Cận thị giả là một dạng rối loạn điều tiết ở mắt. Cận thị giả có biểu hiện gần giống với tật cận thị, do đó khiến nhiều người lầm tưởng và điều trị sai cách dẫn đến những ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của mắt.
1. Cận thị giả là gì?
Thuật ngữ cận thị giả cũng giống như các thuật ngữ y khoa khác như giả mang thai, giả u, giả nghén. Đây không phải là bệnh lý cố hữu mà chỉ là những rối loạn thoáng qua, rất giống một bệnh hay một hội chứng nào đó.
Cận thị giả là tình trạng rối loạn điều tiết tạm thời ở mắt. Khi đó, ảnh của vật được nhìn sẽ hội tụ trước võng mạc [giống như tật cận thị] do sự co thắt thoáng qua của cơ thể mi, làm tăng công suất khúc xạ của mắt.
Cận thị giả là tình trạng rối loạn điều tiết tạm thời ở mắt [Ảnh: Internet]
Những rối loạn này chia làm 2 dạng:
- Thực thể: Do hệ thần kinh phó giao cảm bị kích động quá mức
- Cơ năng: do mắt khó chịu nhất thời hoặc do mệt mỏi thị giác.
Những dạng rối loạn này thường xảy ra ở lứa tuổi học sinh, sinh viên, dân văn phòng vì mắt phải làm việc liên tục.
Đọc thêm:
- Lựa chọn thuốc nhỏ mắt cho người cận thị đúng cách? Cần lưu ý gì?
- Cách làm giảm độ cận thị bằng 3 bài tập cải thiện mắt cho người bị cận
2. Triệu chứng cận thị giả
Triệu chứng cận thị giả cũng giống như tật cận thị thật, bao gồm:
- Mỏi mắt
- Nhìn xa không rõ
- Chảy nước mắt
- Khó khăn trong việc ghi chép sau một thời gian dài làm việc trong cự ly gần
Triệu chứng cận thị giả cũng giống như tật cận thị thật [Ảnh: Internet]
Một vài bạn trẻ sẽ thấy mắt nhìn kém hẳn sau một đợt ôn thi hoặc làm việc với máy tính, sách báo kéo dài. Có người cảm thấy nhức mỏi mắt khi làm việc nhiều, đeo thử kính cận của người khác thì thấy sáng hơn. Vì vậy, nhiều người sẽ nghĩ là họ bị tật cận thị, thực tế thì không phải như vậy.
Cận thị giả nếu không được phát hiện sớm và có chế độ nghỉ ngơi, sinh hoạt điều độ cho mắt thì rất có khả năng cận thị giả sẽ trở thành cận thị thật.
3. Nguyên nhân gây cận thị giả
Những nguyên nhân gây cận thị giả bao gồm:
- Cơ thể mắc một số chứng bệnh về mắt như: viêm thể mi, chấn thương mắt, dùng atropine trong thời gian dài.
- Làm việc liên tục ở cự ly gần trong thời gian dài khiến mắt phải điều tiết liên tục, gây chảy nước mắt, đau đầu, nhức mỏi mắt.
- Do sự chủ quan của người bệnh. Khi thấy mờ mắt, người bệnh không đến khám tại các phòng khám chuyên khoa mắt mà lại đi cắt kính ở các cửa hàng kính. Đa số các kỹ thuật viên ở cửa hàng kính rất khó phát hiện chính xác bệnh cận thị giả nên sẽ chỉ định đeo kính. Điều này làm cho mắt lười điều tiết và dần phụ thuộc vào kính khiến bệnh càng tiến triển.
4. Điều trị cận thị giả
Chữa cận thị giả rất đơn giản nếu người bệnh được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Để điều trị cận thị giả, các bác sĩ lưu ý:
- Tránh làm việc mắt liên tục trong thời gian kéo dài. Cứ sau 1 giờ làm việc thì cần cho mắt nghỉ ngơi 5 - 10 phút bắt các nhìn ra các khoảng màu xanh để mắt thư giãn hoặc thực hiện các động tác massage cho mắt.
- Đối với các trường hợp cận thị giả do mắt làm việc ở khoảng cách gần, bản cần nhỏ thuốc nhỏ mắt kết hợp với chế độ ăn uống, nghỉ ngơi tốt cho mắt.
- Nếu bị ở thể nặng, người bệnh sẽ được chỉ định dùng kính chuyên dụng để giúp điều tiết mắt nhẹ nhàng hơn. Khi phục hồi, người bệnh sẽ ngừng đeo kính mắt.
- Giữ khoảng cách tối ưu cho mắt khi làm việc, không nhìn quá gần vào màn hình máy tính, sách vở hoặc một vật thể.
- Chế độ ăn uống cần bổ sung các nhóm thực phẩm giàu vitamin A, B, D…. và sử dụng thuốc nhỏ mắt để chống nhức mỏi và thoái hóa mắt.
Chữa cận thị giả rất đơn giản nếu người bệnh được phát hiện sớm và điều trị đúng cách [Ảnh: Internet]
Ngoài ra, cận thị giả nếu không được điều trị đúng cách sẽ dẫn đến cận thị thật và gây nhiều hậu quả nguy hiểm cho mắt. Những người trẻ không bị cận mà vẫn phải đeo kính khiến thị lực bị ảnh hưởng, gây mỏi mắt, nhức mắt, dần dần dẫn đến mất thị giác ở 2 mắt, nặng hơn có thể bị cận thị nặng, bong võng mạc hoặc mù lòa.
Do đó, khi khám thị lực cho trẻ nhỏ các bác sĩ cần thận trọng, kiểm tra kỹ lưỡng. Khi thấy con có biểu hiện bất thường ở mắt, các phụ huynh cần đưa con đến các cơ sở khám mắt chuyên khoa, uy tín để được chẩn đoán chính xác. Bên cạnh đó, cả người lớn và trẻ nhỏ cần đi khám mắt định kỳ để phát hiện chính xác nhất các tật về mắt, qua đó có cách điều trị phù hợp.
Cận thị giả không phải là một bệnh lý cố hữu mà là những rối loạn thoáng qua của mắt, có biểu hiện rất giống với bệnh cận thị.
Cận thị giả có các triệu chứng là khó khăn khi ghi chép sau một thời gian dài làm việc trong cự ly gần, hay còn gọi là hiện tượng mệt mỏi thị giác. Việc phân biệt cận thị thực sự hay giả cận thị, không quá khó đối với bác sĩ chuyên khoa mắt, chỉ bằng nhỏ thuốc liệt điều tiết như atropin hay cyclopegic, làm liệt cơ thể mi, giảm năng lực điều tiết, mắt sẽ trở lại bình thường.
Điều nguy hiểm là giả cận thị nếu không điều trị kịp thời hoặc không có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, khiến mắt phải liên tục làm việc trong thời gian dài thì có thể dẫn đến suy nhược, trở thành cận thị thật. Vậy nên, khi có dấu hiệu nhìn không rõ, mệt mỏi, nên đến gặp bác sĩ nhãn khoa sớm để xác định chính xác bị cận thị giả hay thật.
Với những người bị cận thị giả do bắt mắt làm việc quá sức thì cách khắc phục đơn giản là làm việc điều độ, trong điều kiện tối ưu cho mắt, giữ khoảng cách nhìn cho đúng, tập mắt dưới sự hướng dẫn của bác sĩ nhãn khoa. Thời gian khắc phục tình trạng cận thị giả phụ thuộc vào khả năng điều tiết của mắt cũng như việc tuân thủ chế độ luyện tập, nghỉ ngơi mắt theo lời khuyên bác sĩ. Tuy nhiên, có thể khẳng định cận thị giả là có thể chữa khỏi.
Bạn không nên tự ý đi khám và mua kính ở các cửa hàng kính. Những người bán kính ở hiệu kính thuốc không có chuyên môn nhãn khoa nên rất dễ nhầm lẫn và việc tư vấn mua kính không đúng thị lực mắt có thể khiến bạn hỏng mắt, đeo kính oan vì cận thị giả./.
Hiện tượng giả cận thị. Nguồn: chuvision.com
Làm việc nhiều với máy vi tính hoặc sau một đợt thi cử kéo dài, nhiều người cảm thấy mắt kém đi nhiều, đeo thử kính cận thấy sáng, rõ hẳn ra và ngỡ rằng mình đã bị cận thị như sự thực thì không phải như vậy.
Khái niệm giả cận thị song hành với khái niệm cận thị.
Giống như các thuật ngữ y khoa khác như giả u, giả mang thai, giả nghén,… giả cận thị hàm ý không phải là bệnh lý cố hữu mà là những rối loạn thóang qua rất giống một bệnh hay một hội chứng nào đó.
Giả cận thị được định nghĩa như sau:
- Đó là sự chuyển thể tạm thời, không liên tục về mặt khúc xạ của con mắt sang tình trạng cận thị.
- Khi đó ảnh của vật được nhìn sẽ hội tụ trước võng mạc [giống như trong cận thị] do sự co thắt thóang qua của cơ thể mi, làm tăng công suất khúc xạ của mắt.
- Những rối loạn này ở hai dạng: Thực thể hay cơ năng. Thực thể là do hệ thần kinh phó giao cảm bị kích động quá mức. Cơ năng là do mệt mỏi thị giác hay khó chịu nhất thời của mắt. Rất hay gặp trên sinh viên trong mùa thi hay những người làm nghề dùng mắt quá nhiều.
Trên những người tham gia thực nghiệm tình nguyện, khi bắt họ nhìn gần liên tục trong 7 tiếng sẽ có khoảng 60% bị cận thị ít nhất là -0,5D.
Triệu chứng:
Phân biệt cận thị thực sự hay giả cận thị đối với bác sĩ chuyên khoa mắt không quá khó. Tuy nhiên hiện nay, tại các cửa hàng bán kính thường có dịch vụ khám và đo kính "tại chỗ". Điều này khiến cho việc chẩn đoán bệnh không chính xác. Có nhiều bệnh nhân đã trở thành cận thị thật, tăng số sau một thời gian dài đeo kính.
Triệu chứng chủ yếu của giả cận thị là khó khăn khi ghi chép sau một thời gian dài làm việc trong cự ly gần hay còn gọi là hiện tượng mệt mỏi thị giác. Thị lực có thể cải thiện nhất thời nếu đeo kính cận [kính trừ].
Chẩn đoán:
Chẩn đoán phân biệt rất đơn giản chỉ bằng nhỏ thuốc liệt điều tiết như Atropin hay Cyclopegic, làm liệt cơ thể mi, giảm năng lực điều tiết, mắt sẽ trở lại bình thường.
Các bác sĩ chẩn đoán phân biệt giả cận thị bằng cách nhỏ thuốc liệt điều tiết như Atropin hoặc Cyclopegic.
Điều trị:
Việc điều trị giả cận thị cũng tương đối đơn giản. Trong thể giả cận thị thực thể do những nguyên nhân dùng Atropine quá lâu, chấn thương mắt, chấn thương sọ não, viêm thể mi, cần dừng thuốc liệt thể mi và điều trị căn nguyên. Với thể chức năng thì khắc phục chỉ đơn giản là làm việc điều độ, làm việc trong điều kiện tối ưu cho mắt, giữ khoảng cách nhìn cho đúng, tập mắt dưới sự hướng dẫn của bác sĩ nhãn khoa.
Các sản phẩm hỗ trợ mắt:
Có thể dùng một số thuốc thuộc dòng vitamine, thực phẩm chức năng để giúp đôi mắt đỡ mệt mỏi khi làm việc với cường độ cao, chống thóai hóa và lão hóa cơ quan thị giác.
Người tiêu dùng có quá nhiều lựa chọn, khối lượng thông tin quảng cáo tiếp thị đồ sộ cũng làm nhiều người phân vân không biết dùng loại gì. Xin hướng dẫn các bạn phương châm để dùng các thuốc bổ cho mắt đúng cách:
- Người trên 50 tuổi có thể dùng thực phẩm chức năng bổ mắt lâu dài, liên tục.
- Người trẻ thì dùng đến khi thấy đạt hiệu quả thì thôi: Trong đợt thi, khi làm việc quá nhiều bằng mắt, khi đang bị bệnh mắt,…
- Chỉ dùng 1 đến 2 loại thuốc bổ là cùng vì rất nhiều thuốc có thành phần gần giống nhau.
- Đừng quên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng.
Các thuốc nhỏ mắt có thành phần làm êm dịu mắt, chống khô mắt, chống ngứa và sát trùng nhẹ dùng để hỗ trợ cho con mắt mệt mỏi cũng có rất nhiều, nên chọn những thương hiệu có uy tín.
Lời khuyên của bác sĩ cho những người thường xuyên phải làm việc lâu bên máy tính:
Cho mắt nghỉ ngơi 5-10 phút sau khoảng 1h làm việc. Bạn có thể thư giãn bằng cách nhắm mắt, nhìn ra xa hoặc massage xung quanh mắt, nếu ai biết về huyệt đạo có thể day các huyệt: Toản trúc, Tình minh, Thái dương.
Đừng quên là mắt cũng như bất kỳ cơ quan nào cũng có quyền mệt mỏi, lãn công khi bị làm việc quá nhiều. Ai trong chúng ta cũng có thể bị mệt mỏi thị giác, giả cận thị. Vì thế hãy làm việc bằng mắt điều độ và hợp vệ sinh./.
Nguồn: Trang Thông tin Y học Thường thức