Di sản văn hóa vật thể là gì? Có vai trò và đóng góp gì cho công cuộc dựng nước và giữ nước của nhân dân ta. Cùng tìm hiểu kỹ hơn về văn hóa vật thể qua bài viết dưới đây.
Contents
Di sản văn hóa vật thể là các sản phẩm được dùng để chỉ các sản phẩm vật chất có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học. Bao gồm:
+ Di tích lịch sử – văn hóa.
+ Danh lam thắng cảnh.
+ Di vật., cổ vật, bảo vật quốc gia.
Xem thêm: Văn hóa phi vật thể là gì?
Danh sách các văn hóa vật thể được UNESCO công nhận
Tìm hiểu thêm: Văn hóa phục hưng là gì?
Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng
Phong nha – Kẻ bàng được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới vào năm 2003. Vườn quốc gia này nằm tại Huyện Bố Trạch, Tỉnh Quảng Ninh với tổng diện tích lên đến 85,754 ha. Phong Nha – Kẻ Bàng không chỉ nổi bật bởi hệ thống hang động khổng lồ. Mà còn được biết đến với sự “hiện diện” của rất nhiều loài động vật nằm trong Sách Đỏ Việt Nam.
Hoàng thành Thăng Long
Đây là một thể thống nhất của hai khu di tích khổng lồ là khu Thành cổ Hà Nội và khu di tích khảo cổ học 18 Hoàng Diện. Khi đến tham quan tại nơi đây, du khách sẽ phần nào cảm nhận rõ nét dự thay đổi cũng như hành trình kinh tế – văn hóa – chính trị của người Việt trong suốt gần 1000 năm.
Quần thể danh thắng Tràng An
Nơi đây là sự kết hợp, giao thoa nét độc đáo của đá núi, hệ sinh thái, đồng lúa, hồ đầm,… Vào năm 2014, quần thể này đã chính thức “ghi danh” vào top di sản văn hóa thế giới. Với những đặc trưng riêng, quần thể Tràng An đang được lên kế hoạch đầu tư, phát triển trở thành khu du lịch tầm cỡ quốc tế.
Phố cổ Hội An
Được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới vào năm 1999. Nếu như những di tích khác đa phần chỉ là địa điểm du lịch thì tại quần thể danh thắng này lại tồn tại “sự sống” đúng nghĩa. Cho tới ngày nay, nơi đây vẫn diễn ra các hoạt động sinh hoạt hàng ngày của người dân bình thường.
Thánh địa Mỹ Sơn
Chính thức gia tăng thêm “chiều dài” danh sách di sản văn hóa thế giới vào năm 1999. Khu đền tháp này được phát hiện bởi M.C.Paris – một học giả người Pháp. Khu di tích này hiện đang tọa lạc tại Xã Duy Phú, Quảng Nam. Khu đền tháp được xây dựng với hơn 70 ngôi đền tháp theo lối kiến trúc đặc trưng của dân tộc Chăm – nghệ thuật kiến trúc.
Thành nhà Hồ
Được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới vào năm 2011 – sau 6 năm đệ trình hồ sơ. Tòa thành vô cùng nổi bật với quy mô kiến trúc bằng đá độc đáo “khổng lồ” hiếm hoi.
Vịnh Hạ Long
Được “ví von” như một tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời được tạo ra bởi “bàn tay” vĩ đại của “Mẹ thiên nhiên”. Tại đây, hàng loạt các đảo đá, hang động được xen kẽ nhau tạo nên một không gian vô cùng hùng vĩ và huyền bí. Ngoài ra, Vịnh Hạ Long còn được biết đến với hệ sinh thái rừng ngập mặn, rừng cây nhiệt đới, rạn san hô,.. vô cùng đa dạng.
Chính vì những đặc trưng riêng “hiếm có khó tìm” này, năm 1994 Vịnh Hạ Long đã chính thức “ghi tên” vào danh sách di sản văn hóa thế giới.
Quần thể di tích Cố đô Huế
Được biết tới là kinh đô một thời của Việt Nam với nhiều nét đẹp “độc nhất vô nhị”. Với tổng diện tích hơn 500ha, quần thể này “chứa đựng” hàng loạt địa điểm đền chùa, lăng tẩm, thành quách,… Năm 1993 là mốc thời gian mà Cố đô Huế được UNESCO chính thức công nhận là Di sản văn hóa thế giới.
Qua tất cả những gì chúng tôi chia sẻ về các khái niệm văn hóa vật thể, cũng như đề cập đến nền văn hóa xã hội, hay phân biệt bản sắc văn hóa hay sắc thái văn hóa, hy vọng bạn sẽ có được những kiến thức có giá trị phục vụ cho nhu cầu tìm hiểu của mình.
Theo ICOMOS [Hội đồng Di tích và Di chỉ quốc tế], Di sản là toàn bộ các sáng tạo và sản phẩm kết hợp của thiên nhiên và con người, trong sự toàn vẹn của chúng, tạo nên môi trường mà chúng ta sống trong không gian và thời gian. Di sản là một thực tế, là sự sở hữu của cộng đồng và là một gia tài phong phú mà có thể được chuyển tiếp, lôi cuốn sự tham gia và công nhận của chúng ta.
Luật Di sản văn hóa Iran định nghĩa, Di sản văn hóa [DSVH] bao gồm các di vật thể hiện quá trình lịch sử của loài người và là cơ sở để hiểu biết sâu sắc hơn về bản sắc con người và con đường tiến bộ văn hóa của họ, từ đó cung cấp những lời khuyên cho loài người.
Bên cạnh đó, theo UNESCO, DSVH có thể được định nghĩa là toàn bộ các dấu hiệu vật chất - có thể thuộc nghệ thuật hay biểu tượng - được truyền lại từ quá khứ cho mỗi nền văn hóa và do đó là cho toàn nhân loại. Là một phần cấu thành sự chân thực và phong phú của bản sắc văn hóa, như là một tài sản kế thừa thuộc về nhân loại, DSVH mang đến cho mỗi vùng đất cụ thể những đặc trưng có thể nhận diện riêng biệt của nó và là kho tàng kinh nghiệm của con người.
Có tổng cộng 1.092 Di sản Thế giới được UNESCO công nhận trên thế giới, bao gồm 209 địa điểm tự nhiên và 845 địa điểm có ý nghĩa văn hóa và lịch sử - tất cả đều được công nhận là có tầm quan trọng quốc tế và đáng được bảo vệ đặc biệt. Do đó, việc chọn ra 10 Di sản Thế giới được UNESCO công nhận hàng đầu quả là một thách thức khá lớn đối với tổ chức UNESCO.
1. Di tích Nubia, Ai Cập
Không chỉ những ngôi đền bằng đá uy nghi của pharaon thứ ba của Vương triều thứ 19 trong lịch sử Ai Cập Ramses II và nữ hoàng Nefertari của ông, đây là một cảnh tượng thực sự tuyệt vời ở khu khảo cổ Abu Simbel, mà thực tế là tượng đài mang tính biểu tượng này với bốn bức tượng cao chót vót đã được di dời để tránh nước sông Nile dâng cao đã khiến chúng trở nên dễ chịu hơn. Tương tự như vậy, Thánh địa Isis tại đảo Philae, một ngôi đền thờ nữ thần Ai Cập cổ đại, đã được chuyển đến vị trí hiện tại như một phần của dự án đáng kinh ngạc do UNESCO đứng đầu vào những năm 1960, được đặt tên chung là Di tích Nubia.
2. Thung lũng Kathmandu, Nepal
Nếu lên kế hoạch cho một kỳ nghỉ ở Nepal, đừng bỏ lỡ cơ hội khám phá Thung lũng Kathmandu, một địa danh vô cùng xứng đáng. Khu vực này, nằm ở chân đồi của dãy Himalaya, được công nhận là quê hương của hai bảo tháp Phật giáo, hai ngôi đền Hindu và ba địa điểm thế tục, tất cả đều có ý nghĩa văn hóa và tôn giáo. Điểm nổi bật của chuyến thăm Nepal là chuyến tham quan Bảo tháp Boudhanath nổi tiếng có từ thế kỷ 14, một trong những địa điểm Phật giáo lớn nhất và linh thiêng nhất trên thế giới. Thống trị đường chân trời, đôi mắt của bảo tháp dường như dõi theo từng cử động của con người chúng ta.
3. Vùng Cape Floral, Nam Phi
Công viên quốc gia núi Table của Cape Town, Khu vực hoang dã Groot Winterhoek và Khu bảo tồn thiên nhiên De Hoop chỉ là ba trong số 13 khu vực được bảo vệ ở Nam Phi tạo nên Vùng hoa Cape, một trong những trung tâm đa dạng sinh học trên cạn lớn nhất thế giới. Được công nhận là Di sản Thế giới vào năm 2004, khu vực này là một điểm nóng về thực vật, nơi sinh sống của 20% hệ thực vật của châu Phi mặc dù chỉ chiếm chưa đến 0,5% kích thước của lục địa. Với hai phần ba trong số 6.000 loài thực vật ước tính trong khu vực được liệt kê là loài đặc hữu và hơn 1.736 loài được xác định là bị đe dọa, một kỳ nghỉ tới Nam Phi sẽ là trải nghiệm chỉ có một lần trong đời.
4. Machu Picchu, Peru
Machu Picchu mang tính biểu tượng, cao 2.430 mét so với mực nước biển trên sườn phía Đông của dãy núi Andes và là điểm đến không thể bỏ qua nếu cân nhắc một kỳ nghỉ tới Peru. Di sản quan trọng nhất của nền văn minh Inca, vẫn còn nhiều tranh luận về lý do Machu Picchu được xây dựng, rồi sau đó bị bỏ hoang một cách bí ẩn. Tuy nhiên, người ta đồng ý rằng khu bảo tồn tôn giáo, nghi lễ, nông nghiệp và thiên văn này đầy mê hoặc, bao gồm khoảng 200 cấu trúc, là một cảnh tượng vô cùng đáng quan tâm, chú ý. Mở rộng trí tưởng tượng của chúng ta khi đi bộ qua cổng, đền thờ và nhà cửa, thực sự là một điều kì diệu trước một thành phố đã mất của người Inca.
5. Rạn san hô Great Barrier, Úc
Nếu đã đến Down Under, nước Úc, nhất định phải có một chuyến đi đến Rạn san hô Great Barrier. Đây là Di sản Thế giới tự nhiên thực sự tuyệt vời, chứa bộ sưu tập rạn san hô lớn nhất thế giới, hơn 1.500 loài cá và khoảng 240 loài chim, cũng như sự đa dạng của động vật giáp xác, hải quỳ và giun biển. Lặn biển tại Công viên Quốc gia Michaelmas Cay tuyệt đẹp, có thể dễ dàng đi đến từ thành phố Cairns, Queensland, chúng ta sẽ có cơ hội đến gần cá vẹt, trai khổng lồ và thậm chí cả rùa biển. Đối với những người sống trên đất liền, những chiếc thuyền đáy kính là một trải nghiệm thực sự kì diệu.
6. Bruges, Bỉ
Thành phố Bruges này đẹp như tranh vẽ. Những tòa nhà thời trung cổ kỳ diệu, những quảng trường lãng mạn và những con kênh quyến rũ lấp đầy các điểm đến có hộp sô cô la này, và đây cũng một điểm nổi bật của bất kỳ kỳ nghỉ nào ở Bỉ. Trung tâm lịch sử của Bruges cũng gắn liền với kiến trúc Gothic nổi bật và nghệ thuật Flemish nổi tiếng thế giới của Jan van Eyck - những bức tranh cổ điển của ông vẫn được treo trên tường tại bảo tàng Groeninge gần đó. Một điểm tham quan không thể bỏ qua khác là Vương cung thánh đường Holy Blood, nơi có thánh tích được tôn kính của Chúa Kitô.
7. Công viên quốc gia Yellowstone, Mỹ
Công viên quốc gia Yellowstone là khu bảo tồn thiên nhiên đầu tiên và tốt nhất của nước Mỹ, là sự pha trộn đầy cảm hứng giữa vẻ đẹp tự nhiên và vùng hoang dã gồ ghề, đồng thời là nơi sinh sống của gấu xám Bắc Mỹ, bò rừng bizon và nai sừng tấm. Ngoài ra, Yellowstone còn có mật độ mạch nước phun lớn nhất thế giới - hơn 300 mạch nước phun, hay 2/3 tổng số mạch nước phun trên hành tinh. Nổi tiếng nhất, mạch nước phun hình nón được mang tên Old Faithful thường xuyên phun trào để làm hài lòng du khách. Ngoài ra, hãy để ý thác nước cao nhất của công viên, Thác Lower, có kích thước gần gấp đôi thác nước ở Niagara.
8. Vạn Lý Trường Thành, Trung Quốc
Khi nghiên cứu các tour du lịch đến Trung Quốc, chắc chắn chúng ta sẽ thấy rằng Vạn Lý Trường Thành xuất hiện trên hầu hết ở các hành trình. Di sản Thế giới này uốn khúc gần 12.500 dặm dọc theo các rặng núi có rừng của đất nước Trung Quốc và là hàng rào bảo vệ ghê gớm. Đây cũng là một trong những công trình quân sự lớn nhất thế giới - và là tượng đài nhân tạo duy nhất có thể nhìn thấy từ trong không gian. Được xây dựng từ thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên đến thế kỷ 17 sau Công nguyên, phần chính bao gồm các bức tường, tháp canh, đường ngựa, pháo đài và đèo, và vẫn được coi là biểu tượng quốc gia để bảo vệ an ninh của Trung Quốc và người dân của họ.
9. Khu khảo cổ Petra, Jordan
Petra là địa điểm khảo cổ ở sa mạc phía Tây Nam Jordan. Nơi này xứng đáng trở thành một trong Bảy Kỳ quan Thế giới mới. Thường được gọi là thành phố hoa hồng đỏ, đề cập đến đá sa thạch đỏ nổi bật bao quanh khung cảnh bằng đá được xây dựng nửa vời, nửa chạm khắc của Petra, du khách không thể không kinh ngạc trước sự to lớn tuyệt đối của nơi này. Đặc biệt lộng lẫy là Kho bạc, một mặt tiền cao 40 mét được cho là xây dựng vào thế kỷ thứ nhất trước Công nguyên, trông giống như một ảo ảnh xuyên qua một khe nhỏ trong một hẻm núi hẹp. Chỉ riêng khoảnh khắc đáng nhớ đó đã là một lý do chính đáng để tìm hiểu thêm về các kỳ nghỉ ở Jordan.
10. Taj Mahal, Ấn Độ
Taj Mahal là một lăng mộ bằng đá cẩm thạch trắng nằm tại Agra, Ấn Độ được mọi người ngưỡng mộ vô cùng. Kiệt tác này mang tính biểu tượng - đài tưởng niệm thế kỷ 17 được xây dựng ở Agra để tôn vinh người vợ yêu quý của Hoàng đế Mughal. Những người khách du lịch luôn đặt địa điểm này ưu tiên hàng đầu trong hành trình của họ khi đến Ấn Độ. Các chuyến thăm vào sáng sớm là thời gian kỳ diệu nhất và tốt nhất để tránh được cái nóng và đám đông ở đây. Và sẽ thật là một trải nghiệm thú vị, khi chúng ta chụp một bức ảnh khi không có người ở nơi đây.
Khái niệm về văn hóa vật thể là gì?
Di sản văn hóa vật thể là gì? Theo Khoản 2 Điều 4 Luật di sản văn hóa 2001 thì di sản văn hoá vật thể là sản phẩm vật chất có giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học, bao gồm di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh, di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia.
UNESCO định nghĩa văn hóa là gì?
UNESCO định nghĩa văn hóa là tập hợp các đặc trưng tiêu biểu về tinh thần, vật chất, tri thức và xúc cảm của xã hội hoặc một nhóm người trong xã hội; văn hóa không chỉ bao gồm văn học và nghệ thuật, mà còn cả phong cách sống, phương thức chung sống, các hệ giá trị, truyền thống và niềm tin [UNESCO, 2001].
Di sản văn hóa vật thể bao gồm những gì?
Di sản văn hóa vật thể là sản phẩm vật chất có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, bao gồm di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia.
Di sản văn hóa có nghĩa là gì?
Di sản văn hóa là sự biểu hiện lối sống của cộng đồng, do các cộng đồng sáng tạo nên và được truyền từ đời này sang đời khác. Di sản văn hóa bao gồm các thành tố mang tính phi vật thể như phong tục, nghi lễ, lễ hội, tri thức địa phương, niềm tin, hệ giá trị, nghệ thuật,...