Bài tập về lý thuyết tài chính tiền tệ năm 2024

Dưới đây là tổng hợp các file tài liệu môn Lý thuyết tài chính tiền tệ mà mình sưu tầm được. Các bạn nhấn vào nút để tải file về nhé, File trên Scribd chỉ là để xem trước file.

1. Slide bài giảng

2. Bài tập và câu hỏi ôn tập

3. Đề thi giữa kỳ và cuối kỳ

4. Tiểu luận lý thuyết tài chính tiền tệ

5. Sách tham khảo

Tài liệu môn Kỹ thuật môi trường trong công nghiệp

Post navigation

Tài liệu liên quan

• 1. TẬP TỰ LUẬN MÔN LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH – TIỀN TỆ Câu 1. So sánh giữa lãi suất tín dụng trung dài hạn và lãi suất tín dụng ngắn hạn • Tín dụng ngắn hạn - Có thời hạn cho vay 1 năm đến vài chục năm - Được sử dụng để phát triển quá trình tái sản xuất theo chiều rộng hoặc chiều sâu tăng mức sản xuất và của cải xã hội - Mức độ rủi ro cao [bao gồm rủi ro cá biệt và rủi ro hệ thống] vì hiệu quả đầu tư thường là dự tính - LS cao, tăng lên cùng thời hạn vay. • Vì sao nói lãi suất của TD trung dài hạn thường cao hơn TD ngắn hạn - Vì TD trung dài hạn mang lại lợi nhuận cao hơn TD ngắn hạn - Độ rủi ro cao hơn phần bù rủi ro là phần LS phải lớn hơn LS cao và tăng lên cùng thời hạn vay. - Chi phí giám sát, quản lý khoản vay của TD trung dài hạn lớn hơn. • Vì sao các khoản TD có cùng thời hạn [kỳ hạn] lại có mức lãi suất khác nhau - Vì mục đích sử dụng vốn vay khác nhau - Đối tượng vay khác nhau - Quyết định của NN đối với từng NH - Do chính sách hoạt động của từng NH Câu 2. Phân biệt sự khác nhau giữa tín dụng thương mại, tín dụng ngân hàng và tín dụng nhà nước. Tại sao tất cả các hình thức tín dụng trên đều có thể đồng thời tồn tại và phát triển. Tín dụng thương mại Tín dụng ngân hàng Tín dụng nhà nước Chủ thể tham gia Giữa các doanh nghiệp trực tiếp sản xuất kinh doanh với nhau Một bên là ngân hàng và bên còn lại lá các chủ thể khác trong nền kinh tế Một bên là nhà nước với tư cách người đi vay và một bên là các chũ thể khác trong nền kinh tế. Đối tượng Được cấp bằng hàng hoá Được cấp bằng tiền tệ là chủ yếu, cũng có thể là tài sản Chủ yếu là tiền tệ, cũng có thể bằng hiện vật. Thời hạn Có thời hạn ngắn là chủ yếu Rất linh hoạt: ngắn hạn, trung hạn và dài hạn Ngắn, trung, dài hạn Công cụ Thương phiếu Rất linh hoạt: kỳ phiếu, trái phiếu ngân hàng, Trái phiếu nhà nước Tính chất Trực tiếp Gián tiếp Trực tiếp Mục đích Phục vụ nhu cầu sản xuất và lưu thông hàng hoá vì mục tiêu Phục vụ sản xuất kinh doanh hoặc tiêu dùng qua đó thu được lợi nhuận. Phục vụ cho nhu cầu của ngân sách nhà nước.
• 2. các hình thức tín dụng trên đều có thể đồng thời tồn tại và phát triển vì mỗi hình thức tín dụng đều có đặc điểm riêng của mình như: mục đích, đối tượng, chủ thể, công cụ tín dụng. Việc các hình thức tín dụng trên cùng tồn tại và phát triển sẽ có thể huy động tối đa nguồn vốn nhàn rỗi trong nền kinh tế, tạo điều kiện tốt hơn trong vệc đáp ứng nhu cầu vốn của nền kinh tế. Câu 2. So sánh các hình thức tín dụng • Giống: - Đều là nghiệp vụ cho vay - Đều có chữ tín trong vấn đề thanh toán và trả nợ - Đều có thời hạn trả nợ hay thời hạn thanh toán - Đều có thể tài trợ thương mại • Khác Tín dụng ngân hàng Tín dụng thương mại Tín dụng thuê mua Tín dụng nhà nước Tín dụng quốc tế Khái niệm Là quan hệ chuyển nhượng vốn giữa NH với các chủ thể kinh tế khác trong xã hội, NH vừa là người đi vay, vừa là người cho vay Là quan hệ tín dụng nảy sinh giữa các DN SXKD được thực hiện thông qua hình thức mua bán chịu hàng hóa Là quan hệ TD nảy sinh giữa các DN SXKD với các công ty cho thuê tài chính dưới hình thức cho thuê tài sản Là quan hệ TD nảy sinh giữa NN và các chủ thể kinh tế khác nhau trong XH dưới hình thức tiền tệ hoặc hiện vật Là quan hệ TD nảy sinh giữa các chủ thể của quốc gia này với các chủ thể của quốc gia khác dưới hình thức vay mượn, sử dụng vốn lẫn nhau. Đối tượng vốn, tiền tệ, giấy tờ có giá hàng hóa dịch vụ [ko phải tiền] máy móc, tài sản, nhà xưởng, oto, tàu biển… trái phiếu, tín phiếu kho bạc, công trái nhà nc vốn, tiền tệ, máy móc trang thiết bị… Chủ thể NHTM đóng vai trò trung gian tài chính giữa các bên “thừa vốn” và “thiếu vốn” các doanh nghiệp SXKD công ty tài chính với các DN và người SXKD + Nhà nước là người đi vay bằng cách phát hành các trái phiếu và tín phiếu tùy theo sự thiếu hụt của ngân sách NN + Các hộ gd, NHTW, NHTM, các tổ chức nước ngoài… là người cho NN vay. chính phủ các quốc gia, các tổ chức NN, các tổ chức tài chính quốc tế, ngân hàng, công ty, cá nhân…
• 3. cấp TD cho KH: + Cho vay tối đa 70% giá trị TS đảm bảo + Cho vay tối đa 1 KH là 15% vốn tự có của NH + NH chỉ được sử dụng tối đa 40% nguồn vốn ngắn hạn để cho vay trung dài hạn Cơ sở pháp lý để xác định nợ trong TDTM là thương phiếu [là 1 chứng chỉ có giá ghi nhân lệnh yêu cầu thanh toán hoặc cam kết thanh toán + cho thuê vận hành [t.gian ngắn/ người cho thuê chịu t/nhiệm sửa chữa, bảo dưỡng TS] -> LS cao + cho thuê vốn [t.gian dài/ người đi thuê chịu t/nhiệm sửa chữa, bảo dưỡng TS]-> chi phí thấp + Bán và tái thuê [bên có tài sản sẽ bán lại tài sản đó và chỉ thuê lại trong một thời gian nhất định]. + đi vay: - trong nước: phát hành các giấy tờ có giá [trái phiếu, tín phiếu kho bạc, công trái…] - nước ngoài: _vay qua ODA _Vay từ các tổ chức t.chính tiền tệ quốc tế: IMF, WB, ADB… _Ko ổn định, chi phí cao, vốn cao, nhiều rủi ro + cho vay: - Qua ODA - Cho vay ưu đãi với các ngành, các vùng Ktế gặp khó khan + TD thương mại: mua bán, trao đổi hàng hóa, cung ứng dịch vụ giữa các nước với nhau. Bao gồm: TDTM cấp cho nhà XK; TDTM cấp cho nhà NK, TD mở TK, TD chấp nhận hối phiếu, TD của nhà môi giới cấp cho nhà XNK. + TD Ngân hàng: là quan hệ TD các NH cấp cho các nhà XNK, đa số là TD ngắn hạn. + TD Nhà nước: là quan hệ TD giữa giữa CP của 1 quốc gia với các chủ thể của quốc gia khác. Ưu điểm + Khối lượng vốn dồi dào, phong phú + Phạm vi rộng: cá nhân, tổ chức, DN… + thời gian linh hoạt: ngắn hạn, trung hạn, dài hạn + Thỏa mãn nhu cầu của cả 2 bên mua và bán + thúc đẩy TD NH phát triển + là TD ngắn hạn, thủ tục đơn giản, thuận tiện + Các DN có thể hiện đại hoá sản xuất theo kịp tốc độ phát triển của công nghệ mới trong khi nguồn vốn tự có còn có hạn. + Điều kiện của + Các công cụ do NN phát hành có độ an toàn cao + Nguồn vốn từ TD NN giúp NN t.hiện được chức năng trong quản lý KTXH
• 4. cần tài sản thế chấp nên các DN rất dễ tiếp cận. Nhươ c điểm + Điều kiện vay vốn do NH đặt ra ko phải chủ thể nào cũng đáp ứng đc. + KD NH phải đối mặt với một số rủi ro như rủi ro LS, đạo dức, thanh toán và thanh khoản, lựa chọn đối nghịch… + Bị giới hạn bởi khối lượng vốn, thời gian, phạm vi và phương hướng hoạt động + nguy cơ khủng hoảng do SX thừa hoặc đổ vỡ dây chuyền + là TD trực tiếp, ko có bảo đảm ngoài lời hứa trả nợ trên thương phiếu -> rủi ro dễ phát sinh. + Bên cho thuê thường chịu toàn bộ rủi ro, nếu bên đi thuê không thực hiện hợp đồng chỉ còn cách thu lại tài sản. + Phạm vi hoạt động hẹp, chi phí sử dụng hình thức này cao so với các hình thức tín dụng khác. các công cụ do NN phát hành thường có độ sinh lời thấp và kém hấp dẫn + Rủi ro do những biến cố về KT, C.trị, Xã hội các nước. + rủi ro về tỷ giá Tác dụng cung cấp vốn cho nhu cầu KD của DN vừa và nhỏ. Góp phần thúc đẩy nhanh nhịp độ tích tụ, tập trung vốn và tăng cường khả năng cạnh tranh giữa các DN. Là công cụ để phát triển các ngành kte chiến lược theo yêu cầu của CP. Sử dụng phổ biến để đáp ứng nhu cầu vốn ngắn hạn và góp phần thúc đẩy tốc độ tiêu thụ sản phẩm của DN. Đáp ứng được nhu cầu TD trực tiếp thường xuyên nảy sinh giữa các DN và góp phần thúc đẩy tốc độ lưu thông HH, nâng cao hiệu quả KD. Câu 3. Phân tích 3 chức năng của tiền tệ? Trong quá trình tổ chức và quản lý nền kinh tế ở Việt Nam, các chức năng đó đã được nhận thức và vận dụng như thế nào? Tiền tệ thực hiện 3 chức năng cơ bản sau [Nội dung của câu này học trong slides bài giảng]:
• 5. trao đổi Trong các giao dịch trên thị trường, tiền dưới dạng tiền mặt, tiền gửi đều đóng vai trò là phương tiện trao đổi- thực chất là thực hiện giá trị của hàng hóa. Nó được sử dụng để mua bán, thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ. • Đơn vị tính toán Các hàng hóa khi trao đổi với nhau cần có 1 sự so sánh để hình thành tỷ lệ trao đổi. Chức năng này của tiền tệ biểu hiện giá trị hàng hóa thành tiền, nhờ đó các hoàng hóa có thể so sánh với nhau về mặt lượng. Chức năng này cũng góp phần vào việc tăng cường tính hiệu quả của sản xuất XH. • Phương tiện tích lũy Chức năng này của tiền tệ giúp để tích lũy sức mua trong thời gian thu nhập đến khi sử dụng chúng bởi thu nhập của con ng thường k đc sử dụng ngay lập tức mà đc giữ lại vì nhiều lý do cho đến khi có nhu cầu chi tiêu. Khả năng sử dụng tiền tệ như là phương tiện tích lũy giá trị phụ thuộc vào sự ổn định của đồng tiền được đo lường bằng sức mua của nó. Câu 4. Nếu căn cứ vào cường độ, lạm phát bao gồm những loại gì? Trình bày khái niệm và tác động của từng loại lạm phát trên. 1. Các loại lạm phát căn cứ vào tốc độ và tác động của lạm phát - Lạm phát vừa phải [lạm phát thấp] + Là loại lạm phát xảy ra khi giá cả hàng hóa tăng chậm, thường ở mức một con số một năm [0% laõi suaát tieàn gôûi bình quaân, ví duï laõi suaát cho vay cuøng kì > laõi suaát tieàn tôûi cuøng kì vaø coù söï phaân bieät giöõa caùc khoaûn vay vôùi thôøi haïn vay khaùc nhau cuõng nhö möùc ruûi ro khaùc nhau LSTG < LSCV < suaát lôïi nhuaän bình quaân LSTG quaù nhoû thì ít ngöôøi gôûi, ngaân haøng khoâng huy ñoäng ñöôïc voán, khoâng coù voán cho vay LSCV quaù cao seõ laøm cho doanh nghieäp khoâng coù kinh nghieäm traû laõi vaø voán cho ngaân haøng,khoâng theå laøm khoâng chongaân haøng vaø ngöôøi gôûi tieàn höôûng lôïi. Neáu doanhnghieäp phaù saûn thì ngaân haøng maát voán 3. Lieân heä thöïc teá Vieät Nam hieän nay Tröôùc naêm 1992: chính saùch laõi suaát aâm ñöôïc duy trì trong suoát thôøi kì bao caáp vaø trong ñieàu kieän möùc laïm phaùt cao, möùc laõi suaát cho vay > laõi suaát tieàn göûi, laõi suaát danh nghóa < tæ leä laïm phaùt. Laõi suaát khoâng coøn laø ñoøn baåy kích thích nhu caàu gôûi tieàn cua quaàn chuùng, phaùt huy tính hieäu quaû trong quaù trình söû duïng voán vaø ñaûm baûo lôïi nhuaän cho ngaân haøng. Neàn kinh teá khoâng oån ñònh vaø taêng tröôûng khoâng ñaït ñöôïc muïc tieâu cuûa CSTT
• 16. 1992: NHTW can thieäp vaøo laõi suaát, laõi suaát thöïc döông baét ñaàu duy töø cuoái naêm 1992 vaø bieán ñoäng phuø hôïp vôùi tæ leä laïm phaùt. Töø 1/1/1996 ngaân haøng nhaø nöôùc tieáp tuïc aán ñònh möùc laõi suaát taùi caáp voán, khoáng cheá traàn laõi suaát cho vay cao nhaát vaø baét ñaàu aùp duïng cheânh leäch giöõa laõi suaát cho vay vaø laõi suaát tieàn göûi 0.35% [cho ñeán 1/1998]. Traàn laõi suaát thay ñoåi lieân tuïc theo höôùng giaûm cô caáu traàn vaø möùc khoáng cheá, ñaëc bieät trong caùc naêm 98.99, möùc laõi suaát taùi caáp voán cuõng ñöôïc ñieàu chænh giaûm xuoáng trong thôøi gian naøy[töø 1,1% naêm 1997 xuoáng 0,7%/thaùng töø 4/9/1999, roài laïi coøn 0,4%/thaùng 7/2000]. Vieäc tieán haønh ñieàu chænh chính saùch laõi suaát nhö treân nhaèm tieán tôùi vieäc duy trì traàn laõi suaát cho vay, taïo ñieàu kieän ñeå aùp duïng laõi suaát cô baûn vaø töøng böôùc töï do hoaù laõi suaát,maët khaùc nhaèm muïc ñích kích caàu, thuùc ñaåy ñaàu tö vaø kích caàu, thuùc ñaåy ñaàu tö vaø tieâu duøng.khi laõi suaát giaûm thì nhu caàu ñaàu tö seõ taêng, hôn nöõa ñaây laø thôøi kì caùc doanh nghieäp böôùc ñaàu ñoái maët vôùi neàn kinh teá thò tröôøng neân laõi suaát cho vay giaûm seõ giuùp hoï maïnh daïn vay voán ñeå ñaàu tö môùi hay môû roäng saûn xuaát, taïo theâm nhieàu vieäc laøm kích thích ngöôøi tieâu duøng vaø caàu ñaàu tö, laø ñoäng löïc ñeå phaùt trieån xaõ hoäi. Cuõng nhôø laõi suaát döông [cao hôn chæ soá laïm phaùt] neân cuõng thu huùt ñöôïc ngoàn voán nhaøn roãi trong xaõ hoäi. Töø7/2000 ñeán nay laø giai ñoaïn söû duïng Ls cô baûn cuøng ls taùi chieát khaáu. Naêm 2001, ngaân haøng nhaø nöôùc Vieät Nam tieáp tuïc ñoåi môùi cô cheá ñieàu haønh laõi suaát tín duïng theo höôùng ñieàu chænh laõi suaát cô baûn ñoái vôùi vay baèng VND moät caùch linh hoaït. Laõi suaát cô baûn naøy ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû baùm saùt tín hieäu thò tröôøng, ñaùp öùng muïc tieâu cuûa chính saùch tieàn teä, ñaûm baûo döï kieåm soaùt cuûa NHNN vaø töøng böôùc tieán tôùi muïc tieâu töï do hoaù laõi suaát. Trong ñieàu kieän ñang hoäi nhaäp cuûa neàn kinh teá VN vôùi khu vöïc vaø theá giôùi, chuùng ta ñaõ coù moät böôùc thay ñoåi raát quan troïng: 1/6/2001 quy dònh veà bieân ñoä laõi suaát baèng USD noùi rieâng vaø ngoaïi teä noùi chung ñaõ huyû boû, nghóa laø laõi suaát naøy ñaõ hoaøn toaøn ñöôïc töï do hoaù. Nhö vaäây coù theå thaáy raèng ñeå ñieàu haønh chính saùch tieän teä thì NHNN coù theå duøng nhieàu coâng cuï, trong ñoù coù laõi suaát. Laõi suaát khoâng chæ laø chæ tieâu trung gian taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán caùc muïc tieâu cuûa chính saùch tieàn
• 17. tieáp ñeán caùc muïc tieâu cuûa chính saùch tieàn teä. Baèng chöùng laø cho ñeán nay thì neàn kinh teá Vieät Nam ñaõ coù taêng tröôûng vaø khaù oån ñònh so vôùi giai ñoaïn 1992 trôû veà tröôùc. Câu 11. Khái niệm lãi suất tín dụng? Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến lãi suất trong điều kiện nền kinh tế thị trường. Ý nghĩa của vấn đề nghiên cứu? Liên hệ thực trạng lãi suất tín dụng ở Việt Nam hiện nay? Lấy ví dụ minh họa? a. Khái niệm lãi suất tín dụng:  LSTD là tỷ lệ phần trăm giữa tổng số lợi tức TD với tổng số tiền cho vay trong một thời hạn nhất định. LSTD là số biểu hiện tương đối của lợi tức TD.  LSTD được xác định theo công thức: LSTD trong kỳ = [Tổng số lợi tức TD trong kỳ thu được] x 100% / [Tổng số tiền cho vay trong kỳ].  LSTD là một phạm trù KT tổng hợp liên quan đến nhiều mặt của đời sống KT-XH, đồng thời nó là một công cụ được NN sử dụng để điều tiết vĩ mô nền KT. Do vậy chịu tác động của nhiều nhân tố: b. Các nhân tố tác động đến lãi suất tín dụng trong điều kiện nền kinh tế thị trường:  Quan hệ cung cầu vốn TD  Là nhân tố quan trọng bậc nhất tác động đến sự hình thành LS thị trường.  Mức LS trên thị trường là kết quả của sự cân bằng của các lượng cung và cầu vốn.  Tỷ lệ lạm phát  Giữa lạm phát và LS có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, theo hướng tỷ lệ thuận.  Hiệu quả hoạt động SXKD  Hiệu quả sử dụng vốn là cơ sở để xác định lợi tức TD [LSTD], LSTD được xem là biểu hiện mức sinh lợi bình quân của nền KT.  LSTD trên thị trường sẽ được xác định theo bất đẳng thức:  Tỷ lệ lạm phát < LSTD < [=] Tỷ suất lợi nhuận bình quân.  Do chính sách điều tiết vĩ mô của NN, CSTT của NHTW Được thực hiện dưới hai hình thức:  Quản lý trực tiếp LS bằng việc ấn định mức LS hoặc khung LSTD, đồng thời kiểm tra, kiểm soát việc chấp hành những quy định về LS của các tổ chức TD.  Thực hiện cơ chế LS tự do hoá và NN điều tiết LS thị trường thông qua các công cụ gián tiếp như LS tái cấp vốn và thị trường mở. c. Xu hướng vận động của lãi suất tín dụng: LSTD có xu hướng giảm dần, bởi những lý do:  Hệ thống TD ngày càng phát triển trên cơ sở đa dạng hoá các hình thức TD, đặc biệt là sự lớn mạnh của hệ thống NH.  Quá trình quốc tế hoá đời sống KT làm cho các luồng vốn di chuyển dễ dàng giữa các nước, sự điều tiết cung cầu vốn ngày càng hợp lý, dễ dàng, thuận lợi trên phạm vi toàn thế giới.  NN các nước vận dụng có hiệu quả các công cụ điều tiết vĩ mô để kiềm chế và kiểm soát lạm phát, thường ở mức thấp phù hợp với yêu cầu tăng trưởng nền KT. Câu 12. Phân tích các chức năng của ngân hàng trung ương • NHTW là ngân hàng phát hành
• 18. sau khi vai trò độc quyền phát hành đã được ấn định vào ngân hàng phát hành và là cơ sở để NHTW có thể thực hiện được các chức năng khác. NHTW là người duy nhất đc phép phát hành tiền theo cac quy định trong luật hoặc được Chính phủ phê duyệt [mệnh giá tiền, loại tiền, mức phát hành…] nhằm đảm bảo thống nhất và an toàn cho hệ thống lưu thông tiền tệ của quốc gia. Tiền mà NHTW phát hành là phương tiện thanh toán hợp lý pháp duy nhất trong cả nc và được thanh toán ko hạn chế  vai trò độc quyền của NHTW đề cập đến quyền lực và trách nhiệm của NHTW trong việc xác định số lượng tiền cần phát hành và thời điểm phát hành cũng như phương thức phát hành để đảm bảo cho sự ổn định tiền tệ và phát triển kinh tế. • NHTW là ngân hàng của các ngân hàng NHTW cung ứng đầy đủ các dịch vụ của 1 NH cho các NH trung gian, bao gồm - Mở tài khoản và nhận tiền gửi của các NH trung gian + tiền gửi dự trữ bắt buộc [là số tiền mà các NH buộc phải gửi tại NHTW và không được phép dùng cho vay và đầu tư trong nền kinh tế]. Mục đích: dảm bảo khả năng thanh toán an toàn cho các NH; thực hiện C/sách tiền tệ. + tiền gửi thanh toán - Là trung tâm thanh toán cho hệ thống ngân hàng trung gian: Các NH trung gian đều mở tài khoản và ký gửi các khoản dự trữ bắt buộc và dự trữ vượt mưc tại NHTW nên chúng có thể thực hiện thanh toán k dùng tiền mặt. NHTW co thể thực hiện thanh toán bù trừ cho các NH trung gian. Thông qua dịch vụ thanh toán bù trừ, NHTW góp phần tiết kiệm chi phí thanh toán cho các NH trung gian và toàn xã hội, bảo đảm vốn luân chuyển nhanh chóng trong hệ thống NH và phản ánh chính xác quan hệ thanh toán giữa các chủ thể kinh tế trong xã hội. - Cấp tín dụng cho NH trung gian Mục đích: + Phát hành thêm tiền TW theo kế hoạch + Bổ sung lượng vốn khả dụng cho hoạt động của các NH trung gian 1 cách thường xuyên + Là cứu cánh cho vay cuối cùng nhằm cứu nguy cho các NH trung gian khi cần thiết, nếu sự đổ vỡ của nó có thể gây ảnh hưởng dến sự an toàn hệ thống Hình thức: tái chiết khấu các chứng từ có giá và cho vay ngắn hạn • Là ngân hàng của chính phủ NHTW có nghĩa vụ cung cấp các dịch vụ ngân hàng cho chính phủ, đồng thời làm đại lý và tư vấn chính sách cho CP. Các dịch vụ NH mà NHTW cung cấp cho CP bao gồm: - Làm thủ quỹ cho Kho bạc NN thông qua quản lý tài khoản của kho bạc - Làm đại lý và tư vấn cho CP - Cho CP vay • Chức năng quản lý NN của NHTW - NHTW có trách nhiệm xây dựng và thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia - Thanh tra, giám sát hoạt động của nghệ thống nhân hàng nhằm 2 mục đích: bảo đảm sự ổn định của hệ thống NH và bảo vệ lợi ích của khách hàng. Câu 12: Phân tích các chức năng của ngân hàng Trung ương. Liên hệ với hoạt động của ngân hàng nhà nước Việt Nam với tư cách là ngân hàng Trung ương. Đáp án: 1- Sơ lược về sự ra đời và khái niệm ngân hàng Trung ương 2- Các chức năng của ngân hàngTrung ương: a. Phát hành và quản lý lưu thông tiền tệ trong cả nước  Phát hành tiền mặt- tiền theo nghĩa hẹp phục vụ lưu thông tiền mặt và làm cơ sở cho quá trình cung
• 19. Ấn định mức cung tiền tệ [MS ] thông qua các công cụ chính sách giúp cho hệ thống các NHTM tạo ra tiền mở rộng đáp ứng nhu cầu về vốn cho nền kinh tế  Quản lý toàn bộ quá trình lưu thông tiền tệ, giống như một chiếc bơm-“bơm” hay “hút” lượng tiền đối với nền kinh tế sao cho đảm bảo mối quan hệ cân bằng giữa MS và Md cũng như đảm bảo những yêu cầu và mục tiêu phát triển khác của nền kinh tế - xã hội [qua CSTTQG]. b. Là ngân hàng của các ngân hàng- Người cho vay cuối cùng của nền kinh tế và là bạn hàng của các ngân hàng thương mại:  Ngân hàng Trung ương nhận tiền gửi của các ngân hàng thương mại dưới các hình thức khác nhau: Dự trữ bắt buộc; Tiền gửi thanh toán…Nhằm mục đích đảm bảo sự an toàn và khả năng thanh toán của các ngân hàng thương mại.  Tổ chức điều chuyển vốn [giàn xếp các nhu cầu về vốn] giữa các ngân hàng thương mại- hoạt động cơ bản của thị trường tiền tệ liên ngân hàng.  Ngân hàng trung ương cho vay đối với các ngân hàng thương mại dưới các hình thức [hạn mức, tái chiết khấu...] nhằm mục đích đảm bảo khả năng thanh toán cho các ngân hàng thương mại và thông qua ngân hàng thương mại để cung cấp vốn cho nền kinh tế, mở rộng lượng tiền cung ứng [MS ] tuỳ theo những thời kỳ khác nhau.  Ngân hàng trung ương thực hiện thanh toán bù trừ cho các ngân hàng thương mại: Trong hệ thống của ngân hàng trung ương gồm nhiều chi nhánh hoặc phòng đại diện có thể bố trí theo khu vực [Mỹ và các nước khác] hoặc theo địa giới hành chính [Việt Nam], mỗi chi nhánh hoặc phòng đại diện là một trung tâm thanh toán bù trừ và thực hiện các chức năng của ngân hàng trung ương tại địa phương hay khu vực đó. c. Ngân hàng trung ương là ngân hàng nhà nước, không phải chỉ với nghĩa thuộc sở hữu nhà nước mà nhấn mạnh vào các nội dung:  Nhận tiền gửi và cho ngân sách nhà nước vay tiền dưới hình thức làm đại lý phá hành công trái quốc gia và tín phiếu kho bạc.  Thanh toán không dùng tiền mặt cho hệ thống kho bạc  Quản lý chi tiêu của chính phủ, đặc biệt ở những nước chưa có hệ thống kho bạc phát triển.  Thay mặt nhà nước thực hiện quản lý vĩ mô đối với toàn bộ hệ thống tài chính, các TCTD, các hoạt động về tiền tệ, tín dụng, lãi suất đối với toàn bộ các TCTD, và các loại hình tổ chức kinh doanh tiền tệ, tín dụng khác trong nền kinh tế.  Xây dựng các dự án vay vốn nước ngoài, quản lý sử dụng theo dõi hoàn trả nợ nước ngoài, thực hiện các nghĩa vụ tài chính tiền tệ quốc tế. Cau 12. Trình baøy caùc chöùc naêng cuûa ngaân haøng trung öông. Moái quan heä giöõa caùc chöùc naêng. Trong caùc chöùc naêng treân, chöùc naêng naøo laø chöùc naêng cô baûn theå hieän baûn chaát ñaëc tröng cuûa ngaân haøng trung öông? Liên hệ với thực tiễn hoạt động của ngân hàng nhà nước Việt Nam 1. Caùc chöùc naêng cô baûn cuûa ngaân haøng trung öông a. Chöùc naêng ñoäc quyeàn phaùt haønh tieàn Noäi dung: - Laø ngaân haøng naém ñoäc quyeàn phaùt haønh giaáy baïc ngaân haøng
• 20. tuy khoâng phaûi laø khoái löôïng lôùn nhaát trong khoái löôïng tieàn teä cung öùng nhöng noù laø yeáu toá chi phoái quyeát ñònh ñeán caùc khoái tieàn teä khaùc. - Vai troø ñoäc quyeàn khoâng chæ laø quyeàn löïc maø coøn nguï yù traùch nhieäm trong vieäc xaùc ñònh soá tieàn caàn phaùt haønh, thôøi ñieåm phaùt haønh, phöông thöùc phaùt haønh ñeå ñaûm baûo oån ñònh tieàn teä vaø phaùt trieån kinh teá. Nguyeân taéc: Vieäc ñeà ra nguyeân taéc phaùt haønh laø nhaèm ñaûm baûo tính chaát khan hieám cuûa tieàn teä + Nguyeân taéc tröõ kim: phaùt haønh tieàn treân cô sôû coù moät löôïng vaøng döï tröõ laøm ñaûm baûo: toàn taïi trong ñieàu kieän löu thoâng tieàn giaáy khaû hoaùn. + Nguyeân taéc haøng hoaù: vieäc phaùt haønh tieàn phaûi thoâng qua cô cheá tín duïng vaø löôïng phaùt haønh tieàn phaûi phuø hôïp vôùi nhu caàu löu thoâng haøng hoaù, töùc laø phaûi döïa treân cô sôû haøng hoaù laøm ñaûm baûo. Sau chieán tranh theá giôùi thöù hai thì nguyeân taéc tröõ kim chaám döùt vì baûn vò vaøng suïp ñoå vaø haïn cheá do thieáu söï linh hoaït; taùch rôøi khoûi löu thoâng haøng hoaù; sau ñoù chuyeån sang phaùt haønh theo nguyeân taéc thöù hai. Keânh phaùt haønh: - Tín duïng ñoái vôùi chính phuû - Caáp tín duïng cho caùc ngaân haøng, toå chöùc tín duïng khaùc - Thò tröôøng môû - Thò tröôøng ngoaïi hoái Löôïng tieàn phaùt haønh haøngnaêm [t] = löôïng tieàn trong löu thoâng naêm tröôùc [t-1] x % tyû leä taêng tröôûng kinh teá [t] + tyû leä laïm phaùt döï tính [t+1]b. Laø ngaân haøng cuûa caùc ngaân haøng Noäi dung: - Môû taøi khoaûn vaø quaûn lyù caùc khoaûn tieàn göûi cuûa caùc ngaân haøng trung gian + Tieàn göûi döï tröõ baét buoäc: NHTW aán ñònh tyû leä döï tröõ baét buoäc treân soá tieàn göûi ngaân haøng trung gian nhaän ñöôïc.
• 21. thanh toaùn: caùc NHTM phaûi môû taøi khoaûn tieàn göûi thanh toaùn taïi NHTW vaø vieäc thanh toaùn giöõa caùc NHTM phaûi thoâng qua taøi khoaûn döôùi hình thöùc buø tröø hoaëc töøng laàn. - Trung gian thanh toaùn giöõa caùc ngaân haøng NHTW laøm trung gian thanh toaùn giöõa caùc ngaân haøng döôùi hình thöùc: + Thanh toaùn töøng laàn: thanh toaùn theo töøng laàn phaùt sinh + Buø tröø: taäp hôïp caùc chöùng töø thanh toaùn, ñoái chieáu vaø chæ thanh toaùn moät buùt toaùn cuoái cuøng - Caáp tín duïng cho caùc ngaân haøng, toå chöùc tín duïng khaùc + Cho vay laïi theo hoà sô tín duïng + Chieát khaáu vaø taùi chieát khaáu caùc chöùng töø coù giaù + Cho vay caàm coá caùc chöùng töø coù giaù  Muïc ñích: boå sung voán ngaân haøng, caáp caùc phöông tieän thanh toaùn, laø ngöôøi cho vay cuoái cuøng khi caùc ngaân haøng trung gian saép phaù saûn. c. Chöùc naêng ngaân haøng cuûa Nhaø nöôùc - Cung caáp dòch vuï ngaân haøng cho chính phuû + Laøm thuû quyõ cho kho baïc nhaø nöôùc + Thöïc hieän thanh toaùn theo yeâu caàu cuûa chính phuû + Caáp tín duïng cho chính phuû vay - Ñaïi lyù trong vieäc phaùt haønh chöùng khoaùn cho chính phuû - Ñaïi dieän cho chính phuû taïi caùc toå chöùc taøi chính tieàn teä quoác teá, ngaân haøng quoác teá,… - Tö vaán cho chính phuû - Quaûn lyù döï tröõ quoác gia – phuïc vuï cho vieäc ñieàu haønh chính saùch tieàn teä d. Chöùc naêng quaûn lyù Nhaø nöôùc veà tieàn teä vaø hoaït ñoäng ngaân haøng - Thöïc hieän quaûn lyù Nhaø nöôùc ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa NHTM vaø caùc toå chöùc tín duïng khaùc baèng phaùp luaät + Xem xeùt vaø caáp giaáy pheùp hoaït ñoäng + Ban haønh cheá ñoä, theå leä nghieäp vuï ñeå thöïc hieän quaûn lyù vó moâ ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa NHTW vaø caùc toå chöùc tín duïng khaùc
• 22. thanh tra hoaït ñoäng cuûa heä thoáng ngaân haøng, toå chöùc tín duïng khaùc, xöû lyù vi phaïm - Thöïc hieän quaûn lyù vó moâ neàn kinh teá: xaây döïng vaø thöïc thi chính saùch tieàn teä quoác gia 2. Chöùc naêng naøo laø cô baûn, theå hieän baûn chaát ñaëc tröng cuûa NHTW Chöùc naêng quaûn lyù Nhaø nöôùc veà tieàn teä vaø hoaït ñoäng cuûa caùc ngaân haøng laø chöùc naêng quyeát ñònh baûn chaát cuûa NHTW cuûa moät ngaân haøng phaùt haønh. Thoâng qua chöùc naêng naøy, NHTW coù traùch nhieäm xaây döïng vaø thöïc hieän chính saùch tieàn teä quoác gia, kieåm soaùt hoaït ñoäng cuûa toaøn boä heä thoáng ngaân haøng ñeå ñieàu tieát, kieåm soaùt löôïng tieàn trong löu thoâng, ñaûm baûo oån ñònh giaù trò ñoàng tieàn, giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm. Vieäc thöïc hieän chöùc naêng naøy khoâng theå taùch rôøi khoûi caùc nghieäp vuï ngaân haøng cuûa NHTW. 3- Liên hệ với thực tiễn hoạt động của ngân hàng nhà nước Việt Nam Ngân hàng nhà nước Việt Nam thực sự đóng vai trò là ngân hàng thương mại từ năm 1988 và nhất là từ khi có pháp lệnh ngân hàng 1990. Đã thực hiện các chức năng:  Phát hành và quản lý lưu thông tiền tệ trong cả nước  Là ngân hàng của các ngân hàng Việt Nam  Là ngân hàng của Nhà nước Tồn tại:  Hoạt động điều hành và quản lý LTTT chưa có quy chế thống nhất và hoàn chỉnh nên chưa thực sự chủ động và hiệu quả.  Bị lệ thuộc nặng nề vào Chính phủ  Năng lực tài chính còn hạn chế  Quản lý đối với các ngân hàng thương mại và các tổ chức tín dụng tiền tệ khác chưa theo qui định thống nhất [lúc lỏng, lúc chặt quá] gây khó khăn cho hoạt động của các tổ chức này.  Mối quan hệ giữa ngân hàng nhà nước với các ngân hàng thương mại chưa rõ ràng, mức độ can thiệp lại quá sâu: bản chất hệ thống một cấp. Giải pháp khắc phục:  Xây dựng qui chế hoạt độngnhằm xác định rõ mối quan hệ giữa: Ngân hàng Trung ương và Chính phủ; Ngân hàng Trung ương và Bộ Tài chính; Ngân hàng Trung ương với các ngân hàng thương mại.  Củng cố vị trí tài chính của ngân hàng trung ương  Xây dựng qui chế điều tiết lưu thông tiền tệ, tỷ giá, hoạt động của các ngân hàng thương mại, các tổ chức kinh doanh tiền tệ và tài chính và với thị trường tài chính nói chung. Kể cả chính sách lãi suất, dự trữ bắt buộc v.v…  Cơ cấu lại hoạt động các vụ chức năng.
• 23. noäi dung cuûa caùc chöùc naêng cuûa ngaân haøng thöông maïi. Moái quan heä giöõa caùc chöùc naêng. Chöùc naêng naøo giuùp cho ngaân haøng thöông maïi coù vai troø taïo tieàn? Cho ví duï minh hoaï.1. Chöùc naêng cuûa Ngaân haøng thöông maïi • Chöùc naêng thuû quyõ cho xaõ hoäi Noäi dung: NHTM nhaän tieàn göûi, giöõ tieàn, baûo quaûn tieàn, thöïc hieän yeâu caàu ruùt tieàn, chi tieàn cuûa khaùch haøng laø caùc chuû theå trong neàn kinh teá. Vai troø: Ñoái vôùi khaùch haøng: + Ñaûm baûo an toaøn taøi saûn + Sinh lôïi cho ñoàng voán taïm thôøi thöøa Ñoái vôùi Ngaân haøng: + Laø cô sôû ñeå thöïc hieän chöùc naêng thanh toaùn + Taïo nguoàn voán ñeå ngaân haøng thöïc hieän chöùc naêng tín duïng Ñoái vôùi neàn kinh teá: + Taäp trung nguoàn voán taïm thôøi thöøa trong neàn kinh teá – nhöõng nguoàn voán coù ích cho tieâu duøng, saûn xuaát kinh doanh ñeå phuïc vuï phaùt trieån saûn xuaát. + Khuyeán khích tích luyõ trong xaõ hoäi • Chöùc naêng trung gian thanh toaùn Noäi dung: Treân cô sôû khaùch haøng môû taøi khoaûn tieàn göûi thanh toaùn taïi ngaân haøng, thay maët cho khaùch haøng, NHTM trích tieàn göûi treân taøi khoaûn traû cho ngöôøi ñöôïc höôûng hoaëc nhaän tieàn vaøo taøi khoaûn theo söï uyû nhieäm cuûa khaùch haøng. Vai troø: Ñoái vôùi khaùch haøng: + Taïo ñieàu kieän thanh toaùn nhanh choùng, hieäu quaû + Taïo ñieàu kieän thanh toaùn an toaøn Ñoái vôùi ngaân haøng: + Cung öùng moät dòch vuï thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët coù chaát löôïng laøm taêng uy tín cho ngaân haøng, taïo ñieàu kieän thu huùt nguoàn voán tieàn göûi. + Uy tín ñöôïc naâng cao  NHTM môû roäng quy moâ chöùc naêng trung gian tín duïng vaø taêng nguoàn voán cho vay + Goùp phaàn taêng theâm thu nhaäp cho ngaân haøng Ñoái vôùi neàn kinh teá:
• 24. thanh toaùn ñaåy nhanh toác ñoä thanh toaùn, luaân chuyeån voán trong neàn kinh teá  ñaåy nhanh quaù trình löu thoâng haøng hoùa, thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá, hieäu quaû cuûa quaù trình taùi saûn xuaát xaõ hoäi. + Laøm giaûm khoái löôïng tieàn maët daãn ñeán tieát kieäm chi phí löu thoâng tieàn maët. • Chöùc naêng trung gian tín duïng + Noäi dung: Ngaân haøng thöïc hieän chöùc naêng trung gian tín duïng khi noù laø “caàu noái” giöõa ngöôøi thöøa voán vaø ngöôøi caàn voán. Cuï theå laø: ngaân haøng huy ñoäng moïi khoaûn tieàn chöa söû duïng ñeán cuûa caùc chuû theå trong neàn kinh teá ñeå hình thaønh neân quyõ cho vay taäp trung. Treân cô sôû nguoàn voán naøy, ngaân haøng söû duïng ñeå cho vay ñaùp öùng nhu caàu voán boå sung trong quaù trình saûn xuaát kinh doanh, tieâu duøng cuûa caùc cuû theå kinh teá. + Vai troø: - Ñoái vôùi ngöôøi ñi vay: + Thoaû maõn ñöôïc nhu caàu voán taïm thôøi thieáu trong quaù trình saûn xuaát kinh doanh vaø tieâu duøng cuûa caùc chuû theå trong neàn kinh teá. + Tieát kieäm chi phí, thôøi gian tìm kieám nguoàn voán tieän lôïi, chaéc chaén vaø hôïp phaùp. - Ñoái vôùi ngöôøi ñi göûi: + Thu lôïi töø voán taïm thôøi nhaøn roãi cuûa mình + Ñaûm baûo an toaøn tieàn göûi vaø cung caáp cho khaùc haøng caùc dòch vuï thanh toaùn tieän lôïi - Ñoái vôùi ngaân haøng: + Taêng cöôøng lôïi nhuaän cho ngaân haøng töø cheânh leäch giöõa laõi suaát cho vay vaø laõi suaát tieàn göûi hoaëc hoa hoàng moâi giôùi  laø cô sôû toàn taïi vaø phaùt trieån ngaân haøng. + Taïo khaû naêng taïo tieàn cho ngaân haøng. - Ñoái vôùi neàn kinh teá: + Thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá vì ñaùp öùng nhu caàu voán ñeå ñaûm baûo quaù trình taùi saûn xuaát ñöôïc thöïc hieän vaø môû roäng quy moâ saûn xuaát.
• 25. hieäu quaû söû duïng voán nhôø taän duïng nguoàn voán taïm thôøi thöøa vaøo quaù trình vay sinh lôøi. + Kích thích quaù trình luoân chuyeån voán, thuùc ñaåy saûn xuaát kinh doanh. 2. Moái quan heä giöõa caùc chöùc naêng - Caùc chöùc naêng cuûa NHTM coù moái quan heä chaët cheõ, boå sung, hoã trôï cho nhau, trong ñoù, chöùc naêng trung gian tín duïng laø chöùc naêng cô baûn nhaát: taïo cô sôû cho vieäc thöïc hieän caùc chöùc naêng sau. Ñoàng thôøi, khi ngaân haøng thöïc hieän toát chöùc naêng trung gian thanh toaùn vaø thuû quyõ laïi goùp phaàn taêng nguoàn voán tín duïng, môû roäng quy moâ hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng. - Chæ khi chöùc naêng thanh toaùn ñöôïc thöïc hieän hoaøn thieän thì vai troø cuûa NHTM môùi ñöôïc naâng cao hôn vôùi tö caùch laø ngöôøi thuû quyõ xaõ hoäi. Vaø treân cô sôû chöùc naêng thuû quyõ, NHTM thöïc hieän chöùc naêng thanh toaùn. Vai troø taïo tieàn cuûa NHTM thöïc chaát laø heä quaû cuûa 2 chöùc naêng: - Chöùc naêng trung gian tín duïng: NHTM vöøa nhaän tieàn göûi vöøa cho vay - Chöùc naêng trung gian thanh toaùn: NHTM laøm dòch vuï thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët cho khaùch haøng, thoâng qua tieàn ghi soå vaø caùc coâng cuï thanh toaùn Ñaây laø chöùc naêng bieán möùc tieàn göûi ban ñaàu taïi moät ngaân haøng ñaàu tieân nhaän göûi tieàn thaønh moät khoaûn tieàn lôùn hôn gaáp nhieàu laàn khi thöïc hieän caùc nghieäp vuï tín duïng thanh toaùn qua nhieàu ngaân haøng. 3. Cho ví duï minh hoïa Quaù trình taïo tieàn cuûa NHTM ñöôïc thöïc hieän trong moái lieân heä chaët cheõ vôùi NHTW.Hoûi tieàn “buùt teä” cuûa NHTW ñöôïc taïo baèng caùch naøo? Ñeå hieåu, ta giaû ñònh: - Caùc ngaân haøng khoâng giöõ laïi tieàn döï tröõ quaù möùc quy ñònh [giaû söû 10%] - Hoaøn toaøn cho vay baèng chuyeån khoaûn - Caùc ngaân haøng trong heä thoáng ñeàu tham gia vaøo quaù trình taïo tieàn Quaù trình taïo tieàn nhö sau: - Ngaân haøng A nhaän tieàn göûi 10 trieäu ñoàng  döï tröõ baét buoäc 1 trieäu. Cho X vay toái ña 9 trieäu
• 26. 9 trieäu khoâng chuyeån thaønh tieàn maët maø ñöôïc göûi taïi taøi khoaûn cuûa khaùch haøng X taïi ngaân haøng B - Ngaân haøng B nhaän tieàn göûi 9 trieäu  döï tröõ baét buoäc 0,9 trieäu. Cho vay heát 8,1 trieäu vaø ñöôïc göûi vaøo ngaân haøng C vôùi lyù do nhö treân. - Quaù trình môû roäng naøy cöù tieáp tuïc nhö vaäy, theå hieän caùc keát quaû cuûa caùc chu kyø môû roäng tieáp sau. Moãi ngaân haøng ñeàu tieáp tuïc ñaàu tö soá tieàn baèng 90% soá tieàn göûi hoï nhaän vaø phaûi giöõ 10% döï tröõ baét buoäc. Quaù trình môû roäng tieàn göûi cuûa heä thoáng NHTM töø 10 trieäu ban ñaàu baét ñaàu nhö sau: Ngaân haøng Soá gia taêng tieàn göûi Soá gia taêng tín duïng Döï tröõ baét buoäc Ngaân haøng A 10 tr 9 tr 1 tr Ngaân haøng B 9 tr 8,1 tr 0,9 tr Ngaân haøng C 8,1 tr 7,19 tr 0,81 tr Caùc ngaân haøng tieáp theo ……… …… …… Toång soá gia taêng tieàn göûi laø Sn = 10 + 9 + 8,1 + … Ñaây laø toång cuûa caáp soá nhaân luøi voâ haïn vôùi coâng boäi laø 0,9 neân toång cuûa noù ñöôïc tính: Sn = U1 / [1 – q] vôùi [q] < 1 Thay soá: Sn = 10 [1 – 0,9] = 100 tr Toång soá gia taêng tín duïng Cn = 9/[1-0,9] = 90 tr Toång soá döï tröõ baët buoäc Cn = 1/[1-0,9] = 10 tr Nhö vaäy, neáu caùc giaû ñònh ban ñaàu ñöôïc duy trì, khaû naêng môû roäng tieàn göûi toái ña cuûa ngaân haøng tyû leä nghòch vôùi tyû leä döï tröõ baét buoäc. Tuy nhieân, treân thöïc teá, coøn phuï thuoäc vaøo tyû leä döï tröõ thöøa vaø tyû leä tieàn maët so vôùi tieàn göûi thanh toaùn. Neáu goïi m laø soá nhaân tieàn göûi môû roäng: M = 1/ [rc + rr + re] rc: tyû leä döï tröõ baét buoäc rr: tyû leä döï tröõ thöøa re: tyû leä tieàn maët trong tieàn göûi thanh toaùn
• 27. tích các chức năng của ngân hàng thương mại. Đáp án: 1- Khái niệm ngân hàng thương mại: Các quan niệm khác nhau về ngân hàng thương mại. 2- Các chức năng của ngân hàng thương mại a. Thủ qũy của doanh nghiệp:  Nhận tiền gửi của doanh nghiệp  Cho vay đối với doanh nghiệp  Thanh toán cho các doanh nghiệp b. Tạo tiền: Mô tả quá trình tạo tiền qua mô hình đơn [chú ý các giả thiết]. c. Trung gian tài chính và tín dụng  Trung gian tín dụng: Làm cho nguồn tiết kiệm- đầu tư gặp gỡ và thoả mãn nhu cầu về vốn  Trung gian tài chính: 3- Thực trạng về hoạt động ngân hàng thương mại ở Việt nam Các chức năng cơ bản: Đã thực hiện tuy chưa được phát huy đầy đủ. Hoạt động bó hẹp trong các chức năng và nghiệp vụ đơn giản: Còn trong tình trạng độc canh tín dụng Công nghệ đơn giản. Hệ thống thanh toán chưa phát triển. 4- Các giải pháp củng cố và phát triển. Hiện đại hoá trang thiết bị và cơ sở vật chất Nâng cao trình độ cán bộ công nhân viên Đa dạng hoá các hoạt động cung cấp dịch vụ Đa dạng hoá các hoạt động - Huy động và sử dụng vốn. Tăng cường tự chủ tài chính cho các ngân hàng thương mại. Câu 14. Phân tích các hoạt động cơ bản của NHTM. Liên hệ với các hoạt động NHTM ở Việt Nam. Đáp án: 1- Khái quát chung về ngân hàng thương mại: Khái niệm Vai trò và chức năng 2- Các hoạt động cơ bản của NHTM thể hiện thông qua các nghiệp vụ cơ bản a. Hoạt động huy động vốn [Nghiệp vụ Nợ]:  Kết cấu các loại nguồn vốn  Nhận xét từng khoản mục thành phần b. Hoạt động sử dụng vốn [Nghiệp vụ có]:  Kết cấu các loại sử dụng vốn  So sánh các loại sử dụng vốn, nhận xét c. Hoạt động cung cấp dịch vụ tài chính [Nghiệp vụ trung gian]:  Chuyển tiền  Thanh toán không dùng tiền mặt, trong nước và quốc tế.  Cung cấp dịch vụ tài chính và ngân hàng tiện ích 3- Mối quan hệ giữa các nghiệp vụ: Các nghiệp vụ có quan hệ mật thiết và tác động qua lại lẫn nhau. 4- Liên hệ hoạt động ngân hàng ở Việt Nam: [Nghiên cứu thêm]. Các NHTM Việt Nam mới chỉ thực hiện các nghiệp vụ thông thường truyền thống Nợ - Có và Trung gian thanh toán không dùng tiền mặt. Trong các nghiệp vụ Có chủ yếu là cho vay. Vì vậy hoạt động của ngân hàng thương mại Việt Nam còn đơn điệu và chưa có hiệu quả với cả nền kinh tế và bản thân ngân hàng thương mại, trong khi đó
• 28. ro lại rất cao. Khắc phục: [Nghiên cứu thêm].  Đẩy mạnh các hoạt động Trung gian: củng cố và hoàn thiện các hoạt động thanh toán  Đẩy mạnh các hoạt động Trung gian tài chính và cung cấp dịch vụ. Câu 15. Vai trò của ngân hàng Trung ương đối với sự phát triển kinh tế. Liên hệ với hoạt động của ngân hàng Nhà nước Việt Nam Đáp án: 1- Khái quát về ngân hàng Trung ương Hiểu về Ngân hàng Trung ương Các chức năng của Ngân hàng Trung ương 2- Khái quát các hoạt động cơ bản của Ngân hàng Trung ương: Phát hành và đảm bảo lượng tiền cho lưu thông. Cho vay các Ngân hàng thương mại. Can thiệp vào thị trường tài chính. Thanh tra và kiểm soát hoạt động ngân hàng thương mại và các TCTD khác. Tổ chức hoạt động thị trường Mở. 3- Vai trò của ngân hàng Trung ương: a. Ổn định nền kinh tế:  Ổn định tiền tệ: Chính sách tiền tệ quốc gia và sự ổn định tiền tệ  Ổn định tỷ giá: Quỹ bình ổn hối đoái và sự can thiệp ngoại hối  Ổn định thị trường tài chính: Cung, cầu tiền tệ, sự biến động của lãi suất, tỷ giá và thị giá chứng khoán. b. Điều chỉnh cơ cấu kinh tế  Điều chỉnh quy mô và cơ cấu vốn để điều chỉnh khối lượng và cơ cấu đầu tư làm thay đổi nhịp độ tăng trưởng và cơ cấu nền kinh tế.  Điều tiết, định hướng hoạt động của thị trường chứng khoán và hoạt động của các ngân hàng thương mại. c. Tăng trưởng kinh tế:  Tạo vốn dáp ứng nhu cầu đầu tư phát triển kinh tế và sự gia tăng của GDP.  Kích thích sự tăng trưởng kinh tế thông qua điều tiết mức cung tiền tệ [MS ] và chính sách lãi suất.  Tăng cường đầu tư của Nhà nước thông qua các hoạt động cung cấp tín dụng cho Chính phủ [làm đại lý phát hành trái phiếu, tín phiếu] nhằm tăng chi tiêu của chính phủ, thu hút đầu tư tư nhân, tăng tổng cầu và thu nhập quốc dân.  Nâng cao hiệu quả đầu tư theo dự án: Xây dựng phân tích lựa chọn và khuyến khích đầu tư vào các dự án phát triển có triển vọng hiệu quả.  Các chính sách thu hút đầu tư nước ngoài. 4- Hoạt động của ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong việc phát huy những vai trò này: Chống lạm phát, kiểm soát lạm phát Can thiệp nhằm ổn định thị trường ngoại tệ và vàng giữ vững tỷ giá và giá vàng trong thị trường có tính chất làm cơ sở ổn định thị trường tự do của tư nhân Cung cấp vốn và điều tiết vốn tín dụng cho nền kinh tế thông qua điều tiết lãi suất, hạn mức tín dụng của các ngân hàng thương mại: kể cả cho vay trực tiếp thường xuyên và cho vay tái chiết khấu Phát hành và quản lý phương tiện thanh toán mới Cung cấp vốn cho chính phủ thông qua việc làm đại lý phát hành về tổ chức lưu thông tín phiếu kho bạc Nhà nước. Tuy vậy: Qui chế điều tiết chưa được xác định thống nhất dẫn đến việc điều hành và can thiệp vào thị trường
• 29. động kịp thời sự ổn định thiếu chắc chắn Tiềm lực tài chính hạn chế nên phụ thuộc vào chính phủ và Bộ Tài chính ở mức độ lớn hơn sự cần thiết. Các công cụ lưu thông tín dụng và công cụ tài chính còn nghèo nàn, đơn điệu cho nên chưa thu hút được tiềm lực tài chính có sẵn trong nước, đặc biệt trong dân cư và sự phát triển của thị trường tài chính quá chậm trong khi nhu cầu vốn rất lớn và cấp bách. CAÂU 16 Phaân bieät söï khaùc nhau giöõa NHTM vaø NHTW. Moái quan heä giöõa NHTM vaø NHTW. 1. Söï khaùc nhau giöõa NHTM vaø NHTW Ngaân haøng thöông maïi Ngaân haøng trung öông - Laø toå chöùc kinh doanh tieàn teä maø hoaït ñoäng chuû yeáu vaø thöôøng xuyeân laø nhaän tieàn göûi cuûa khaùch haøng vôùi traùch nhieäm hoaøn traû laïi vaø söû duïng soá tieàn ñoù ñeå cho vay, thöïc hieän nghieäp vuï chöùng khoaùn, laøm phöông tieän thanh toaùn. - Laø ngaân haøng kinh doanh treân lónh vöïc tieàn teä. - Muïc tieâu: lôïi nhuaän - Laø coâng cuï ñeå thöïc hieän chính saùch tieàn teä - Taïo ra tieàn ghi soå - Laø cô quan ñoäc quyeàn phaùt haønh tieàn, thöïc hieän chöùc naêng quaûn lyù nhaø nöôùc veà tieàn vaø hoaït ñoäng ngaân haøng nhaèm oån ñònh giaù trò ñoàng tieàn goùp phaàn baûo ñaûm an toaøn hoaït ñoäng ngaân haøng vaø caùc toå chöùc tín duïng khaùc thuùc ñaåy phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. - Laø ngaân haøng quaûn lyù nhaø nöôùc veà tieàn teä vaø hoaït ñoäng ngaân haøng - Muïc tieâu: cung öùng tieàn teä, ñieàu tieát löôïng tieàn cung öùng, quaûn lyù vó moâ neàn kinh teá. - Thöïc thi, xaây döïng chính saùch tieàn teä - Phaùt haønh giaáy baïc
• 30. naêng laø thuû quyõ, trung gian thanh toaùn, trung gian tín duïng cho caùc chuû theå kinh teá - Vöøa ñi vay vöøa cho vay caùc chuû theå kinh teá - Laø moät heä thoáng nhieàu ngaân haøng tröïc thuoäc NHTW hay khoâng tröïc thuoäc trung öông - Laø ngaân haøng cuûa caùc ngaân haøng, trung taâm thanh toaùn giöõa caùc ngaân haøng, môû taøi khoaûn vaø quaûn lyù tieàn göûi cho caùc ngaân haøng - Ñoùng vai troø chuû nôï vaø ngöôøi cho vay cuoái cuøng vôùi caùc NHTM - Chæ coù moät NHTW duy nhaát quaûn lyù hoaït ñoäng caùc ngaân haøng 2. Moái quan heä giöõa chuùng - NHTW laø ngaân haøng cuûa caùc ngaân haøng, quaûn lyù vó moâ ñoái vôùi hoaït ñoäng NHTM. + Ra quyeát ñònh thaønh laäp, saùt nhaäp NHTM + Kieåm tra, kieåm soaùt hoaït ñoäng caùc NHTM + Ñeà ra caùc nguyeân lyù, cheá ñoä + Môû taøi khoaûn vaø quaûn lyù caùc khoaûn tieàn göûi cuõng nhö trung taâm thanh toaùn giöõa caùc NHTM - NHTW xaây döïng caùc chính saùch tieàn teä taùc ñoäng vaøo neàn kinh teá thoâng qua heä thoáng caùc NHTM - NHTW ñieàu tieát löôïng tieàn cung öùng cho löu thoâng qua vieäc söû duïng moät caùc ñoàng boä caùc coâng cuï chính saùch tieàn teä ñeå taùc ñoäng vaøo khaû naêng taïo tieàn cuûa heä thoáng NHTM nhö: caáp tín duïng, laõi suaát chieát khaáu, tyû giaù, aán ñònh möùc döï tröõ baét buoäc, haïn möùc tín duïng cung caáp ra, … Câu 16. Phân biệt ngân hàng Trung ương và ngân hàng thương mại, từ đó nêu lên ý nghĩa của công cuộc đổi mới Hệ thống Ngân hàng ở Việt Nam từ năm 1988. Đáp án: 1- Khái quát mô hình ngân hàng hai cấp: Ngân hàng Trung ương Ngân hàng thương mại Hệ thống ngân hàng hai cấp [từ đầu thế kỷ 20 - nay]
• 31. nhau: Khác nhau về chức năng và nghiệp vụ Khác nhau về mục đích hoạt động Khác nhau về vị trí và vai trò trong nền kinh tế: Ngân hàng trung ương là một cơ quan điêu tiết ở tầm vĩ mô. Lấy cơ sở ổn định kinh tế vĩ mô để điều tiết của các Ngân hàng thương mại và các tổ chức tín dụng. Trong khi, các ngân hàng thương mại là một loại hình doanh nghiệp có ý nghĩa hỗ trợ cho sự phát triển kinh tế. 3- Quan hệ giữa Ngân hàng Trung ương và ngân hàng thương mại: Ngân hàng Trung ương là người quản lý về mặt Nhà nước đối với các ngân hàng thương mại. Ngân hàng Trung ương đồng thời cũng là “bạn hàng” của các ngân ngân hàng thương mại. 4- Ý nghĩa của việc đổi mới hệ thống ngân hàng Việt Nam từ năm 1988: Hệ thống ngân hàng trước năm 1988 [trước đổi mới]: Là hệ thống ngân hàng một cấp [hình vẽ]. Như vậy thực chất cả nước chỉ có một ngân hàng duy nhất, không có sự phân biệt giữa Ngân hàng Trung ương và ngân hàng thương mại. Một ngân hàng vừa thực hiện chức năng của ngân hàng Trung ương vừa thực hiện chức năng của ngân hàng thương mại; không có sự phân biệt giữa người quản lý và người thực hiện kinh doanh tiền tệ; không có sự phân biệt giữa nguồn vốn quản lý [phát hành] và nguồn vốn kinh doanh [tiền gửi, tạo tiền ghi sổ...] Do vậy, Hoạt động của ngân hàng không có hiệu quả không thể phát huy được vai trò và chức năng của ngân hàng đôí với nền kinh tế. Không có khả năng chống lạm phát và ổn định tiền tệ và tỷ giá hối đoái do không thể xây dựng chính sách tài chính quốc gia. Hệ thống ngân hàng, cấp trước đổi mới đơn giản chỉ là quỹ tiền tệ của Nhà nước phục vụ cho cơ chế bao cấp nặng nề về vốn đối với các doanh nghiệp quốc doanh nhằm thực hiện các chỉ tiêu pháp lệnh của Nhà nước. Hệ thống ngân hàng Việt Nam sau đổi mới 1988 [Hình vẽ]. Có sự phân biệt giữa ngân hàng thương mại và ngân hàng Trung ương; trong các ngân hàng thương mại có nhiều loại hình sở hữu khác nhau kể các ngân hàng nước ngoài. Có sự phân định trách nhiệm, quyền hạn, phạm vi và đối tượng hoạt động giữa ngân hàng thương mại và ngân hàng Trung ương. Có sự phân biệt về mục đích và các nghiệp vụ. Có thể xây dựng và vận hành chính sách tiền tệ quốc gia. Những ưu thế của Hệ thống Ngân hàng Việt Nam sau đổi mới:  Hoạt động ngân hàng có hiệu quả kinh tế cao hơn và thúc đẩy các doanh nghiệp hạch toán kinh tế đạt hiệu quả kinh tế cao hơn.  Có thể kiểm soát được lạm phát và điều hoà lưu thông tiền tệ, ổn định tiền tệ và tỷ giá hối đoái.  Hệ thống Ngân hàng đã bước đầu được hoàn thiện và thực hiện các chức năng, phát huy vai trò là công cụ để ổn định và phát triển kinh tế.  Thị trường tài chính đã được hình thiành và phát triển đặc biệt là thị trường tiền tệ liên ngân hàng và trung tâm giao dịch ngoại tệ. Tiếp tục đổi mới:  Tăng cường tính độc lập tương đối trong hoạt động kinh doanh tiền tệ và áp dụng lãi suất cho các ngân hàng thương mại, giảm hết sự lệ thuộc vào ngân hàng thương mại.  Xác định rõ mối quan hệ ngân hàng thương mại và ngân hàng Trung ương.  Xây dựng quy chế điều tiết và can thiệp đúng mức. CAÂU 17 Trình baøy cô caáu nguoàn voán cuûa ngaân haøng thöông maïi vaø giaûi thích yù nghóa cuûa töøng nguoàn voán trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng. Ñeå khoûi taêng nguoàn voán huy ñoäng, ngaân haøng coù theå aùp duïng nhöõng giaûi phaùp naøo?
• 32. caáu nguoàn voán vaø giaûi thích yù nghóa * Voán töï coù: chieám tyû troïng nhoû, oån ñònh, coù yù nghóa trong vieäc kinh doanh ngaân haøng goàm: + Voán ñieàu leä: Laø voán rieâng cuûa ngaân haøng do caùc chuû sôû höõu ñoùng goùp vaø ñöôïc ghi trong ñieàu leä hoaït ñoäng cuûa NHTM. Voán ñieàu leä toái thieåu phaûi baèng möùc voán phaùp danh. Tuøy theo loaïi hình ngaân haøng maø caùc chuû theå goùp voán khaùc nhau: vôùi ngaân haøng tö nhaân, ñoù laø voán rieâng cuûa moät nhaø doanh nghieäp ñaàu tö; vôùi ngaân haøng coå phaån laø do phaùt haønh coå phieáu; vôùi ngaân haøng quoác doanh thì do ngaân saùch nhaø nöôùc cung caáp. Voán ñieàu leä cuûa moät ngaân haøng quy ñònh nhieàu hay ít tuyø thuoäc vaøo quy moâ vaø phaïm vi hoaït ñoäng. Voán naøy chuû yeáu duøng mua saém baát ñoäng saûn, ñoäng saûn, phaùt trieån kyõ thuaät nghieäp vuï ngaân haøng, huøn voán vaø lieân doanh cho vay vaø mua coå phaàn cuûa caùc toå chöùc tín duïng khaùc. Voán naøy khoâng ñöôïc duøng ñeå chia lôïi töùc, laäp quyõ khen thöôûng, phuùc lôïi. + Caùc quyõ döï tröõ taøi chính: ñöôïc trích töø lôïi nhuaän roøng haøng naêm ñeå boå sung voán töï coù, nhö: quyõ döï tröõ boå sung, voán ñieàu leä, quyõ döï tröõ döï phoøng ruûi ro, … Vieäc hình thaønh caùc quyõ naøy laøm taêng voán coù ñoàng thôøi baûo ñaûm an toaøn trong kinh doanh. + Lôïi nhuaän chöa chia + Caùc quyõ khaùc chöa söû duïng: quyõ phaùt trieån nghieäp vuï ngaân haøng, quyõ khen thöôûng phuùc lôïi, …  YÙ nghóa: Voán naøy thöôøng aán ñònh, chieám tyû troïng nhoû trong toång nguoàn voán [khoaûng < 10%] nhöng coù vò trí quan troïng, quyeát ñònh quy moâ hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng, laø cô sôû ñeå ngaân haøng tieán haønh kinh doanh, huy ñoäng voán vaø cho vay. Ñoàng thôøi ñaây coøn laø nguoàn voán ñaûm baûo ruûi ro trong kinh doanh ngaân haøng nhö: tieàn giaûm giaù, thua loã, … coù theå ñaåy ngaân haøng tôùi choã phaù saûn. * Voán huy ñoäng: chieám tyû troïng lôùn nhaát trong toång nguoàn voán cuûa NHTM goàm:
• 33. khoâng kyø haïn: laø loaïi tieàn maø ngöôøi gôûi coù theå ruùt ra söû duïng baát cöù luùc naøo goàm: Tieàn göûi thanh toaùn: muïc ñích cuûa ngöôøi göûi laø thöïc hieän caùc khoaûn thanh toaùn qua ngaân haøng vaø ñaûm baûo an toaøn taøi saûn. Ngoaøi quyeàn ruùt ra söû duïng baát cöù luùc naøo coøn coù quyeàn phaùt haønh seùc, loaïi naøy ñöôïc traû laõi thaáp. Tieàn göûi tieát kieäm khoâng kyø haïn: do ngöôøi daân ñeå daønh vaø tieát kieäm ñöôïc laø chuû yeáu. Ngöôøi göûi nhaém ñeán khaû naêng sinh lôïi cuûa ñoàng tieàn va tieát kieäm vôùi caùc muïc ñích khaùc nhau. Ngöôøi gôûi ñöôïc traû laõi thaáp.  Tieàn göûi khoâng kyø haïn: khoâng oån ñònh, nhöng thöïc teá ngaân haøng vaãn söû duïng ñeå cho vay ngaén vaø trung haïn do coù soá dö oån ñònh vì soá tieàn ruùt ra vaø göûi vaøo coù theå oån ñònh trong moät thôøi kyø. + Tieàn göûi coù kyø haïn: laø loaïi tieàn göûi coù quy ñònh cuï theå thôøi gian ruùt. Goàm coù: tieàn göûi ñònh kyø cuûa caùc doanh nghieäp, tieàn göûi tieát kieäm coù kyø haïn cuûa moïi taàng lôùp daân cö. Ñaây laø loaïi tieàn göûi oån ñònh, ngaân haøng khuyeán khích vaø söû duïng nhieàu bieän phaùp huy ñoäng, loaïi naøy traû laõi cao theo nguyeân taéc thôøi haïn caøng daøi laõi suaát caøng cao. Huy ñoäng baèng caùch phaùt haønh caùc chöùng chæ tieàn göûi: coå phieáu, kyø phieáu, traùi phieáu, … caùc loaïi phieáu naøy phaùt haønh töøng ñôït vaø xaùc ñònh tröôùc veà thôøi haïn, laõi suaát, caùch traû laõi.  YÙ nghóa: Voán tieàn göûi chieám tyû troïng cao nhaát trong toång nguoàn voán cuûa ngaân haøng thöông maïi laø nguoàn voán chuû yeáu ñeå ngaân haøng kinh doanh. Vì vaäy, ngaân haøng raát quan taâm tìm bieän phaùp thu huùt nguoàn voán naøy ñeå môû roäng quy moâ, phaïm vi hoaït ñoäng vaø taêng cöôøng lôïi nhuaän. * Voán ñi vay: Caùc NHTM coù theå vay voán töø NHTW, caùc NHTM khaùc, trung gian taøi chính vaø vay töø coâng chuùng _ Phaùt haønh caùc chöùng töø coù giaù ñeå huy ñoäng theo muïc ñích ñaõ ñònh _ Vay cuûa NHTW: caàn boå sung nhu caàu voán khaû duïng _ Vay cuûa caùc ngaân haøng vaø caùc toå chöùc taøi chính khaùc: ñaûm baûo nhu caàu voán khaû duïng trong thôøi haïn ngaén
• 34. vay khaùc: tieàn vay töø coâng ty meï cuûa ngaân haøng; phaùt haønh hôïp ñoàng mua laïi _ Vay nöôùc ngoaøi: phaùt haønh phieáu nôï ñeå vay tieàn nöôùc ngoaøi  YÙ nghóa: Laø nguoàn voán quan troïng cuûa ngaân haøng, noù laøm cho caùc ngaân haøng chuû ñoäng hôn trong hoaït ñoäng kinh doanh. Vieäc aùp duïng caùc chính saùch laõi suaát linh hoaït keøm theo caùc ñieàu kieän phi laõi suaát cuûa caùc coâng cuï nôï khi ñi vay laøm ngaân haøng coù theå chuû ñoäng ñaït nguoàn voán phuø hôïp nhu caàu 2. Nhöõng giaûi phaùp cô baûn ñeå khoûi taêng nguoàn voán huy ñoäng a. Laõi suaát vaø thöôûng vaät chaát _ Nghieân cöùu thò tröôøng ñeå ñöa ra chính saùch laõi suaát thích hôïp coù yù nghóa quyeát ñònh _ Thöôûng vaät chaát thoâng qua xoå soá,… laø yeáu toá kích thích b. Cô sôû vaät chaát vaø ñoäi nguõ nhaân söï _ Xaùc laäp nieàm tin cho coâng chuùng chaúng haïn: moät toaø nhaø ñoà soä, trang trí thaûm mó, saép xeáp coâng vieäc khoa hoïc seõ taïo neân aán töôïng toát ñeïp. _ Taïo döïng ñoäi nguõ nhaân vieân vôùi khuoân maët leã pheùp, raïng rôõ, aân caàn cuõng caàn coù neùt duyeân daùng AÙ Ñoâng pha troän tính caùch hieän ñaïi c. Ña daïng hoaù caùc dòch vuï cung öùng _ Ñöa ra caùc dòch vuï toát vaø ña daïng: phaùt haønh theû thanh toaùn, cho vay tieâu duøng, taøi trôï thueâ mua,… _ Taøi trôï xuaát nhaäp khaåu, … d. Thöïc hieän chính saùch kinh doanh haáp daãn _ Khi thöïc hieän thaønh coâng hoaëc ñang thöïc hieän nhöng coù söùc haáp daãn ñoái vôùi caùc döï aùn ñaàu tö  coâng chuùng ñaùnh giaù naêng löïc kinh doanh cuûa ngaân haøng _ Giaûi quyeát cho vay nhanh choùng, khoa hoïc hoaëc chaáp nhaän cho vay khoâng caàn theá chaáp _ Coù chính saùch laõi suaát, tính phí, caùc dòch vuï hôïp lyù, coù öu ñaõi _ Coù chính saùch quaûn trò quan taâm ñeán caùc hoaït ñoäng kinh doanh, ñôøi soáng cuûa khaùch haøng
• 35. ñöa ra caùc lôøi khuyeân, gia haïn hôïp ñoàng hoaëc caáp theâm voán cho moät soá tröôøng hôïp doanh nghieäp gaëp khoù khaên _ Thöïc hieän caùc cuoäc thaêm vieáng gia ñình trong caùc tröôøng hôïp khoâng may vaø trao taëng phaåm trong caùc ngaøy leã. e. Maïng löôùi toå chöùc ngaân haøng Nhu caàu tieän lôïi trong giao dòch veà thôøi gian, khoaûng caùch ñoøi hoûi ngaân haøng phaûi phaân boå chi nhaùnh, phoøng giao dòch ôû caùc vò theá thích hôïp. CAÂU 18 Trình baøy caùc coâng cuï cuûa chính saùch tieàn teä. Taïi sao goïi laø coâng cuï tröïc tieáp, coâng cuï giaùn tieáp. Öu ñieåm cuûa coâng cuï giaùn tieáp so vôùi coâng cuï tröïc tieáp.1. Caùc coâng cuï cuûa chính saùch tieàn teä Coâng cuï chính saùch tieàn teä laø caùc hoaït ñoäng ñöôïc thöïc hieän tröïc tieáp bôûi ngaân haøng trung öông nhaèm aûnh höôûng tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp ñeán khoái löôïng tieàn trong löu thoâng vaø laõi suaát, töø ñoù maø ñaït ñöôïc muïc tieâu caùc chính saùch tieàn teä. Coâng cuï tröïc tieáp: • Haïn möùc tín duïng laø haïn möùc soá dö tín duïng toái ña maø caùc ngaân haøng, toå chöùc tín duïng ñöôïc pheùp cho vay ra trong moät thôøi ñieåm nhaát ñònh do ngaân haøng trung öông aán ñònh töøng thôøi kì. Coâng cuï naøy thöôøng ñöôïc söû duïng trong tröôøng hôïp laïm phaùt cao nhaèm khoáng cheá tröïc tieáp vaø ngay laäp töùc löôïng tín duïng cung öùng. Cô cheá taùc ñoäng: khi ngaân haøng trung öông caàn thu heïp möùc cung tieàn teä nhaèm thöïc hieän chính saùch tieàn teä thaét chaët ñeå haïn cheá laïm phaùt, ngaân haøng trung öông seõ tính toaùn khoái löôïng tín duïng caán khoáng cheá, töø ñoù tính ra haïn möùc tín duïng cho vay cuûa heä thoáng ngaân haøng ñoái vôùi neàn kinh teá. Töø ñoù, ngaân haøng trung öông döïc vaøo khaû naêng voán töï coù, khaû naêng cho vay, khaû naêng tín duïng … cuûa töøng ngaân haøng maø giao haïn möùc tín duïng phuø hôïp. Ñaây laø coâng cuï coù hieäu löïc taùc ñoäng nhanh choùng, maïnh meõ theo muïc tieâu caàn kieåm soaùt. Tuy nhieân hieäu quaû ñieàu tieát cuûa coâng cuï naøy khoâng cao bôûi noù thieáu linh hoaït vaø ñoâi khi ñi ngöôïc vôùi chieàu höôùng bieán ñoäng cuûa