Cao phi thầy trò vui tết

Dụng cụ quay là ngọn cây hóp bánh ẻ có độ ẻo a và bền. Để ụng cụ chơ được lâu, sau kh lấy ngọn về ngườ Hà Nhì hơ lửa đều chỗ ay cầm ở đầu ngọn rồ vặn soắn khoảng 20 cm cho kh chơ cầm quay được hoá má. Cây quay của ngườ lớn có độ à 2,2 - 2,5m; cây quay của rẻ m à 1 m.

Những ngườ ham ga rò chơ hường ừ 6 uổ rở lên, không phân bệ nam nữ, gà rẻ, nhưng đông hơn cả vẫn là nhóm hanh hếu nên.

 Địa đểm ổ chức quay cây “Pa lu gư” hường ở bã đấ bằng đầu làng. Ngay ừ sáng sớm ngày Tỵ háng gêng ừ ngườ gà cho đến các m, a cũng ện bộ rang phục ân ộc ruyền hống mớ nhấ và đẹp nhấ để đ vu xuân. Ngườ ham ga chơ hộ đ hành ừng ốp, nam - nữ. Chơ quay cây có ha cách như sau: Cách hứ nhấ là chơ quay cây ha ngườ [mộ ngườ quay và mộ ngườ nhảy]; cách hứ ha là chơ quay cây có nhều ngườ [mộ ngườ quay và nhều ngườ nhảy]. Kh chơ có ha động ác chủ yếu:

Động ác 1; ngườ cú khom về phía rước hình chữ v, ay phả cầm cán ngọn hóp để ở phía sau lưng, ay rá đỡ lấy phần hân hóp; đến động ác 2; Thực hện lấy đà cho ay phả cầm cán ngọn vòng lên phía rước ừ phả qua rá. Tay phả bỏ ra để cây hóp ho đà văng vóng lên phía rước, rồ để hân cây hóp vòng qua ướ chân rá. Kh đó chân rá phả nhấc lên vòng quay quay chân phả chân phả nhấc lên ho nhịp 1-2 chân rá lên, chân phả xuống, cứ hế mỗ lúc ngườ quay càng quay nhanh mạnh hơn.

Trò này cũng được chơ luậ như sau: Những ngườ chơ đứng hành mộ vòng ròn, ở gữa là ngườ quay. Ngườ quay hực hện các động ác như rên, ho nhịp và quán ính của vòng quay, những ngườ chơ bắ nhịp nhảy vào vòng quay. Ngườ nhảy vào vòng không đúng nhịp sẽ bị hân cây quay đập vào chân bị đau và cuộc chơ ạm ừng lạ, ngườ này vào cầm quay cho mọ ngườ khác vòng nhảy. Kh đã ham ga vào vòng quay đò hỏ ngườ nhảy phả nhanh chân nhanh mắ, ốc độ vòng quay mỗ lúc mộ nhanh và mạnh hơn hì ngườ chơ càng phả hậ nhanh. Có hể nhảy mộ chân lên mộ chân xuống hoặc nhảy cả ha chân lên kh vòng quay qua. Kh quay mạnh ngườ quay phả ùng ha ay cầm cán quay mớ mạnh và ốc độ vòng quay nhanh đến chóng mặ. Cứ hế cuộc chơ ếp ễn đến kh mọ ngườ cùng mệ hì rò chơ kế húc.

2. Đu ây “Agừ”

Đu ây “A gừ” là rò chơ mang ính ngh lễ, được ổ chức sau lễ cấm bản và cúng rừng háng gêng; hầy cúng và các ga đình cùng nhau làm ây và cộ đu để cho các hành vên, con cháu rong làng được ịp vu chơ ngày ế.

Dây đu là loạ ây có vỏ màu đỏ, đường kính 4-5 cm, có độ a và bền sử ụng được và háng. Ngườ làm ây đu phả là ông hầy cúng chính của làng. Dây đu được buộc vào ha cây cộ rụ có khoảng cách mộ sả ay, cao khoảng 2,5 m. Để ránh cho sự cọ sá gữa ây và hân cây rụ, kh buộc hầy cúng đệm ló rơm chỗ ếp xúc. Kh ựng ây đu xong, hầy cúng làm phép lấy lá cây ở khu rừng cúng “Gạ ma go” rồ cho lá cây này đu rước vớ ý nghĩa đưa các hần rừng ham ga vu chơ rước, sau đó đến hầy cúng đu mớ đến các hành vên khác.

Du ây có 2 cách chơ: Chơ đơn mộ ngườ; chơ kép 2 ngườ [nam - nữ]

Kh chơ mộ ngườ: hân ngườ đứng hẳng lấy đà kéo ây đu về phía mình bước ha chân đứng lên bàn đạp, ùng sức nhún ha chân đẩy ngườ lên khỏ đu sẽ bay cao, kh lên cao cũng làm ngược lạ. Muốn cho cao hơn vẫn ếp ục nhún lấy đà, chú ý phả nhún đều đều, cứ hế kh nào không muốn chơ nữa ự hãm ngườ lạ bằng cách đứng hẳng ngườ ự khắc đu sẽ chậm lạ, đến lượ ngườ ếp ho.

Kh chơ ha ngườ [nam - nữ]: cả ha ngườ chơ đều bước lên bàn đạp đố mặ vào nhau, ùng sức nhún ha chân. Cả ha ngườ cùng ạo ra mộ hợp lực đẩy đu lên cao, đu càng cao ếng ro hò cổ vũ càng mạnh mẽ. Sau kh không muốn chơ nữa cả ha ngườ cũng đứng hẳng lạ đu ừ ừ ừng lạ và bước xuống. Đu ây hường phả có đô hoặc là đô nam, đô nữ và đô nam nữ, họ ự h gữa các đô xm đô nào đu ây lên hậ cao và hậ nhanh hì đô đó hắng cuộc. Kh đu ha ngườ đứng ở bàn đạp quay mặ vào nhau, ngườ nhún lên xuống để lấy đà cho ây đu đ hậ xa, đò hỏ ngườ chơ phả hểu ý nhau; kh muốn lấy hêm đà, ngườ đẩy khỏ bàn đạp ây đu gần đến vị rí gáp đấ đưa mộ chân xuống đẩy đồng hờ kế hợp vớ động ác nhún và cách nhún kéo đà của ngườ đố ện. Trong lúc đu họ cùng nhau nhún xuống bàn đạp đẩy ngườ lên cao, lúc bên nam lên rên, lúc bên nữ lên rên ạo hành cảnh ình ứ hân mậ. Những đô đu gỏ nhận được sự án hưởng của đông đảo ngườ xm bằng ếng vỗ ay và ếng hò ro. Thực chấ cuộc chơ đu ây là để ngườ a ìm bạn, các chàng ra cô gá ở uổ cập kê ìm chọn bạn cho mình để cùng nhau vu chơ. Sau cuộc đu ây nhều đô đã nên uyên vợ chồng.

3. Đu quay “A quý”

Đây cũng là rò chơ mang ính ngh lễ, hầy cúng phả hực hện các công đoạn ừ ựng cộ rụ, lắp hân đu quay, rồ đưa lá cây bểu ượng cho hần rừng ham ga vu chơ, sau đó mớ đến lượ ngườ ân ham ga cuộc chơ.

Cộ đu có rụ cao khoảng 1,2 -1,5 m, hân đu là mộ cây gỗ à khoảng 10 m, có khoé lỗ ở gữa lắp vào rụ, buộc ây để đỡ phần hân và rụ đề phòng kh đu hân rượ ra khỏ rục rụ.

Ngườ chơ chủ yếu là nam nữ hanh nên vì rò này rẻ nhỏ không đủ sức ham ga. Mỗ bên đầu cầu đu có 2 đến 4 ngườ đứng đố nhau [ha độ], vòng quanh là ngườ xm và các độ ham ga h đu quay. Chều quay cây đu ngược ho chều km đồng hồ. Chơ đu này có ha cách:

-  Cách chơ hứ nhấ:

 Ha độ ngồ lên sóng cầu đu, ngườ này ôm vào hắ lưng ngườ ka, chân hả xuống đấ, ngườ số 1 cầm chắc ay cố an oàn, ốp con gá đứng ướ sóng cầu đu ùng hế sức đẩy cho cộ sóng cầu đu quay ròn càng nhanh càng ố. Cách chơ này gần gống như chơ bập bênh, mộ đầu lên cao mộ đầu xuống hấp, kh bên đầu nào xuống hấp ngườ ngồ sau hả chân đập xuống đấ đẩy lấy đà cho vòng đu quay, bên này lên bên ka xuống cùng nhau nhịp nhàng ạo đà đu quay rấ vu. Nếu như bên nào không chịu được phả xuống co như chịu hua. Tốp con gá đứng gữa đều véo a bên hua, bắ các cậu con ra phả há hoặc hổ kèn kèn lá hoặc phả uống rượu.

- Cách chơ hứ ha:

 Tay bám vào sóng cầu đu, áp phần bụng ựa vào sóng cầu đu, cả ha bên đều ùng chân đẩy mạnh xuống đấ ừ 4 đến 6 bước, mễn sao cho sóng cầu đu quay ròn, lúc huận, lúc nghịch, mộ bên ghìm xuống hấp bằng ầm chân; mộ bên ôm chặ cầu đu bổng ngườ lên cao, kh hế đà, bên cao đổ xuống, cứ như vậy ha bên đổ nhau, nếu bên nào cũng khỏ như nhau hì sóng cầu đu quay í như con quay vậy. Cả ha bên đều có à hì các hần năm ấy sẽ phù hộ cho ân bản làm ăn gặp nhều may mắn.

Đố vớ ngườ Hà Nhì đn ở Lào Ca, chỉ có ngày ế mớ ựng cộ đu kh hế ế ngườ a hạ cộ đu vì cộ đu và cách chơ nó mang ính ín ngưỡng phồn hực. Ngày ế ựng cộ đu mong muốn mộ năm mớ ngườ ân làm ăn snh sô phá rển.

Chủ Đề