Nghệ thuật đối được thể hiện như thế nào trong hai câu 3 4 hiểu qua

• 1. Kiến thức cơ bản
• 1.1. Tác giả Nguyễn Bỉnh Khiêm
• 1.2. Tác phẩm Nhàn
• 2. Hướng dẫn soạn bài Nhàn
• 2.1. Hướng dẫn học bài
• 2.2. Luyện tập
• 3. Soạn bài Nhàn ngắn nhất
• 4. Soạn bài Nhàn nâng cao
• 5. Tổng kết

Bạn đang cần tìm tài liệu soạn bài Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm? Đọc Tài Liệu giới thiệu nội dung chi tiết bài soạn Nhàn giúp các bạn trả lời tốt các câu hỏi đọc hiểu bài và nắm chắc kiến thức về tác phẩm.

Sau khi nghiên cứu xong nội dung bài soạnNhàn [Nguyễn Bỉnh Khiêm], các em cầnhiểu đúng quan niệm "sống nhàn" và cảm nhận được vẻ đẹp nhân cách của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Ngoài ra, bài soạn cũng giúp các em biết cách đọc một bài thơ kết hợp giữa trữ tình và triết lí có cách nói ẩn ý, thâm trầm và sâu sắc.

Cùng tham khảo nhé...

Kiến thức cơ bản về tác giả, tác phẩm

1. Tác giả Nguyễn Bỉnh Khiêm

- Nguyễn Bỉnh Khiêm [1491 - 1585] quê ở làng Trung Am, nay thuộc xã Lí Học, huyện Vĩnh Bảo, ngoại thành Hải Phòng

- Nguyễn Bỉnh Khiêm là người có học vấn uyên thâm. Ông đỗ Trạng nguyên năm 1535, làm quan dưới triều Mạc. Khi làm quan, ông dâng sớ vạch tội và xin chém đầu mười tám lộng thần. Vua không nghe, ông bèn cáo quan về quê, lập quán Trung Tân, dựng am Bạch Vân, lấy hiệu là Bạch Vân Cư Sĩ.

- Mặc dù về ở ẩn, Nguyễn Bỉnh Khiêm vẫn tham vấn cho triều đình nhà Mạc. Ông được phong tước Trình Tuyền hầu, Trình Quốc công nên có tên gọi là Trạng Trình.

- Nguyễn Bỉnh Khiêm là nhà thơ lớn của dân tộc. Ông để lại tập thơ chữ Hán Bạch Vân am thitập [khoảng 700 bài] và tập thơ chữ Nôm Bạch Vân quốc ngữ thi [khoảng trên 170 bài].

- Thơ ôngmang đậm chất triết lí, giáohuấn, ngợi ca chícủa kẻ sĩ, thúthanh nhàn, đồng thời phê phán những điều xấu xa trong xã hội.

2. Tác phẩm Nhàn

- Nhàn là bài thơ Nôm trong Bạch Vân quốc ngữ thi. Nhan đề bài thơ do người đời sau đặt.

- Nội dung bài thơ khẳng định quan niệm sống nhàn hoà hợp với tự nhiên và giữ được cốt cách thanh cao, thoát khỏi vòng danh lợi.

- Nghệ thuật: Nhịp thơ chậm, thong thả. Giọng điệu thơ nhẹ nhàng, hóm hỉnh. Ngôn ngữ thơ mộc mạc, tự nhiên. Các biện pháp nghệ thuật: dùng điển cố, phép đối.

- Bố cục bài thơ: hai câu đề,hai câu thực, hai câuluận và hai câukết

Soạn bài Nhàn

Biện pháp nghệ thuật và tu từ trong Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm

Cùng THPT Sóc Trăng liệt kê chi tiết những dấu hiệu nghệ thuật và biện pháp tu từ được sử dụng trong bài thơ Nhàndưới đây:

Hai câu đề: Hoàn cảnh sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm

“Một mai một cuốc , một cần câu

Bạn đang xem: Biện pháp nghệ thuật và tu từ trong Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm

Thơ thẩn dầu ai vui thú nào”

– Danh từ: mai, cuốc, cần câu -> cụ thể.

– Điệp từ ” một” số đếm: một…, một …. -> điểm lại vật dụng cần thiết -> thể hiện sự cứng cỏi, chắc chắn, kiên định, sẵn sàng nhưng bước đi vẫn bộc lộ sự an nhàn của tác giả, vừa đi vừa đếm.

– Từ láy: “thơ thẩn”: khắc họa nên một dáng vẻ của 1 người đang ngồi ung dung chậm rãi và khoan th

– Cách ngắt nhịp: 2/2/3

=> Hoàn cảnh sống đơn sơ, tâm trạng ung dung, thảnh thơi, vô sự trong lòng, vui với thú điền viên.

Hai câu thực: Quan niệm sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm

“Ta dại , ta tìm nơi vắng vẻ

Người khôn người dến chốn lao xao”

– Nghệ thuật đối lập:

ta / người

dại / khôn

nơi vắng vẻ / chốn lao xao.

-> Vận dụng cách nói ngược nghĩa: dại – khôn.

-> Cách xử thế tỉnh táo, sáng suốt.

=> Xa lánh chốn quan trường hiểm ác, tìm về nơi vắng vẻ, sống hòa hợp với thiên nhiên để “di dưỡng tinh thần”.

=> Nguyễn Bỉnh Khiêm luôn muốn tìm sống đến những nơi yên tĩnh, vắng vẻ những nơi miền quê để an nhàn không thích chốn lao xao ở quan trường nhiều mưu mẹo, toan tính.

Hai câu luận: Cuộc sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm ở chốn quê nhà

“Thu ăn năng trúc đông ăn giá

Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao”

– Sử dụng những từ ngữ liệt kê:

+ Thức ăn: Thu [măng trúc], đông [giá]

+ Sinh hoạt: xuân [tắm hồ sen], hạ [tắm ao

-> bức tranh bốn mùa với hương sắc mùi vị khác nhau, sống hòa hợp với thiên nhiên.

=> quan niệm sống nhàn: sống thuận theo lẽ tự nhiên, hưởng những thức ăn có sẵn theo mùa ở nơi thôn dã mà không phải mưa cầu, tranh đoạt.

Hai câu kết: Triết lí sống nhàn.

“Rượu đến cội cay ta sẽ uống

Nhìn xem phú quí tựa chiêm bao.”

– Thiên nhiên là bạn tri âm, tri kỉ.

– Mượn điển cố xưa -> thái độ coi thường công danh, phú quý.

– Hai câu thơ kết là sự thể hiện sự thức tỉnh, tự cảnh tỉnh mình và đời, khuyên mọi người nên xem nhẹ vinh hoa phù phiếm. Cụm từ” nhìn xem” là biểu hiện của một thế đứng thanh cao, dường như đã tiên liệu ngay từ khi chọn lối sống của một người tự cho mình là “dại”.

– Cách ngắt nhịp 2/5 ở câu thơ cuối gợi cảm nhận phú quý chỉ là một giấc chiêm bao, một giấc mơ mà thôi. Hai câu thơ cuối miêu tả cuộc sống ung dung tự tại, thích cuộc sống hòa hợp với thiên nhiên, thích hưởng thụ cuộc sống ” Nhàn” như tiêu đề của bài thơ.

=> Triết lí sống nhàn: giữ cốt cách thanh cao, coi thường danh lợi.

>>> Xem thêm hướng dẫn chi tiết soạn bài Nhàn [Nguyễn Bỉnh Khiêm]

Trên đây là tổng hợp biện pháp nghệ thuật và tu từ trong Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm mà THPT Sóc Trăng tổng hợp được, mong rằng với nội dung này các em sẽ có cho mình một bài văn thật hay. Đừng quên tham khảo những bài văn mẫu 10 khác trong chương trình học nữa em nhé!

Đăng bởi: THPT Sóc Trăng

Chuyên mục: Giáo dục

Nội dung

• 0.1 Kiến thức cơ bản về tác giả, tác phẩm
• 1 Hướng dẫn soạn bài Nhàn
  • 1.1 Soạn bài Nhàn phần Hướng dẫn học bài
  • 1.2 Soạn bài Nhàn phần Luyện tập
• 2 Soạn bài Nhàn ngắn nhất
• 3 Soạn bài Nhàn nâng cao
  • 3.1 Tổng kết

Câu 1.
- Câu thơ đầu tiên được ngắt nhịp 2/2/3 🡪 lạc quan, thư thái, ung dung
- Câu thơ thứ hai được ngắt nhịp 4/3 🡪 tâm trạng ung dung tự do trong công việc 🡺 Hai câu thơ đầu đã cho thấy tâm trạng của Nguyễn Bỉnh Khiêm khi cáo quan về quê ở ẩn với một cuộc sống tuy nghèo về vật chất nhưng tự do, thư thái trong tâm hồn

Câu 2.
- Nghệ thuật đối:
- Vắng vẻ - lao xao
🡪 Qua đây tác giả đã khẳng định triết lí sống “nhàn” của mình. Nơi “vắng vẻ” không phải là lối sống của những bậc tu hành, ép xác mà ở đây là lối sống hòa nhập với thiên nhiên, tự do, thoải mái. “Chốn lao xao” chính là chốn quan trường nhiều thị phi, bon chen, giành giật.

- Dại - khôn
🡪Tác giả tự nhận mình “dại” nhưng thực chất lại là “khôn” 🡪 Cái khiêm tốn, không khoe khoang của bậc trí thức

Câu 3.

- Cảnh vật và khung cảnh sinh hoạt trong hai câu thơ 5 và 6 hiện lên bình dị, đạm bạc, thanh cao, gần gũi với thiên nhiên

Thu ăn măng trúc, đông ăn giá,
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao.

- Mỗi mùa lại có những đặc trưng riêng tạo nên nét chấm phá trong bức tranh phong cảnh thiên nhiên ⇒ Tâm hồn lạc quan, ung dung, thư thái của tác giả

Câu 4.

Hai câu 7 và 8 tác giả có ý dẫn điển tích của Thuần Vũ với hàm nghĩa coi phú quý chỉ là một giấc mộng phù du, một giấc chiêm bao trong cuộc đời.
⇒ Nhân cách của Nguyễn Bỉnh Khiêm: bậc trí nhân quân tử có cốt cách thanh cao trong tâm hồn, xem nhẹ danh vọng, vinh hoa phú quý đối với ông cũng chỉ tựa như giấc mộng chiêm bao.

Câu 5.
Nguyễn Bỉnh Khiêm không lãng quên quá khứ, không rũ bỏ thế sự. Ông tuy ở ẩn nhưng một lòng vẫn luôn hướng về nhân dân, lo lắng nỗi lo của nhân dân. Ông xa lánh nơi quyền quý chọn cách sống hòa hợp với thiên nhiên cốt để giữ lấy nhân cách thanh cao, đối với ông phú quý chỉ là một giấc mộng “chiêm bao”.