Các chuyên gia khuyến cáo rằng, phụ nữ cần theo dõi sát sao chu kỳ kinh nguyệt để bảo vệ tốt hơn cho sức khỏe sinh sản. Vậy chu kỳ kinh nguyệt là gì? Kéo dài trong bao lâu và làm thế nào để tính? Cùng tìm hiểu thông tin từ bài viết bên dưới để nắm rõ hơn.
Chu kỳ kinh nguyệt được định nghĩa là chu kỳ nội tiết tố hàng tháng mà cơ thể phụ nữ phải trải qua. Trong chu kỳ này, niêm mạc tử cung sẽ tích tụ để chuẩn bị cho quá trình mang thai.
Trường hợp bạn không có thai, nồng độ hormone estrogen và progesterone bắt đầu giảm, cho biết cơ thể bạn bắt đầu có kinh nguyệt. Máu và mô kinh nguyệt sẽ chảy ra từ tử cung, thông qua lỗ nhỏ ở cổ tử cung và đi ra khỏi cơ thể thông qua âm đạo.
Nồng độ hormone estrogen và progesterone thường thay đổi trong suốt chu kỳ kinh nguyệt. Điều này có thể sẽ gây ra các triệu chứng kinh nguyệt.
Thống kê cho thấy rằng, chu kỳ kinh nguyệt điển hình sẽ kéo dài trong vòng 28 ngày. Tuy nhiên, ở mỗi phụ nữ thì thời gian này sẽ có sự biến đổi. Một chu kỳ kinh nguyệt được cho là bình thường khi nằm trong khoảng từ 24 – 38 ngày.
Chu kỳ kinh nguyệt của bạn được tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt này cho đến ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt tiếp theo. Ở một người bình thường, một kỳ kinh nguyệt thường kéo dài từ 3 – 5 ngày. Tuy nhiên, nếu nó nằm trong khoảng từ 2 – 7 ngày thì vẫn chưa phải là bất thường.
Một chu kỳ kinh nguyệt bình thường sẽ trải qua bốn giai đoạn chính sau đây:
Chính là giai đoạn loại bỏ lớp niêm mạc dày lên ở nội mạc tử cung khỏi cơ thể qua âm đạo. Dịch kinh nguyệt thường sẽ chứa máu, tế bào từ niêm mạc tử cung và chất nhầy. Độ dài trung bình của giai đoạn này là khoảng thời gian từ 3 – 7 ngày.
Ở giai đoạn hành kinh, chị em có thể sử dụng băng vệ sinh hay tampon để hấp thụ dòng chảy kinh nguyệt. Cần lưu ý thay đổi thường xuyên, ít nhất là 4 giờ/lần.
Giai đoạn này bắt đầu vào ngày đầu tiên của kinh nguyệt và kết thúc bằng sự rụng trứng. Được thúc đẩy bởi sự tiết hormone kích thích nang trứng [FSH] từ vùng dưới đồi và tuyến yên. Hormone này kích thích buồng trứng sản xuất khoảng từ 5 đến 20 nang trên bề mặt.
Mỗi nang trứng sẽ chứa 1 quả trứng chưa trưởng thành. Thông thường sẽ chỉ có duy nhất 1 nang sẽ hình thành trứng trưởng thành, trong khi những nang còn lại sẽ chết. Vấn đề này có thể diễn ra khoảng vào ngày thứ 10 đối với chu kỳ 28 ngày. Sự phát triển của các nang trứng sẽ kích thích niêm mạc tử cung dày lên để chuẩn bị cho việc mang thai khi có điều kiện.
Rụng trứng chính là quá trình giải phóng trứng trưởng thành từ bề mặt của buồng trứng. Điều này thường diễn ra vào giữa chu kỳ, trong khoảng 2 tuần hoặc lâu hơn trước khi bắt đầu có kinh nguyệt.
Ở giai đoạn trước, nang trứng phát triển gây ra sự gia tăng mức độ estrogen. Vùng dưới đồi trong não nhận ra những mức tăng này và giải phóng một chất hóa học được gọi là hormone giải phóng gonadotrophin [GnRH]. Hormone này có chức năng thúc đẩy tuyến yên sản xuất ra hormone luteinising [LH] và FSH tăng cao.
Trong vòng hai ngày, sự rụng trứng sẽ được kích hoạt bởi nồng độ LH cao. Trứng được phễu vào ống dẫn trứng và di chuyển về phía tử cung bằng những đợt sóng nhỏ. Tuổi thọ của trứng thông thường chỉ khoảng 24 giờ, trừ khi nó gặp một tinh trùng trong thời gian này.
Trong quá trình rụng trứng, trứng sẽ vỡ ra từ nang trứng. Tuy nhiên, nang trứng bị vỡ vẫn còn ở trên bề mặt buồng trứng. Trong hai tuần tới hoặc có thể lâu hơn, nang trứng sẽ biến đổi thành một cấu trúc gọi là hoàng thể. Cấu trúc này bắt đầu giải phóng hormone progesterone, cùng với một lượng nhỏ hormone estrogen. Sự kết hợp của các hormone này duy trì lớp niêm mạc tử cung dày lên, chờ cho trứng được thụ tinh dính vào.
Trường hợp trứng được thụ tinh cấy vào niêm mạc tử cung, nó sẽ tạo ra các hormone cần thiết để duy trì hoàng thể. Có thể là gonadotrophin màng đệm ở người [HCG], hormone sẽ được phát hiện trong xét nghiệm nước tiểu cho thai kỳ. Hoàng thể tiếp tục sản xuất một lượng hormone progesterone cần thiết để duy trì niêm mạc tử cung dày lên.
Nếu mang thai không xảy ra, hoàng thể sẽ khô héo dần và chết, thường là vào khoảng ngày 22 trong chu kỳ 28 ngày. Sự sụt giảm nồng độ hormone progesterone sẽ làm cho niêm mạc tử cung bị mất dần đi. Như vậy, kỳ kinh nguyệt tiếp theo sẽ lặp lại.
Việc theo dõi chu kỳ kinh nguyệt sẽ giúp bạn kiểm soát được một số vấn đề sau đây:
- Nắm bắt được khi nào trứng sẽ rụng
- Khi nào bạn có khả năng mang thai cao nhất
- Khi nào thì kỳ kinh nguyệt tiếp theo bắt đầu
- Phát hiện được những triệu chứng cảnh báo một chu kỳ bất thường
Trường hợp bạn bị đau bụng hoặc chảy máu nhiều khiến bạn phải bỏ lỡ các hoạt động thường xuyên thì sẽ phải điều trị. Lúc này, việc theo dõi sát sao sẽ giúp nắm bắt cụ thể các triệu chứng bất thường và giúp bác sĩ tìm ra phương pháp điều trị thích hợp.
Bạn có thể theo dõi chu kỳ kinh nguyệt bằng cách đánh dấu ngày bạn bắt đầu kỳ kinh trên lịch để bàn. Sau một vài tháng, bạn có thể bắt đầu kiểm tra xem chu kỳ có đều đặn hoặc khác nhau giữa mỗi tháng hay không.
Sau đây là một số vấn đề cần chú ý:
- Các triệu chứng hội chứng tiền kinh nguyệt: chuột rút, đau đầu, mệt mỏi, hay quên, đầy hơi hoặc đau vú có xuất hiện hay không?
- Khi nào kỳ kinh nguyệt của bạn bắt đầu: Nó sớm hơn hay muộn hơn so với thời gian dự kiến?
- Lượng máu chảy trong kỳ kinh nguyệt: Chảy máu nặng hơn hay nhẹ hơn bình thường. Bạn đã sử dụng bao nhiêu miếng đệm hoặc băng vệ sinh trong một ngày.
- Triệu chứng thời kỳ: Bạn có bị đau hoặc chảy máu vào bất kỳ ngày nào khiến bạn nghỉ làm hoặc nghỉ học không?
- Thời gian của bạn kéo dài bao nhiêu ngày: Thời gian của chu kỳ kinh nguyệt ngắn hơn hay dài hơn so với tháng trước?
Việc so sánh các yếu tố liên quan ở các chu kỳ kinh nguyệt với nhau sẽ giúp bạn dễ dàng phát hiện những vấn đề bất thường khi chúng xuất hiện.
Một chu kỳ kinh nguyệt có thể trở nên bất thường khi bạn gặp các vấn đề sau đây:
- Mang thai hoặc cho con bú: Một khoảng thời gian kinh nguyệt bị bỏ lỡ có thể là dấu hiệu sớm của thai kỳ. Cho con bú thường trì hoãn sự trở lại của kinh nguyệt sau quá trình mang thai.
- Rối loạn ăn uống, giảm cân hay tập thể dục quá mức: Chán ăn, cơ thể hấp thụ dinh dưỡng kém, giảm cân không kiểm soát và tăng hoạt động thể chất có thể làm gián đoạn kinh nguyệt.
- Hội chứng buồng trứng đa nang [PCOS]: Phụ nữ bị rối loạn hệ thống nội tiết phổ biến này có thể có chu kỳ không đều. Đồng thời, buồng trứng mở rộng có chứa một lượng chất lỏng được gọi là nang trứng nằm trong mỗi buồng trứng.
- Suy buồng trứng sớm: Điều này liên quan đến việc mất chức năng buồng trứng bình thường trước tuổi 40. Phụ nữ bị suy buồng trứng sớm còn được gọi là suy buồng trứng nguyên phát, có thể có chu kỳ không đều. Đôi khi kỳ kinh nguyệt chỉ xuất hiện thưa thớt trong nhiều năm.
- Bệnh viêm vùng chậu [PID]: Nhiễm trùng cơ quan sinh sản này có thể gây chảy máu kinh nguyệt không đều.
- U xơ tử cung: Là sự tăng trưởng không ung thư, lành tính của tử cung. Chúng có thể gây ra chu kỳ kinh nguyệt nặng và kinh nguyệt kéo dài.
Trên đây là những thông tin cần biết về chu kỳ kinh nguyệt ở chị em phụ nữ. Cần theo dõi sát sao và sớm thăm khám nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường. Bác sĩ sẽ giúp bạn kiểm tra và đưa ra cách khắc phục phù hợp nhất. Ngoài ra, việc duy trì thói quen ăn uống và lối sống lành mạnh cũng là cần thiết để chị em có một chu kỳ kinh nguyệt khỏe mạnh.
Bạn nên tìm hiểu thêm: Kinh nguyệt ra ít nguyên nhân do đâu, có cần điều trị?
Để xác định được những tình trạng của cơ thể như bệnh tật hay mang thai, phụ nữ nên hiểu rõ hơn về chu kỳ kinh nguyệt của mình. Vậy chu kỳ kinh nguyệt bao nhiêu ngày là bình thường?
Kinh nguyệt là một hiện tượng sinh lý tự nhiên được lặp lại ở nữ giới, thể hiện cho khả năng sinh sản của người phụ nữ. Chu kỳ kinh nguyệt được tính từ ngày đầu tiên kinh nguyệt xuất hiện cho đến ngày trước khi kỳ hành kinh tiếp theo của bạn bắt đầu. Một chu kỳ kinh nguyệt sẽ bao gồm: hành kinh, phát triển nang trứng, làm dày nội mạc tử cung, rụng trứng và thoái hóa nội mạc trứng.
Những thay đổi trong suốt chu kỳ kinh nguyệt được chi phối bởi các hormone, bao gồm estrogen, progesterone, hormone kích thích nang trứng, testosterone và các chất khác. Chúng kích hoạt sự phát triển của nang trứng trong buồng trứng, rụng trứng, sự phát triển và bong ra của niêm mạc tử cung [hành kinh].
Chu kỳ kinh nguyệt giống như có thể được xem là dấu hiệu sức khỏe quan trọng. Nó có thể cho bạn biết khi nào mọi thứ hoạt động bình thường, khi nào cơ thể đang trải qua một sự thay đổi hoặc khi cơ thể gặp vấn đề không như mong muốn.
28 ngày là độ dài một chu kỳ kinh nguyệt trung bình ở người trưởng thành, không sử dụng bất kỳ hình thức tránh thai nội tiết tố hoặc đặt vòng tránh thai nào. Điều này có nghĩa rằng một người phụ nữ bình thường sẽ có từ 11 đến 13 chu kỳ kinh nguyệt mỗi năm.
Phần lớn các chu kỳ của bạn sẽ nằm trong phạm vi này nhưng vẫn có một số chu kỳ dài hơn hoặc ngắn hơn. Nếu chu kỳ của bạn chênh lệch trong 7 ngày [21 ngày hoặc 35 ngày], điều này là hoàn toàn bình thường và phụ thuộc vào cơ địa của mỗi người. Tuy nhiên, nếu chu kỳ dài hơn hoặc ngắn hơn khoảng thời gian này, bạn cần đi khám càng sớm càng tốt.
Độ dài của chu kỳ của bạn có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như căng thẳng, chế độ ăn uống, dùng đồ uống có cồn, do tập thể dục hay bất cứ điều gì ảnh hưởng đến hormone sinh sản. Bên cạnh đó, độ dài chu kỳ còn được xác định bởi tuổi, gen, sức khỏe, chỉ số khối cơ thể [BMI], hành vi và phương pháp kiểm soát sinh sản.
Thông thường, chu kỳ kinh nguyệt ở lứa tuổi dậy thì có sự thay đổi bất thường do hoạt động của buồng trứng chưa ổn định. Trong những tháng đầu, kinh nguyệt của bạn có thể không đến đúng ngày, số ngày hành kinh hay lượng máu mất đi cũng khác nhau. Tình trạng này xảy ra ở những năm đầu tiên khi bắt đầu hành kinh và không gây ảnh hưởng gì đến sức khỏe.
Thông thường, một chu kỳ kinh nguyệt trung bình ở bạn nữ tuổi dậy thì thường là từ 21 đến 45 ngày nhưng đôi khi có thể dài hơn hoặc ngắn hơn.
Khi bắt đầu có kinh nguyệt, bạn có thể không rụng trứng đều đặn. Tuy nhiên, vào những năm tiếp theo, việc rụng trứng sẽ diễn ra trong hầu hết các chu kỳ, giúp kinh nguyệt được ổn định.
Bạn có biết: Màu sắc kinh nguyệt nói lên điều gì về cơ thể của bạn?
Dùng các biện pháp tránh thai nội tiết như thuốc viên tránh thai, vòng âm đạo hoặc miếng dán tránh thai sẽ làm thay đổi sự điều tiết các hormone như estrogen và progesterone trong cơ thể bạn. Khi được sử dụng một cách chính xác, các hormone trong thuốc tránh thai sẽ ngăn rụng trứng. Từ đó, sự phát triển và bong tróc niêm mạc tử cung [ngày đèn đỏ] cũng thay đổi.
Độ dài chu kỳ kinh nguyệt của bạn sẽ phụ thuộc vào biện pháp ngừa thai mà bạn sử dụng.
Viên thuốc tránh thai hàng ngày
Thuốc tránh thai hàng ngày vỉ 28 viên gồm 21 viên chứa hormone, 7 viên giả dược để giúp người dùng không quên uống thuốc. Kinh nguyệt sẽ xuất hiện sau khi dùng xong 28 viên. Điều này sẽ làm cho chu kỳ của bạn đều đặn trong khoảng 28 ngày mỗi tháng. Khi bạn lần đầu tiên bắt đầu dùng thuốc hoặc nếu bạn uống thuốc không đều, bạn có thể gặp tình trạng chảy máu ít trong giữa chu kỳ kinh nguyệt.
Vòng tránh thai âm đạo và miếng dán tránh thai
Vòng tránh thai âm đạo và miếng dán thường được dùng trong khoảng thời gian 4 tuần.
Vòng âm đạo chứa cả estrogen và progesterone, được đưa vào âm đạo trong 21 ngày, sau đó được lấy ra trong 7 ngày. Bạn sẽ có kinh sau đó và đặt một vòng mới trở lại ngay khi sạch kinh.
Các miếng dán tránh thai được sử dụng theo chu kỳ 4 tuần. Tức là trong thời gian 3 tuần, cứ một tuần phải thay miếng dán một lần. Đến tuần thứ tư không sử dụng miếng dán và bạn sẽ hành kinh trở lại. Sau tuần thứ 4, dán miếng dán tránh thai mới và lặp lại giống quy trình trước đó.
Cả hai phương pháp này sẽ làm cho chu kỳ của bạn đều đặn và kéo dài khoảng 28 ngày khi được sử dụng đúng cách.
Một số người cũng quyết định bỏ qua kỳ hành kinh trong khi sử dụng các biện pháp tránh thai này bằng cách sử dụng liên tục, bỏ qua những ngày không cần nội tiết tố. Điều này sẽ kéo dài thời gian chu kỳ của bạn cho đến khi ngừng sử dụng.
Có nhiều loại kiểm soát sinh sản khác nhau, tất cả đều chứa các loại và mức độ hormone khác nhau. Một số loại tránh thai không chứa bất kỳ estrogen nào và chỉ chứa progestin, một dạng progesterone tổng hợp. Những phương pháp này bao gồm thuốc chỉ có progestin [mini-pill], thuốc tiêm progesterone hoặc cấy que chứa progestin.
Thuốc tránh thai chỉ có progestin [mini-pill]
Khi sử dụng thuốc tránh thai chỉ có progestin, bạn có thể gặp phải tình trạng kinh nguyệt không đều. Loại thuốc này tác dụng ức chế rụng trứng, làm mỏng niêm mạc mạc tử cung khiến chúng không thuận lợi cho sự làm tổ của chứng.
Nhiều người bị ra máu giữa kỳ kinh, giảm lượng máu kinh, chu kỳ ngắn hơn hoặc vô kinh [không có kinh nguyệt] khi sử dụng thuốc chỉ có progestin, đặc biệt là khi không uống thuốc đúng thời gian mỗi ngày.
Tiêm thuốc và cấy que tránh thai
Cả tiêm thuốc và cấy que tránh thai đều có tác dụng ngăn chặn sự rụng trứng, làm ngăn ngừa chu kỳ hormone. Cả hai phương pháp tránh thai này đều tác động đến chu kỳ kinh nguyệt bằng cách kéo dài hoặc rút ngắn thời gian chu kỳ.
Nhiều người, đặc biệt là những người đang áp dụng biện pháp tiêm thuốc tránh thai, theo thời gian có thể sẽ bị vô kinh. Nhiều người gặp phải tình trạng không xác định được ngày hành kinh, mặc dù tần suất ngày đèn đỏ sẽ giảm dần theo thời gian. Tất cả những thay đổi này là bình thường với các hình thức tránh thai trên.
Dụng cụ tử cung nội tiết tố
Khi sử dụng dụng cụ tử cung nội tiết tố, chu kỳ kinh nguyệt của bạn sẽ không đều. Thời gian và chu kỳ của bạn có thể thay đổi tùy thuộc vào loại dụng cụ nội tiết tố của bạn và thời gian bạn sử dụng. Các dụng cụ tử cung có liều lượng progestin thấp sẽ ít có khả năng ức chế sự rụng trứng so với các dụng cụ tử cung có liều progestin cao hơn.
Chu kỳ có thể dài hơn hoặc giống như trước khi bạn sử dụng loại dụng cụ tránh thai này. Ngày “đèn đỏ” thường ra máu ít hơn và nhiều người có thể ngừng có chu kỳ hoàn toàn khi dùng vòng tránh thai nội tiết tố. Trong vài tháng đầu, bạn có thể bị chảy máu một ít. Độ dài chu kỳ của bạn cũng có khả năng thay đổi theo thời gian.
Vòng tránh thai bằng đồng
Vòng tránh thai bằng đồng không ảnh hưởng đến độ dài chu kỳ của bạn vì loại tránh thai này không có nội tiết tố. Do đó, bạn sẽ trải qua những biến động estrogen và progesterone trong suốt chu kỳ của bạn tương tự như bình thường. Điều đó có nghĩa là phần lớn các chu kỳ của bạn sẽ dài khoảng 24-38 ngày, phạm vi bình thường cho một chu kỳ ở người lớn.
Một số người sử dụng vòng tránh thai bằng đồng có thể nhận thấy rằng những ngày đèn đỏ ra nhiều máu hơn hơn, dài hơn hoặc có thể gặp phải tình trạng ra ít máu không rõ nguyên nhân. Tuy nhiên, những tác dụng phụ này thường sẽ cải thiện theo thời gian.
Không có gì lạ khi phát hiện ra những đốm máu nhỏ khi bạn mới bắt đầu sử dụng biện pháp tránh thai nội tiết tố hoặc khi chuyển sang biện pháp tránh thai nội tiết tố mới. Nếu bạn đã sử dụng các biện pháp tránh thai trong hơn 3 tháng và vẫn bị chảy máu bất thường, bạn có thể nên gặp bác sĩ để được tư vấn.
Sử dụng biện pháp tránh thai không đều hoặc không chính xác có thể gây chảy máu bất thường. Điều này sẽ ảnh hưởng đến độ dài của chu kỳ và lượng máu khi hành kinh. Những người sử dụng biện pháp tránh thai không đúng cách cũng có nguy cơ mang thai cao hơn so với những người sử dụng đúng. Quên uống thuốc tránh thai, uống không đúng thứ tự, tháo vòng hoặc miếng dán sớm có thể làm tăng nguy cơ mang thai.
Qua bài viết này, Iron Woman hy vọng bạn đã biết được chu kỳ kinh nguyệt bao nhiêu ngày, nếu gặp phải bất thường nào bạn hãy tham khảo ý kiến từ bác sĩ nhé.
Xem thêm:
Bạn sẽ mất đi bao nhiêu máu trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt?
Hướng dẫn bổ sung sắt cho phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt
Khám phá chế độ dinh dưỡng vàng cho bạn gái tuổi dậy thì
Nguồn tham khảo:
What’s “normal”?: menstrual cycle length and variation – //helloclue.com/articles/cycle-a-z/what’s-normal-menstrual-cycle-length-and-variation