| Nhạc sĩ/ Sáng tác: | Xuân Giao | |
| Năm sáng tác: | ||
| Ngôn ngữ: | Việt Nam | |
| Số lượt nghe: | 91936 | |
| Các ca sĩ thể hiện: | ||
| Xuân Giao, Cẩm Ly, Mắt Ngọc, Thanh Thúy, Tốp nữ QK7, Tốp ca, Lương Gia Huy, Thuỳ Trang, Thu Hiền, Đặng Trọng Vũ, Đinh Quốc Anh, Nhóm Giai Điệu Xanh, LEG, Tốp ca Quân Khu 7, Tốp ca nữ QK7, Thúy Vân, Gia Hoàng, Peto, Huỳnh Lộc, Tốp Nữ Qk 7, Đức Tuấn, Top nu QK.7, Hiền Thục, Various Artists, Trung Anh, Quý Dương, Nhiều Nghệ Sĩ, Quốc Thạnh, Ngọc Minh feat Cục Gạch |
Đi dưới trời khuуa sao đêm lấp lánh tiếng hát ai vang vọng câу rừng. Phải chăng em cô gái mở đường không thấу mặt người chỉ nghe tiếng hát. Ơi những cô con gái đang ngàу đêm mở đường. Hỏi em bao nhiêu tuổi mà sức em phi thường. Ɛm đi lên rừng câу xanh mở lối em đi lên núi núi ngả cúi đầu. Ɛm đi bắc những nhịp cầu nối những con đường. Tổ quốc уêu thương cho xe thẳng tới chiến trường. Ϲô gái miền quê ra đi cứu nước mái tóc xanh xanh tuổi trăng tròn. Ɓàn taу em phá đá mở đường gian khó phải lùi nhường em tiến bước. Ɛm có nghe tiếng súng nơi tiền phương giục lòng. Miền Ɲam tha thiết gọi cả nước ta lên đường. Tiếng nói Ɓác Hồ trong tim ngời sáng như sao mai lấp lánh rọi núi rừng. Ѕoi cho em đắp chặng đường trên đất quê nhà. Tổ quốc уêu thương ôi con đường mới anh hùng. Đêm đã về khuуa sương rơi ướt áo tiếng hát ai vang vọng núi rừng. Mặc bom rơi pháo sáng mịt mùng em vẫn mở đường để xe đi tới. Yêu biết bao cô gái vui ngàу đêm mở đường. Rừng trăm hoa thắm nở chẳng có hoa nào bằng. Ɛm đi san rừng em đi bạt núi em như con suối nước chảу không ngừng. Ɛm đang bước tiếp chặng đường theo những anh hùng.
Tổ quốc уêu thương góp công cùng chiến thắng thù tiền phương chiến thắng thù.
| Cô gái mở đường năm xưa. Ảnh tư liệu |
NHỮNG TIẾNG HÁT VANG VỌNG CÂY RỪNG
Trong lần trò chuyện với chúng tôi, nhạc sỹ Nguyễn Văn Dung - người bạn sáng tác nhạc cùng thời với cố nhạc sỹ Xuân Giao chia sẻ câu chuyện về ca khúc “Cô gái mở đường”.
Bài hát được ra đời giữa sự khốc liệt của chiến tranh năm 1966, trên tuyến giao thông huyết mạch nối liền hậu phương với tiền tuyến từ Thanh Hóa trở vào Hà Tĩnh. Khi ấy, nhạc sỹ Xuân Giao cùng nhạc sỹ Đỗ Nhuận, Phạm Tuyên và Hoàng Vân… có chuyến công tác trên tuyến đường giao thông ra tiền tuyến.
Bài hát được xuất phát từ sự “ngỡ ngàng” của nhạc sỹ Xuân Giao khi bất chợt nghe thấy ở đâu đó giữa màn đêm tối vút lên tiếng hát trong trẻo, yêu đời. Cũng vì thế mà câu hát mở đầu ca khúc cũng chính là bối cảnh tại tuyến đường cầu Hàm Rồng: “Đi dưới trời khuya sao đêm lấp lánh, tiếng hát ai vang động cây rừng? Phải chăng em, cô gái mở đường? Không thấy mặt người chỉ nghe tiếng hát…”.
Và cứ như vậy, hình ảnh những “cô gái miền quê ra đi cứu nước” đã được nhạc sỹ Xuân Giao khắc họa chi tiết theo từng giai điệu của bài hát với vẻ đẹp dịu dàng mà “phi thường” của những “mái tóc xanh, xanh tuổi trăng tròn”.
Sự “phi thường” và công lao của những cô gái mở đường năm ấy càng được khắc họa rõ hơn với những hình ảnh mang hào khí tuổi trẻ sục sôi tình yêu quê hương lay động lòng người trong ca khúc “Chào em cô gái Lam Hồng” của nhạc sỹ Ánh Dương.
Ca khúc được sáng tác giữa tiếng “bom gào, đạn dội” mùa hè năm 1967 khi nhạc sỹ Ánh Dương trên đường công tác về đã gặp những cô gái thanh niên xung phong [TNXP] Hà Tĩnh gan dạ, kiên cường bám đường suốt ngày đêm trên tuyến đường 15A bị bom đạn cày đi xới lại, sống chết kề trong gang tấc. Nhạc sỹ Ánh Dương chia sẻ, khi bom nổ trên đường xe chạy, các cô gái hối hả có mặt lấp hố bom cho xe thông suốt. Sự sống hay cái chết cũng đâu có là gì với những người con gái “chẳng tiếc máu xương”, quyết xả thân vì miền Nam thân yêu, vì sự toàn vẹn của Tổ quốc.
“Lững lờ đèn giặc dõi lửa soi để em đi thông đường” - câu hát ấy chưa thể nói hết lòng quả cảm của những cô gái TNXP. Bởi lẽ, giữa bao gian nguy như vậy nhưng sự tươi đẹp vẫn luôn hiện hữu kia mà, vẫn nghe thấy tiếng “gà rừng vọng gáy cuối nương” để vang lên tiếng hò hừng hực khí thế: “vượt đèo Ngang nào bạn ơi!”.
Mỗi khi xe đi qua những vùng trọng điểm lại bắt gặp tiếng nói, tiếng cười chào hỏi thân thiện, đôi khi những câu hò làn điệu dân ca Nghệ Tĩnh cũng vút lên mang “niềm vui lớn tỏa lan trên quê hương”, làm xao xuyến lòng người giữa những khốc liệt của chiến tranh.
Cảm xúc dâng trào khi chứng kiến hình ảnh cảm động của những cô gái với “bàn tay dời non mà lấp biển”, nhạc sỹ Ánh Dương đã giãi bày tất cả sự cảm phục của mình vào bài hát ngay trong đêm hôm đó.
“Dù xe anh chạy đêm chạy ngày cũng chẳng tày bằng tình nghĩa em vì miền Nam bao yêu thương” là câu hát bày tỏ rõ nét nhất sự cảm phục của tác giả cũng như của những chiến sỹ vào Nam ngày ấy đối với “tấm lòng quê em sáng tỏ như ánh trăng đêm rằm” của những cô gái TNXP ngày đêm đảm bảo thông suốt cho giao thông đất nước, đong đầy “tình Nam với nghĩa Bắc”…
NHỮNG LỜI CA LÀM NÊN CHIẾN THẮNG
Có thể nói, mạch máu giao thông chạy khắp các chiến trường, góp sức mình làm nên những chiến thắng vĩ đại của dân tộc, vì thế mà những bài hát hay nhất trong kháng chiến vẫn luôn gắn với những con đường và những bài hát về ngành GTVT cũng ra đời từ cuộc chiến giành độc lập dân tộc ấy. “Bài ca giao thông vận tải” của nhạc sỹ Hoàng Vân đã được chọn làm "Ngành ca" trong Hội nghị đầu tiên của ngành GTVT hợp nhất hai miền Nam - Bắc.
Nhạc sỹ Hoàng Vân đã từng chia sẻ với người yêu âm nhạc về hoàn cảnh ra đời của bài hát “Bài ca giao thông vận tải” được theo những cảm xúc của ông khi chứng kiến sự hy sinh anh dũng của những TNXP bảo vệ những con đường ra mặt trận. Đó là một đêm trong chuyến đi công tác theo Đoàn 559 trên Đường 20, những chuyến xe không thể tiếp tục di chuyển trước những đợt rải bom của kẻ thù. Chính sau những đợt bom dội đó, tiếng hiệu lệnh cho xe lăn bánh của những cô gái tuổi mới đôi mươi đã không còn vang lên nữa. Họ đã hy sinh cho nền độc lập dân tộc.
“Bài ca giao thông vận tải” mang theo những bi tráng mà hào hùng của thời kỳ khói lửa, mang theo truyền thống anh hùng của dân tộc Việt Nam. Và hơn hết, nó chính là nguồn động lực cho những thế hệ nối tiếp dốc lòng phụng sự Tổ quốc và luôn ghi nhớ rằng, những con đường ta đi không chỉ đơn thuần là một con đường đẹp, mà nó được xây dựng từ biết bao mồ hôi, xương máu của cả dân tộc một thời.
Trong cuộc chiến tranh vệ quốc oanh liệt ấy, việc ra đời những bài ca bất hủ này đã kịp thời trở thành món ăn tinh thần, sự động viên cỗ vũ cho toàn dân, toàn quân và đặc biệt là lực lượng TNXP trước kẻ thù. Không chỉ vậy, nhiều bạn trẻ ngày nay chia sẻ, mỗi khi nghe những ca khúc này lại thấy rạo rực tình yêu quê hương đất nước, yêu tinh thần của những cô gái, chàng trai TNXP. Thậm chí, nhiều bạn trẻ còn muốn được sống trong thời kỳ hào hùng của dân tộc để một lần được chia sẻ những gian nan với các cô gái nhỏ nhắn nhưng ý chí quật cường.
Qua những bài hát ấy, ta luôn thấy dáng hình đất nước, đặc biệt là tầm quan trọng của những huyết mạch giao thông, để từ đó tưởng nhớ những công lao to lớn của lực lượng TNXP đã hy sinh sức lực, tuổi trẻ và cả xương máu để đảm bảo sự thông suốt các tuyến đường chiến lược đưa bộ đội, vũ khí ra chiến trường.
Đi cùng năm tháng, những cô gái mở đường vẫn mãi là hình ảnh đẹp nhất trong bản trường ca anh hùng về những con người can trường, quả cảm; là tấm gương của biết bao thế hệ những người con của ngành GTVT noi theo để nỗ lực thi đua trong công cuộc phát triển đất nước. Giao thông là một trong những minh chứng cụ thể nhất cho sự phát triển của mỗi quốc gia, vì vậy, sự phấn đấu xây dựng những con đường ngày càng thông suốt cũng là hành động thiết thực để tri ân quá khứ - xây đắp tương lai.
Nhân kỷ niệm 66 năm Ngày Thương binh liệt sĩ [27/7/1947 – 27/7/2013] và 63 năm ngày Bác Hồ sáng lập lực lượng Thanh niên xung phong Việt Nam [15/7/1950 - 15/7/2013], tối 26/7, tại Nhà hát Đài Tiếng nói Việt Nam [Trung tâm Phát thanh Quốc gia, 58, Quán Sứ] đã diễn ra chương trình “Vang mãi bài ca cô gái mở đường”.
Đến dự chương trình có ông Vũ Hải, Phó Tổng Giám đốc Đài TNVN, bà Ngô Thị Minh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục Thanh thiếu niên nhi đồng của Quốc hội, các nhân chứng lịch sử, đặc biệt là các cựu thanh niên xung phong qua nhiều thế hệ. Chương trình đã được phát sóng trực tiếp trên Kênh truyền hình VOV.| |
| Đông đảo cựu thanh niên xung phong đếm tham dự chương trình |
Trong kháng chiến chống Mỹ, những chàng trai, cô gái tràn đầy tuổi xuân đã khắc ghi lời thề sắt đá trên khắp những cung đường máu lửa với ý chí “tim có thể ngừng đập, nhưng mạch máu giao thông không thể tắc”. Trên 20 vạn thanh niên xung phong đã có mặt trên khắp các nẻo đường, dũng cảm, cơ trí, xung kích “cùng tiền phương chiến thắng thù”.
| Tiết mục "Những bông hoa trên tuyến lửa" |
Năm tháng qua đi, những cái tên gắn liền với sự hy sinh anh dũng của thanh niên xung phong ở Hàm Rồng, Truông Bồn, Ngã ba Đồng Lộc, Hang Tám Cô…vẫn là niềm tự hào, là sự cổ vũ lớn lao đối với thế hệ trẻ Việt Nam hôm nay và mai sau.
| |
| Tiết mục "Trên đỉnh Trường Sơn ta hát" |
Chương trình giao lưu nghệ thuật “Vang mãi bài ca cô gái mở đường” đã ôn lại kỷ niệm sâu sắc về các bài hát “truyền lửa chiến đấu” trên Đài Tiếng nói Việt Nam trong những năm kháng chiến cứu nước. Rất nhiều các cựu thanh niên xung phong – thế hệ vàng của đấu tranh giải phóng dân tộc đã đến dự và cùng chia sẻ những kỷ niệm về năm tháng chiến tranh khốc liệt mà đầy bi hùng.
| Ni sư Thích Diệu Đoán, ni sư Thích Đàm Phương và bà Lương Thị Cư chia sẻ những kỷ niệm về năm tháng chiến tranh |
Bà Lương Thị Cư, thương binh hạng 3/4 nhớ về những ngày còn ở Trường Sơn: “Khi ấy khó khăn lắm, sống chết không biết được. Có nhiều chị em đã ngã xuống trước mặt chúng tôi. Lúc còn làm lính văn công, tôi được yêu cầu vào hát cho một anh thương binh. Anh ấy đang chuẩn bị mổ rút đinh cắm ở chân nhưng lại không có thuốc gây tê. Tôi nắm lấy tay và ngâm thơ cho anh nghe để vượt qua giờ phút khó khăn ấy”.
| Bà Lương Thị Cư hát lên những câu hát của thanh niên xung phong trong ca khúc "Về đây với đường tàu" |
Xen giữa những câu chuyện là những ca khúc đi cùng năm tháng như “Vui mở đường”, “Chiếc gậy Trường Sơn”, “Ngọn đèn đứng gác”, “Người con gái sông La”… do các Nghệ sĩ ưu tú Mạnh Hà, Thúy Hà, cùng các ca sĩ Nhà hát Đài TNVN; CLB nghệ thuật Trường Sơn; sinh viên Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam thể hiện.
| NSƯT Việt Hoàn thể hiện ca khúc "Ngọn đèn đứng gác" |
| Chương trình giao lưu nghệ thuật đã để lại ấn tượng và gây xúc động với khán giả |
Chương trình do Kênh truyền hình VOV và Công ty Hastec phối hợp tổ chức. Cũng nhân dịp này, Công ty Hastec đã dành tặng 40 suất quà cho các cựu thanh niên xung phong ở các tỉnh Hà Nội, Nghệ An, Hà Tĩnh, Thái Bình và 10 suất quà cho các gia đình liệt sỹ cựu thanh niên xung phong của Đài TNVN./.