Sau 1 tuần xét xử và nghị án, chiều 19/5, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đã tuyên án phạt nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường và 13 bị cáo trong vụ án "Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh mang nhãn mác Health 2000 Canada; Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, xảy ra tại Thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh, thành phố khác và Cục Quản lý Dược-Bộ Y tế.”
Trong đó, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường bị tuyên phạt 4 năm tù về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Cùng tội danh này, 2 bị cáo Nguyễn Việt Hùng [sinh năm 1956, nguyên Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược Bộ Y tế] bị tuyên phạt 3 năm tù, Lê Đình Thanh [sinh năm 1982, nguyên công chức Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh] bị phạt 2 năm tù.
Hai bị cáo: Phạm Hồng Châu [sinh năm 1957, nguyên Trưởng phòng Đăng ký thuốc, Cục Quản lý Dược Bộ Y tế] và Nguyễn Thị Thu Thủy [sinh năm 1976, nguyên Phó Trưởng phòng Quản lý giá thuốc, Cục Quản lý Dược Bộ Y tế] cùng bị phạt 4 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.”
[Vụ buôn bán thuốc giả: Làm rõ việc không dụ cung bị cáo Phạm Anh Kiệt]
Tòa tuyên phạt 9 bị cáo: Nguyễn Minh Hùng [sinh năm 1978, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị, kiêm Tổng Giám đốc Công ty VN Pharma] 18 năm tù, tổng hợp với bản án 17 năm tù của bản án trước, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung của cả hai bản án là 30 năm tù; Võ Mạnh Cường [sinh năm 1978, nguyên Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại Hàng hải Quốc tế H&C] 20 năm tù, tổng hợp với bản án 20 năm tù của bản án trước, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung của cả hai bản án là 30 năm tù; Nguyễn Trí Nhật [sinh năm 1975, nguyên Phó Tổng Giám đốc Công ty VN Pharma] 16 năm tù, tổng hợp với bản án 12 năm tù của bản án trước, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung của cả hai bản án là 28 năm tù; Ngô Anh Quốc [sinh năm 1984, nguyên Phó Tổng Giám đốc Công ty VN Pharma] 15 năm tù, tổng hợp với bản án 16 năm tù của bản án trước, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung của cả hai bản án là 30 năm tù; Phan Cẩm Loan [sinh năm 1973, nguyên Phó Trưởng phòng Xuất nhập khẩu Công ty VN Pharma] 8 năm tù, tổng hợp với bản án 7 năm tù của bản án trước, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung của cả hai bản án là 15 năm tù; Lê Thị Vũ Phương [sinh năm 1982, nguyên Kế toán Trưởng Công ty VN Pharma] 8 năm tù, tổng hợp với bản án 5 năm tù của bản án trước, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung của cả hai bản án là 13 năm tù; Phạm Anh Kiệt [sinh năm 1963, nguyên Tổng Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Dược Sài Gòn] 14 năm tù, tổng hợp với bản án 3 năm tù của bản án trước, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung của cả hai bản án là 17 năm tù; Phạm Quỳnh Trang [sinh năm 1980, nguyên nhân viên Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại hàng hải Quốc tế H&C] 7 năm tù, tổng hợp với bản án 4 năm tù của bản án trước, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung của cả hai bản án là 11 năm tù; Nguyễn Thị Quyết [sinh năm 1983, nguyên nhân viên Phòng Xuất nhập khẩu Công ty VN Pharma] 6 năm tù về cùng tội “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh.”
Trừ bị cáo Thanh, ngoài án phạt tù, Tòa còn tuyên cấm các bị cáo trong vụ án đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc liên quan đến lĩnh vực dược phẩm, y tế trong thời hạn từ 3 năm.
Hội đồng xét xử nhận định đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, gây nguy hiểm cho xã hội, hàng hóa bị làm giả trong vụ án là thuốc dùng để điều trị cho bệnh nhân, là mặt hàng đặc biệt do Nhà nước quản lý.
Các bị cáo đều có nhận thức pháp luật và có trình độ chuyên môn, tuy nhiên các bị cáo cố tình thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, gây bất bình trong dư luận xã hội, ảnh hưởng đến uy tín của ngành y tế.
Liên quan đến vụ án, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội sẽ xác định và cân nhắc đề nghị xem xét xử lý một số cá nhân có hành vi vi phạm.
Bản án sơ thẩm nhận định, trong vụ án này, các bị cáo không được hưởng lợi, đóng vai trò tham gia giúp sức, làm theo chỉ đạo của lãnh đạo.
Hầu hết các bị cáo đều thành khẩn khai nhận tội, ăn năn hối cải, mong muốn được giảm nhẹ hình phạt. Riêng bị cáo Phạm Anh Kiệt quanh co, không thừa nhận hành vi cung cấp con dấu có nội dung “Austin Pharma Specialties Co.” của Công ty Austin Hong Kong và dấu chữ ký mang tên Luk Heung Tung cho các bị cáo khác sử dụng vào các hợp đồng nhằm hợp thức việc mua bán nhập khẩu lô thuốc H-capital.
Tòa xác định bị cáo Trương Quốc Cường đã thực hiện không đúng, không đầy đủ chức trách nhiệm vụ được giao, gây hậu quả rất nghiêm trọng.
Cụ thể, bị cáo Cường đã thiếu trách nhiệm trong việc thành lập, quản lý hoạt động của nhóm chuyên gia thẩm định và bộ phận thường trực đăng ký thuốc; thiếu trách nhiệm trong việc điều hành, giám sát bộ phận thường trực đăng ký thuốc; xét duyệt cấp số đăng ký cho 7 thuốc giả nhãn mác Health 2000 Canada trong khi biên bản thẩm định và hồ sơ không đủ điều kiện cấp; không đình chỉ lưu hành, thu hồi thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ, giả nhãn mác Health 2000 Canada.
Với vai trò là Cục trưởng Cục Quản lý Dược, Phó Chủ tịch thường trực, được Chủ tịch ủy quyền điều hành Hội đồng xét duyệt thuốc, bị cáo Trương Quốc Cường đã thực hiện không đúng, không đầy đủ trách nhiệm được giao, thiếu giám sát, kiểm tra, kiểm soát hoạt động của nhóm chuyên gia thẩm định và bộ phận thường trực đăng ký thuốc, đồng ý xét duyệt cấp số đăng ký thuốc trong khi hồ sơ không đủ điều kiện cấp, dẫn đến hậu quả 6/7 loại thuốc giả nhãn mác Health 2000 được nhập khẩu và tiêu thụ tại Việt Nam, với trị giá hơn 148 tỷ đồng.
Mặt khác, mặc dù nhận được nhiều thông tin về thuốc Health 2000 Canada là không rõ nguồn gốc, xuất xứ, nhưng bị cáo Trương Quốc Cường không chỉ đạo đình chỉ lưu hành, thu hồi, tiêu hủy thuốc dẫn đến hậu quả các cơ sở y tế trong nước tiếp tục sử dụng các loại thuốc giả nhãn mác Health 2000 Canada, không rõ nguồn gốc xuất xứ để điều trị cho người bệnh, tổng trị giá 3,7 tỷ đồng.
Hội đồng xét xử cũng đã cân nhắc bị cáo Trương Quốc Cường có nhiều cống hiến trong quá trình công tác, được trao tặng nhiều huân, huy chương, bằng khen…
Tại phiên tòa, bị cáo Cường đã thành khẩn khai nhận hành vi vi phạm, có thái độ ăn năn hối cải, bị cáo và gia đình đã tự nguyện nộp 1,8 tỷ đồng khắc phục hậu quả vụ án…
Trên cơ sở đó, Tòa đã cân nhắc và quyết định giảm nhẹ một phần hình phạt cho bị cáo Trương Quốc Cường./.
Kim Anh [TTXVN/Vietnam+]
Trong phần thẩm vấn tại phiên tòa xét xử nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường và các đồng phạm tham gia buôn bán thuốc giả, bị cáo Trương Quốc Cường đã thừa nhận có thiếu sót trong hoạt động chuyên môn và quản lý, để xảy ra "sai sót nghiêm trọng."
Trả lời câu hỏi của Hội đồng xét xử, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường khai nhận bị cáo giữ chức vụ Cục trưởng Cục Quản lý Dược từ cuối năm 2007. Còn những sai phạm về thẩm định, xét duyệt cấp phép lưu hành 7 loại thuốc giả nhãn mác Health 2000 Canada xảy ra từ năm 2009.
Bị cáo xin nhận trách nhiệm của người đứng đầu nhưng cho rằng do quy chế mới, thông tin phản hồi không rõ ràng, các phòng chức năng không tham mưu, bị cáo không được báo cáo về sự việc nên không biết.
Cũng tại phiên tòa, gia đình bị cáo Nguyễn Minh Hùng [nguyên Tổng Giám đốc Công ty VN Pharma] cho biết đã tự nguyện nộp 5 tỷ đồng để tạm thời khắc phục hậu quả cho bị cáo Hùng.
Bị cáo Hùng là một trong số ít bị cáo trong vụ án này có thái độ khai báo thành khẩn, thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội như cáo trạng truy tố, nhận thức được sai phạm của mình.
Nhiều bị cáo khác trong vụ án khai báo quanh co và có nhiều mâu thuẫn với lời khai của những người làm chứng và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan tại phiên tòa.
[Vụ VN Pharma: 6 luật sư bào chữa cho bị cáo Trương Quốc Cường]
Cụ thể, bị cáo Nguyễn Thị Thu Thủy [nguyên Phó Trưởng phòng Quản lý giá thuốc, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế] bị cáo buộc có hành vi chỉnh sửa trái pháp luật hồ sơ đề nghị cấp số đăng ký cho 2 loại thuốc H2K Levofloxacin và H2K Ciprofloxacin.
Khi đối chất với 2 nhân chứng là ông Vũ Đức Cảnh và bà Nguyễn Hồng Nhung [là các chuyên viên của Cục Quản lý Dược, được cử tham gia thẩm định hồ sơ thuốc nước ngoài - cùng nhóm thẩm định hồ sơ đề nghị cấp số đăng ký cho 2 loại thuốc H2K Levofloxacin và H2K Ciprofloxacin], bị cáo Thủy cho rằng đã thể hiện ý kiến của cả nhóm thẩm định [gồm bị cáo Thủy, ông Cảnh, bà Nhung], xóa ý kiến đề xuất ban đầu của nhóm từ “không cấp số đăng ký” sang cho “bổ sung hồ sơ” là thể hiện ý kiến chung của cả nhóm.
Tuy nhiên, hai nhân chứng là ông Cảnh, bà Nhung đều khẳng định đã không đồng ý cấp số đăng ký cho 2 loại thuốc này. Trước lời khai mâu thuẫn này, bị cáo Thủy cho rằng lời khai của ông Cảnh, bà Nhung là “bịa đặt, sai trái.”
Tương tự, bị cáo Phạm Hồng Châu [nguyên Trưởng phòng Đăng ký thuốc, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế] khi đối chất với hai chuyên viên thuộc Phòng Đăng ký thuốc là ông Nguyễn Ngọc Anh và bà Vũ Bạch Dương [có mặt tại phiên tòa với tư cách là người làm chứng], bị cáo Châu cho rằng việc bị cáo bút phê chỉ đạo “Kính chuyển anh Ngọc Anh phối hợp chị Dương nghiên cứu giải quyết theo chủ trương chung” xử lý công văn xin thẩm định sớm hồ sơ đăng ký thuốc của Công ty Vimedimex chỉ là "kế thừa" chỉ đạo của bị cáo Trương Quốc Cường, còn việc cấp dưới diễn giải nó ra sao thì nằm ngoài sự kiểm soát của bị cáo.
Song hai cấp dưới của bị cáo Châu là ông Nguyễn Ngọc Anh và bà Vũ Bạch Dương đều khai "việc đưa hồ sơ hai thuốc trên ra thẩm định sớm là chỉ đạo của bị cáo Châu." Nội dung bút phê của bị cáo Châu được hai người này hiểu là: "phải đưa hồ sơ 2 thuốc này ra thẩm định sớm theo đề nghị của Vimedimex.”
Theo cáo trạng, kết quả xác minh cho thấy: "Bộ Y tế và Cục Quản lý Dược không có chủ trương hay quy định nào cho phép ưu tiên đưa hồ sơ đăng ký thuốc của doanh nghiệp ra thẩm định sớm, trừ trường hợp có dịch bệnh sẽ có quyết định của Bộ trưởng Bộ Y tế."
Ngoài trách nhiệm trong hành vi "ưu tiên" thẩm định thuốc giả, bị cáo Châu cũng bị cáo buộc là "biết rõ" việc các thuốc nước ngoài phải có hồ sơ hợp pháp hóa lãnh sự, "biết rõ" các hồ sơ thuốc giả không có các tài liệu này, nhưng vẫn đồng ý cho Vimedimex bổ sung hồ sơ, sau đó bị cáo Châu cũng là người đề nghị cấp visa cho các thuốc giả này, trái quy định pháp luật.
Đối đáp lại các cáo buộc, bị cáo Châu cho rằng đó là trách nhiệm của nhóm chuyên gia thẩm định, "còn bị cáo chỉ có trách nhiệm đôn đốc tiến độ, không kiểm soát về mặt chuyên môn."
Khi chủ tọa hỏi: "Bị cáo Châu là Trưởng phòng Đăng ký thuốc, sao có thể nói không liên quan chuyện quản lý chuyên môn?" thì bị cáo Châu cho rằng mình chỉ làm đúng trách nhiệm đã được quy định. Cơ quan quản lý không được phép tác động vào ý kiến chuyên môn của các chuyên gia thẩm định độc lập.
Sáng 14/5, phiên tòa tiếp tục với phần xét hỏi./.
Kim Anh [TTXVN/Vietnam+]