Giữa thời đại công nghệ, không ít bậc phụ huynh đặt câu hỏi: "Nên cho con xem tivi, điện thoại hay máy tính bao nhiêu phút mỗi ngày?". Đáp án là càng ít càng tốt.
Học viện Nhi khoa Mỹ khuyến cáo, trẻ từ 2 đến 5 tuổi chỉ nên xem tivi, điện thoại, máy tính... tối đa một giờ mỗi ngày. Với trẻ 6 tuổi trở lên, cha mẹ cần kiểm soát thời gian và thiết bị điện tử con sử dụng.
Đặc biệt, không nên cho trẻ sơ sinh dưới 18 tháng tuổi tiếp xúc với tivi hoặc bất kỳ thiết bị di động nào. Bởi trẻ sơ sinh vô cùng nhạy cảm, dễ bị tổn thương trước tác động của những thiết bị này.
Quratulain Zaidi, nhà tâm lý học lâm sàng tại Hong Kong [Trung Quốc], cho biết: "Ngay cả khi một đứa trẻ không nhìn thẳng vào màn hình - ví dụ như mẹ của bé vừa cho con bú vừa xem tivi, đứa trẻ vẫn chịu ảnh hưởng từ ánh sáng, âm thanh - tác động có thể căng thẳng và khó ngủ".
Bên cạnh đó, điểm hạn chế lớn nhất của việc cho trẻ nhỏ xem tivi, chơi game trên điện thoại hoặc máy tính chính là mất kết nối giữa cha mẹ và con cái.
"Bé càng tương tác trực tiếp nhiều với mẹ hay người thân trong nhà, đặc biệt là giao tiếp bằng mắt, não bộ càng phát triển tốt", chuyên gia Zaidi nói. "Nếu cha mẹ chỉ chăm chăm vào tivi hay màn hình điện thoại, họ sẽ không chú ý đến con cái. Và nếu con cái liên tục bị bỏ rơi vì cha mẹ mải mê với các thiết bị di động, các vấn đề về hành vi ở trẻ có thể phát sinh trong tương lai".
Bà Zaidi nhấn mạnh, trẻ em học cách ứng xử qua những trải nghiệm mặt đối mặt lặp đi lặp lại trong cuộc sống hàng ngày. Nếu thế giới ảo chiếm một phần lớn trong cuộc sống của trẻ, các con sẽ gặp khó khăn về ứng xử đời thực.
“Nếu con bạn suốt ngày ngồi chơi iPad thay vì trò chuyện và chơi với bạn cùng lớp hay giáo viên, khả năng đọc tình huống và cảm nhận cảm xúc của trẻ sẽ bị thui chột", bà Zaidi nói.
Mới đây các nhà nghiên cứu tại Đại học California San Francisco [UCSF] phân tích mối liên hệ giữa thời gian sử dụng thiết bị thông minh và tỷ lệ chẩn đoán rối loạn ám ảnh cưỡng chế [OCD] cao hơn ở trẻ sơ sinh.
Nghiên cứu theo dõi hơn 9.200 trẻ em từ 9 đến 10 tuổi trong hai năm. Mỗi giờ trẻ nhỏ dành để chơi trò chơi điện tử mỗi ngày có liên quan đến nguy cơ tăng 13% tỷ lệ phát triển OCD trong hai năm.
Jason Nagata, tác giả chính của nhóm nghiên cứu và trợ lý giáo sư nhi khoa tại UCSF, cho biết: “Những đứa trẻ dành quá nhiều thời gian để chơi trò chơi điện tử cho biết chúng cảm thấy cần phải chơi nhiều hơn và không thể dừng lại, mặc dù đã cố gắng. Những suy nghĩ xoay quanh trò chơi điện tử có thể phát triển thành nỗi ám ảnh hoặc sự ép buộc”.
Nathan Solia, một huấn luyện viên thể hình, cho rằng trẻ em không nên dành nhiều thời gian cho tivi, điện thoại, máy tính bảng...
Solia đã thấy lối sống ít vận động ảnh hưởng thế nào đến cơ thể của một đứa trẻ: “Có những đứa trẻ khoảng 8 tuổi đến gặp tôi mắc chứng đau lưng, đầu gối và cổ vì chúng không tập thể dục điều độ". Solia cho biết, thiếu tập thể dục cũng có thể dẫn đến đứng ngồi sai tư thế và hệ tiêu hóa kém, cũng như trầm cảm và tiểu đường.
Là ông bố hai con, anh cho phép các con sử dụng điện thoại một giờ mỗi ngày, thường là xem YouTube khi chúng đi học về; và luôn trước hoặc sau một số hoạt động thể chất như thể thao hay vui chơi với bạn bè.
Anh cũng khuyến khích các bậc cha mẹ cho con cái luyện tập thể dục trong không gian kỹ thuật số: “Metaverse nhập vai là biên giới mới giúp trẻ em vận động khi online".
Tại Mỹ, thống kê cho thấy đa số trẻ em bỏ khoảng 3 giờ ngồi trước màn hình tivi, và khi tổng hợp lại tất cả thời gian ngồi trước các loại màn hình [tivi, vi tính, ipad, smart phone...], có thể lên đến 5-7 giờ mỗi ngày! Có nghĩa là, hơn 1/4 thời gian trong ngày của trẻ được “đầu tư” vào hoạt động “ì” này!
Tác hại của việc xem tivi quá sớm và quá nhiều
Bác sĩ Nhi khoa Trần Thị Huyên Thảo, hiện đang công tác tại TP. Hồ Chí Minh đã chỉ rõ 6 tác hại của việc trẻ dành quá nhiều thời gian trước màn hình ti vi, máy tính:
1. Trẻ khó ngủ về đêm hơn
Vì trẻ có xu hướng xem ti vi ngay trước giờ đi ngủ, và vì vậy dễ dẫn đến tình trạng kích thích, khó tự dỗ ngủ hơn.
2. Trẻ gặp khó khăn trong việc tập trung
Đồng thời trẻ cũng có nguy cơ dễ bị các rối loạn tâm lý và trầm cảm về sau. Đây là một tác động mà người ta nghĩ rằng có thể do mối quan hệ bù trừ về thời gian và tương tác. Khi trẻ ngồi trước màn hình tivi, máy tính càng nhiều, thời gian tương tác trong đời thực của trẻ với những người quan trọng như ba mẹ, ông bà, bạn bè, càng ít đi. Thời gian chơi đùa, hoạt động thể lực cần thiết cho phát triển “thật” của trẻ cũng vì vậy mà bị hạn chế. Về lâu dài, trẻ và ba mẹ sẽ hình thành một mối quan hệ ít thiên về “trao đổi yêu thương, và xây dựng chất keo gắn bó tình cảm” mà lại thiên về “làm sao cho trẻ yên lặng, làm sao cho cả hai bên yên ổn và ít đụng chạm đến nhau hơn”. Mối quan hệ mật thiết bỗng trở thành lệch lạc khi hai bên trở thành “gánh nặng” và “phiền toái” của nhau, và vì vậy, dẫn đến lệch lạc trong xây dựng các mối quan hệ tin tưởng mà trẻ có thể dựa dẫm vào để phát triển tình cảm và sinh lý lâu dài!
3. Tăng nguy cơ thừa cân và béo phì
Xem ti vi, máy tính là một hoạt động hoàn toàn “ì” và không yêu cầu vận động cơ thể. Các nghiên cứu cho thấy trẻ có xu hướng ăn nhiều hơn, đặc biệt là ăn vặt khi xem nhiều tivi, máy tính. Thống kê cũng cho thấy, trong một năm, trung bình mỗi trẻ sẽ xem khoảng 20,000 quảng cáo trên tivi, trong đó 2/3 các quảng cáo này là về các loại thức ăn, thức uống nhiều đường, các loại thức ăn nhanh, giàu năng lượng... Các quảng cáo này dễ khuyến khích trẻ đòi ba mẹ mua, và khuyến khích trẻ tăng tiêu thụ các loại thức ăn không lành mạnh. Các nghiên cứu xác nhận rằng, việc cho trẻ xem ti vi từ quá sớm ảnh hưởng đến tăng chỉ số khối lượng cơ thể BMI, và tăng xu hướng thừa cân khi trẻ trưởng thành.
Bố mẹ, ông bà nên kiểm soát thời gian xem tivi, máy tính, chơi điện thoại của trẻ [Ảnh: Bác sĩ Huyên Thảo và con gái]
4. Thời gian ngồi trước màn hình “đánh cắp” đi những hoạt động sáng tạo của trẻ
Đây là những hoạt động rất cần thiết cho tăng trưởng tích cực của trẻ về trí tuệ, thể chất và xã hội, đặc biệt ở những năm đầu đời. Trẻ xem ti vi nhiều thường chỉ biết “bắt chước” những gì trẻ thấy trên màn hình, thay vì tự sáng tạo các tình huống bằng khả năng tưởng tượng của mình. Đồng thời, những trẻ này lại không thích thú vào những trò chơi đòi hỏi tự tưởng tượng và sáng tạo – vì trẻ đã quen nhồi nhét bị động rồi!
5. Xem ti vi, máy tính nhiều ảnh hưởng đến phát triển não bộ ở trẻ nhỏ
Và ảnh hưởng cả đến khả năng học hành ở trẻ lớn hơn. Mặc dù rất nhiều chương trình tivi, vi tính, được gắn mác “giáo dục”, nhưng chưa thấy có hiệu quả nào được minh chứng ở trẻ dưới 2 tuổi. Khi trẻ xem ti vi quá nhiều từ quá nhỏ, ba mẹ trẻ thường ít đọc sách cho trẻ, trẻ cũng có xu hướng không thích đọc, và ít khi đọc sách hơn. Trẻ lớn hơn thì lại giảm thời gian tự đọc và tìm hiểu thông tin, không tích cực tham gia những hoạt động ngoại khóa, và ít ngủ hơn trẻ xem ít tivi, vi tính. Một nghiên cứu cho thấy, xem ti vi nhiều ở thời niên thiếu có liên quan đến việc tăng nguy cơ nghỉ học sớm, và giảm cơ hội vào đại học ở trẻ.
6. Ngồi trước màn hình nhiều tăng hoạt động bạo lực ở trẻ nhỏ và trẻ trưởng thành
Thống kê cho thấy, khi một trẻ đến 18 tuổi, trẻ đã bị xem trung bình khoảng 20,000 hành động bạo lực, và 16,000 vụ giết người trên phim ảnh, tivi. Một điều đáng ngạc nhiên và đáng suy ngẫm là, những chương trình được thiết kế dành cho trẻ em lại thường có nhiều bạo lực hơn là những chương trình dành cho người lớn. Trong khi đó, trẻ dưới 8 tuổi thường không thể tách biệt giữa những gì không thực và “thực tế”, và vì vậy, trẻ dễ thực hành những hành động bạo lực mà trẻ thấy trên màn hình.
Việc xem bạo lực thường xuyên cũng làm cho trẻ “lờn”, giảm cảm giác ghê sợ đối với thương tích của đồng loại trong đời thật. Hai nghiên cứu được thực hiện trong vòng 15 năm cho thấy trẻ xem nhiều bạo lực lúc nhỏ có xu hướng thực hiện các hành động hung hăng, bạo lực nhiều hơn khi trẻ trở thành người lớn.
Thời gian tối đa cho trẻ xem ti vi, máy tính, điện thoại mỗi ngày
Bác sĩ Huyên Thảo cho biết khuyến cáo chung từ Hội đồng Nhi Khoa Hoa Kỳ về thời gian ngồi trước màn hình của trẻ là:
- Trẻ nhũ nhi [0-24 tháng tuổi]: 0 giờ
- Trẻ chập chững đi [2 tuổi - 3 tuổi]: tối đa 1 giờ mỗi ngày.
- Trẻ trên 3 tuổi: tối đa 2 giờ mỗi ngày.
Đây là khuyến cáo tương đối mà ba mẹ và ông bà trẻ nên nhận biết để có thể kiểm soát chặt chẽ thời gian ngồi trước màn hình của trẻ và bảo vệ bé tốt hơn, tùy theo từng hoàn cảnh gia đình.
1 ngày nên xem tivi bao lâu?
Bạn chỉ nên cho trẻ xem tivi 1 - 2 giờ/ngày [có thể chia nhỏ thành 15 phút/lần]. Tuyệt đối không nên mở tivi trong giờ ăn vì đây là lúc trẻ cần tập trung ăn và hoàn thành công việc chính của mình. Không chỉ riêng trẻ em, mà tất cả mọi người nếu xem tivi trong lúc ăn cũng có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa.
Tivi 55 inch nên ngồi xa bao nhiêu?
Đối với các mẫu Độ nét cao.
Tivi 70 inch ngồi xa bao nhiêu?
Đối với những chiếc tivi 70 inch, bạn nên ngồi xem ở khoảng cách từ 3.6 - 5.3 m để đảm bảo an toàn cho mắt. Trong trường hợp vị trí đặt tivi cách vị trí ngồi trên 5.3 m, bạn nên cân nhắc đổi sang loại lớn hơn và nếu dưới 3.6 m thì nên lựa chọn những loại nhỏ hơn.
Tivi 75 inch ngồi xa bao nhiêu?
Thông thường, một chiếc tivi có kích thước 75 inch sẽ thích hợp đặt trong không gian có diện tích từ 30m2 trở lên. Đồng thời, vị trí ngồi nên được đặt cách tivi một khoảng xa từ 3,8m đến 5,7m. Với khoảng cách này, người dùng sẽ quan sát được toàn bộ màn hình, đồng thời giúp đôi mắt thoải mái hơn khi ngồi xem lâu.