Tôi đi khám, bác sĩ chẩn đoán không có tinh trùng thì cần điều trị thế nào? [Hoàng Minh Tuấn, Bà Rịa - Vũng Tàu]
Trả lời:
Theo thống kê của các chuyên gia y tế trên thế giới, khoảng 30% nam giới mắc quai bị có tổn thương tinh hoàn, viêm, teo tinh hoàn làm ảnh hưởng đến khả năng sinh tinh và sản sinh nội tiết tố. Các tổn thương có thể vĩnh viễn, không thể phục hồi gây vô tinh [không có tinh trùng], vô sinh ở nam giới.
Hiện nay, với các kỹ thuật hiện đại, nhiều trường hợp vô sinh nam do biến chứng của bệnh quai bị đã được điều trị thành công, có con của chính mình mà không phải xin tinh trùng hoặc xin con nuôi. Điển hình là kỹ thuật micro-TESE, vi phẫu trích tinh trùng từ tinh hoàn hoặc mào tinh.
Bạn mắc quai bị từ nhỏ, mong con thời gian đã khá dài. Vợ chồng bạn nên đến các trung tâm hỗ trợ sinh sản để được khám toàn diện, xác định nguyên nhân gây muộn con, các bệnh lý kèm theo... Từ đó, các bác sĩ xây dựng phác đồ điều trị cá thể hóa phù hợp nhất để tăng tỷ lệ thành công tìm thấy tinh trùng và IVF, giúp vợ chồng bạn sớm có con.
Tại Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh [IVFTA], các bác sĩ từng tìm thấy tinh trùng cho bệnh nhân teo cả hai bên tinh hoàn do biến chứng nặng của bệnh quai bị, để làm thụ tinh trong ống nghiệm và có con. Tỷ lệ những bệnh nhân teo một bên tinh hoàn đã điều trị vô sinh thành công cao hơn.
Nam giới chưa kết hôn nhưng có tiền sử mắc bệnh quai bị, biến chứng teo một hoặc cả hai bên tinh hoàn, giảm ham muốn, suy sinh dục cũng nên đến bệnh viện khám sức khỏe sinh sản càng sớm càng tốt. Bệnh nhân sẽ được xét nghiệm tinh dịch đồ kiểm tra số lượng và chất lượng tinh trùng, chẩn đoán các tổn thương ống sinh tinh nếu có... Phương pháp trữ tinh trùng giúp nam giới độc thân, có nguy cơ vô sinh hiếm muộn bảo tồn khả năng sinh sản trong tương lai.
️⁉Bệnh quai bị là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Paramyxovirus gây nên, làm sưng một hay cả hai tuyến mang tai và có thể có cả tuyến nước bọt, viêm màng não, viêm tuyến tụy và viêm tinh hoàn.
📣Quai bị lây từ người bệnh qua người lành khi người lành đứng gần người bệnh lúc ho, nhảy mũi hay qua thức ăn, thức uống chung và có thể gây thành dịch trong cộng đồng. Sau khi tiếp xúc với virus bệnh quai bị khoảng 14 - 24 ngày, người bệnh sẽ có cảm giác khó chịu, ăn kém, sốt, đôi khi rét, đau họng và đau góc hàm. Sau đó, tuyến mang tai sưng to dần trong khoảng 3 ngày rồi giảm sưng dần trong khoảng 1 tuần. Vùng sưng thường lan đến má, dưới hàm và ở phần tai làm cho bệnh nhân thấy khó nhai, khó nuốt và nói khó.
👉Bệnh tuy lành tính nhưng có khả năng gây biến chứng viêm tinh hoàn ở nam giới hoặc viêm buồng trứng ở nữ giới và có thể dẫn đến vô sinh, ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống. Ngoài viêm tuyến mang tai, khoảng 20 - 35% bệnh nhân nam có biến chứng viêm tinh hoàn và mào tinh hoàn sau đợt viêm tuyến mang tai khoảng 7 - 10 ngày nhưng cũng có thể xuất hiện trước hoặc đồng thời. Tinh hoàn đau, sưng to gấp 3-4 lần bình thường kèm theo sốt. Khi hết sốt thì 50% bênh nhân có tinh hoàn viêm sẽ bị teo tinh hoàn và có thể dẫn đến tình trạng giảm số lượng tinh trùng và vô sinh. Còn đối với viêm buồng trứng có tỷ lệ 7% ở nữ giới sau dậy thì và ít dẫn đến vô sinh.
✅Thực tế, ở nam giới khả năng cả hai tinh hoàn bị viêm do quai bị là dưới 10%. Nếu bị quai bị trước khi dậy thì, không bị vô sinh dù hai tinh hoàn có bị viêm sưng. Sau khi dậy thì nếu bị quai bị, rồi sau đó bị viêm tinh hoàn một bên, thì dù tinh hoàn này có bị teo, bệnh nhân vẫn có con nhờ tinh hoàn còn lại chỉ những trường hợp bị teo luôn cả hai tinh hoàn mới dẫn đến việc khó có con hoặc vô sinh.
❌Hiện nay, không có thuốc điều trị được hết bệnh quai bị, chỉ có điều trị giảm triệu chứng sốt, đau. Do đó, chúng ta cần chủ động phòng tránh bệnh quai bị. Đối với người bệnh cần cách ly 2 tuần kể từ khi phát hiện bệnh, vệ sinh răng miệng, ăn thức ăn mềm, dễ tiêu hóa, sử dụng thuốc kháng viêm, giảm đau tại chỗ bằng cách đắp ấm vùng sưng, uống thuốc hạ sốt. Đối với trường hợp viêm tinh hoàn, người bệnh nên mặc quần lót nâng tinh hoàn nhẹ nhàng để giảm đau, nghỉ ngơi là chủ yếu và hạn chế vận động. Còn đối với trường hợp chưa bị bệnh quai bị tốt nhất nên tiêm vaccin phòng ngừa bệnh quai bị.
Và cuối cùng, theo các chuyên gia, bác sĩ tại IVF Phương Châu, khi phát hiện các dấu hiệu liên quan đến bệnh, cần nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và điều trị kịp thời đặc biệt là những trường hợp thanh thiếu niên chưa có gia đình hoặc chưa đủ con khi bị bệnh quai bị đang có biến chứng viêm tinh hoàn, tốt nhất nên đến các trung tâm hỗ trợ sinh sinh sản để được trữ tinh trùng, duy trì khả năng sinh sản sau này.