TPO - Củ đậu có vị ngọt, mát, không chỉ là món ăn được nhiều người yêu thích mà củ đậu còn là một vị thuốc, có thể chữa bệnh. Tuy nhiên, nếu không sử dụng đúng cách sẽ có hại cho cơ thể.
Củ đậu là món ăn vặt được nhiều người Việt ưa thích. Thành phần chính của loại củ này là nước [chiếm đến 80-90%]. Ngoài ra, trong củ đậu còn có 4,51% đường glucoza, 2,4% tinh bột, các loại vitamin và muối khoáng khác như: sắt, canxi, photpho, vitamin C... cần thiết cho cơ thể.
Củ đậu chứa nhiều chất xơ, tốt cho hệ tiêu hóa, giúp dạ dày co bóp tốt. Thích hợp với bà bầu và người thừa cân.
Bên cạnh đó, nhờ tác dụng thanh nhiệt, giải độc nên loại củ này có tác dụng làm đẹp da hiệu quả.
Tăng cường hệ miễn dịch và tim mạch
Củ đậu giàu vitamin C giúp tăng cường hệ miễn dịch. Thành phần chất chống oxy hóa và kháng viêm cao trong củ đậu còn có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh hen suyễn.
Ngoài ra, củ đậu rất giàu chất xơ và vitamin C giúp làm giảm cholesterol trong máu. Bên cạnh đó, nồng độ natri thấp cũng góp phần hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
Lợi cho hệ tiêu hóa
Củ đậu có vị ngọt, tính mát, có công dụng thanh nhiệt, giải độc, nhuận tràng, giúp cho dạ dày co bóp tốt, lợi cho đại tiện.
Ngoài ra, củ đậu chứa hoạt chất đóng vai trò như một chất kiềm làm mát hoặc giúp axit dạ dày thẩm thấu nhanh chóng.
Kháng khuẩn
Củ đậu chứa vitamin B6 – vitamin hỗ trợ não bộ khỏe mạnh, giúp cơ thể phá vỡ liên kết protein thành năng lượng sử dụng được.
B6 cũng hỗ trợ chức năng thần kinh, hình thành các tế bào máu đỏ và tổng hợp các kháng thể chống lại virus, vi khuẩn bên ngoài và bên trong cơ thể.
Tốt cho mẹ bầu
Trong giai đoạn mang thai, mẹ bầu thường xuyên ăn củ đậu sẽ giúp hệ tiêu hóa ổn định, tránh được táo bón, bệnh trĩ.
Ăn nhiều củ đậu có tác dụng làm đẹp da
Đối với những làn da khô, có thể dùng củ đậu thái lát đắp mặt hoặc ép lấy nước làm mặt nạ giúp làn da mặt thêm mịn màng, giữ ẩm, giảm nếp nhăn, giúp da căng bóng hơn, bên cạnh đó củ đậu còn giúp hút chất độc trong da hiệu quả.
Ngoài ra, nhiều nghiên cứu cho thấy những người ăn nhiều chất xơ có thể giảm nguy cơ cholesterol cao. Củ đậu rất giàu chất xơ và vitamin C nên giúp làm giảm cholesterol trong máu. Bên cạnh đó, nồng độ natri thấp cũng góp phần hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Các chất chống oxy hóa và kháng viêm cao trong củ đậu cũng có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh hen suyễn, khó thở. Trong 100 g củ đậu có 92 g nước, 1 g protit, 6 g glucit, 0.7 g xenluloza, 0.3 g tro, 2,4 g tinh bột, và không chứa các chất béo.
TTƯT Lê Hữu Tuấn, nguyên Phó giám đốc Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương cũng cho hay, Đông y ghi nhận củ đậu có vị ngọt, tính mát, có công dụng thanh nhiệt, sinh tân, chỉ khát, giải độc nhất là giải độc rượu, trị chứng trường phong hạ huyết [đi ngoài ra máu], tác dụng nhuận tràng do nhiều chất xơ nên tốt cho tiêu hóa, giúp cho dạ dầy co bóp tốt, lợi cho đại tiện. Những người bị trĩ thường xuyên ăn củ đậu cũng giúp ổn định hệ tiêu hóa nhờ tính thanh nhiệt, giàu chất xơ.
Tuy nhiên, khi ăn củ đậu cần lưu ý những điểm sau, tránh làm ảnh hưởng đến sức khỏe:
Không giảm cân bằng củ đậu
Củ đậu tốt cho những người thừa cân, béo phí. Nhưng không nên dùng loại thực phẩm này để ăn "trừ bữa" xem như một biện pháp giảm cân. Bởi củ đậu giàu chất xơ, vitamin, ít năng lượng nhưng không thể cung cấp hết tất cả các dưỡng chất mà bạn cần. Chính vì thế nếu chỉ ăn cũ đậu để giảm béo có thể khiến bạn thiếu chất dinh dưỡng, gây nên tình trạng uể oải, mệt mỏi, không đảm bảo sức khỏe...
Không nên ăn nhiều
Chính vì củ đậu chứa nhiều nước, khi ăn củ đậu quá nhiều, thậm chí đến mức no căng thì dạ dày sẽ ngày một dãn ra. Khi dạ dày đã giãn ra thì dịch dạ dày sẽ tiết nhiều hơn, dạ dày cũng rỗng hơn, nhu cầu thèm ăn cao hơn. Đặc biệt, ăn củ đậu quá nhiều sẽ không tốt cho những người bị đau dạ dày và làm cho cơ thể suy yếu. Mặc dù củ đậu nhiều chất xơ và giàu vitamin nhưng không thể cung cấp đủ các dưỡng chất cần thiết. Việc chỉ ăn củ đậu để giảm cân sẽ khiến cơ thể thiếu chất uể oải, mệt mỏi.
Không ăn lá và hạt
Ngoài phần củ ăn được, lá và hạt của cây củ đậu có thể dùng làm thuốc bôi ngoài da. Tuy nhiên, tuyệt đối không được ăn 2 bộ phận này bởi nó chứa chất tephrosin và rotenon. Chất này khi đi vào cơ thể có thể gây ngộ độc, thậm chí bị đau bụng dữ dội, co giật toàn thân, loạn nhịp tim, tụt huyết áp, suy hô hấp.
Phần hạt của cây củ đậu có chứa thành phần độc Rotenon không ăn được, dùng để sản xuất thuốc trừ sâu và chữa bệnh ngoài da [ghẻ, lở]. Nếu ăn phải hạt của cây củ đậu bệnh nhân sẽ có biểu hiện ngộ độc từ phút thứ 5- 40. Triệu chứng có thể tiến triển nhanh và nặng có thể tử vong trong thời gian từ 2-5 giờ. Nếu được kiểm soát tốt, triệu chứng nặng nề nhất có thể hết sau 4 -7 giờ. Vì vậy, khi mua cả chùm củ đậu tươi về chế biến, tuyệt đối cắt bỏ dây lá.
Củ đậu hay còn gọi là củ sắn là loại thực phẩm vô cùng quen thuộc, loại củ này không những dễ ăn mà còn chứa nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, ăn sao cho đúng cách và an toàn nhất thì hãy cùng SKGĐ tìm hiểu qua những thông tin dưới đây.
Củ đậu tiếng anh gọi là pachyrrhizus hay còn gọi là củ sắn nước có vị ngọt nhẹ và thanh mát, là loài thực vật dây leo, rễ phát triển thành củ có thể ăn sống hoặc chế biến thành nhiều món ăn khác. Lá cây là lá kép gồm có 3 lá chét, phiến lá mỏng và có màu xanh lục. Hoa mọc ở kẽ lá tạo thành chùm, hoa có màu tím nhạt.
2. Củ đậu có tác dụng gì
- Giúp phòng tránh các bệnh mãn tính
Trong loại củ này có chứa các chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E và các khoáng chất khác như selen và beta-caroten với hàm lượng dồi dào giúp ngăn ngừa tổn thương tế bào, nâng cao hệ miễn dịch và có thể làm giảm nguy cơ phát triển các bệnh mãn tính như ung thư, tiểu đường, bệnh tim mạch và bệnh Alzheimer…
- Tăng cường sức khỏe tim mạch
Trong củ sắn nước có chứa một lượng đáng kể chất xơ hòa tan, giúp làm giảm mức cholesterol trong cơ thể. Ngoài ra còn chứa kali giúp làm giảm huyết áp và bảo vệ chống lại bệnh tim, đột quy. Các khoáng chất sẵn có trong củ gồm sắt, đồng, nitrat còn cải thiện tuần hoàn, tăng cường lưu thông máu qua đó giúp tăng cường sức khỏe tim mạch.
- Hỗ trợ tiêu hóaTrong loại củ này còn có chứa nhiều inulin, là một loại chất xơ prebiotic. Chất xơ này giúp cung cấp các loại vi khuẩn "tốt" tạo men tiêu hóa cho đường ruột. Giúp hỗ trợ lợi khuẩn, ngăn ngừa được bệnh béo phì, bệnh tim, tiểu đường.
| Tác dụng của củ đậu [Ảnh minh hoạ] |
- Giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư
Loại thực phẩm này cung cấp chất xơ dồi dào trong đó có chất xơ prebiotics được biết đến với tác dụng bảo vệ chống lại ung thư ruột kết. Ngoài việc là một loại chất xơ có lợi, nó còn được chứng minh là hoạt động như một chất chống oxy hóa bảo vệ niêm mạc ruột.
Xem thêm: Trước giờ bạn đã ăn nho sai cách rồi đây mới là cách đúng
- Hỗ trợ giảm cân
Củ đậu bao nhiêu calo? Trong loại củ này không chỉ chứa rất ít hàm lượng calo mà còn chứa nhiều nước và chất xơ nên sẽ giúp bạn no lâu. Ngoài ra, chất xơ trong củ đậu có thể giúp giữ lượng đường trong máu của bạn ổn định. Làm chậm quá trình tiêu hóa, giúp ngăn ngừa lượng đường trong máu tăng quá nhanh sau khi ăn.
3. Những điều cần tránh khi sử dụng củ đậu:
- Không giảm cân bằng củ đậu
Củ sắn dây sử dụng rất tốt cho những người thừa cân, béo phì. Nhưng không nên dùng loại thực phẩm này để ăn "trừ bữa" xem như một biện pháp giảm cân. Bởi trong củ giàu chất xơ, vitamin, ít năng lượng nhưng không thể cung cấp hết tất cả các dưỡng chất mà bạn cần. Chính vì thế nếu chỉ ăn loại đậu này để giảm béo có thể khiến bạn thiếu chất dinh dưỡng, gây nên tình trạng uể oải, mệt mỏi, không đảm bảo sức khỏe...
- Không nên ăn nhiều
Ăn quá nhiều củ đậu có thể khiến dạ dày của bạn ngày một dãn ra. Một khi dạ dày dãn thì dịch vị sẽ tiết nhiều hơn kéo theo việc bạn ăn nhiều mà vẫn cảm thấy đói vì không đủ chất.
| Những điều cần tránh khi ăn củ đậu |
- Không ăn lá và hạt
Ngoài phần củ ăn được, lá và hạt của cây đã được các nhà nghiên cứu là có thể dùng làm thuốc bôi ngoài da. Tuy nhiên, tuyệt đối không được ăn ăn lá và hạt này bởi nó chứa chất tephrosin và rotenon. Hai chất này khi đi vào cơ thể có thể gây ngộ độc, thậm chí bị đau bụng dữ dội, co giật toàn thân, loạn nhịp tim, tụt huyết áp, suy hô hấp.
4. Cách làm đẹp với củ đậu
Hiện nay khi thời tiết se lạnh hanh khô, làn da dễ bị mất nước, khô nẻ, chị em có thể dùng củ sắn nước tươi để dưỡng trắng da bằng cách sau:
Bước 1: Thái loại củ này thành những lát mỏng bỏ trong ngăn đá tủ lạnh khoảng 5 phút để nhằm mục đích tạo cảm giác thư giãn, thoải mái khi đắp.
Bước 2: Giữ mặt nạ trên da khoảng 15-20 phút để các dưỡng chất thấm sâu vào da thì rửa sạch lại với nước, thực hiện mỗi tuần 2-3 lần. Ngay lần đầu tiên sử dụng bạn sẽ cảm nhận được làn da mình mịn màng hơn, mát rượi và căng tràn sức sống.
| Cách làm đẹp với củ đậu |
5. Củ đậu làm món gì thì ngon và tốt cho sức khỏe?
Những món ngon từ loại củ này phổ biến có thể kể đến như: salad, nộm, củ đậu xào tôm, củ đậu cuộn tôm thịt, củ đậu kho ruốc, củ đậu kho thịt, củ đậu chiên, củ đậu xào... Nếu có điều kiện, có thể xào chung với thịt bò, thịt lợn nạc để tăng hương vị. Tinh tế hơn thì dùng bánh tráng cuốn củ đậu kết hợp tôm, thịt bò hoặc cá chiên với rau, gia vị, chấm nước mắm chua ngọt. Đặc biệt, món nem rán có củ đậu sẽ vừa giòn vừa ngọt, ngon hơn hẳn so với thông thường không có củ đậu.
| Món ngon làm từ củ đậu |
Sang trọng hơn thì kết hợp củ sắn nước với cá hồi xông khói làm thành món salad không chất béo, giàu chất xơ, tốt cho người mỡ máu, cao huyết áp. Hay sử có thể sử dụng loại củ này để nấu canh sườn cùng cà rốt, nấm hương cũng là món ngon rất tốt cho sức khỏe, vừa cải thiện hệ xương khớp, vừa thanh mát, giàu dinh dưỡng... Đây sẽ là những món ăn giúp giảm cân lành mạnh và làm giàu chế độ ăn uống hàng ngày cho các gia đình
Với những thông tin về củ đậu được chia sẻ trên đã giúp bạn có được những thông tin hữu ích về loại thực phẩm này cũng như cách sử dụng để mang lại hiệu quả tốt nhất. Chúc bạn thật nhiều sức khoẻ!
Ánh Dương
Theo tạp chí Sống khỏe