Chế Linh [sinh ngày 3 tháng 4 năm 1942] là một ca sĩ người Chăm nổi tiếng, đồng thời là một nhạc sĩ tài hoa với bút hiệu Tú Nhi và Lưu Trần Lê. Ông nổi danh từ thập niên 60 với nhạc vàng từ thời kỳ đầu.
Chế Linh tên thật là Jamlen [Trà-len], tên Việt là Lưu Văn Liên, sinh ngày 3 tháng 4 năm 1942 tại Paley Hamu Tanran, gần Phan Rang [nay thuộc Làng Hữu Đức, xã Phước Hữu [Ninh Phước - Ninh Thuận].
Tháng 8 năm 1959, Chế Linh vào Sài Gòn làm việc cho một chủ người Hoa rất tốt bụng – ông chủ này đã giúp đỡ Chế Linh đi học và trả lương rất hậu cho Chế Linh giúp việc trong nhà như nấu ăn và coi con cho ông ta. Sau chín tháng làm việc, dành dụm được một số tiền, Chế Linh quyết định vào trường Bồ Ðề rồi sau đó là trường Nguyễn Công Trứ để tiếp tục việc học.
Cũng trong thời gian này, Ðoàn văn nghệ Biệt Chính Biên Hòa cần tuyển ca sĩ để theo đoàn đi hát trong các miệt làng xa tại Biên Hoà. Chế Linh tham dự và đoạt giải Nam Ca xuất sắc nhất. Hoàn toàn không nghĩ là mình sẽ theo nghề ca hát, nhưng Chế Linh đã theo đoàn này hát [cùng với Châu Kỳ, Trúc Phương] vì tiền lương rất lớn. Hai năm sau, đoàn văn nghệ tan rã, Chế Linh bắt đầu làm nghề tài xế chở xe đá tại Biên Hòa chung với Bằng Giang. Vừa làm việc, vừa luyện giọng và viết nhạc – tình yêu âm nhạc đã bắt đầu nảy nở trong Chế Linh. Nhiều bài hát nổi tiếng được ông cùng Bằng Giang sáng tác trong thời gian này như "Bài ca kỷ niệm", "Đêm buồn tỉnh lẻ", "Đoạn tái bút"... Năm 1964, Chế Linh hợp tác với công ty Continental ra đời dĩa nhạc đầu tay “Vùng Biển Trời Và Màu Áo Em” và sau đó ký hợp đồng công ty Dĩa Hát Việt Nam.
Chế Linh có 14 người con
Chế Linh nổi tiếng không chỉ bởi ông là “cây đại thụ” của làng nhạc sến mà giới văn nghệ còn xuýt xoa vì ông có tới 4 bà vợ và 14 đứa con, 7 con trai và 7 con gái. Hiếm có ca sĩ nào lại có nhiều con đến thế. Ông còn nói đùa rằng đấy là những người ông tính được, có khi còn có những người chưa tính được nữa… rồi ông cười rất tươi.
- Diễn viên Lê Thi là con gái của Chế Linh
Mới đây, trong video chia sẻ về đêm nhạc vinh danh các tác phẩm Tú Nhi vào ngày 23-24.6.2017 tại Cung văn hóa hữu nghị Việt Xô, Hà Nội, Chế Linh tiết lộ ông đã mời hai con trai Chế Phi, Chế Kha cùng biểu diễn.
Trong đêm nhạc vinh danh của Chế Linh [Tú Nhi] có sự góp mặt của các con trai ông làChế Phi vàChế Kha mà không có Chế Phong. Giải thích về điều này, Chế Linh cho biết vào thời điểm này Chế Phong khá bậnrộn với những công việc đã lên lịch trước đó.
Là người đông con, Chế Linh rất hạnh phúc khi hầu hết các con ông đều theo nghiệp cha. Chế Phương - người con mà ông mang theo khi xa quê hương - được ông hướng dẫn và rất có căn bản từ sáng tác đến giọng hát, đã ký hợp đồng với một trung tâm ca nhạc và từng tham gia biểu diễn ở nhiều chương trình. Tuy nhiên, sau đó Chế Phương đã chọn một hướng đi thích hợp hơn là theo đuổi việc kinh doanh.
Chế Phi là em kế tiếp của Chế Phương nhưng không may mắn gần cha như anh trai. "Lần cuối cùng vào năm 1980 khi quyết định đi ra nước ngoài tôi đã âm thầm mang đứa con trai đầu là Chế Phương, lúc ấy Chế Phi còn nhỏ lắm, tôi chỉ mang theo được một đứa lớn 13 tuổi. Trước khi đi tôi có ôm Chế Phi lần cuối vào lòng và tự nghĩ không biết bao mới gặp lại. Sau mấy mươi năm xa cách và ngày trở về quê hương, Chế Phi đã trưởng thành và cũng theo con đường nghệ thuật tôi rất vui" - Chế Linh ngậm ngùi.
Những chia sẻ của Chế Linh trước đêm nhạc
Kỷ niệm về Chế Kha còn buồn hơn vì đứa con này gắn với những kỷ niệm khó quên và đau buồn nhất đời Chế Linh khi người vợ thứ ba của ông mất, để lại hai đứa con còn rất nhỏ, đứa thứ nhất hai tuổi, thứ nhì 8 tháng. "Tôi một mình tự trông con, gác hết mọi sinh hoạt ca hát… Bà ngoại là công nhân viên nhà nước cứ sau giờ làm việc là chạy tới thăm các cháu và mỗi cuối tuần bà ngoại đến mang các cháu về nhà. Sau đó vì quyết định theo di thư của mẹ chúng nên đành phải giao nơi ngoại một đứa anh và bên nội một đứa em. Không bao lâu gia đình ông bà ngoại ra nước ngoài qua diện HO và mang theo đứa anh, hiện đang sinh sống tại tiểu bang Seatle Hoa Kỳ. Đứa em vẫn còn ở lại quê nhà là Chế Kha" - Chế Linh ngậm ngùi.
Chế Linh cho biết, lúc tôi chưa về quê hương, ông cũng đã gọi để nhờ vả những đàn anh và bạn bènhư Châu Kỳ, Trúc Phưong, Thanh Sơn… quan tâm giúp đỡ con mình, vì chưa được trực tiếp gần gũi truyền nghề cho con. Khi về nước biểu diễn, ông thường rủ các con lên sân khấu solo hoặc biểu diễn cùng mình để có dịp truyền cho con lửa nghề.
Chế Linh cho biết ông mời cac con tham gia biểu diễn trong các show của mình trước hết bởi các con ông là những nghệ sĩ thực thụ. "Các con tôi giọng ca cũng mang luyến láy và cùng chất giọng của tôi nhưng có phần trẻ trung hơn" - Chế Linh tự hào.
Dù vậy, Chế Linh không dùng danh tiếng của mình để PR cho các con hay nhờ vả bầu show cho con mình có thêm nhiều show diễn. "Tôi không thể lấy tiếng tăm của mình ra để gây ảnh hưởng đến các con tôi làm mất tự nhiên về nhiều mặt, từ nghệ thuật đến ý nghĩa sống trong xã hội… Trước đây, tôi đã tự mình lần mò, học hỏi tìm hiểu vô cùng gian nan để vượt những khó khăn mới có một chỗ đứng của hôm nay. Theo quan niệm của tôi, giá trị đích thực của cuộc sống là tự đứng bằng đôi chân của chính mình... Tuy ít khi sinh hoạt trực tiếp với các con nhưng tôi vẫn luôn dõi theo từng những hoạt động của chúng" - Chế Linh tâm sự.
Ông cũng không muốn các con tham gia gameshow, truyền hình thực tế để tìm kiếm cơ hội nổi tiếng. "Gameshow, đúng nghĩa chữ Việt là trò chơi giải trí, có khi bới móc đời tư của nhau mong gây sự chú ý của khán giả. Tôi không can ngăn, nhưng không có nghĩa là đồng tình,…hơn nữa chúng đã trưởng thành và tự biết mình phải làm gì" - Chế Linh phân tích. Hiện tại, Chế Phong, Chế Phi, Chế Kha... tuy không phải những tên tuổi nổi tiếng nhưng cũng là những nghệ sĩ có show đều đặn và được nhiều khán giả mến mộ.
Trong đêm diễn vinh danh các nhạc phảm của Tú Nhi, cũng chính là các nhạc phẩm của Chế Linh, ông và các con sẽ có những màn kết hợp từng làm lay động trái tim khán giả
Dạ ThảoCon gái Chế Linh: "Ba bỏ mặc 10 má con tôi hơn 30 năm qua"
"Ba tôi nên biết ơn những người vợ vì đã dạy con không bao giờ được oán giận cha." - Lệ Thi chia sẻ.
Video Lệ Thi lần đầu nói về Chế Linh và mẹ
Trong tập đầu tiên của Trời sinh một cặp, Lệ Thi gây chú ý với giọng hát trầm ấm, đầy tình cảm khi thể hiện ca khúc Biển cạn của nhạc sĩ Kim Tuấn. Đặc biệt, khán giả bất ngờ trước thông tin cô là con gái ruột của danh ca Chế Linh.
Lần đầu tiên nhắc về cha trên sóng truyền hình, Lệ Thi không khỏi xúc động và nghẹn lời không nói được gì nhiều. Trong cuộc gặp gỡ ngay sau chương trình, Lệ Thi cũng nhiều lần dâng trào cảm xúc, rơi nước mắt một cách tự nhiên bởi theo chị chia sẻ: “Chuyện đã lâu, mỗi khi nhắc lại vẫn rơi nước mắt nhưng chẳng còn bất kỳ sự oán trách gì với cha nữa.”
Không có hồi ức gì về cha nhưng khôngoán trách
Danh ca Chế Linh từng thừa nhận có 4 đời vợ và 14 người con. Hai người vợ đầu của ông cũng là hai chị em của nhau. Người vợ đầu tiên sinh cho ông 5người con, trong đó có Chế Phong – chồng Thanh Thanh Hiền và là một ca sĩ được nhiều khán giả trong nước và hải ngoại yêu mến.
Sau đó, ông cưới người vợ thứ hai là em út của vợ trước, bà sinh cho ông 4 người con gái,trong đó có Lệ Thi.
Lệ Thi có một tuổi thơ cơ cực, thiếu vắng tình cha
Làm con của một danh ca, lại là người đàn ông phong lưu nổi tiếng của làng nhạc Việt, Lệ Thi không có một tuổi thơ êm đềm. Cuộc sống của cô dường như chỉ biết có hai người mẹ và 8 anh, chị em vàhầu như hơn 30 nămqua côkhông có bất kỳ kỷ niệm gì về cha.
Nhắc về danh ca Chế Linh, Lệ Thi lại rơm rớm nước mắt. Cô nói: “Hỏi về cha tôi cũng không nhớ bất kỳ hình ảnh nào. Khi ông đi Mỹ tôi còn quá nhỏ, sau đó cũng không gặp nhau bao giờ. Có một lần ông từ Mỹ trở về sau 30 năm, có về nhà gặp các con, đó là lần đầu tiên tôi biết mặt ba ngoài đời”.
Sau này cô cũng gặp danh ca Chế Linh 2 lần nữa nhưng cũng không cóấn tượng gì. Lệ Thi cho biết, cô không muốn xen vào cuộc sống hiện tại của cha vì ông cũng đã có gia đình mới, yên ổn rồi.
Lớn lên không có tình cảm của cha nhưng Lệ Thi tự hào về gia đình mình. Thiếu vắng người đàn ông trụ cột, hai mẹ của cô càngthương yêu nhau. Mẹ cô càngbươnchải để lo cho các con. Bà làm nhiều công việc để lo cho các con, kể cả bán thuốc lá.
Các anh, chị em cô luôn đùm bọc nhau, ai có bất kỳ khó khăn gì cũng có những người thân bên cạnh giúp đỡ. Cô kể, mẹ và má [tức mẹ của Chế Phong] làm đủ mọi nghề miễn sao lo được cho các con.
Trong chương trình Trời sinh một cặp, Lệ Thi khóc khi nhắc về cha nhưng với cô đó chỉ là do cảm xúc dâng trào, chứ không hề oán trách. Dù cuộc sống có khó khăn vất vả nhưng cô cũng không oán hận cha mình, một phần là nhờ vào mẹ.
“Ba tôi nên biết ơn những người vợ của mình. Cho đến bây giờ, hơn 30năm qua,hai người phụ nữ ấy vẫn sống một mình và luôn tôn thờ chồng. Và họuôn dạy chúng tôi không được oán ghét cha”. – Lệ Thi nghẹn ngào nói.
Cô kể cách đây mấy mươi năm, khi danh ca Chế Linh ở Mỹ có gọi điện thoại về cho mẹ cô một lần. Bà vẫn một tiếng “Dạ!”, hai tiếng “Dạ”. Lúc đó, còn nhỏ, cô cảm thấy rất bức bối và nói: “Tại sao mẹ phải lễ phép với con người như vậy?” và bị mắng.
“Họ là những người phụ nữ rất lương thiện”. – Lệ Thi chia sẻ.
Lệ Thi: "Hai mẹ tôi luôn tôn thờ chồng"
“Không còn niềm tin vào tình yêu”
Lệ Thi từng tốt nghiệp khoa Diễn viên của trường Cao đẳng Nghệ thuật sân khấu 2 [tức trường ĐH Sân khấu Điện ảnh bây giờ] loại giỏi nhưng cô lại quyết định lựa chọn gia đình thay vì theo đuổi con đường nghệ thuật.
Lệ Thi cho biết, gia đình chồng có truyền thống nghề giáo, ông xã của cô cũng kinh doanh nên không muốn vợ làm nghệ thuật. Cô chỉ ở nhà chăm con suốt 20 năm và cuộc sống hôn nhân gặp “sóng gió”, cô ly hôn cách đây 4 năm.
Cô một mình nuôi hai con, con trai lớn đang học năm 2 Đại học, còn con gái cũng đã lớp 12. Làm mẹ đơn thân, chỉ ở nhà với 4 bức tường, Lệ Thi nhìn thấy hình bóng của mẹ mình trước đây. "Mẹ tôi chỉ ở trong 4 bức tường vì mẹ xinh đẹp, ba hay ghen nên không cho bà đi làm", Lệ Thi kể.
Cô chua xót chia sẻ mình có phần giống mẹ khi đã quyết định lựa chọn gia đình thay vì đam mê riêng của bản thân. Bây giờ, cô không dám mơ ước gì về một tình yêu lãng mạn như trong truyện cổ tích vì không biếtđược người đàn ông nào sẽ sẵn sàng bao bọc mình và cả các con.
Lệ Thi trở lại con đường nghệ thuật sau 20 năm vắng bóng
Cương quyết giữ tên Lệ Thi
Lệ Thi cho biết,đối với cô bây giờ hai con là quan trọng nhất dù làm bất kỳ công việc nào. Đểcó tiền nuôi con mà không trái với đạo lý cô sẽ không nề hà.
Sau 20 nămngưng hoạt động nghệ thuật, Lệ Thi bắt đầu trở lại với làng giải trí. Cô được nhiều đồng nghiệp giới thiệu để đi diễn kịch ở các sân khấu, đài truyền hình và lồng tiếng phim. Thu nhập cũng ổn định để nuôi con. Đến với Trời sinh một cặp, cô hi vọng thực hiện được ước mơ từ nhỏ của mình là ca hát và đứng trên sân khấu để thỏa mãn giấc mơ.
Video Lệ Thi luyện tập cùng Vũ Hàở "Trời sinh một cặp"
Lệ Thi cho biết dù có hoạt động nghệ thuật, cô cũng không hề muốn nhắc đến cha của mình để mượn tên tuổi. Lệ Thi tiết lộ, có rất nhiều đồng nghiệp khuyên cô nên đổi nghệ danh, dùng thêm tên lót là “Chế” để nổi tiếng dễ hơn.
"Có thể nhiều người nghĩ chữ Lệ nó buồn quá, có thể làm trì cái sự nghiệp của mình nhưng với tôi nó rất đẹp vì là tên mẹ tôi đã đặt cho mình.” – Lệ Thi chia sẻ.
Sắp tới, cô sẽ biến hóa mình trong nhiều dòng nhạc khác nhau. Cô muốn mình đi lên bằng thực lực và mong được khán giả đón nhận.