Lỡ uống 2 viên thuốc ARV trong một ngày có sao không

Đối với một người bệnh khi phải dùng thuốc thì việc tuân thủ điều trị sẽ đem lại hiệu quả chữa bệnh cao, nhưng đối với người nhiễm HIV/AIDS việc tuân thủ này còn ngăn chặn được HIV, phòng tránh hiện tượng kháng thuốc và duy trì một cách toàn diện sức khoẻ cho người bệnh.

Mục đích của việc điều trị HIV bằng thuốc (ARV) là ức chế sự nhân lên của virut và kìm hãm lượng virut trong máu ở mức thấp nhất; Phục hồi chức năng miễn dịch, giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội; Cải thiện chất lượng sống và giảm đáng kể tỷ lệ tử vong ở người nhiễm HIV…

Điều trị ARV chủ yếu là điều trị HIV ngoại trú và được chỉ định khi người bệnh có đủ tiêu chuẩn lâm sàng, và/hoặc xét nghiệm và chứng tỏ đã sẵn sàng điều trị.

Khi đưa một bệnh nhân vào điều trị bằng thuốc ARV, bác sĩ phải dựa vào giai đoạn lâm sàng của bệnh nhân và số lượng tế bào CD4. Theo “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị HIV” của Bộ Y tế, nếu có xét nghiệm CD4, chỉ  định điều trị ARV khi:

– Người nhiễm HIV giai đoạn lâm sàng 4 (với các triệu chứng như: sút cân trên 10% trọng lượng cơ thể kèm theo sốt kéo dài trên 1 tháng hoặc tiêu chảy kéo dài trên 1 tháng không rõ nguyên nhân; viêm phổi, nhiễm Herpes mạn tính ở môi, miệng, cơ quan sinh dục…; nhiễm Candida thực quản…) thì không phụ thuộc số lượng tế bào CD4.

Lỡ uống 2 viên thuốc ARV trong một ngày có sao không

Tiêu chảy kéo dài hơn một tháng là một triệu chứng của người nhiễm HIV giai đoạn lâm sàng 4

– Người nhiễm HIV giai đoạn 3 (sút cân nặng không rõ nguyên nhân trên 10% trọng lượng cơ thể, tiêu chảy không rõ nguyên nhân kéo dài trên 1 tháng; sốt không rõ nguyên nhân từng đợt hoặc liên tục kéo dài trên 1 tháng; nhiễm nấm Candida miệng tái diễn… ) với CD4<350TB/mm3.

– Người nhiễm HIV giai đoạn lâm sàng 1, 2 với CD4<250 TB/mm3. Nếu không làm được xét nghiệm CD4, chỉ định điều trị ARV khi người nhiễm HIV ở giai đoạn lâm sàng 3,4.

Khi người nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc ARV vẫn phải áp dụng các biện pháp dự phòng lây nhiễm virut cho người khác. Với những người được điều trị ARV khi tình trạng miễn dịch chưa phục hồi cần tiếp tục điều trị dự phòng các bệnh nhiễm trùng cơ hội.

Do HIV có tỷ lệ nhân lên và đột biến rất cao nên bệnh nhân cần tuyệt đối tuân thủ điều trị. Nghĩa là phải dùng đúng liều, đúng giờ và đều đặn hàng ngày. Người bệnh phải tự đặt ra cho mình một giờ uống thuốc nhất định.

Lịch uống thuốc sẽ dễ thực hiện nếu có thể lồng ghép vào thời gian biểu hoạt động hàng ngày. Có thể đặt chuông báo thức hoặc điện thoại di động để nhắc nhở việc uống thuốc hoặc người hỗ trợ trong gia đình nhắc nhở giờ uống thuốc. Các thuốc uống 2 lần/ngày thì phải uống cách nhau 12 giờ. Các thuốc uống 3 lần/ngày thì phải uống cách nhau 8 giờ/lần.

Lỡ uống 2 viên thuốc ARV trong một ngày có sao không

Nếu không tuân thủ dùng thuốc đủ liều và đúng giờ sẽ dẫn đến việc nồng độ thuốc trong máu thấp, các đột biến của HIV sẽ xuất hiện sự kháng thuốc

Nếu không tuân thủ (nghĩa là các liều thuốc không được dùng đều đặn, đủ liều và đúng giờ) sẽ dẫn đến việc nồng độ thuốc trong máu thấp, các đột biến của HIV sẽ xuất hiện sự kháng thuốc. Việc điều trị sẽ bị thất bại. Trường hợp người bệnh khi phát hiện ra mình quên uống thuốc theo lịch thì phải uống ngay liều thuốc vừa quên. Tiếp theo tính thời gian uống liều kế tiếp theo lịch như thường lệ.

Nếu thời gian đến liều uống kế tiếp còn dưới 4 tiếng, không được uống liều kế tiếp theo lịch cũ mà phải đợi trên 4 tiếng mới được uống. Nếu quên hơn 2 liều trong một tuần, người bệnh phải báo cho bác sĩ điều trị để được hướng dẫn.

Khi dùng các thuốc điều trị HIV người bệnh có thể gặp các tác dụng phụ do thuốc gây ra. Một số tác dụng phụ thường gặp là:

– Buồn nôn: Để hạn chế tác dụng phụ này, người bệnh có thể uống thuốc trong hoặc ngay sau bữa ăn hoặc có thể uống thuốc chống nôn trước khi uống ARV 30 phút.

Tiêu chảy: Nếu uống thuốc người bệnh thấy bị tiêu chảy, cần đánh giá mức độ tiêu chảy và các triệu chứng kèm theo. Khi bị tiêu chảy cần uống oresol để bù nước, điện giải. Nếu nặng cần truyền dịch hoặc có thể phải dùng các thuốc chống tiêu chảy để hạn chế tiêu chảy tạm thời.

– Đau đầu: Trường hợp người bệnh thấy đau đầu khi dùng thuốc có thể dùng các thuốc giảm đau thông thường như paracetamol để giảm bớt đau đầu.

– Đau bụng, khó chịu ở bụng: Đối với hiện tượng này người bệnh cần phải theo dõi kỹ. Trường hợp đau liên tục cần tới cơ sở y tế nơi cấp thuốc để được xử lý, thậm chí là phải thay thế thuốc khác hoặc đổi phác đồ điều trị HIV.

– Nổi ban đỏ, ngứa: Cũng giống như các thuốc điều trị HIV khác, thuốc ARV cũng có thể gây dị ứng. Nhẹ thì có biểu hiện ban đỏ rải rác, ngứa… Khắc phục bằng cách: uống thêm thuốc kháng histamin. Tuy nhiên nếu dị ứng nặng có thể đe dọa tính mạng cần ngừng thuốc ngay và điều trị tích cực tại các trung tâm y tế có đủ điều kiện.

Lỡ uống 2 viên thuốc ARV trong một ngày có sao không

Nổi ban ngứa là tác dụng phụ thường gặp khi điều trị HIV bằng thuốc ARV

– Thiếu máu: Một số thuốc ARV có tác dụng ức chế tủy xương làm cho tủy xương giảm khả năng sinh ra hồng cầu gây thiếu máu với các biểu hiện như hoa mắt, chóng mặt. Thường xuất hiện sau 4-6 tuần hoặc có thể xuất hiện sau vài tháng điều trị HIV bằng thuốc ARV. Có thể bổ sung vitamin B12, viên sắt, folic… để khắc phục tình trạng này.

– Rối loạn giấc ngủ, hay gặp ác mộng khi ngủ: Đối với người bệnh gặp triệu chứng này nên dùng thuốc vào buổi tối, trước khi đi ngủ. Các triệu chứng này thường không kéo dài. Có thể dùng các loại thuốc an thần, thuốc hỗ trợ để ngủ tốt hơn.

– Bệnh lý thần kinh ngoại vi: Người bệnh thường có biểu hiện rối loạn cảm giác ngoại vi, chủ yếu ở đầu chi, biểu hiện tê bì, rát bỏng hoặc đau. Nếu bị nặng khiến người bệnh đi lại khó khăn, mất cảm giác nhiều nơi. Thường xuất hiện vào tháng thứ 6 điều trị HIV. Có thể dùng vitamin nhóm B liều cao, nếu nặng phải thay thế thuốc.

Ngoài ra thuốc có thể gây độc với gan, thận, rối loạn phân bố mỡ (với các biểu hiện tăng tích tụ mỡ ở ngực, bụng, lưng, gáy; teo mô mỡ ở cánh tay, cẳng chân, mông, má… ). Do các thuốc ARV có nhiều tác dụng phụ, vì thế trong quá trình dùng thuốc nếu thấy có biểu hiện bất thường nào, người bệnh cần thông báo ngay cho bác sĩ điều trị HIV biết để có cách xử trí phù hợp.

Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Lỡ uống 2 viên thuốc ARV trong một ngày có sao không

Liên hệ tư vấn ARV miễn phí - Bảo mật danh tính: 0886006167

ARV là viết tắt của Antiretrovaral có nghĩa là ức chế các loại retrovirus. ARV là tên gọi chung của rất nhiều loại thuốc điều trị dùng cho những người bị HIV và một số loại virus khác như viêm gan B, viêm gan C. Trong điều trị HIV, thuốc ARV là thuốc điều trị chủ yếu. Người bệnh thường được kê đơn uống hang ngày. Chính vì vậy, việc quên thuốc là không thể tránh khỏi. Người bệnh hẳn sẽ có nhiều thắc mắc về việc quên uống thuốc. Qua trường hợp bệnh nhân dưới đây, chúng ta cùng đi tìm câu trả lời cho vấn đề này.

“Chào bác sĩ, tôi xin phép được giấu tên. Tôi là nam giới, 43 tuổi, hiện tại tôi ở Hà Nội. Tôi mắc HIV và phát hiện cách đây 4 tháng. Bác sĩ có kê cho tôi đơn thuốc uống hằng ngày. Trước đến nay tôi vẫn uống đều đặn. Nhưng tuần trước, do đi công tác ngoài Hà Nội 1 ngày, tôi không mang thuốc theo vì chủ quan nghĩ là sẽ đi về trong ngày. Tôi có tìm hết các hiệu thuốc xung quanh nhưng không ở đâu có loại giống như tôi đang dùng, nên hôm đó tôi không uống thuốc.

Bác sĩ cho tôi hỏi quên thuốc ARV 1 ngày thì có ảnh hưởng gì không ạ? Và cách đây 1 tháng, tôi có đi xét nghiệm đo tải lượng virus thì giảm đi nhiều. Vậy nếu virus đã giảm tôi có nên tiếp tục dùng thuốc không vì tôi sợ uống thuốc lâu ngày ảnh hưởng đến gan thận?”

Trả lời:

Gọi điện Tư vấn và Hẹn khám Bác sĩ: 19001246 

Tư vấn qua CHAT FACEBOOK

Bảo mật danh tính hoàn toàn!

Cảm ơn anh đã tin tưởng và gửi câu hỏi về cho chúng tôi. Trong quá trình khám và điều trị HIV, chúng tôi cũng gặp khá nhiều trường hợp quên uống thuốc giống như anh. Để trả lời cho thắc mắc của anh, chúng tôi xin cung cấp một số  thông tin như sau:

1. Vì sao cần tuân thủ đúng thời gian khi uống ARV?

Thuốc ARV là thuốc có tác dụng ức chế sự nhân lên của virus chứ không có tác dụng tiêu diệt virus. Khi uống thuốc đúng theo hướng dẫn (đúng ngày, đúng thời gian trong ngày), hiệu quả ức chế virus sẽ đạt được tối đa do virus cũng cần thời gian để nhân lên. Thuốc đã được tính toán để lượng thuốc trong máu luôn ở mức ức chế được sự nhân lên của virus. Virus HIV là virus có khả năng đột biến cao tức là tạo ra các chủng loại kháng thuốc, nếu không tuân thủ (nghĩa là các liều thuốc không được dùng đều đặn, đủ liều và đúng giờ) sẽ dẫn đến việc nồng độ thuốc trong máu thấp và hình thành đột biến virus HIV kháng thuốc. 

Chính vì vậy, khi sử dụng ARV để điều trị HIV, người bệnh cần dùng đúng liều, đúng giờ và đều đặn hàng ngày. Các thuốc uống 2 lần/ngày thì phải uống cách nhau 12 giờ. Các thuốc uống 3 lần/ngày thì phải uống cách nhau 8 giờ/lần.

Để hiểu rõ hơn về thuốc điều trị HIV, bạn có thể xem thêm tại Cơ chế tác động của thuốc ARV.

_____________________________

   HELLO DOCTOR - MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

TƯ VẤN MIỄN PHÍ: 19001246

(Liên lạc qua điện thoại, trước khi đến trực cơ quan y tế, để tránh lây nhiễm Covid-19)

_____________________________

2. Có ảnh hưởng gì không nếu tôi quên uống thuốc 1 ngày?

Trong trường hợp người bệnh khi phát hiện ra mình quên uống thuốc theo lịch thì phải uống ngay liều thuốc vừa quên. Tiếp theo tính thời gian uống liều kế tiếp theo lịch như thường lệ. Nếu thời gian đến liều uống kế tiếp còn dưới 4 tiếng, không được uống liều kế tiếp theo lịch cũ mà phải đợi trên 4 tiếng mới được uống. Nếu quên hơn 2 liều trong một tuần, người bệnh phải báo cho bác sỹ điều trị để được hướng dẫn. 

Thế nên, nếu có quên thuốc 1 ngày bạn không nên quá lo lắng mà cứ bình tĩnh làm theo hướng dẫn. Tuy nhiên, bạn phải đảm bảo rằng bạn không quên quá nhiều lần. Bạn có thể dùng các ứng dụng trên điện thoại, đặt báo thức để nhắc nhở uống thuốc, hoặc làm cho mình 1 quyển lịch theo dõi uống thuốc. 

3. Nếu giảm tải lượng virus có cần uống thuốc tiếp không?

Trả lời cho câu hỏi thứ 2 của bạn, tôi xin nhắc lại câu: Điều trị ARV là điều trị điều trị suốt đời, người bệnh phải tuân thủ điều trị tuyệt đối để đảm bảo hiệu quả và tránh kháng thuốc.

Thông thường, nếu người bị nhiễm HIV điều trị đúng phác đồ bằng thuốc ARV, sau 3 tháng tuân thủ điều trị, tải lượng virus trong máu sẽ giảm mạnh, người bệnh bắt đầu trở lại gần như bình thường, khả năng lây nhiễm HIV cho người khác rất thấp. Khi đã điều trị bằng thuốc ARV từ 6 tháng đến 1 năm, virus sẽ bị ức chế và nồng độ HIV trong máu sẽ giảm đến mức không còn phát hiện được trong máu. 

Tuy nhiên, nếu dừng điều trị, lượng virus sẽ lại tăng lên nhanh chóng vì ARV không thể tiêu diệt hoàn toàn virus. Ngoài ra, việc dừng thuốc còn làm khả năng kháng thuốc tăng lên, khiến việc điều trị tiếp theo gây khó khăn.

Để hiểu rõ hơn về tình trạng kháng thuốc, bạn có thể xem tại Bệnh HIV kháng thuốc.

_____________________________

   HELLO DOCTOR - MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

TƯ VẤN MIỄN PHÍ: 19001246

(Liên lạc qua điện thoại, trước khi đến trực cơ quan y tế, để tránh lây nhiễm Covid-19)

_____________________________

4. Tác dụng phụ của thuốc ARV

Đúng như bạn thắc mắc, dùng thuốc ARV nói riêng hay bất kì loại thuốc nào cũng gây ra các tác dụng phụ. Hơn nữa, ARV là thuốc điều trị dài ngày nên tác dụng có thể kéo dài hơn. Các ảnh hưởng đó là:

  • Kháng insulin: Đường máu tăng cao, có thể gây ra tiểu đường do kháng insulin. 
  • Rối loạn lipid máu: Tăng cholesterol hoặc triglyceride trong máu.
  • Loãng xương: Đây có thể là một vấn đề nguy hiểm, đặc biệt là đối với người lớn tuổi mắc HIV. Điều này có thể dẫn đến nguy cơ tăng chấn thương và gãy xương. 
  • Tổn thương gan: Vàng da, tiểu sẫm màu, đau bụng,.. là các dấu hiệu báo hiệu cho vấn đề về gan.

Tuy nhiên, không phải vì những tác dụng phụ trên mà bạn bỏ thuốc điều trị. Điều quan trọng là phải đi khám định kì để sớm phát hiện các tình trạng trên. Bác sĩ của bạn sẽ tìm ra phương pháp để điều trị các tình trạng trên.

Tóm lại: 

  • Điều trị ARV là điều trị điều trị suốt đời, người bệnh phải tuân thủ điều trị tuyệt đối để đảm bảo hiệu quả và tránh kháng thuốc.
  • Thuốc phải được uống đúng giờ, đúng ngày, đủ liều.
  • Nếu lỡ quên uống 1 liều thuốc, hãy làm theo hướng dẫn trong bài đã nêu.
  • Mặc dù có thể có tác dụng phụ nhưng không được bỏ thuốc, Phải đi khám lại định kì để phát hiện các tác dụng phụ và nhận được sự hỗ trợ của bác sĩ.

Liên hệ để được hỗ trợ tư vấn thêm qua điện thoại theo số 1900 1246