Con tê tê tiêu hóa thức ăn như thế nào năm 2024

Trung Quốc thông báo cấm mọi hoạt động mua bán động vật hoang dã để ngăn coronavirus mới lây từ động vật sang người

Nghiên cứu mới nhất của Trung Quốc về coronavirus mới do Đại học Nông nghiệp Hoa Nam, Phòng thí nghiệm khoa học và công nghệ nông nghiệp hiện đại Lĩnh Nam tỉnh Quảng Đông, Viện nghiên cứu quân y thuộc Viện Khoa học quân sự Trung Quốc và Cơ quan nghiên cứu động vật thành phố Quảng Châu thực hiện.

Theo kết quả nghiên cứu này (với sự tham gia của các giáo sư, chuyên gia nổi tiếng như Shen Yongyi, Xiao Lihua, Yang Ruiyu, Chen Wu…), tê tê, loài động vật hoang dã hiện bị buôn lậu nhiều nhất trên thế giới, có khả năng là vật chủ trung gian của coronavirus mới.

“Phát hiện mới nhất này có ý nghĩa rất quan trọng trong việc phòng chống dịch bệnh”, Đại học Nông nghiệp Hoa Nam tuyên bố trên website của trường.

Ngày 26/1, giới chức Trung Quốc thông báo cấm mọi hoạt động mua bán động vật hoang dã để ngăn coronavirus mới lây từ động vật sang người. Dịch coronavirus mới bùng phát ở thành phố Vũ Hán hồi tháng 12 năm ngoái được cho rằng khởi nguồn từ một chợ hải sản và động vật hoang dã.

Cho đến khi dịch được khống chế hoàn toàn, các trang trại nuôi động vật hoang dã khắp Trung Quốc bị cách ly, việc mua bán động vật hoang dã ở siêu thị, chợ, nhà hàng, quán ăn bị cấm, Nhân dân Nhật báo đưa tin. Lệnh cấm được ban hành và thực thi bởi các cơ quan quản lý thị trường, lâm nghiệp và nông thôn.

Con tê tê tiêu hóa thức ăn như thế nào năm 2024

Thu giữ tê tê bị buôn lậu. Ảnh: Z. X. Zhang.

Tổng quan về tê tê

Theo từ điển bách khoa mở Wikipedia, tê tê hay còn gọi là trút, xuyên sơn, là các loài động vật có vú thuộc Bộ Tê tê (Pholidota). Bộ Tê tê hiện nay chỉ còn một họ Manidae, có ba chi Manis, Phataginus và Smutsia.

Thân tê tê có vảy lớn và cứng. Chúng là loài thú ăn kiến sinh sống ở miền nhiệt đới châu Á và châu Phi. Phần lớn các loại tê tê sinh hoạt vào ban đêm, dùng khứu giác rất thính để tìm côn trùng. Ban ngày thì cuộn tròn như quả bóng để ngủ.

Toàn thân tê tê có lớp vảy cứng bao bọc, chỉ chừa phần phía bụng. Mép vảy sắc và nhọn để giúp việc phòng thủ. Vảy cấu tạo bằng chất keratin giống như móng vuốt, sừng, và lông các động vật có vú khác. Khi mới sinh ra, vảy tê tê mềm nhưng rồi cứng dần với thời gian. Chúng còn tự vệ bằng cách xịt dung dịch axit hôi từ tuyến gần hậu môn.

Tê tê có móng dài và cứng; móng hai chân trước được dùng để phá tổ côn trùng tìm thức ăn. Vì móng dài nên chúng không đi bằng cách đạp chân xuống đất mà ngược lại, tê tê di chuyển bằng cách co hai chân trước lại và giẫm lên mu bàn chân. Miệng chúng không có răng; thức ăn chủ yếu là kiến và mối. Chúng dùng lưỡi dài (đến 40 cm) với nước dãi rất dính để bắt mồi. Cuống lưỡi nằm sâu trong lồng bụng. Phần đuôi tê tê có khả năng cầm nắm, để giúp vin vào cành cây khi leo trèo.

Các loài tê tê đo được từ 30 đến 100 cm. Con cái thường nhỏ hơn con đực. Chúng làm ổ trong những hốc cây rỗng hay đào hang sâu dưới đất.

Tê tê mang thai khoảng 120-150 ngày, đẻ lứa từ một (tê tê châu Phi) đến ba con (tê tê châu Á). Thường đẻ một con, ít khi hai. Tê tê con cân từ 80-450 gram. Chúng bám vào đuôi mẹ, khi gặp nguy hiểm mẹ dấu con dưới bụng và cuộn tròn người lại, nhưng cũng có loài tê tê ẩn trong hang đến 2-4 tuần thì mới ra ngoài. Chúng thôi sữa ở khoảng ba tháng và đến hai tuổi thì trưởng thành, có thể sinh sản được.

Các loài tê tê ở cả châu Phi lẫn châu Á đều bị con người săn bắn lấy thịt. Tại Trung Quốc, thịt tê tê được coi là cao lương bổ ích trong Đông y, giúp điều hòa lưu huyết và tăng lượng sữa cho sản phụ nên bán rất được giá. Chúng cũng được dùng như một chất khử trùng và có thể được sử dụng cho bệnh sốt và bệnh ngoài da, hoặc dùng bên ngoài chà lên da bị trầy xước của bệnh nhân, hoặc nghiền nát và tiêu hóa.

Việc buôn lậu tê tê cùng với nạn phá rừng, phá hoại môi trường sống của chúng đã làm giảm số tê tê, nhất là loài Manis gigantea. Hiện nay, tất cả các loài tê tê đều được liệt kê trong danh sách cấm theo Công ước CITES. Từ năm 2000 là “không hạn định số lượng” (cấm tuyệt đối), có nghĩa là cấm bất kỳ thương mại quốc tế về tê tê hoặc các bộ phận cơ thể của chúng.

Tháng 11/2010, tê tê được thêm vào danh sách các động vật có vú khác biệt về mặt di truyền và có nguy cơ tuyệt chủng của Hiệp hội Động vật học London. IUCN cũng đã liệt kê một số loài tê tê, như tê tê Java (Manis javanica), tê tê vàng (Manis pentadactyla) vào danh sách nguy cấp.

Tê tê châu Phi có tên Manis temminckii, ban ngày ngủ trong hang, chúng chỉ ra ngoài kiếm ăn khì màn đêm buông xuống. Con tê tê có thể chiếm những cái hang đã bỏ của thỏ, lợn đất hay những con thú khác làm nơi ở, hoặc t

Con tê tê tiêu hóa thức ăn như thế nào năm 2024
Tê tê Manis temminckii thường sống ở nơi khô ráo, mọi sinh hoạt của chúng chủ yếu diễn ra trên mặt đất, nhưng khi cần thiết chúng cũng có thể leo trèo và lội nước. Chúng di chuyển chậm chạp trên mặt đất, nâng toàn bộ cơ thể bằng hai chân sau và đuôi.

Đầu chúng hình nón với hai lỗ tai nhỏ xíu, tuy không có vành tai nhưng lại nghe tốt. Thân mình tê tê dài khoảng 50cm, đuôi dài khoảng 35cm, cân nặng khoảng 9kg. Mõm nhô dài ra, 3 trong số 5 ngón chân ở chân trước có móng vuốt to, dài và mạnh, các móng chân sau nhỏ hơn. Toàn thân chúng có vảy, trông giống như con ta tu châu Mỹ (2 loài động vật này hoàn toàn khác nhau). Thị giác kém, khứu giác nhạy nên trong bóng tối mù mịt chúng vẫn dễ dàng tìm được mồi, chúng có một tuyến mùi vô cùng hôi hám dùng để xua đuổi kẻ thù.

Tê tê Manis temminckii rất thích ăn côn trùng, đặc biệt là kiến và mối. Chúng có thể đào bới bất cứ tổ mối nào nhưng thường thì chúng đánh hơi để tìm cho được loại mối chúng thích. Chúng dùng móng vuốt để đào bới những ụ đất, dùng lưỡi dài khoảng 40cm để bắt kiến và mối. Những tuyến nước bọt lớn trong miệng tê tê làm cho lưỡi chúng luôn ẩm ướt, khiến cho kiến và mối dễ dàng bị mắc dính vào lưỡi mà không thể vùng thoát ra được. Lúc không bắt ăn mồi, tê tê để lưỡi mình trong một cái túi nằm sâu trong cổ họng. Ngoài cách kiếm mồi đó, tê tê Manis temminckii còn có cách độc đáo hơn: cho kiến và mối bò lên khắp thân thể, mở những khe vảy ra, sau đó khép mạnh những khe hở này lại làm cho côn trùng bị nghiền chết. Đến khi đó, tê tê cứ từ từ ăn côn trùng.

Con tê tê tiêu hóa thức ăn như thế nào năm 2024
Tuy không có răng nhưng bao tử loại tê tê này vẫn có thể tiêu hóa tốt. Quá trình tiêu hóa thức ăn được trợ giúp bởi những viên sỏi và những viên đá nhỏ mà tê tê nuốt vào bụng.

Tê tê là loại thú có vú duy nhất có vảy lớn, khắp người chúng đều có vảy, trừ phần mõm, cằm, cổ họng, 2 bên mặt và bụng. Nếu bị tấn công, tê tê sẽ cuộn tròn lại như trái bóng. Vì vảy rất cứng, chúng phải tốn nhiều sức lực mới có thể cuộn người lại được. Rất khó cạy bật một con tê tê ra khỏi hình dạng cuộn tròn đó. Lớp vảy này rất cứng, có thể chịu đựng được viên đạn bắn từ một số loại súng nhỏ.

Tê tê cũng có thể quất đuôi làm bị thương những kẻ tấn công và ngăn không cho thú dữ kéo bật nó ra khỏi hình dạng cuộn tròn. Những cái vảy này có cạnh bén sắc có thể làm cho kẻ thù bị thương nặng.

Phần lớn cuộc đời tê tê Manis temminckii sống đơn độc. Chúng chỉ sống thành cặp trong một khoảng thời gian ngắn lúc giao phối. con đực cũng đánh nhau dữ dội để giành con cái. Sau khoảng 140 ngày mang thai, tê tê mẹ đẻ duy nhất một con non. Lúc mới sinh, con non dài khoảng 15cm và nặng khoảng 300g. Lớp vảy màu xanh mềm của chúng bắt đầu cứng dần lên vào ngày thứ 2 sau khi chào đời. Con non bắt đầu ăn mối khi được 1 tháng tuổi, được mẹ nuôi nấng chăm sóc suốt từ 3-4 tháng; nếu thấy nguy hiểm, nó trườn xuống dưới bụng mẹ và mẹ cuộn người lại bảo vệ nó.

Báo và những loại thú lớn khác (như linh cẩu) thường ăn thịt tê tê, dù con tê tê hoàn toàn được bình an trước những loại thú ăn thịt nhỏ con. Tuy nhiên, con người là nguyên nhân gây thiệt hại nhiều nhất cho loài tê tê. Tê tê dược cho là nguồn tạo ra được pháp thuật và bùa mê. Khi trộn với vỏ của những loại cây nào đó, vảy của tê tê được người ta dùng để giải bùa chú và xua đuổi ma quỷ. Người ta còn dùng vảy tê tê như một món đồ đeo tay, xem như một loại bùa. Thổ dân ở các bộ lạc châu Phi còn tin rằng nếu một người đàn bà đem chôn những miếng vảy này xuống gần cửa nhà một người đàn ông, người đàn bà đó sẽ có thể sai khiến người đàn ông bị bỏ bùa mê.

Con tê tê tiêu hóa thức ăn như thế nào năm 2024

Thỉnh thoảng, vảy tê tê còn được đốt lên để xua đuổi sư tử và những thú dữ khác; ở một số nơi tê tê còn bị tế lễ khi tổ chức cầu mưa. Người ta cũng bắt tê tê ăn thịt, nhiều bộ lạc cho rằng, có thể dùng vảy chúng làm thành thuốc chữa bệnh có tác dụng cực mạnh. Mỗi cái vảy được bán với giá tương đương 17USD, bên cạnh đó, da của chúng có thể dùng làm giày vì nó rất bền và đẹp, do đó tê tê cũng thường bị giết hại để lấy da.

Tê tê châu Phi là một trong những con vật khó nuôi nhất trong môi trường giam cầm. Trong thiên nhiên chúng sống thọ được khoảng 20 năm tuổi, chúng cũng đang trên đà bị tuyệt chủng.

Thức ăn của con tê tê là gì?

Tê tê hoạt động và kiếm ăn vào ban đêm và có khả năng cuộn tròn để bảo vệ bản thân khỏi các kẻ thù to lớn. Loài động vật này không có răng, chúng sử dụng chiếc lưỡi dài và dính để ăn kiến và mối – thức ăn ưa thích của chúng ngoài tự nhiên. Tê tê có thể tiêu thụ tới 200.000 con kiến một ngày!

Con tê tê dụng gì để đào đất?

Tê tê sử dụng chi trước với vuốt cứng để đào hang trong khi chi sau và đuôi dùng để hỗ trợ và tạo thế cân bằng. Tê tê ăn côn trùng bằng cách dùng chi trước phá các tổ kiến, mối sau đó sử dụng lưỡi dài, dính để bắt mồi.

Con tê tê có đặc điểm gì?

Thân tê tê có phủ vảy sừng xếp chồng lên nhau như vảy cá. Chúng ăn kiến và mối; miệng không có răng; lưỡi dài (đến 25 cm), bọc bởi lớp nhớt dính. Tuyến nước dãi nằm sâu trong lồng ngực tiết ra chất nhớt này để tê tê bắt mồi. Dạ dày có màng sừng như mề gà.

Tê tê là từ loài gì?

Danh từ Loài động vật có vú, không có răng, thân dài, đuôi rộng, có nhiều vẩy xếp như ngói ở toàn phía trên của thân.