Đánh giá công tác đấu thầu mua sắm tập trung năm 2024

“1. Mua sắm tập trung là cách tổ chức đấu thầu rộng rãi để lựa chọn nhà thầu thông qua đơn vị mua sắm tập trung nhằm giảm chi phí, thời gian, đầu mối tổ chức đấu thầu, tăng cường tính chuyên nghiệp trong đấu thầu, góp phần tăng hiệu quả kinh tế.

2. Mua sắm tập trung được áp dụng trong trường hợp hàng hóa, dịch vụ cần mua sắm với số lượng nhiều, chủng loại tương tự ở một hoặc nhiều cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp hoặc chủ đầu tư.

3. Mua sắm tập trung được thực hiện theo một trong hai cách sau đây:

1. Đơn vị mua sắm tập trung tập hợp nhu cầu mua sắm, tiến hành lựa chọn nhà thầu, trực tiếp ký hợp đồng với nhà thầu được lựa chọn cung cấp hàng hóa, dịch vụ;

2. Đơn vị mua sắm tập trung tập hợp nhu cầu mua sắm, tiến hành lựa chọn nhà thầu, ký văn bản thỏa thuận khung với một hoặc nhiều nhà thầu được lựa chọn làm cơ sở để các đơn vị có nhu cầu mua sắm trực tiếp ký hợp đồng với nhà thầu được lựa chọn cung cấp hàng hóa, dịch vụ.

4. Đơn vị mua sắm tập trung thực hiện việc lựa chọn nhà thầu trên cơ sở nhiệm vụ được giao hoặc hợp đồng ký với các đơn vị có nhu cầu.

5. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.”

Mua sắm tập trung phải được thực hiện thông qua đơn vị mua sắm tập trung thuộc Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở Trung ương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, doanh nghiệp. Trường hợp đơn vị mua sắm tập trung không đủ năng lực thì đơn vị mua sắm tập trung thuê tổ chức đấu thầu chuyên nghiệp thực hiện việc lựa chọn nhà thầu theo quy định của pháp luật

3. Nguyên tắc tập trung trong hoạt động đấu thầu

Theo quy định tại Điều 68 Nghị định 63/2014/NĐ-CP quy định nguyên tắc trong mua sắm tập trung như sau:

– Việc mua sắm tập trung phải được thực hiện thông qua đơn vị mua sắm tập trung thuộc Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở Trung ương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, doanh nghiệp. Trường hợp đơn vị mua sắm tập trung không đủ năng lực thì đơn vị mua sắm tập trung thuê tổ chức đấu thầu chuyên nghiệp thực hiện việc lựa chọn nhà thầu.

– Đối với những hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục phải áp dụng mua sắm tập trung, đơn vị có nhu cầu mua sắm hàng hóa, dịch vụ phải công nhận kết quả lựa chọn nhà thầu, nội dung thỏa thuận khung và ký kết hợp đồng với nhà thầu đã được lựa chọn thông qua mua sắm tập trung trên cơ sở thỏa thuận khung. Trường hợp ký kết hợp đồng với nhà thầu khác không được lựa chọn thông qua mua sắm tập trung thì không được thanh toán hợp đồng.

– Việc áp dụng đấu thầu qua mạng đối với mua sắm tập trung được thực hiện theo lộ trình do Thủ tướng Chính phủ quy định.

– Trường hợp lựa chọn nhà thầu thực hiện các gói thầu có nội dung tương tự nhau thuộc nhiều người có thẩm quyền khác nhau, người có thẩm quyền của các gói thầu thỏa thuận, ủy quyền cho một người có thẩm quyền thực hiện trách nhiệm quy định tại Điều 73 của Luật Đấu thầu; trong trường hợp này, người có thẩm quyền giao cho một đơn vị trực thuộc có đủ năng lực và kinh nghiệm thực hiện việc tổ chức lựa chọn nhà thầu và thực hiện các trách nhiệm khác quy định tại Điều 69 của Nghị định này.

Mua sắm tập trung được hiểu là cách thức mà không phải địa phương, các bộ, và ngành nào cũng áp dụng triệt để, đồng bộ. Quá trình thực hiện của nhiều đơn vị Mua sắm tập trung các đơn vị trực tiếp sử dụng tài sản và các nhà thầu còn lúng túng, đặc biệt là khâu đăng ký nhu cầu, tổng hợp nhu cầu mua sắm theo quy định của pháp luật

Rào cản lớn nhất đối với công tác Mua sắm tập trung hiện nay chính là chưa nhận được sự đồng thuận từ phía một số đơn vị sử dụng tài sản theo quy định. Theo đó việc gửi nhu cầu chậm và chất lượng của số liệu chưa đồng bộ trong quá trình tổng hợp nhu cầu mua sắm dẫn tới triển khai xây dựng và trình danh mục Mua sắm tập trung chậm, làm ảnh hưởng dây chuyền tới việc lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu và các bước lựa chọn nhà thầu theo đúng tiến trình. Ngoài ra, tình trạng chậm và khó khăn trong phối hợp giữa đơn vị mua sắm, và phối hợp với các đơn vị nhà thầu và đơn vị sử dụng dẫn tới nhiều bất cập trong công tác bàn giao, nghiệm thu, giải ngân theo quy định. Khi có đơn vị gửi chậm lại thường xuyên có điều chỉnh nhu cầu mua sắm dẫn tới phát sinh nhiều vất vả cho đơn vị tổ chức Mua sắm tập trung theo quy định của pháp luật

4. Hàng hóa, phương thức mua sắm tập trung

4.1 Hàng hóa trong Mua sắm tập trung

Mua sắm tập trung được áp dụng trong các trường hợp hàng hóa, hay đối với dịch vụ cần mua sắm với số lượng nhiều, đối với các chủng loại tương tự ở một hoặc nhiều cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp hoặc chủ đầu tư. Hiện nay, theo quy định Bộ Tài chính được giao trách nhiệm ban hành danh mục hàng hóa, và các dịch vụ áp dụng mua sắm tập trung cấp quốc gia.

Theo đó các danh mục thuốc mua sắm tập trung do Bộ Y tế ban hành theo quy định. Còn các Bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp ban hành danh mục hàng hóa, đối với các loại dịch vụ áp dụng mua sắm tập trung thuộc phạm vi quản lý của mình.

Hàng hóa, dịch vụ mua sắm với số lượng lớn hoặc chủng loại hàng hóa, dịch vụ được sử dụng phổ biến tại nhiều cơ quan, tổ chức, đơn vị và các loại Hàng hóa, dịch vụ có yêu cầu tính đồng bộ, hiện đại

4.2 Phương thức mua sắm tập trung

Theo pháp luật hiện hành, mua sắm tập trung được thực hiện theo các phương thức như sau:

– Đơn vị mua sắm tập trung tập hợp nhu cầu mua sắm, tiến hành lựa chọn nhà thầu, trực tiếp ký hợp đồng với nhà thầu được lựa chọn cung cấp hàng hóa, dịch vụ

– Các Đơn vị mua sắm tập trung tập hợp nhu cầu mua sắm, tiến hành lựa chọn nhà thầu, ký văn bản thỏa thuận khung với một hoặc nhiều nhà thầu được lựa chọn làm cơ sở để các đơn vị có nhu cầu mua sắm trực tiếp ký hợp đồng với nhà thầu được lựa chọn cung cấp hàng hóa, dịch vụ.

5. Quy trình mua sắm tập trung

Bên cạnh các nguyên tắc định hướng hoạt động mua sắm tập trung, pháp luật hiện hành cũng quy định các quy trình thực hiện hoạt động này. Các quy định về quy trình mua sắm tập trung mang tính tổng quát, bao gồm các trình tự sau:

Bước 1: Tổng hợp nhu cầu và Lập, thẩm định và phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu;

Bước 2: Chuẩn bị lựa chọn nhà thầu và Tổ chức lựa chọn nhà thầu;

Bước 3: Đánh giá hồ sơ dự thầu và thương thảo hợp đồng và Thẩm định, phê duyệt và công khai kết quả lựa chọn nhà thầu;

Bước 4: Hoàn thiện, ký kết thỏa thuận khung và Hoàn thiện, ký kết và thực hiện hợp đồng với nhà thầu trúng thầu. Trường hợp đơn vị mua sắm tập trung trực tiếp ký kết hợp đồng với nhà thầu trúng thầu thì không tiến hành ký kết thỏa thuận khung theo quy định;

Bước 5: Quyết toán, thanh lý hợp đồng.

Theo đó thì hoạt động mua sắm tập trung cần được đảm bảo để thực hiện đúng theo quy định của pháp luật về mua sắm tập trung, để đạt được những hiệu quả trong kinh tế, các loại hàng hóa mua sắm tập trung hay phương thức mua sắm tập trung được quy định cụ thể trong Luật Đầu tư và các văn bản khác quy định đều phải được thực hiện theo quy định của pháp luật