Hoa Hướng dương [Helianthus annuus L.] là một trong số ít các loài cây trồng có nguồn gốc từ Bắc Mỹ. Nhiều khả năng nó đã được người Mỹ bản địa thuần hóa vào khoảng 1000 năm trước Công nguyên.
1. Nguồn gốc
Hoa Hướng dương [Helianthus annuus L.] là một trong số ít các loài cây trồng có nguồn gốc từ Bắc Mỹ. Nhiều khả năng nó đã được người Mỹ bản địa thuần hóa vào khoảng 1000 năm trước Công nguyên.
Hoa Hướng dương lần đầu tiên được du nhập vào Châu Âu bởi các nhà thám hiểm người Tây Ban Nha. Họ đã mang các hạt giống hoa từ Bắc Mỹ về Tây Ban Nha và trồng làm cảnh vào năm 1580. Sau đó, các nhà thám hiểm người Anh và Pháp cũng lần lượt mang loại cây này về trồng ở Anh và Pháp. Cuối cùng, hoa Hướng dương đã lan rộng khắp châu Âu, dọc theo các tuyến đường thương mại đến Ý, Ai Cập, Afghanistan, Ấn Độ, Trung Quốc và Nga.
Tại Nga, hoa Hướng dương đã phát triển thành một loại cây lấy dầu hàng đầu. Việc chọn lọc những hạt có nhiều dầu bắt đầu vào năm 1860, kết quả là tạo ra những giống có hàm lượng dầu tăng từ 28% lên gần 50%. Các dòng Hướng dương có hàm lượng dầu cao từ Nga đã được đưa sang Mỹ sau Thế chiến thứ hai và trở thành một trong những loại cây trồng kinh tế quan trọng ở Mỹ kể từ năm 1966.
2. Phân loại
- Chi Helianthus [chi Hướng dương] thuộc họ Cúc [Asteraceae], gồm khoảng 50 loài, phân bố ở Bắc và Trung Mỹ. Chi này được các nhà khoa học phân chia thành 4 nhóm: Helianthus, Agrestes, Ciliares và Atrorubens.
- Hoa Hướng dương [Helianthus annuus L.] thuộc chi Helianthus, phân nhóm Helianthus. Phân nhóm này gồm 3 loài:
+ H. annuus var. macrocarpus [D.C]: Được trồng để lấy hạt hoặc làm thức ăn cho gia súc.
+ H. annuus subsp. annuus: Được trồng để làm cây trang trí.
+ H. annuus subsp. lenticularis, H. annuus subsp. Texanus…là các loài mọc hoang dại trong tự nhiên: Được dùng để lai tạo giống kháng sâu bệnh.
- Ngoài ra, dựa vào chiều cao cây và mục đích sử dụng, hoa Hướng dương được phân thành các loại sau:
Theo chiều cao cây, gồm 3 loại:
+ Hướng dương cao: Chiều cao cây >1,5m, trồng để lấy hạt, làm cảnh hoặc cắt cành.
+ Hướng dương trung: Chiều cao cây từ 0,6-1,5m, trồng chậu làm cảnh hoặc cắt cành.
+ Hướng dương lùn: Chiều cao cây từ 15-45cm, trồng chậu làm cảnh.
Theo mục đích sử dụng, gồm 3 loại:
+ Loại 1: Trồng lấy hạt để chế biến dầu thực vật [hàm lượng dầu trong hạt >40%].
+ Loại 2: Trồng lấy hạt để làm thức ăn [hàm lượng dầu trong hạt