Phương pháp giải bài tập Hóa 10 bài 38: Cân bằng hoá học rất hay giúp các em nắm vững kiến thức và giải bài tập SGK hoàn chỉnh
BÀI 38. CÂN BẰNG HOÁ HỌC
- LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM
- Phản ứng thuận nghịch:
Phản ứng thuận nghịch là phản ứng xảy ra đồng thời theo hai chiều ngược nhau trong cùng điều kiện như nhau.
Ví dụ: H2+ I2⇄2HIH2+ I2⇄2HI
- Cân bằng hóa học:
Cân bằng hóa học là trạng thái của phản ứng thuận nghịch khi tốc độ phản ứng thuận bằng tốc độ phản ứng nghịch.
Lưu ý: Cân bằng hóa học là cân bằng động vì khi đó phản ứng thuận và phản ứng nghịch vẫn xảy ra nhưng với tốc độ như nhau.
- Sự chuyển dịch cân bằng hóa học:
Sự chuyển dịch cân bằng hóa học là sự di chuyển từ trạng thái cân bằng này sang trạng thái cân bằng khác do tác động của các yếu tố từ bên ngoài lên cân bằng.
- Nguyên lí chuyển dịch cân bằng [H. Le Chatelier]:
Một phản ứng thuận nghịch đang ở trạng thái cân bằng khi chịu một tác động từ bên ngoài như biến đổi nồng độ, nhiệt độ, áp suất, thì cân bằng sẽ chuyển dịch theo chiều làm giảm tác động bên ngoài đó.
- Các yếu tố ảnh hưởng đến cân bằng hóa học:
Yếu tố Tác động Cân bằng chuyển dời theo chiều Lưu ý Nồng độ tăng nồng độ chất giảm nồng độ chất Tăng hoặc giảm lượng chất rắn không ảnh hưởng tới cân bằng. giảm nồng độ chất tăng nồng độ chất Áp suất tăng áp suất giảm số phân tử khí Nếu số mol khí ở hai vế của phản ứng bằng nhau hoặc phản ứng không có chất khí thì áp suất không ảnh hưởng tới cân bằng. giảm áp suất tăng số phân tử khí Nhiệt độ tăng nhiệt độ thu nhiệt ΔH>0→ phản ứng thuận thu nhiệt.
ΔH0→ phản ứng thuận thu nhiệt.
ΔH 0
Hướng dẫn giải:
Nguyên lí Lơ Sa – tơ – li – ê:
Một phản ứng thuận nghịch đang ở trạng thái cân bằng khi chịu một tác động bên ngoài, như biến đổi nồng độ, áp suất, nhiệt độ, sẽ chuyển dịch cân bằng theo chiều giảm tác động bên ngoài đó.
Áp dụng với phản ứng: C[r] + CO2 ⇄ 2CO[k] ; ΔH > 0
Khi giảm áp suất, tăng nhiệt độ [vì phản ứng thuận thu nhiệt], tăng nồng độ khí CO2 hoặc giảm nồng độ khí CO cân bằng chuyển dịch theo chiều thuận.
Bài 6 [trang 163 SGK Hóa 10]:
Xét các hệ cân bằng sau trong một bình kín:
Các cân bằng trên chuyển dịch như thế nào khi biến đổi một trong các điều kiện sau?
- Tăng nhiệt độ.
- Thêm lượng hơi nước vào.
- Thêm khí H2.
- Tăng áp suất chung bằng cách nén cho thể tích của hệ giảm xuống.
- Dùng chất xúc tác.
Hướng dẫn giải:
C[r] + H2O[k] ⇄ CO[k] + H2[k] ; ΔH > 0 [1]
CO[k] + H2O[k] ⇄ CO2[k] + H2[k]; ΔH < 0 [2]
Chiều chuyển dịch phản ứng [1] Chiều chuyển dịch phản ứng [2] Tăng nhiệt độ Thuận Nghịch Thêm hơi nước Thuận Thuận Tăng H2 Nghịch Nghịch Tăng áp suất chung Nghịch Không đổi Chất xúc tác Không đổi Không đổi
Bài 7 [trang 163 SGK Hóa 10]:
Clo phản ứng với nước theo phương trình hóa học sau:
Cl2 + H2O ⇄ HClO + HCl
Dưới tác dụng của ánh sáng, HClO bị phân hủy theo phản ứng:
2HClO ⇄ 2HCl + O2
Giải thích tại sao nước clo [dung dịch clo trong nước] không bảo quản được lâu.
Hướng dẫn giải:
Do HClO không bền dưới ánh sáng nên bị phân hủy hoàn toàn tạo thành HCl và O2. Khi đó nồng độ HClO giảm, phản ứng chuyển dịch theo chiều thuận, Cl2 phản ứng với H2O từ từ cho tới hết, HClO cũng bị phân hủy dần đến hết. Do đó, nước clo không bảo quản được lâu.