Cách tính tam thức bậc 2

Cách xét dấu của tam thức bậc 2 và bài tập áp dụng

Lý thuyết về cách xét dấu của tam thức bậc 2. Và các bài tập xét dấu tam thức bậc 2 có lời giải giúp các em học sinh lớp 10 ôn tập lại kiến thức.

Trước tiên chúng ta ôn lại lý thuyết định nghĩa tam thức bậc hai là gì?

Định nghĩa tam thức bậc 2

Tam thức bậc hai đối với x là biểu thức có dạng $ \displaystyle f(x)=a{{x}^{2}} bx c$, trong đó $a, b, c$ là những hệ số, $a 0$.

Ví dụ:

$ \displaystyle f(x)={{x}^{2}}-4x 5$ là tam thức bậc hai

$f(x) = {{x}^{2}}(2x-3)$ không phải là tam thức bậc hai.

Định lý về dấu của tam thức bậc 2

Cho $ \displaystyle f(x)=a{{x}^{2}} bx c$, $Δ = {b^2} 4ac$.

Nếu $Δ<0$ thì f(x) luôn cùng dấu với hệ số $a$ với mọi x R.

Nếu $Δ=0$ thì f(x) luôn cùng dấu với hệ số $a$ trừ khi $\displaystyle x\text{ }=-\frac{b}{{2\text{a}}}$.

Nếu $Δ>0$ thì f(x) luôn cùng dấu với hệ số $a$ khi $x<{{x}_{1}}$ hoặc $x>{{x}_{2}}$; trái dấu với hệ số $a$ khi ${{x}_{1}}

*Mẹo nhớ dấu của tam thức khi có 2 nghiệm: Trong trái ngoài cùng

Cách xét dấu của tam thức bậc 2

Bước 1: Tìm nghiệm của tam thức

Bước 2: Lập bảng xét dấu dựa vào dấu của hệ số $a$

Bước 3: Dựa vào bảng xét dấu và kết luận

Bài tập xét dấu của tam thức bậc 2

Bài 1: Xét dấu của các tam thức bậc hai dưới đây

$\displaystyle {a)\text{ }5{{x}^{2}}~-\text{ }3x\text{ } \text{ }1}$

$\displaystyle {b)\text{ }-2{{x}^{2}}~ \text{ }3x\text{ } \text{ }5}$

$\displaystyle {c)\text{ }{{x}^{2}}~ \text{ }12x\text{ } \text{ }36}$

$\displaystyle {d)\text{ }\left( {2x\text{ }-\text{ }3} \right)\left( {x\text{ } \text{ }5} \right)}$

Lời giải:

$\displaystyle {a)\text{ }5{{x}^{2}}~-\text{ }3x\text{ } \text{ }1}$

Xét tam thức $\displaystyle f\left( x \right)\text{ }=\text{ }5{{x}^{2}}~\text{ }3x\text{ } \text{ }1$

Ta có: $\displaystyle \Delta ={{b}^{2}}-4ac=920=11<0$ nên $f(x)$ cùng dấu với hệ số $a$.

Mà $a = 5 > 0$ $f(x) > 0$ với $x R$.

$\displaystyle b)\text{ }-2{{x}^{2}}~ \text{ }3x\text{ } \text{ }5$

Xét tam thức $\displaystyle f\left( x \right)\text{ }=\text{ }2{{x}^{2}}~ \text{ }3x\text{ } \text{ }5$

Ta có: $\displaystyle \Delta ={{b}^{2}}-4ac=9 40=49>0$.

Tam thức có hai nghiệm phân biệt $\displaystyle {{x}_{1}}=1;\text{ }{{x}_{2}}~=\frac{5}{2}$, hệ số $a = 2 < 0$.

Ta có bảng xét dấu:

$f(x) > 0$ khi $\displaystyle x\in \left( {1;\frac{5}{2}} \right)$ Từ bảng xét dấu ta có:

$f(x) = 0$ khi $\displaystyle x=1\text{ };\text{ }x=\frac{5}{2}$

$f(x) < 0$ khi $\displaystyle x\in \left( {\infty ;1} \right)\text{ }\cup \text{ }\left( {\frac{5}{2}; \infty } \right)$

$\displaystyle c)\text{ }{{x}^{2}}~ \text{ }12x\text{ } \text{ }36$

Xét tam thức $\displaystyle f\left( x \right)\text{ }=\text{ }{{x}^{2}}~ \text{ }12x\text{ } \text{ }36$

Ta có: $\displaystyle \Delta ={{b}^{2}}-4ac=~144~-144=~0$.

Tam thức có nghiệm kép $x = 6$, hệ số $a = 1 > 0$.

Ta có bảng xét dấu:

Từ bảng xét dấu ta có:

$f(x) > 0$ với $x 6$

$f(x) = 0$ khi $x = 6$

$d) (2x 3)(x 5)$

Xét tam thức $\displaystyle f\left( x \right)\text{ }=\text{ }2{{x}^{2}}~ \text{ }7x\text{ }\text{ }15$

Ta có: $\displaystyle \Delta ={{b}^{2}}-4ac=49~ 120=169>0$.

Tam thức có hai nghiệm phân biệt $\displaystyle {{x}_{1}}~=\frac{3}{2};\text{ }{{x}_{2}}~=5$, hệ số $a = 2 > 0$.

Ta có bảng xét dấu:

Từ bảng xét dấu ta có:

$f(x) > 0$ khi $\displaystyle x\text{ }\in \text{ }\left( {\infty ;\text{ }5} \right)\text{ }\cup \text{ }\left( {3/2;\text{ } \infty } \right)$

$f(x) = 0$ khi $\displaystyle x=5\text{ };\text{ }x=\frac{3}{2}$

$ f(x) < 0$ khi $\displaystyle x\in \left( {5;\frac{3}{2}} \right)$

Toán lớp 10 - Tags: bậc 2, cách xét dấu, tam thức, tam thức bậc 2

• Cách tìm cực trị hình học bằng vectơ Toán lớp 10

• Ứng dụng của vectơ trong giải toán hình học, đại số, giải tích

• Ứng dụng vectơ để chứng minh 3 điểm thẳng hàng, đi qua điểm cố định Toán lớp 10

• Ứng dụng vectơ để chứng minh hai đường thẳng song song, 3 đường thẳng đồng quy Toán lớp 10

• Cách chứng minh đẳng thức véctơ Toán lớp 10

• Đề cương ôn tập HK2 môn Toán lớp 10

• 244 câu trắc nghiệm Đại số lớp 10 chương 3 có lời giải