Giun và sán khác nhau như thế nào
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Bác sĩ nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Show Nhiễm giun sán là một trong những bệnh nhiễm kí sinh trùng phổ biến nhất trên toàn thế giới. Bệnh lây truyền qua trứng có trong phân người, từ đó làm ô nhiễm đất ở những khu vực kém vệ sinh. Các loài chính gây bệnh cho người là giun tròn, giun đũa (Trichuris trichiura) và giun móc (Necator Americanus và Ancylostoma duodenale). Bệnh trạng của nhiễm giun sán liên quan đến số lượng giun. Những người bị nhiễm giun với số lượng ít (vài con giun) thường không bị nhiễm trùng. Số lượng giun ít không gây ra triệu chứng đáng kể. Khi giun tồn tại trong cơ thể với số lượng nhiều, chúng sẽ gây ra một loạt các triệu chứng bao gồm tiêu chảy, đau bụng, suy dinh dưỡng, suy nhược, giảm phát triển về thể chất. Số lượng giun nhiều quá mức có thể gây ra tắc ruột, cần được chỉ định làm phẫu thuật. Giun sán lây truyền qua tiếp xúc đất, qua trứng giun, và qua tiếp xúc phân người bị nhiễm giun. Giun trưởng thành sống trong ruột người và đẻ ra hàng ngàn quả trứng mỗi ngày. Ở những khu vực vệ sinh kém, những quả trứng này làm ô nhiễm đất. Điều này có thể xảy ra theo nhiều cách:
Ngoài ra, trứng giun móc nở trong đất, giải phóng ấu trùng trưởng thành thành một dạng có thể chủ động xâm nhập vào da. Người ta bị nhiễm giun móc chủ yếu qua tiếp xúc da, cụ thể là đi chân trần trên vùng đất bị ô nhiễm. Bệnh về giun sán không có lây truyền trực tiếp từ người sang người, hoặc nhiễm giun từ phân tươi, vì trứng truyền qua phân cần khoảng 3 tuần để trưởng thành trong đất trước khi có khả năng lây nhiễm. Vì những con giun này không nhân lên trong vật chủ của con người, nên việc tái nhiễm chỉ xảy ra do tiếp xúc với các giai đoạn lây nhiễm trong môi trường. Sơ đồ con đường lây truyền bệnh giun sán Giun sán gây ra suy giảm dinh dưỡng đối với những người bị lây nhiễm theo nhiều cách:
Các loại thuốc được WHO đề nghị bao gồm albendazole (400 mg) và mebendazole (500 mg). Những loại thuốc này có ưu điểm là hiệu quả, rẻ tiền và dễ quản lý bởi các nhân viên phi y tế. Thuốc đã trải qua thử nghiệm an toàn trên diện rộng và đã được sử dụng ở hàng triệu người với rất ít tác dụng phụ. Cả albendazole và mebendazole đều được tuyên truyền cho các bộ y tế quốc gia thông qua WHO để điều trị các bệnh về giun cho tất cả trẻ em trong độ tuổi đi học. Kiểm soát nhiễm giun sán là kiểm soát tỷ lệ mắc bệnh thông qua việc điều trị định kỳ cho những người có nguy cơ mắc bệnh cao, đặc biệt là những người sống trong vùng lưu hành bệnh. Những người có nguy cơ là:
Trẻ nhỏ là đối tượng cần kiểm soát nhiễm giun sán WHO khuyến cáo điều trị bằng thuốc định kỳ (tẩy giun) mà không cần chẩn đoán trước cho tất cả những người có nguy cơ sống ở vùng lưu hành. Điều trị nên được đưa ra mỗi năm một lần khi tỷ lệ nhiễm giun sán trong cộng đồng là hơn 20% và hai lần một năm khi tỷ lệ nhiễm giun sán trong cộng đồng là hơn 50%. Can thiệp này làm giảm tỷ lệ mắc bệnh bằng cách giảm số lượng giun. Ngoài ra, còn có một số biện pháp khác như:
Điều trị định kỳ nhằm mục đích giảm mức độ nhiễm kí sinh trùng, và để bảo vệ những người có nguy cơ mắc giun. Tẩy giun có thể dễ dàng tích hợp với các ngày sức khỏe trẻ em hoặc các chương trình bổ sung cho trẻ mẫu giáo, hoặc tích hợp với các chương trình y tế học đường. Các trường học nên thúc đẩy giáo dục các hoạt động vệ sinh cá nhân như hoạt động rửa tay, vệ sinh trường học. Với gần 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Nội soi tiêu hóa, Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương đã thực hiện thành công nhiều trường hợp can thiệp nội soi phức tạp, phát hiện nhiều tổn thương ung thư tiêu hóa ở giai đoạn sớm, đem lại sức khỏe và sự an tâm cho nhiều bệnh nhân. Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn Nguồn tham khảo: Who.int và Ncbi.nlm.nih.gov XEM THÊM:
Nhiễm giun sán là một tình trạng bệnh lý khá phổ biến trên toàn thế giới, đặc biệt là ở những nước kém phát triển. Có nhiều loại giun có thể ký sinh trong cơ thể người, mỗi một loại sẽ gây ra những triệu chứng bệnh khác nhau. Giun hay còn gọi là giun sán là một loại ký sinh trùng phổ biến. Có một số loại giun lây nhiễm và ăn thịt người. Một số loài giun mà mọi người mắc phải có thể có kích thước rất lớn - dài hơn 3 feet (0,91m), trong khi đó cũng có những loài rất nhỏ. Loại giun ký sinh tồi tệ nhất thường được tìm thấy ở các vùng nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới ấm áp trên thế giới, nhưng cũng có một số loài giun cũng phổ biến ở những nơi khác. Và bất kỳ ai cũng có thể bị nhiễm giun. Bạn có thể bị nhiễm giun theo nhiều cách khác nhau, tùy thuộc vào loại giun.
Giun thường được truyền qua nước tiểu hoặc phân của động vật hoặc người bị nhiễm bệnh ra môi trường bên ngoài. Bạn có thể bị nhiễm giun theo nhiều cách khác nhau 3.1. Giun kimGiun kim là một loại giun phổ biến ở Mỹ và trên thế giới. Chúng có kích thước rất nhỏ, chiều dài cơ thể thường không dài hơn 1/2 inch. Bạn có thể bị nhiễm giun kim khi bạn nuốt trứng của chúng. Sau đó trứng giun kim sẽ nở trong ruột của bạn. Vào ban đêm, giun kim cái thoát ra khỏi cơ thể bạn và đẻ hàng nghìn quả trứng nhỏ xung quanh hậu môn của bạn. Nếu những quả trứng đó được truyền cho người khác, những người đó cũng sẽ bị nhiễm bệnh. Nhiễm giun kim thường xảy ra nhất khi trẻ em truyền chúng cho những đứa trẻ khác. Khi bị nhiễm giun kim, bệnh nhân thường không có triệu chứng nhưng chúng có thể gây ra các triệu chứng như: 3.2. Giun đũa (Ascariasis)Giun đũa là loại giun phổ biến ở những nơi ấm áp, nơi có điều kiện vệ sinh kém. Khi một người nuốt phải trứng giun đũa, giun sẽ nở ra trong ruột. Con giun non sau đó đi đến phổi. Sau một hoặc hai tuần, giun sẽ đi đến cổ họng và thường bị nuốt trở lại vào đường ruột. Giun đũa lây lan qua đất có lẫn phân bị nhiễm bệnh hoặc do ăn thịt sống bị nhiễm bệnh. Các triệu chứng khi bị nhiễm giun đũa có thể bao gồm:
3.3. Giun mócGiun móc cũng phổ biến ở các vùng nhiệt đới. Khi phân của người nhiễm bệnh lẫn vào đất, trứng sẽ nở ra. Tại một giai đoạn nhất định, giun móc có thể đi qua da để vào bên trong cơ thể người. Điều này có thể xảy ra nếu mọi người đi chân trần ở những nơi đất bị ô nhiễm. Phát ban ngứa thường là dấu hiệu đầu tiên của việc nhiễm giun móc. Các triệu chứng khác bao gồm:
Giun móc có thể đi qua da để vào bên trong cơ thể người 3.4. Giun lươn ( Strongyloides stercoralis )Người ta chủ yếu bị nhiễm giun lươn khi những con giun con ở trong đất chui qua da đi vào bên trong cơ thể. Khi đã vào trong cơ thể con người, giun lươn sẽ tìm đường đến ruột non và đẻ trứng. Những quả trứng đó nở ra trước khi được đào thải ra ngoài theo phân và giun có thể lây nhiễm sang người khác. Thường khi bị nhiễm giun lươn, người bệnh sẽ không có bất kỳ biểu hiện nào. Tuy nhiên giun lươn cũng có thể gây ra các triệu chứng sau:
3.5. Giun xoắnBạn bị nhiễm giun xoắn do ăn thịt bị nhiễm bệnh, đặc biệt là thịt lợn còn sống hoặc nấu chưa chín. Khi một người ăn thịt bị nhiễm bệnh, axit trong dạ dày sẽ hòa tan các nang trong thịt để giải phóng ấu trùng giun xoắn. Giun xoắn sau khi được giải phóng sẽ chui vào ruột, lớn lên, giao phối và đẻ trứng. Sau khi trứng nở, giun xoắn non đi qua máu đến các cơ. Các triệu chứng của bệnh giun xoắn bao gồm:
3.6. Giun tóc (Trichuris trichiura)Ấu trùng giun tóc (Trichuris trichiura) và con trưởng thành có thể sống trong ruột của bạn. Giun tóc có tên gọi như vậy vì hình dạng của chúng trông giống như sợi tóc. Giống như nhiều loài giun ký sinh khác, chúng lây lan qua đất bị ô nhiễm ở những nơi có khí hậu ấm áp. Khi bị nhiễm giun tóc, bệnh nhân thường không có triệu chứng trừ khi nhiễm trùng nặng. Các triệu chứng nhiễm giun tóc nặng bao gồm:
3.7. Sán dâyBạn có thể bị nhiễm sán dây từ thức ăn hoặc nước bị nhiễm sán hoặc trứng của chúng. Nếu bạn nuốt phải sán dây, chúng sẽ phát triển trong ruột của bạn. Sán dây có thể sống trong ruột của một người trong 30 năm. Nếu bạn nuốt phải trứng, chúng có thể đi qua ruột của bạn vào các bộ phận khác của cơ thể để tạo thành u nang. Các triệu chứng nhiễm sán dây phụ thuộc vào vị trí của chúng, các triệu chứng nhiễm sán dây bao gồm:
Bạn có thể bị nhiễm sán dây từ thức ăn hoặc nước bị nhiễm sán hoặc trứng của chúng
3.8. Sán máng (Schistosoma)Sán máng là loại sán dẹp gây ra một tình trạng gọi là bệnh sán máng (hay còn gọi là bệnh sốt mò hoặc sốt ốc sên). Mọi người mắc bệnh nếu họ tiếp xúc với nguồn nước ngọt nơi ốc bị nhiễm bệnh sán máng sinh sống. Sán máng có hình cái dĩa xuất hiện từ ốc sên và sau đó có thể đi qua da của một người và đi vào máu khi chúng trưởng thành. Khi con cái đẻ trứng, nó có thể gây ra:
Nhiễm trùng sán máng mãn tính có thể gây ra:
3.9. Bệnh giun chỉ bạch huyếtBa loại giun nhỏ như sợi chỉ gây ra bệnh giun chỉ bạch huyết. Nó phổ biến ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Giun chỉ trưởng thành có thể sống đến 7 năm trong hệ thống bạch huyết của một người. Bệnh chỉ lây từ người sang người qua muỗi. Khi muỗi đốt một người bị bệnh, chúng có thể lây lan những con giun nhỏ này sang những người khác mà chúng cắn sau đó. Khi bị nhiễm giun chỉ, bệnh nhân có thể không có triệu chứng, nhưng giun chỉ có thể gây ra:
Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn có giun sán trong cơ thể, họ sẽ tiến hành các xét nghiệm để xem bạn có bị nhiễm giun sán hay không và tìm ra loại giun sán bạn đang nhiễm phải. Những xét nghiệm đó có thể bao gồm:
Bác sĩ tiến hành các xét nghiệm để phát hiện và chẩn đoán tình trạng nhiễm giun sán Nếu bạn có giun sán trong cơ thể, một số loại thuốc có thể giết chúng, thường được gọi là thuốc tẩy giun. Đôi khi bạn có thể cần các phương pháp điều trị khác cho các triệu chứng liên quan đến nhiễm trùng, bao gồm:
Nếu bạn có u nang trong cơ, bạn có thể cần phẫu thuật. Bạn đã điều trị giun, nhưng bạn vẫn hoàn toàn có khả năng bị tái nhiễm trở lại. Để tránh bị nhiễm giun sán, bạn hãy thực hiện các việc sau:
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec với hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế hiện đại cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm trong khám điều trị bệnh lý thần kinh, người bệnh hoàn toàn có thể yên tâm thăm khám và điều trị tại Bệnh viện. Để đặt lịch khám, quý khách vui lòng đến trực tiếp hệ thống y tế Vinmec hoặc đăng ký khám trực tuyến trên website để được phục vụ. Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn Nguồn tham khảo: webmd.com XEM THÊM: |