Từ lâu, Rubik đã được nhắc đến là một trong những trò chơi giải đố trí tuệ giúp người chơi phát triển tư duy. Trong đó Rubik 3x3 được xem là phiên bản cơ bản nhất và cũng là mặt hàng bán chạy nhất toàn cầu. Vậy Rubik 3x3 là gì và cách giải Rubik 3x3 thế nào nhanh chóng nhất?
Sau đây 2momart sẽ hướng dẫn đến bạn cách giải Rubik 3x3 chi tiết và đơn giản nhất, cùng tham khảo những thông tin được nhắc đến trong bài viết này nhé.
1
1.1
Khối lập phương Rubik hay đơn giản là Rubik, nó là một trò chơi giải đố trí tuệ được phát minh bởi một giáo sư người Hungary tên là Ernox Rubik vào năm 1974. Trò chơi này vừa mang tính giải trí lại vừa có thể phát triển được tư duy cực kỳ hiệu quả. Trong đó phiên bản Rubik 3x3 nhận được sự quan tâm nhiều nhất, cũng là khối Rubik được săn đón nhất hiện nay.
Khối Rubik 3x3 này sẽ có 9 ô vuông và được phủ 1 trong 6 màu sơn khác nhau bao gồm: trắng, vàng, đỏ, cam, xanh dương và xanh lá. Tuy nhiên có một số phiên bản có thể đổi bằng một 1 số màu khác như màu trắng đổi thành đen, màu đỏ đổi thành hồng, tím hoặc xám…
1.2
Theo quy ước, khối Rubik 3x3 sẽ có 26 viên/ mảnh được ghép lại với nhau. Trong số đó:
- Viên trung tâm: Gồm có 6 viên, mỗi viên chỉ có 1 màu màu với vị trí không thay đổi. Khi đó màu của viên trung tâm ở một mặt nào đó cũng chính là màu của toàn bộ mặt.
- Viên cạnh: Gồm tổng cộng 12 viên, mỗi viên có 2 mặt màu và nằm giữa các cạnh của khối Rubik.
- Viên góc: Có 8 viên. Mỗi viên sẽ có 3 màu màu và nằm ở góc của các khối Rubik.
2
2.1
Khối Rubik 3x3 gồm có tổng là 6 mặt và được ký hiệu theo tên viết tắt của chúng trong bảng chữ cái Tiếng Anh là: R, L, U, D, F, B. Điều này giúp người chơi có thể dễ dàng xem thêm các cách giải Rubik 3x3 trong nhiều tài liệu khác nhau, cụ thể là:
Lưu ý: Tùy thuộc vào cách bạn nắm khối Rubik trên tay mà các mặt tương ứng với các màu được coi là R hay L hay U.
2.2
Đây là một trong những nội dung quan trọng bạn nên ghi nhớ khi muốn thực hiện cách giải Rubik 3x3 thành công. Có một số những quy ước bạn cần chú ý như sau:
- Khi viết chữ cái các mặt in hoa R - L - U - D - F - B: Bạn cần xoay các mặt của khối Rubik tương ứng 1 góc 90° theo chiều kim đồng hồ [có nghĩa là xoay 1/4 vòng].
- Khi viết các chữ cái mặt in hoa kèm dấu [’] nghĩa là R' - L’ - U’ - D’ - F’ - B' hoặc chữ i như là: Ri - Li - Ui - Di - Fi - Bi tức là bạn cần phải xoay các mặt tương ứng 1 góc 90° ngược chiều kim đồng hồ.
- Khi viết các chữ cái mặt in hoa kèm với số 2 như R2 - L2 - U2 - D2 - F2 - B2: Bạn hãy tiến hành xoay Rubik 3x3 các mặt tương ứng với 1 góc 180° theo chiều nào cũng được [cả thuận và ngược chiều kim đồng hồ].
Ví dụ: Khi bạn gặp phải công thức Rubik 3x3 B thì phải để mặt B hướng về phía mình vối mới xoay khối Rubik 3x3 một góc 90 độ theo chiều kim đồng hồ, rồi thực hiện tương tự với các mặt khác.
3
3.1
Hiện nay có khá nhiều cách giải Rubik 3x3 mà bạn có thể tham khảo trong các tài liệu. Thế nhưng với một người mới bắt đầu chơi thì 7 bước được hướng dẫn dưới đây là cách thực hiện đơn giản và dễ dàng nhất mà bạn nên thử. Cụ thể 7 bước trong công thức giải Rubik 3x3 đó là:
- Bước 1: Xếp khối Rubik 3x3 tạo thành hình Chữ thập màu trắng ở tầng 1.
- Bước 2: Hoàn thiện xếp xong tầng 1 của Rubik 3x3.
- Bước 3: Xoay để hoàn thiện tầng 2 của khối Rubik 3x3.
- Bước 4: Tạo thành hình chữ thập màu vàng ở tầng 3.
- Bước 5: Đưa các viên chữ thập màu vàng trên khối Rubik về đúng vị trí.
- Bước 6: Đưa các viên góc có màu vàng về đúng vị trí chính xác.
- Bước 7: Hoàn thiện cách giải Rubik 3x3.
3.2
- Bước 1: Xếp khối Rubik 3x3 tạo thành hình Chữ thập màu trắng ở tầng 1
Mục tiêu đạt được: Bạn phải xếp được khối Rubik 3x3 tạo thành hình chữ thập màu trắng ở tầng 1. Bên cạnh đó, các mặt cạnh của những viên màu trắng phải đúng màu với các viên trung tâm ở mặt bên.
Đầu tiên, bạn hướng mặt trắng lên phía trước và bắt đầu tiến hành các thao tác dưới đây:
- Xác định vị trí 1 viên cạnh có màu trắng cần di chuyển.
Theo đó, bạn cần di chuyển viên cạnh đó về mặt trước – F, lúc này bạn sẽ có 3 vị trí của viên cạnh này ở mặt F [tầng 1-2-3 đều được]. Tiếp theo bằng 1 số cách xoay nhất định bạn phải đưa nó về vị trí tầng 2 ở mặt trước bên phải được đánh dấu X như dưới hình.
Ví dụ: Nếu viên cạnh trắng đang ở 4 vị trí sau, thì hãy dùng F - F' hoặc F2 - F2' để đưa chúng về tầng 2.
- Xác định vị trí mà viên này trở về.
Kế đến, bạn phải xoay U [hoặc U'] để đưa vị trí đó về vị trí mặt trên bên phải, có nghĩa là vị trí X trong hình dưới đây.
- Dùng đúng công thức để đưa cạnh về vị trí X.
Trường hợp 1: Tiến hành xoay mặt R.
Trường hợp 2: Xoay theo công thức U F’ U’ hoặc U Fi Ui.
Sau đó bạn lặp lại các bước từ nãy đến giờ để giải 3 viên cạnh còn lại, nên nhớ tránh các bước quay làm ảnh hưởng đến các cạnh đã giải nhé. Kết thúc bước 1 nếu áp dụng đúng công thức Rubik 3x3 bạn sẽ có được 1 hình chữ thập màu trắng và đúng với các màu trung tâm hình ở trên.
- Bước 2: Hoàn thiện xếp xong tầng 1 của Rubik 3x3.
Mục tiêu đạt được: Giải tất cả các viên góc có màu trắng để hoàn thiện xong tầng 1.
Trước tiên, bạn quay ngược khối Rubik lại để mặt màu vàng ở phía trên và mặt màu trắng nằm ở phía dưới. Sau đó, bạn tiến hành nhìn lại tất cả khối Rubik một lượt để xác định vị trí chính xác của các ô góc. Đặc biệt ô góc màu trắng là ô có 3 màu, 1 mặt mang màu trắng và X được đánh dấu là vị trí mà ô góc đó phải quay về.
- Nếu viên góc thuộc tầng 3 [màu vàng]:
Bạn phải dùng U hoặc U' để đưa chúng về 1 trong 3 trường hợp sau:
Với hình 1: Áp dụng công thức U R U’ R’.
Với hình 2: Áp dụng công thức R U R’.
Với hình 3: Khi mặt màu trắng không ở mặt cạnh [xanh, đỏ] mà nằm ở mặt màu vàng. Khi đó, bạn chỉ cần đưa mặt màu trắng này sang bên cạnh như hình 1 và 2 bằng cách sử dụng R U’ R’ U2.
Tiếp đến bạn chọn 1 trong 2 công thức ở hình 1 hoặc hình 2 để tiếp tục cách giải Rubik 3x3.
- Nếu viên góc ở tầng 1 [màu trắng]:
Nếu thấy viên góc này đang ở tầng 1 nhưng sai vị trí hoặc sai hướng thì có các trường hợp như sau:
Với cách giải Rubik 3x3 này, bạn hãy áp dụng công thức [R U R’ U’] để đưa viên góc về tầng 3 rồi mới dùng cách giải tầng 3 như trên để tiếp tục giải.
Kết quả sau bước 2 khi áp dụng cách chơi Rubik 3x3 đúng thì bạn sẽ có tầng 1 hoàn thành và đồng thời các ô cạnh đúng với vị trí màu như hình dưới đây.
- Bước 3: Xoay để hoàn thiện tầng 2 của khối Rubik 3x3.
Mục tiêu đạt được: Bạn chỉ cần giải 4 viên cạnh rồi đưa chúng về đúng vị trí ở tầng 2 với cách giải Rubik 3 nhân 3 đơn giản.
Đầu tiên bạn cần xác định các viên cạnh ở tầng 2, là các viên cạnh còn lại không mang màu vàng. Chúng có thể nằm ở tầng 2 hoặc 3.
- Nếu viên cạnh nằm ở tầng 3
Bạn cần xác định vị trí của viên cạnh cần đưa tới bằng cách xem 2 màu của viên cạnh [Goal] và cầm khối Rubik 3x3 sao cho viên Goal thuộc mặt F.
Sau đó, bạn áp dụng cách xoay U, U’ hoặc U2 để đưa viên cạnh đến vị trí gần Goal sao cho trục giữa của mặt F trùng một màu và tạo thành hình chữ T.
Lúc này tùy từng trường hợp, bạn sử dụng 1 trong 2 công thức sau để giải:
- Nếu viên cạnh nằm ở tầng 2
Bạn cũng áp dụng công thức [R U’ R’] [U’ F’ U F] để xoay viên cạnh về tầng 3 rồi mới dùng công thức Rubik 3x3 phía trên để giải.
- Bước 4: Tạo thành hình chữ thập màu vàng ở tầng 3.
Mục tiêu đạt được: Bạn phải có được khối Rubik 3x3 thành hình chữ thập màu vàng ở tầng 3 nhưng không cần đúng màu với các cạnh.
Đây là tầng khó nhất yêu cầu bạn cần tỉ mỉ và kiên nhẫn thực hiện theo hướng dẫn dưới đây nhé. Đầu tiên, sẽ có 3 trường hợp của tầng 3 là: chỉ có 1 Dot, có 3 Dot theo đường thẳng, có 3 Dot hình chữ L. Nhưng bạn chỉ cần sử dụng công thức: F R U R' U' F' để giải:
TH1 Dot: Bạn cần thực hiện việc xoay công thức này 3 lần.
TH2 Dot theo đường thẳng nằm ngang: Bạn hãy xoay công thức này 1 lần.
TH3 Dot chữ L: Bạn cần xoay 2 lần với hướng của chữ L.
Lúc này tầng 3 của khối Rubik 3x3 sẽ lần lượt thay đổi như hình minh họa bên dưới, nhưng nhớ hướng của khối rất quan trọng cần phải ở dạng chữ L như hình cũng như đường thẳng phải đảm bảo nằm ngang.
Ngoài ra, nếu đang ở dạng chữ L thì bạn hãy chuyển sang dạng chữ thập bằng cách áp dụng 1 lần công thức là: F U R U' R 'F'.
- Bước 5: Đưa các viên chữ thập màu vàng trên khối Rubik về đúng vị trí.
Mục tiêu đạt được: Đưa chữ thập màu vàng về đúng vị trí được hiểu là các mặt cạnh trùng màu của viên tâm.
Tiếp đến bạn cần quan sát Rubik 3x3 để kiểm tra vị trí của các viên cạnh màu vàng cần dịch chuyển. Sau đó, bạn cầm khối Rubik sao cho 2 cạnh cần chuyển đổi với nhau, nằm ở mặt trước F và mặt trái L.
Bạn áp dụng ngay công thức: [R U] [R’ U] [R U2] R’ U để đổi vị trí giữa cạnh vàng mặt F với cạnh vàng mặt L. Lúc này bạn sẽ có được kết quả như hình bên dưới:
- Bước 6: Đưa các viên góc có màu vàng về đúng vị trí chính xác.
Mục tiêu đạt được: Áp dụng cách chơi Rubik 3x3 để đưa các viên góc màu vàng về đúng vị trí của nó.
Tiếp đến bạn cần nhìn xem các viên góc màu vàng có viên nào đang nằm sai vị trí không. Nếu viên có 3 góc: màu vàng và 2 màu còn lại nằm trên giao điểm tại 3 cạnh có màu tương ứng thì tức là chúng đang ở đúng vị trí.
Lưu ý: Sẽ chỉ có 0, 1 hoặc là 4 viên góc nằm ở vị trí đúng.
Nếu bạn có 1 viên góc đúng vị trí: Bạn cầm khối Rubik sao cho viên đúng ở vị trí FRU [Mặt trước, phía trên, bên phải] rồi thực hiện theo công thức: U R U’ L’ U R’ U’ L.
Nếu không có viên góc nào nằm đúng vị trí: Bạn cần áp dụng công thức trên 2 lần để thu được 1 góc đúng.
Nếu cả 4 viên góc đúng: Thì chuyển tiếp sang bước tiếp theo.
- Bước 7: Hoàn thiện cách giải Rubik 3x3.
Mục tiêu đạt được: Bạn cần đổi hướng đúng của các ô góc ở bước 6 nếu như chúng chưa đúng để hoàn thiện cách giải Rubik 3x3.
Đến đây, bạn cần chọn hướng cầm khối Rubik 3x3 sao cho 1 viên góc màu vàng bị sai hướng nằm tại mặt trước, phía trên, bên phải giống như vị trí đánh dấu bên dưới, đây là vị trí FRU.
Sau đó, bạn thực hiện chẵn lần [2 lần hoặc 4 lần] với công thức: R’ D’ R D để định hướng đúng góc vì mặt màu vàng sẽ chỉ xoay tại chỗ theo đúng chiều kim đồng hồ.
Lúc này bạn phải dừng thực hiện khi mặt vàng ở đúng vị trí và việc xáo trộn tầng 1, 2 không có vấn đề gì cả bởi chúng sẽ tự về vị trí đúng khi bạn giải xong các góc sai.
Bạn tiếp tục áp dụng U hoặc U' để chuyển các ô vàng sai hướng còn lại đến các vị trí FRU. Sau đó tiếp tục áp dụng lại công thức trên cho đến khi các ô góc vàng đều được giải.
Lưu ý: Ngoại trừ góc đầu tiên, bạn chỉ áp dụng U và U' để di chuyển các góc còn lại đến vị trí FRU.
Ví dụ: Có 2 góc liền nhau và cần định hướng.
Khi tất cả các góc của khối Rubik được định hướng chuẩn thì bạn đã hoàn thành cách giải Rubik 3x3 rồi đấy nhé.
4
Với những người đã có kinh nghiệm chơi Rubik thì bạn có thể thực hiện cách giải Rubik 3x3 nâng cao hơn, cụ thể các bước tiến hành như sau:
- Bước 1: Thiết lập một khối rubik 2x2x2 tại vị trí tùy ý.
Đầu tiên bạn cần ghép 1 góc trước để có được khối Rubik 2x2 theo bất cứ góc nào bạn thấy thuận tiện. Cách tiến hành như sau:
Tìm 1 góc và ghép hoàn thiện 1 cạnh.
Tiến hành ghép một cạnh mà không phải viên trung tâm.
Ghép cặp từ 1 viên và 2 viên để thu đượckhối Rubik 1x2x2.
Bạn ghép cạnh cuối cùng lại cùng với 2 viên trung tâm, cuối cùng có được khối 2x2x2.
- Bước 2: Mở rộng bước 1 thành 2x2x3 hoặc 2x3x3.
Tiếp theo bạn hãy mở rộng chúng thành khối 2x2x3 hoặc 2x3x3 bằng cách ghép thêm 1 hoặc 2 viên ở góc vào khối ở bước 1. Nhưng cần đảm bảo không làm hỏng khối 2x2x2 ở bước 1 để tránh thực hiện lại từ đầu.
- Bước 3: Khắc phục những cạnh xấu.
Đây là bước quan trọng và cực khó trong cách giải Rubik 3x3 nâng cao, nhưng nếu xử lý được bước này thì có thể khẳng định bạn đã hoàn thành đến 80% việc giải rồi nhé.
- Xác định cạnh xấu: Dựa theo hình dưới, bạn quy ước U là màu vàng mặt trên và F là màu đỏ mặt đối diện.
Khi nhìn vào mặt U/D có:
Cạnh xấu = Xanh lá/ xanh dương.
Đỏ/cam = Nhìn vào màu của các viên cạnh, nếu viên cạnh là trắng/vàng = cạnh xấu.
Khi nhìn vào mặt F/B bạn thấy:
Cạnh xấu = Xanh lá/ xanh dương.
Đỏ/cam = Nhìn vào màu của các viên cạnh. Nếu viên cạnh là trắng/vàng = cạnh xấu.
Dựa trên quy ước lấy U và F làm mặt để nhìn, nếu thấy:
Cạnh xấu = Xanh lá/ xanh dương.
Đỏ/cam = Nhìn vào màu của các viên cạnh. Nếu chúng là trắng/vàng = cạnh xấu.
- Định hướng cạnh xấu: Những cạnh xấu sẽ luôn là 1 số chẵn thường có 3 trường hợp sau:
Trường hợp 1: 2 cạnh xấu.
Trường hợp 2: 4 cạnh xấu.
Trường hợp 3: 6 cạnh xấu.
Bên cạnh đó chỉ với 3 bước là bạn có thể đặt những cạnh xấu vào theo vị trí để áp dụng công thức Rubik 3x3 xoay giống hình dưới. Lúc này, bạn tiếp tục thực hiện các bước di chuyển để không còn xuất hiện cạnh xấu.
- Bước 4: Ghép 2 tầng đầu tiên.
Tiếp đến, bạn làm giống bước 1 và 2, nhưng hãy nhớ là cố định block đã có chỉ xoay 2 mặt U và R. Từ khối 2x2x3 đã có, bạn ghép thêm các góc và cạnh vào để có được 2 tầng 2x2x3.
- Bước 5: Ghép 2 tầng cuối cùng.
Đến đây bạn đã có được 1 chữ thập ở mặt vàng, trong tình huống không thấy thì có nghĩa bạn đã sai từ bước 3.
Từ dấu thập màu vàng, bạn chỉ cần hoán vị góc, cạnh để hoàn thành. Bên cạnh đó, phương pháp COLL/EPLL hoặc OCLL/PLL hay ZBLL… đều có thể áp dụng để hoàn thành cách giải rubik 3x3 hoàn chỉnh.
5
Phương pháp Fridrich [phương pháp CFOP] là cách giải Rubik 3x3 với 4 bước thực hiện khá đơn giản, cụ thể là:
- Bước 1: Đầu tiên, White Cross – Xoay để có được hình dấu cộng nâng cao.
- Bước 2: Sau đó, First two layers [F2L] - Giải cùng lúc cả tầng 1 và 2.
- Bước 3: Tiếp theo, Orienting the last layer [OL] - Định hướng tầng cuối cùng.
- Bước 4: Cuối cùng, Permutate the last layer [PLL] - Hoán vị tầng cuối cùng.
6
- Kỷ lục giải Rubik nhanh nhất hiện nay là bao nhiêu?
Hiện tại, kỷ lục giải Rubik nhanh nhất được ghi nhận trên thế giới là:
Yusheng Du [杜宇生] giải Rubik 3x3 với thời gian 3.47 giây.
Maciej Czapiewski giải Rubik 2x2 với thời gian 0.49 giây.
Max Park tốn thời gian 16.79 giây để giải khối Rubik 4x4, mất 33.02 giây giải khối Rubik 5x5, thời gian 1:09.51 giải Rubik 6x6 và tốn 1:40.89 để chinh phục Rubik 7x7.
- Trên thế giới có những giải đấu Rubik nào nổi tiếng?
Tính đến thời điểm hiện tại, bạn có thể đến giải đấu Red Bull Rubik’s Cube World Cup để chinh phục cúp vô địch. Năm 2021, Tymon Kolasinski với tốc độ giải Rubik là 00:05:804 đã giành Top 1 “thách đấu” trong bảng. Bạn cũng có thể bắt đầu luyện tập từ bây hôm nay để chinh phục thử thách nhé.
- Có những cách nào để kết hợp các mặt của khối Rubik?
Với một khối Rubik 3x3 bạn sẽ rất bất ngờ khi có đến 43,252,003,274,489,856,000 cách khác nhau để kết hợp những màu sắc trên khối lập phương tưởng chừng nhỏ bé này. Con số này sẽ còn tăng cao hơn nữa với những khối Rubik có số x lớn hơn.
- Có thể giải Rubik trong lúc bịt mắt hay không?
Bạn sẽ “ngỡ ngàng, ngơ ngác đến bật ngửa” khi biết có thể bịt mắt giải Rubik. Hiện nay kỷ lục này được công nhận cho Tommy Cherry, một người Mỹ đã đạt kỷ lục Guinness thế giới với thời gian xoay Rubik 3x3 trong khi bị bịt mắt chỉ 15,27 giây.
Trên đây là một vài những thông tin về khối Rubik cũng như hướng dẫn chi tiết về cách giải Rubik 3x3 để bạn đọc cùng tham khảo. Để khám phá thêm nhiều hơn những thông tin thú vị khác về khối lập phương này bạn hãy theo dõi tại trang 2momart nhé.