Thương phiếu là gì? Đây là một loại nợ không có bảo đảm mà các công ty phát hành để huy động vốn trong một thời hạn ngắn. Để hiểu rõ hơn về khái niệm, cách thức hoạt động và đặc điểm của nó, chúng ta hãy cùng theo dõi bài viết sau nhé.
1. Thương phiếu là gì?
Hiểu cơ bản thì thương phiếu là một loại giấy nợ ngắn hạn mà các tập đoàn, công ty uy tín sử dụng để huy động vốn. Do thời gian đáo hạn ngắn, các công ty thường sử dụng thương phiếu để trang trải các chi phí tức thời như tiền lương và hàng tồn kho.
Thực ra thì có thời gian đáo hạn lên đến 270 ngày, nhưng trung bình chỉ khoảng 30 ngày. Các tổ chức phát hành loại chứng khoán nợ này thường là các tổ chức tài chính và các tập đoàn lớn, có uy tín cao.
2. Phương thức hoạt động
Thương phiếu thường được phát hành theo hai cách như sau: cách đầu tiên là công ty phát hành có thể bán chứng khoán nợ trực tiếp cho các nhà đầu tư. Cách thứ hai là họ sẽ bán chúng cho một đại lý, sau đó người này quay qua bán cho các nhà đầu tư.
Các công ty sẽ phát hành loại giấy nợ này với một mức chiết khấu, nghĩa là bạn phải trả ít hơn mệnh giá của nó. Các công ty thường viết giấy có mệnh giá tối thiểu là 100.000 đồng với các kỳ hạn từ 1 đến 270 ngày, mặc dù thời gian đáo hạn trung bình là vào khoảng 30 ngày. Đối với các thương phiếu có mệnh giá tối thiểu ở mức cao thì hầu hết các nhà đầu tư cá nhân không thể tiếp cận được, loại này chủ yếu nhắm vào các tổ chức đầu tư nợ như quỹ thị trường tiền tệ hơn.
Mặc dù thương phiếu không được bảo đảm, nhưng bạn không cần lo lắng quá vì thực tế rủi ro vỡ nợ là tương đối thấp. Các tổ chức phát hành nói chung là có danh tiếng và uy tín rất tốt trong thị trường, có nhiều tổ chức, doanh nghiệp còn xuất hiện trên các bảng xếp hạng tín nhiệm nữa.
3. Phân loại
Kỳ phiếu: kỳ phiếu hiểu đơn giản là một lời hứa bằng văn bản của bên này [công ty] với bên khác [bạn] về việc bạn cho họ vay một số tiền cụ thể và họ trả lại số tiền lớn hơn vào một thời điểm xác định trước. Kỳ phiếu chỉ có hai bên: người trả tiền [công ty] và người nhận tiền [bạn].
Hối phiếu nhận nợ: Không giống như kỳ phiếu chỉ có hai bên liên quan, hối phiếu nhận nợ là một thỏa thuận bằng văn bản với ba bên: người ký phát [thường là ngân hàng], người bị ký phát [công ty] và người thụ hưởng [bạn]. Trong loại giao dịch này, người ký phát yêu cầu người bị ký phát trả một số tiền cụ thể cho người thụ hưởng.
Séc: Đây là một loại hối phiếu cụ thể mà một trong các bên [người bị ký phát] là ngân hàng. Với loại giao dịch này, người ký phát [công ty] hướng dẫn người bị ký phát chuyển một khoản tiền cho người thụ hưởng [bạn].
Chứng chỉ tiền gửi: chứng chỉ tiền gửi [CD] là một biên lai của ngân hàng trong đó tổ chức tài chính xác nhận rằng họ đã nhận được một khoản tiền và đồng ý trả lại vào một thời điểm cụ thể trong tương lai. Chứng chỉ được ghi rõ cụ thể các thông tin quan trọng như lãi suất và ngày đáo hạn.
4. Ưu điểm và nhược điểm
4.1. Ưu điểm:
Rủi ro vỡ nợ thấp: Như đã nói phía trên, các công ty phát hành thương phiếu là những công ty lớn, có uy tín và thường được các cơ quan xếp hạng đánh giá cao. Do đó, bạn có rất ít rủi ro mất khoản đầu tư khi đầu tư vào loại giấy nợ được đánh giá cao như thế này.
Cho phép đa dạng hóa danh mục đầu tư cho nhà đầu tư: chứng khoán nợ như thương phiếu là một cách hiệu quả để nhà đầu tư có thể đa dạng hóa danh mục đầu tư và bù đắp các khoản đầu tư có rủi ro cao hơn như cổ phiếu.
Vốn ngắn hạn phải chăng cho các công ty phát hành: Không chỉ có lợi với nhà đầu tư, đối với các công ty, chúng còn đóng vai trò rất quan trọng, là một cách gọi vốn tiền mặt hợp lý và nhanh chóng giúp họ chi trả cho chi phí hoạt động và các chi phí ngắn hạn khác.
5.2. Nhược điểm:
Bên cạnh các ưu điểm trên, loại giấy nợ này cũng tiềm ẩn nhiều nhược điểm như:
Là nợ không có bảo đảm: thương phiếu là một khoản nợ không có bảo đảm, có nghĩa là nhà đầu tư sẽ có rất ít quyền truy đòi tiền trả nếu công ty vỡ nợ. Tuy nhiên, xin nhắc lại với bạn là trường hợp thương phiếu vỡ nợ là khá hiếm.
Lãi suất thấp: mặt bằng chung thì nó có lãi suất thấp, có nghĩa là các nhà đầu tư không nên mong đợi một khoản lợi nhuận quá đáng kể khi đầu tư vào loại giấy nợ này. Lãi suất thấp có nguy cơ chịu rủi ro khi lạm phát, vì lợi nhuận thấp quá thì khó có thể theo kịp tốc độ lạm phát.
Không phải là nguồn tài trợ khả thi cho các công ty nhỏ: thương phiếu thường chỉ là một lựa chọn cho các công ty lớn và cực kỳ có uy tín. Vì vậy, mặc dù nó có thể là một nguồn tài trợ hợp lý và tuyệt vời cho các công ty, nhưng không phải là tất cả, nhất là các công ty nhỏ thì càng không.
6. Thương phiếu có giá trị không?
Các nhà đầu tư và bạn có thể tự hỏi liệu thương phiếu có thực sự là một khoản đầu tư đáng giá hay không. Đúng là nó có tỷ suất sinh lợi thấp, thậm chí không theo kịp lạm phát. Vào tháng 2 năm 2021, lãi suất trung bình hàng tháng của khoản vay phi tài chính 90 ngày chỉ là 0,08%. Tuy nhiên, có một số yếu tố khác bạn cần xem xét thêm để ra quyết định nhé.
Ủy ban Chứng khoán và Hối đoái khuyến nghị các nhà đầu tư thực hành đa dạng hóa, “không bỏ hết trứng vào một giỏ” để giúp giảm rủi ro cho danh mục đầu tư của mình. Vì thương phiếu có rủi ro vỡ nợ thấp nên nó có thể giúp bạn thực hiện thủ thuật này. Để bạn tránh khỏi các rủi ro về các khoản đầu tư khác như cổ phiếu, bất động sản, tiền điện tử,…
7. Các nhà đầu tư cá nhân có thể mua thương phiếu bằng cách nào?
Các nhà đầu tư cá nhân không thể tiếp cận thương phiếu dễ dàng như các tổ chức tài chính khác. Tuy nhiên điều đó không có nghĩa là bạn không thể đầu tư vào chúng – nó chỉ có nghĩa là con đường đầu tư của bạn hơi khác một chút. Loại giấy nợ này thường được bán trực tiếp cho các nhà đầu tư tổ chức như các quỹ thị trường tiền tệ. Các nhà đầu tư cá nhân như bạn có thể đưa nó vào danh mục đầu tư của mình bằng cách đầu tư vào các quỹ thị trường tiền tệ này.
Thương phiếu ngày càng trở nên phổ biến hơn đối với các nhà đầu tư nhỏ lẻ nên bạn cũng đừng lo lắng quá nếu muốn đầu tư vào loại giấy nợ này!
8. Kết
Mặc dù nói lãi suất thấp nhưng khi so với các công cụ có đảm bảo thì thương phiếu thường trả lãi suất cao hơn nên đây là một danh mục đáng để bạn đầu tư. Tương tự các hình thức đầu tư nợ khác, các dịch vụ thương phiếu sẽ phải trả cho bạn lãi suất cao hơn khi có xếp hạng thấp hơn, nghĩa là rủi ro cao hơn cho nhà đầu tư như bạn. Hiện nay chưa có thị trường nào có sẵn thương phiếu vì nó chỉ mới được cung cấp bởi các công ty đầu tư.
Hi vọng qua bài viết có thể giúp các bạn hiểu rõ hơn về thương phiếu là gì, cách thức hoạt động và các lợi ích mà nó mang lại.
Tổng hợp: toptradingforex.com
Hiện nay, các hình thức vay vốn đối với các doanh nghiệp cực kỳ đa dạng. Họ có thể vay từ ngân hàng hoặc huy động tiền nhàn rỗi có trong lưu thông. Tuy nhiên khi vay từ người dân, doanh nghiệp sẽ phải cho họ một sự đảm bảo. Thông thường các nhà kinh doanh sẽ phát hành các giấy tờ có giá như thương phiếu. Vậy thương phiếu là gì? Phân loại và công thức tính, ưu nhược điểm của thương phiếu? Hôm nay hãy cùng FTV tìm hiểu kỹ hơn nhé.
Vậy thương phiếu là gì?
Thương phiếu là các loại giấy nhận nợ do các công ty có uy tín phát hành để vay vốn ngắn hạn từ thị trường tài chính. Để đảm bảo người mua trả nợ đúng hạn, bên cạnh sự tin tưởng đòi hỏi phải có chứng cứ pháp lý. Đây là giấy tờ chứng nhận quan hệ mua/bán chịu. Giấy nhận nợ này do chủ nợ lập để đòi tiền hoặc do người nợ lập ra để cam kết trả tiền, đó là kỳ phiếu thương mại hay còn gọi là thương phiếu.
Những thương phiếu nguyên thủy chỉ xuất hiện trong các hoạt động mua/bán chịu hàng hóa giữa các công ty kinh doanh với nhau. Nó có thể do người bán chịu hay người mua chịu hàng hóa phát hành nhưng bản chất vẫn là giấy xác nhận quyền đòi tiền khi đến hạn người sở hữu thương phiếu. Hiện nay, thương phiếu được phát hành không chỉ trong quan hệ mua/bán chịu hàng hóa mà còn được phát hành để vay vốn trên thị trường tiền tệ.
Thương phiếu được coi là chứng chỉ có giá trị nhận lệnh để yêu cầu thanh toán hoặc cam kết thanh toán không điều kiện một số tiền xác định trong thời gian nhất định.
Đây là công cụ vay nợ ngắn hạn do các ngân hàng lớn và công ty phát hành. Nếu như trước đây, các công ty thường vay vốn ngắn hạn ở các ngân hàng thương mại nhưng sau này họ dựa chủ yếu vào việc bán thương phiếu cho các trung gian tài chính và công ty khác để vay vốn tức thời.
Phân loại thương phiếu
Thương phiếu bao gồm 02 loại cơ bản là hối phiếu và lệnh phiếu
Hối phiếu
Hối phiếu sẽ chỉ có giá trị do người ký phát lập ra, yêu cầu người ký phát phải thanh toán không điều kiện một số tiền xác định khi có yêu cầu hoặc vào một thời gian nhất định trong tương lai cho người thụ hưởng.
Trong hối phiếu được phân loại thành:
- Hối phiếu đòi nợ: Là giấy tờ có giá trị do người ký phát lập, yêu cầu người ký phát lập thanh toán không điều kiện một số tiền xác định khi có yêu cầu hay vào một thời điểm nhất định trong tương lai cho người thụ hưởng.
- Hối phiếu nhận nợ: Là giấy tờ có giá do người phát hành lập, cam kết thanh toán không điều kiện một số tiền xác định khi có yêu cầu hoặc trả vào một thời điểm nhất định trong tương lai cho người thụ hưởng.
Hối phiếu được phát hành phải phù hợp với Luật của địa phương nơi phát hành.
Nội dung của hối phiếu
Nội dung của hối phiếu
Tiêu đề: “Hối phiếu nhận nợ” được ghi trên mặt trước của hối phiếu nhận nợ hoặc Cụm từ “Hối phiếu đòi nợ” sẽ được ghi trên mặt trước của hối phiếu đòi nợ.
Yêu cầu thanh toán hoặc cam kết thanh toán của hối phiếu không điều kiện một số tiền xác định: Trên hối phiếu, số tiền phải ghi rõ ràng và đơn giản, đúng tập quán quốc tế, được ghi cả bằng chữ và bằng số. Khi số tiền trên hối phiếu đòi nợ hoặc nhận nợ được ghi bằng số khác với số tiền ghi bằng chữ thì số tiền được ghi bằng chữ có giá trị thanh toán.
Trong trường hợp, nếu số tiền trên hối phiếu được ghi từ 02 lần trở lên bằng chữ hoặc bằng số và có sự khác nhau thì số tiền giá trị nhỏ nhất được ghi bằng chữ có giá trị thanh toán.
Thời hạn thanh toán: Không được ghi trên hối phiếu đòi nợ thì hối phiếu đòi nợ sẽ được thanh toán ngay khi suất trình.
Địa điểm thanh toán: Điều này không được ghi trên hối phiếu thì hối phiếu sẽ được thanh toán tại địa chỉ của người bị ký phát đối với hối phiếu đòi nợ hoặc người phát hành đối với hối phiếu nhận nợ.
Tên của tổ chức hoặc họ, tên đối với cá nhân, địa chỉ và chữ ký của người ký phát hoặc người phát hành.
Lệnh phiếu
Lệnh phiếu là giấy tờ/chứng chỉ có giá do người phát hành lập, cam kết thanh toán không điều kiện một số tiền xác định khi có yêu cầu hoặc vào một thời gian nhất định trong tương lai cho người thụ hưởng.
Nội dung của lệnh phiếu:
- Cụm từ “Lệnh phiếu” được ghi trên mặt trước của lệnh phiếu
- Lệnh phiếu cũng cần cam kết chi trả không điều kiện một số tiền nhất định
- Thời hạn thanh toán lệnh phiếu ghi cụ thể
- Địa điểm, địa chỉ thanh toán lệnh phiếu
- Ghi rõ tên và địa chỉ của người thụ hưởng
- Địa điểm và ngày ký phát hành
- Tên và địa chỉ, chữ ký của người phát hành
Đặc điểm của thương phiếu
Chủ thể được quyền phát hành
Người ký phát, người phát hành theo quy định phải là các doanh nghiệp, bao gồm các doanh nghiệp nhà nước, công ty cổ phần [CTCP], công ty trách nhiệm hữu hạn [CTTNHH], công ty hợp doanh, doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp có tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội và hợp tác xã. Còn tổ chức tín dụng không phải là người ký phát, người phát hành.
Xác định thời hạn thương phiếu
Thời hạn thanh toán cụ thể của thương phiếu sẽ do người thụ hưởng, người ký phát hoặc người phát hành xác định theo một trong các thời hạn sau đây:
- Ngay khi xuất trình
- Sau một thời hạn nhất định kể từ ngày hối phiếu được chấp nhận/ký phát hành
- Thanh toán thương phiếu vào một ngày được xác định cụ thể
Thời hạn thanh toán của thương phiếu hoặc thời hạn truy đòi và thời hạn khởi kiện khi có tranh chấp về quan hệ thương phiếu sẽ được tính cả ngày nghỉ lễ và ngày nghỉ cuối tuần.
Nếu ngày cuối cùng của thời hạn chung với ngày lễ hoặc ngày nghỉ cuối tuần thì sẽ được chuyển sang ngày làm việc tiếp theo.
Phạm vi điều chỉnh
Theo pháp lệnh thương phiếu, việc điều chỉnh các quan hệ thương phiếu phát sinh từ trong hoạt động thương mại có liên quan đến hoạt động tín dụng ngân hàng trong việc phát hành, chấp nhận, chuyển nhượng, bảo lãnh, thanh toán, khởi kiện, cầm cố thương phiếu tại Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Hình thức phát hành thương phiếu được phát hành theo hình thức chiết khấu, tức là được bán với giá thấp hơn mệnh giá. Số chênh lệch giữa giá mua và mệnh giá thương phiếu chính là thu nhập của người sở hữu thương phiếu.
Thương phiếu phải được lập trên mẫu in sẵn của ngân hàng nhà nước Việt Nam và được lập bằng tiếng Việt.
Trong trường hợp có yếu tố nước ngoài, thương phiếu phải được lập bằng cả hai ngôn ngữ là tiếng Việt và tiếng Anh.
Việc sử dụng các hình thức thông tin điện tử trong quan hệ thương phiếu cũng phải thực hiện theo quy định của Chính phủ.
Ưu, nhược điểm của thương phiếu bạn cần biết
Ưu điểm
Thứ nhất, với tính chất lưu thông thương phiếu đã trở thành một trong những công cụ lưu thông tín dụng thay thế tiền mặt, tiết kiệm tiền mặt và góp phần ổn định thị trường tiền tệ.
Ưu, nhược điểm của thương phiếu
Thứ hai, thương phiếu là một loại giấy tờ pháp lý trong quan hệ mua/bán chịu, bảo vệ quyền lợi của các chủ thể trong tín dụng thương mại, loại bỏ được tình trạng nợ nần còn tồn tại giữa các doanh nghiệp.
Thứ ba, đây là loại tài sản đảm bảo chắc chắn khi ngân hàng nhận chiết khấu hay nhận cho vay cầm cố. Hơn thế nữa tài sản đảm bảo này có tính thanh khoản cao vì ngân hàng có thể mang đi tái chiết khấu hoặc tái cầm cố tại các ngân hàng nhà nước để khôi phục lại nguồn vốn của mình.
Thứ tư, thương phiếu bổ sung hàng hóa cho thị trường mở, tạo điều kiện cho ngân hàng trung ương thực hiện tốt các công tác điều hòa khối tiền trong lưu thông.
Thứ năm, trong thương phiếu trường hợp người đi vay vốn ngân hàng nhận nợ bằng lệnh phiếu, khi cần thiết ngân hàng có thể bán khoản nợ này để thu nợ trước thời hạn bằng cách chuyển nhượng lệnh phiếu cho ngân hàng khác. Đây là một trong những giải pháp chứng khoán hóa các khoản cho vay của ngân hàng và cuối cùng thông qua nghiệp vụ bảo lãnh.
Nhược điểm
Thứ nhất, do tính trừu tượng của thương phiếu sẽ dẫn đến tình trạng 02 doanh nghiệp thông đồng với nhau để lập ra thương phiếu khống, thương phiếu không phát sinh từ quan hệ mua/bán chịu để mang đến ngân hàng xin cầm cố hoặc chiết khấu. Chính điều này đã làm cho cơ sở đảm bảo của thương phiếu tín dụng hàng hóa không thể tồn tại, số tiền vay được tại ngân hàng không có cơ sở đảm bảo.
Thứ hai, các loại tín dụng khác đều có sẵn những nhược điểm có thể mở rộng quy mô và thời gian mua/bán chịu hàng hóa trong trường hợp nhu cầu mua chịu quá lớn và thời gian quá lâu.
Thứ ba, quan hệ mua/bán chịu này có thể phát sinh giữa những doanh nghiệp tín nhiệm, có giao dịch thường xuyên với nhau. Tuy nhiên, do một số tín dụng thương mại tồn tại song song với tín dụng ngân hàng nên những khiếm khuyết nêu trên của tín dụng thương mại và vận dụng thương phiếu sẽ giảm nhưng không đáng kể.
Như vậy, thương phiếu đóng một vai trò hết sức quan trọng đối với doanh nghiệp và thị trường, chỉ có những doanh nghiệp có mức độ tín nhiệm lớn mới được phát hành thương phiếu. Vì thế những người sở hữu loại chứng từ có giá này sẽ không lo gặp rủi ro mất tiền.
Hy vọng rằng những thông tin vừa rồi đã giúp cho các bạn hiểu thêm về thương phiếu là gì, ưu nhược điểm của thương phiếu để có thể vận dụng tốt nhất vào hoạt động vay vốn, kinh doanh của mình.
Đơn vị chuyên tư vấn đầu tư chứng khoán, hàng hóa phái sinh hàng đầu VN - FTV
Năm 2022, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn được đánh giá là kênh đầu tư hấp dẫn với rất nhiều yếu tố. Nếu bạn muốn bắt đầu với chứng khoán mà chưa có chút kiến thức nào và không biết bắt đầu từ đâu thì có thể liên hệ ngay với FTV – Công ty Cổ phần Đầu tư và công nghệ FTV, các chuyên gia của chúng tôi sẽ tư vấn về cách phòng ngừa rủi ro và đầu tư sinh lời hiệu quả.
Đến với FTV, các bạn được cập nhật những thông tin mới nhất về các biến động thị trường thông qua các số liệu thống kê, phân tích. Không những vậy, còn được cung cấp miễn phí các loại tài liệu tham khảo như thống kê thị trường, biểu đồ, cách thức giao dịch của từng loại mặt hàng hóa.
Để biết thêm các thông tin chi tiết về thương phiếu là gì, vui lòng liên hệ ngay đến FTV với số HOTLINE 0983 668 883 để được tư vấn nhanh chóng.
Xem thêm:
- Quản trị rủi ro là gì? Cách quản trị rủi ro trong chứng khoán