cũ đã sờn mép, cụ đánh vần "Ba Be Bi Bo Bu" một cách chăm chú cùng các học trò nhỏ.
=> Hình ảnh trên thể hiện tình cảm thiêng liêng và trân trọng của người dân với việc học tiếng của dân tộc mình.
4. Các chi tiết nổi bật
- Cuối tiết học, có ba loại âm thanh vang lên:
- Tiếng chuông đồng hồ điểm 12h
- Tiếng chuông cầu nguyện buổi trưa
- Tiếng kèn của bọn lính Phổ
- Các âm thanh báo hiệu buổi học cuối cùng đã chấm dứt, chấm dứt một giai đoạn của cuộc sống bình thương trong vùng bị chiếm đóng.
- Hòa bình và chiến tranh đang hiện diện trong cùng một ngôi làng.
- Mơ ước về một cuộc sống thanh bình với mỗi người dân nơi đây.
- Những âm thanh này là sự chuẩn bị cho hành động của thầy Ha-men
ĐẶC SẮC NGHỆ THUẬT - Ý NGHĨA TƯ TƯỞNG [edit]
1. Đặc sắc nghệ thuật- Truyện được kể theo lời nhân vật chú bé Phrăng, thuộc ngôi thứ nhất.
- Miêu tả nhân vật qua ý nghĩ, tâm trạng và qua ngoại hình, hành động.
- Ngôn ngữ tự nhiên với giọng kể chân thành và xúc động: nhiều câu biểu cảm, từ cảm thán, các phép so sánh,...
Qua câu chuyện buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp ở vùng An-dát bị quân Phổ chiếm đóng và hình ảnh cảm động của thầy Ha-men, truyện đã thể hiện lòng yêu nước trong một biểu hiện cụ thể là tình yêu tiếng nói, yêu dân tộc và nêu chân lí: "Khi một dân tộc rơi vào vòng nô lệ, chừng nào họ vẫn giữ vững tiếng nói của mình thì chẳng khác gì nắm được chìa khóa chốn lao tù..."
Page 2
Không có sự kiện nào sắp diễn ra
Page 3