Nêu một số ví dụ về khả năng tự điều chỉnh của cơ thể người.
Nêu một số ví dụ về khả năng tự điều chỉnh của cơ thể người.
+ Khi cơ thể ở môi trường có nhiệt độ cao, hệ mạch dưới da sẽ dãn ra, lỗ chân lông giãn mở, mồ hôi tiết ra làm mát cơ thể.
+ Khi cơ thể ở môi trường có nhiệt độ thấp, các mạch máu dưới da co lại, tránh mất nhiệt qua lỗ chân lông và xuất hiện hiện tượng run để làm ấm cơ thể.
+ Mắt người khi nhìn không rõ có xu hướng khép nhỏ lại, làm thay đổi cầu mắt, giúp ảnh hiện chính xác ở khoảng tiêu cự để nhìn rõ vật.
+ Khi có một tác động quá lớn đến tâm lí con người, não có xu hướng xóa bỏ đoạn kí ức đó.
+ Ở hoạt động bài tiết bình thường, cơ thể sẽ thu lại đường- chất có lợi cho cơ thể và bài thải nitrat – chất gây độc cho cơ thể.
1. Khái niệm
Thế giới sống được tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc chặt chẽ:
Phân tử → bào quan → tế bào → mô → cơ quan → hệ cơ quan → cơ thể → quần thể → quần xã → hệ sinh thái → sinh quyển.
Các cấp tổ chức sống chính: Tế bào, cơ thể, quần thể, quần xã, hệ sinh thái.
Tế bào là đơn vị cơ bản cấu tạo nên mọi cơ thể sinh vật.
2. Tế bào
Là cấp tổ chức quan trọng vì nó biểu hiện đầy đủ các đặc tính của cơ thể sống.
Mọi cơ thể sống đều được cấu tạo từ 1 hay nhiều tế bào và các tế bào chỉ được sinh ra bằng cách phân chia tế bào [học thuyết TB]
II. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁC CẤP TỔ CHỨC SỐNG
1. Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc
Tổ chức sống cấp dưới làm nền tảng để xây dựng nên tổ chức sống cấp trên.
Tổ chức sống cao hơn không chỉ có các đặc điểm của tổ chức sống cấp thấp mà còn có những đặc tính nổi trội hơn.
2. Hệ thống mở và tự điều chỉnh
Hệ thống mở: Sinh vật ở mọi tổ chức đều không ngừng trao đổi vật chất và năng lượng với môi trường → sinh vật không chỉ chịu sự tác động của môi trường mà còn góp phần làm biến đổi môi trường.
Mọi cấp độ tổ chức từ thấp đến cao đều có các cơ chế tự điều chỉnh để đảm bảo duy trì và điều hòa sự cân bằng trong hệ thống → hệ thống cân bằng và phát triển.
3. Thế giới sống liên tục tiến hóa
Thế giới sinh vật liên tục sinh sôi nảy nở và không ngừng tiến hóa.
Các sinh vật trên Trái Đất đều có đặc điểm chung do có chung nguồn gốc nhưng luôn tiến hóa theo nhiều hướng khác nhau → thế giới sống đa dạng và phong phú.
B. TRẢ LỜI CÂU HỎI SAU SGK
Câu 1 trang 9 SGK Sinh học 10: Thế giới sống được tổ chức như thế nào? Nêu các cấp tổ chức cơ bản.
Thế giới sống được tổ chức theo thứ bậc rất chặt chẽ, trong đó tế bào là đơn vị cơ bản cấu tạo nên mọi cơ thể sinh vật. Ở mọi cấp tổ chức của thế giới sống, cấu trúc và chức năng luôn có quan hệ mật thiết với nhau. Các cấp tổ chức của thế giới sống đều là những hệ mở, có khả năng tự điều chỉnh và không ngừng tiến hóa.
Các cấp tổ chức sống cơ bản của thế giới sống: tế bào →cơ thể → quần thể → quần xã → hệ sinh thái → sinh quyển.
Câu 2 trang 9 SGK Sinh học 10: Đặc tính nổi trội của các cấp tổ chức sống là gì? Nêu một số ví dụ.
Thế giới sống được tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc, tổ chức sống cấp dưới làm nền tảng để xây dựng tổ chức sống cấp trên.
Tổ chức sống cấp cao hơn không chỉ có các đặc điểm của tổ chức sống cấp thấp hơn mà còn có những đặc tính nổi trội mà tổ chức cấp thấp hơn không có được. Những đặc tính nổi trội ở mỗi cấp tổ chức được hình thành do sự tương tác của các bộ phận cấu thành. Những đặc điểm nổi trội đặc trưng cho thế giới sống như: trao đổi chất và năng lượng, sinh trưởng phát triển, cảm ứng, sinh sản...
Ví dụ: Từng tế bào thần kinh chỉ có khả năng dẫn truyền xung thần kinh, tập hợp của 1012 tế bào thần kinh tạo nên bộ não của con người với 1025 đường liên hệ giữa chúng, đã làm cho con người có được trí thông minh và trạng thái tình cảm mà ở mức độ từng tế bào không thể có được.
Câu 3 trang 9 SGK Sinh học 10: Nêu một số ví dụ về khả năng tự điều chỉnh của cơ thể người.
Mọi cấp tổ chức sống đều có các cơ chế tự điều chỉnh nhằm đảm bảo điều hòa, duy trì sự cân bằng động trong hệ thống, để tổ chức sống có thể tồn tại và phát triển.
Ví dụ 1: Tuyến giáp hoạt động mạnh, tiết nhiều hoocmôn tirôxin làm tăng cường chuyển hóa năng lượng, nhiệt độ cơ thể tăng, ngược lại tuyến giáp hoạt động kém, lượng hoocmôn tiết ra không đủ điều hòa thì chuyển hóa giảm, trẻ chậm lớn, trí não kém phát triển.
Ví dụ 2: Nồng độ các chất trong cơ thể người luôn luôn được duy trì ở mức độ nhất định, khi xảy ra mất cân bằng sẽ có các cơ chế điều hòa để đưa về trạng thái bình thường. Nếu cơ thể không còn khả năng tự điều hòa sẽ phát sinh bệnh tật. VD: Nếu cơ thể không điều chỉnh được lượng đường trong máu, làm cho lượng đường tăng cao lâu ngày có thể dẫn đến bệnh tiểu đường.
Câu 4 trang 9 SGK Sinh học 10: Các loài sinh vật mặc dù rất khác nhau nhưng chúng vẫn có những đặc điểm chung là vì
a] Chúng sống trong những môi trường giống nhau.
b] Chúng đều được cấu tạo từ tế bào.
c] Chúng đều có chung một tổ tiên.
d] Tất cả các điều nêu trên đều đúng.
Xem thêm: Trắc Nghiệm Sinh Học 10
Câu 1. Đơn vị tổ chức cơ sở của mọi sinh vật là: Câu 2. Tập hợp các cá thể cùng loài, cùng sống trong một không gian nhất định vào một thời điểm xác định và có quan hệ sinh sản với nhau được gọi là:
Câu 3. Cho các nhận định sau đây về tế bào: 1. Tế bào chỉ được sinh ra bừng cách phân chia tế bào. 2. Tế bào là nơi diễn ra mọi hoạt động sống. 3. Tế bào là đơn vị cấu tạo cơ bản của cơ thể sống. 4. Tế bào có khả năng trao đổi chất theo phương thức đồng hóa và dị hóa. 5. Tế bào có một hình thức phân chia duy nhất là nguyên phân. Có mấy nhận định đúng trong các nhận định trên? Câu 4. Khi nói về động vật, có bao nhiêu phát biểu đúng? 1. Tự tổng hợp chất hữu cơ cung cấp cho hệ sinh thái 2. Làm tăng lượng oxi của không khí 3. Cung cấp thực phẩm cho con người 4. Góp phần tạo ra sự cân bằng sinh thái 5. Nhiều loài có thể là tác nhân gây truyền bệnh cho con người 6. Khi tăng số lượng đều gây hại cho cây trồng Câu 5. Khi nói về nguyên tắc thứ bậc của các tổ chức sống, phát biểu nào sau đây đúng? A. Cấp tổ chức nhỏ hơn làm nền tảng để xây dựng cấp tổ chức cao hơn B. Tất cả các cấp tổ chức sống được xây dựng từ cấp tế bào C. Kích thước của các tổ chức sống được sắp xếp từ nhỏ đến lớn D. Các cơ thể còn non phải phục tùng các cơ thể trưởng thành 1. Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc. 2. Là hệ kín, có tính bền vững và ổn định. 4. Là hệ mở, có khả năng tự điều chỉnh. 5. Có khả năng cảm ứng và vân động. 6. Thường xuyên trao đổi chất với môi trường. Trong các ý trên, có mấy ý là đặc điểm của các cấp độ tổ chức sống cơ bản? Câu 7. Sự đa dạng của thế giới sinh vật thể hiện ở những đặc điểm nào sau đây? 1. Đa dạng về loài, về nguồn gen 2. Đa dạng về lưới và chuỗi thức ăn 3. Đa dạng về hệ sinh thái
Câu 8. Tất cả các tổ chức sống đều là hệ mở. Tại sao? A. Vì thường xuyên trao đổi chất với môi trường B. Vì thường xuyên có khả năng tự điều chỉnh C. Vì thường xuyên biến đổi và liên tục biến hóa D. Vì có khả năng sinh sản, cảm ứng và vận động Câu 9. “Tổ chức sống cấp thấp hơn làm nền tảng để xây dựng nên tổ chức sống cấp cao hơn” giải thích cho nguyên tắc nào của thế giới sống? C. Nguyên tắc tự điều chỉnh.
Câu 10. Đặc tính quan trọng nhất đảm bảo tính bền vững và ổn định tương đối của tổ chức sống là?
A. Trao đổi chất và năng lượng
C. Sinh trưởng và phát triển
D. Khả năng tự điều chỉnh và cân bằng nội môi
Câu 11. Những đặc điểm nào sau đây chỉ có ở tổ chức sống mà không có ở vật vô sinh?
1. Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc
2. Là hệ kín, có tính ổn định và bền vững
4. Là hệ mở, có khả năng tự điều chỉnh
5. Có khả năng cảm ứng và vận động
6. Thường xuyên trao đổi chất với môi trường
Câu 12. Các cấp độ tổ chức sống trên được sắp xếp theo đúng nguyên tắc thứ bậc là
Câu 13. "Đàn voi sống trong rừng" thuộc cấp độ tổ chức sống nào dưới đây?
Câu 14. Tập hợp nhiều tế bào cùng loại và cùng thực hiện một chức năng nhất định tạo thành:
Câu 15. Điều nào dưới đây là sai khi nói về tế bào?
A. Là đơn vị cấu tạo cơ bản của sự sống
B. Là đơn vị chức năng của tế bào sống
C. Được cấu tạo từ các mô
D. Được cấu tạo từ các phân tử, đại phân tử vào bào quan
Câu 16. Hãy chọn câu sau đây có thứ tự sắp xếp các cấp độ tổ chức sống từ thấp đến cao:
A. Cơ thể, quần thể, hệ sinh thái, quần xã
B. Quần xã, quần thể, hệ sinh thái, cơ thể
C. Quần thể, quần xã, cơ thể, hệ sinh thái
D. Cơ thể, quần thể, quần xã, hệ sinh thái.
Câu 17. Điều dưới đây đúng khi nói về một hệ thống sống:
B. Có khả năng tự điều chỉnh
C. Thường xuyên trao đổi chất với môi trường
Câu 18. Khi nói về nguyên tắc thứ bậc của các tồ chức sống, phát biểu nào sau đây đúng?
A. Cấp tổ chức nhỏ hơn làm nền tảng để xây dựng cấp tổ chức cao hơn.
B. Tất cả các cấp tổ chức sổng được xây dựng từ cấp tế bào.
C. Kích thước của các tổ chức sống được sắp xếp từ nhở đến lớn.
D. Các cơ thể còn non phái phục tùng các cơ thế trưởng thành.
Xem thêm: Bài Học Sinh Học 10 và Trả lời câu hỏi SGK
Câu 1. Trong các ý trên, có mấy ý là đặc điểm của các cấp độ tổ chức sống cơ bản? Câu 2. Đặc tính quan trọng nhất đảm bảo tính bền vững và ổn định tương đối của tổ chức sống là: A. Trao đổi chất và năng lượng C. Sinh trưởng và phát triển D. Khả năng tự điều chỉnh và cân bằng nội môi Câu 3. Tổ chức sống cấp thấp hơn làm nền tảng để xây dựng nên tổ chức sống cấp cao hơn: giải thích cho nguyên tắc nào của thế giới sống C. Nguyên tắc tự điều chỉnh Câu 4. Cho các nhận định sau đây về tế bào:[1] Tế bào chỉ được sinh ra bừng cách phân chia tế bào.[2] Tế bào là nơi diễn ra mọi hoạt động sống.[3] Tế bào là đơn vị cấu tạo cơ bản của cơ thể sống.[4] Tế bào có khả năng trao đổi chất theo phương thức đồng hóa và dị hóa.[5] Tế bào có một hình thức phân chia duy nhất là nguyên phân.Có mấy nhận định đúng trong các nhận định trên? Câu 5. Đàn voi sống trong rừng thuộc cấp độ tổ chức sống nào dưới đây? Câu 6. Tế bào là đơn vị tổ chức cơ bản của sự sống vì : A. Có các đặc điểm đặc trưng của sự sống B. Mọi cơ thể sống đều được cấu tạo từ tế bào C. Tế bào có nhiều bào quan với những chức năng quan trọng D. Tất cả các tế bào đều có cấu tạo cơ bản giống nhau Câu 7. Các cấp tổ chức sống không có đặc điểm nào sau đây ? B. Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc D. Có khả năng tự điều chỉnh Câu 8. Điều dưới đây đúng khi nói về một hệ thống sống :
B. Có khả năng tự điều chỉnh
C. Thường xuyên trao đổi chất với môi trường
Câu 9. Tổ chức sống cấp thấp hơn làm nền tảng để xây dựng nên tổ chức sống cấp cao hơn” giải thích cho nguyên tắc nào của thế giới sống?
C. Nguyên tắc tự điều chỉnh
Câu 10. Khi nói về nguyên tắc thứ bậc của các tồ chức sống, phát biểu nào sau đây đúng?
A. Cấp tổ chức nhỏ hơn làm nền tảng để xây dựng cấp tổ chức cao hơn
B. Tất cả các cấp tổ chức sống được xây dựng từ cấp tế bào
C. Kích thước của các tổ chức sống được sắp xếp từ nhỏ đến lớn
D. Các cơ thể còn non phải phục tùng các cơ thể trưởng thành
Câu 11. Các cấp tổ chức của thế giới sống đều là những hệ mở vì:
A. Có khả năng thích nghi với môi trường
B. Thường xuyên trao đổi chất với môi trường
C. Có khả năng sinh sản để duy trì nòi giống
D. Phát triển và tiến hóa không ngừng
Câu 12. Tất cả các tổ chức sống đều là hệ mở. Nguyên nhân là:
A. Thường xuyên trao đổi chất với môi trường ngoài
B. Thường xuyên có khả năng tự điều chỉnh
C. Thường xuyên biến đổi và liên tục tiến hóa
D. Có khả năng sinh sản, cảm ứng và vận động
Câu 13. Cấp tổ chức nào sau đây không phải là cấp tổ chức sống cơ bản của thế giới sống?
Câu 14. Hãy chọn câu sau đây có thứ tự sắp xếp các cấp độ tổ chức sống từ thấp đến cao:
A. Cơ thể, quần thể, hệ sinh thái, quần xã
B. Quần xã, quần thể, hệ sinh thái, cơ thể
C. Quần thể, quần xã, cơ thể, hệ sinh thái
D. Cơ thể, quần thể, quần xã, hệ sinh thái
Câu 15. Trong các cấp tổ chức sống dưới đây, cấp nào là lớn nhất ?
Câu 16. Tổ chức sống nào sau đây có cấp thấp nhất so với các tổ chức còn lại?
Câu 17. Tập hợp nhiều tế bào cùng loại và cùng thực hiện một chức năng nhất định tạo thành:
Câu 18. Đàn Vọoc chà vá chân nâu ở bán đảo Sơn Trà: thuộc cấp độ tổ chức sống nào dưới đây?
Câu 19. Tập hợp các sinh vật sống ở rừng Quốc gia Cúc Phương là
Câu 20. Các cấp tổ chức của thế giới sống không bao gồm thành phần nào dưới đây?
Câu 21. Thành phần nào dưới đây không phải là một cấp tổ chức của thế giới sống?
Câu 22. Trong cơ thể vi khuẩn không tồn tại cấp tổ chức sống nào dưới đây?
Câu 23. Ở cơ thể vi khuẩn cấp tổ chức sống nào dưới đây cao nhất?
Câu 24. Đơn vị tổ chức cơ sở của mọi sinh vật là
Câu 25. Các sinh vật dù rất khác nhau nhưng chúng vẫn có đặc điểm chung vì
A. Chúng sống trong môi trường giống nhau
B. Chúng đều được cấu tạo từ tế bào
C. Chúng đều có chung một tổ tiên
D. Tất các các câu trên đều đúng
Câu 26. Trong các cấp tổ chức của thế giới sống, cấp tổ chức sống cơ bản nhất là cấp nào