Coông nhận qui chế thị trường là gì năm 2024

Cơ chế thị trường tồn tại trong nền kinh tế thị trường tự do, kinh tế kế hoạch và cả nền kinh tế hỗn hợp. Nó cung cấp nguồn lực cho các đối tượng thuộc nhóm tư nhân và chính quyền, tạo cơ hội thúc đẩy sự phát triển của chủ thể. Vậy cơ chế thị trường là gì? Doanh nghiệp cần đảm bảo các nguyên tắc nào của cơ chế thị trường? MECI sẽ giải đáp các vấn đề trên qua bài viết dưới đây.

Mục lục

1. Cơ chế thị trường là gì?

Cơ chế thị trường – Market Mechanism, thường được hiểu là hệ thống thị trường tự do. Tức là bạn hoàn toàn tự do tham gia vào thị trường này mà không có bất kỳ hạn chế nào.

Các cá nhân, tổ chức độc lập tham gia cơ chế thị trường tương tác với nhau để hình thành hệ thống giá cả, đường lối phân phối, cơ cấu sản xuất,… Qua đó giúp nhà đầu tư xác định được con đường tối ưu, tối đa hóa lợi nhuận dựa trên giá cả, tiềm năng, nhu cầu,… để quyết định sản xuất cái gì, sản xuất như thế nào, cho ai, và tiến hành hoàn toàn tự do.

Mọi hoạt động của cá nhân trong xã hội đều chỉ vì lợi ích của cá nhân, không vì lợi ích của xã hội. Các quyết định này vận hành theo cung cầu hàng hóa và được gọi chung là cơ chế thị trường. Tuy nhiên, thông qua phân công lao động, thông qua thị trường và cơ chế giá cả, toàn xã hội cũng sẽ được hưởng lợi từ hoạt động riêng của cá nhân.

• Ưu điểm: Kích thích tính năng động, sáng tạo của kỷ luật; kích thích LLSX phát triển; thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tuyển chọn và đào tạo các nhà sản xuất, doanh nhân và nhà quản lý…
• Nhược điểm: Việc điều chỉnh các quan hệ kinh tế – xã hội đều mang tính tự phát dễ làm suy giảm đạo đức, tăng tính nhân bản do vụ lợi. Hơn hết, còn gây ra chênh lệch giàu nghèo, cơ chế thị trường có thể khai thác triệt để tài nguyên gây ảnh hưởng môi trường và cũng dẫn đến gia tăng tệ nạn xã hội.

2. Các nguyên tắc phân bổ nguồn lực theo cơ chế thị trường

3 Nguyên tắc phân bổ nguồn lực theo cơ chế thị trường

Phần nội dung trên chúng ta đã hiểu được định nghĩa cơ chế thị trường là gì, phần này sẽ giới thiệu nguyên tắc phân bổ nguồn lực theo cơ chế thị trường, cụ thể như sau:

• Để đảm bảo sử dụng có hiệu quả, các nguồn lực trong cơ chế thị trường cần được phân bổ phù hợp với quy luật thị trường. Phân bổ nguồn lực theo cơ chế thị trường phải tuân theo quy luật cung cầu, giá trị và các quy luật thị trường khác nhằm phân bổ có hiệu quả các nguồn lực xã hội.
• Tuy nhiên, để phát huy tốt vai trò của cơ chế thị trường cần phải đảm bảo thông tin hóa, cạnh tranh bình đẳng và không bị ảnh hưởng bởi các tác động bên ngoài. Nếu các điều kiện này không được đáp ứng, việc phân bổ nguồn lực không thể được tối ưu hóa, các hoạt động kinh doanh theo định hướng thị trường sẽ thất bại, có thể dẫn đến khủng hoảng kinh tế ở một khu vực nhất định.
• Tối đa hóa lợi ích là mục tiêu và nguyên tắc phân bổ nguồn lực của cơ chế thị trường. Tương ứng, các nguồn lực sẽ được phân bổ cho các phòng ban, khu vực hoặc lĩnh vực mang lại lợi ích lớn nhất cho người sở hữu các nguồn lực đó. Theo hình thức phân phối này, hàng hoá và dịch vụ được sản xuất ra sẽ được cung cấp với mức giá cân bằng giữa cung và cầu thị trường.

\>> Thị trường ngách phù hợp với những ngành nghề kinh doanh nào?

3. Ưu điểm và nhược điểm của cơ chế thị trường là gì?

Ưu điểm của cơ chế thị trường là gì?

Nâng cao hiệu quả quản lý và đổi mới công nghệ nhờ cơ chế thị trường

• Cơ chế thị trường kích thích hoạt động của các chủ thể kinh tế và tạo điều kiện thuận lợi cho họ hoạt động tự do. Có như vậy nền kinh tế mới phát triển mạnh mẽ và hiệu quả.
• Ảnh hưởng của cơ chế thị trường là gì? Nó sẽ dẫn đến sự thích ứng tự phát của số lượng và cơ cấu sản xuất với số lượng và cơ cấu nhu cầu xã hội. Do đó, con người cần có khả năng đáp ứng tốt hơn nhiều loại sản phẩm và nhiều loại cấu trúc sản phẩm.
• Cơ chế thị trường kích thích đổi mới công nghệ, hợp lý hóa sản xuất. Yêu cầu cạnh tranh càng cao thì chi phí cá nhân càng giảm. Các phương pháp, quy trình, công nghệ sản xuất mới được áp dụng, việc cập nhật tổ chức sản xuất, quản lý doanh nghiệp giúp nâng cao lợi ích kinh tế và giảm chi phí cá nhân.
• Cơ chế thị trường thực hiện sự phân bổ tối ưu các nguồn lực kinh tế. Các nguồn lực sản xuất được tự điều chỉnh theo nguyên tắc thị trường và được chuyển đến nơi chúng được sử dụng hiệu quả nhất.
• Sự điều chỉnh của cơ chế thị trường linh hoạt, có khả năng thích ứng cao với những thay đổi của điều kiện kinh tế xã hội, tạo điều kiện cho nền sản xuất đáp ứng nhu cầu xã hội.

Nhược điểm của cơ chế thị trường

Cạnh tranh kém hiệu quả dễ phát sinh những tác động xấu do cơ chế thị trường

Vậy nhược điểm của cơ chế thị trường là gì? Cơ chế thị trường hoạt động tốt trong điều kiện cạnh tranh hoàn hảo nhưng trong điều kiện cạnh tranh không hoàn hảo thì cơ chế thị trường kém hiệu quả hơn. Ví dụ, khi có độc quyền, nhà độc quyền có thể làm giảm sản lượng, tăng giá và chậm sự đổi mới công nghệ. Điều này dẫn đến các hệ quả:

• Mục đích của doanh nghiệp là tối đa hóa lợi nhuận nên lạm dụng các nguồn lực của xã hội, gây ô nhiễm môi trường sống của con người, làm cho lợi ích kinh tế xã hội không được đảm bảo.
• Ảnh hưởng của cơ chế thị trường dẫn đến chênh lệch giàu nghèo, phân phối thu nhập không bình đẳng, tác động xấu đến đạo đức và bản chất con người.
• Nền kinh tế hoàn toàn chịu sự điều tiết của cơ chế thị trường, không thể tránh khỏi những lúc thăng trầm, khủng hoảng, lạm phát, thất nghiệp.

Nguyên tắc hoạt động của doanh nghiệp theo cơ chế thị trường

Hoạt động tuân theo Pháp luật

Nguyên tắc hoạt động theo cơ chế thị trường: Luôn tuân theo Pháp luật

Hoạt động tuân theo Pháp luật dựa trên cơ chế thị trường là việc doanh nghiệp phải tính đến đầu vào và đầu ra của sản xuất để tồn tại và phát triển. Các hoạt động này là hoạt động tạo ra hàng hoá, dịch vụ có chất lượng cao, giá cả hợp lý nhằm đáp ứng nhu cầu sản xuất và tiêu dùng ngày càng đa dạng, phong phú. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải tự chủ về xây dựng yêu cầu, lập kế hoạch, tài chính, công nghệ, tổ chức, nhân lực, sản phẩm,… trong khuôn khổ quy định của Pháp luật.

Hạch toán để tái sản xuất mở rộng kinh doanh

Mở rộng quy mô sản xuất theo nguyên tắc cơ chế thị trường

Tái sản xuất mở rộng là sự lặp lại của một quá trình sản xuất với quy mô lớn hơn. Để mở rộng quy mô sản xuất và hoạt động theo cơ chế mới, doanh nghiệp phải tích lũy vốn. Muốn có điều kiện này, doanh nghiệp phải hạch toán doanh nghiệp theo nguyên tắc tự chịu trách nhiệm về lãi, lỗ của mình.

Cạnh tranh để sinh tồn

Cạnh tranh để sinh tồn là yếu tố tất yếu trong nền kinh tế thị trường

Cạnh tranh là một điều tất yếu của nền kinh tế khi có nhiều thành phần kinh tế tham gia hoạt động sản xuất kinh doanh, là quy luật hiển nhiên trong nền kinh tế hàng hoá vận hành theo cơ chế thị trường. Cạnh tranh xảy ra giữa các khách hàng trong cùng một doanh nghiệp hoặc cùng một lĩnh vực kinh doanh, giữa các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Mục đích nhằm giành chỗ đứng trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, tăng lợi nhuận và nâng cao uy tín của công ty trên thị trường kinh doanh.

Cạnh tranh sẽ kích thích doanh nghiệp ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ tiên tiến, cải tiến phương thức tổ chức quản lý khoa học hơn, tiết kiệm chi phí sản xuất, tạo ra sản phẩm chất lượng cao, giá thành rẻ, đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng. Đồng thời, các nhà quản lý kinh tế phải năng động, linh hoạt, quyết đoán trong việc đưa ra các quyết định quản lý phù hợp. Cạnh tranh cũng là động lực thúc đẩy các doanh nghiệp liên doanh, liên kết trên hệ thống thị trường tự do.

Hoạt động theo các định hướng mới của thị trường

Nâng cao định hướng doanh nghiệp theo định hướng mới của cơ chế thị trường

Yêu cầu khách quan của cơ chế thị trường là xu thế chung của các doanh nghiệp trên thế giới, hướng tới đa dạng hóa sản phẩm. Mục đích của hoạt động đa dạng hóa sản phẩm là nâng cao thu nhập và lợi nhuận, tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường, phòng ngừa rủi ro, từ đó duy trì sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Mặt khác, việc này còn tạo ra “nguồn cung” mới để kích thích “nguồn cầu”. Doanh nghiệp muốn đa dạng hóa sản phẩm thì phải dựa trên một hoặc một số sản phẩm chủ đạo truyền thống để từng bước mở rộng loại sản phẩm trong cùng một ngành và phát triển đa ngành.

Tạm kết

Trước xu thế phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế thế giới, nếu cơ sở hạ tầng, quản lý lạc hậu, công nghệ kém phát triển sẽ gây khó khăn trong quá trình phát triển. Vì vậy, doanh nghiệp cần phải hiểu rõ cơ chế thị trường là gì và tầm quan trọng của việc vận dụng quy luật giá trị trong phát triển kinh tế. Nhờ đó sẽ đảm bảo sự linh hoạt trong mọi vấn đề, mọi lĩnh vực phát triển kinh tế.