Mang thai 3 tháng đầu cần chú ý những gì là điều được nhiều mẹ bầu đặc biệt quan tâm. Bởi giai đoạn này bé còn quá nhỏ, trong khi cơ thể mẹ vẫn chưa thích ứng được với việc mang thai nên mọi thứ mẹ ăn hay mọi việc mẹ làm đều có nguy cơ ảnh hưởng đến thai kỳ.
Lần đầu mang thai, hẳn bạn sẽ không khỏi băn khoăn những điều nên làm và những điều cần tránh khi mới mang thai để hạn chế những rủi ro có thể xảy ra. Mang thai 3 tháng đầu cần chú ý những gì? Những chia sẻ của bác sĩ sản phụ khoa Huỳnh Kim Dung về 11 điều cần kiêng kỵ trong 3 tháng đầu mang thai trong bài viết dưới đây sẽ giúp bạn sáng tỏ điều này.
Mang thai 3 tháng đầu cần chú ý những gì? 11 điều cần kiêng kỵ
Dưới đây là những điều kiêng kỵ trong 3 tháng đầu mang thai mà bạn cần lưu ý:
1. Nhuộm tóc, sơn móng tay
Mang thai là lúc bạn hãy nói lời chào “tạm biệt” với bộ sưu tập nước sơn móng ưa thích và cả những màu tóc nhuộm thời thượng. Hiện chưa có bằng chứng rõ ràng về tác động của các loại hóa chất trong thuốc nhuộm, sơn móng tay đến sự phát triển của thai nhi. Thế nhưng, để đảm bảo an toàn, dù có “cuồng” các hình thức làm đẹp này đến mấy, bạn cùng nên tạm hoãn trong một thời gian, chờ đến khi thai nhi đủ cứng cáp thì mới bắt đầu làm đẹp trở lại.
2. Mang thai 3 tháng đầu cần chú ý những gì: các loại thuốc uống thường dùng
Khi mang thai, mẹ cần tránh tùy tiện dùng thuốc bởi một số loại có thể gây tác dụng phụ ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của thai nhi.
Trong trường hợp mắc bệnh, bạn cần đến bệnh viện thăm khám, tuyệt đối không tự điều trị ngay cả với những chứng bệnh thông thường. Ngoài ra, nếu có nhu cầu dùng thêm thực phẩm chức năng hay viên uống bổ sung vitamin thì bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
3. Mang giày cao gót
Đây là một trong những điều kiêng kỵ trong 3 tháng đầu mang thai cơ bản mà nhiều mẹ thường bỏ qua. Việc mang giày cao gót rất dễ gây té ngã, sảy thai. Chưa kể đến việc bụng bầu ngày một lớn dần, trọng lượng lẫn trọng tâm cơ thể cũng thay đổi. Do đó, bạn nên chọn những loại dép giày đế bằng, thoải mái, cao tầm 3–5 cm và có độ bám tốt.
4. Mang thai 3 tháng đầu cần chú ý những gì: Tránh tắm bồn hoặc xông hơi nước quá nóng
Việc tắm bồn có thể giúp thư giãn. Tuy nhiên, phụ nữ mới mang thai ngâm mình trong bồn tắm quá nóng có thể làm tăng nguy cơ bị thai nhi dị tật bẩm sinh. Ngoài ra, mẹ có thể bị các bệnh nhiễm trùng nếu nước hoặc bồn tắm không đảm bảo vệ sinh.
5. Tiếp xúc với phân chó mèo – Một trong những điều cần kiêng kỵ khi mang thai 3 tháng đầu
Mang thai 3 tháng đầu cần chú ý những gì? Mẹ cần tránh tiếp xúc với phân chó mèo, vật nuôi [bò, dê, cừu…] bởi trong phân chúng thường có chứa toxoplasma làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh ký sinh trùng hiếm gặp. Do đó, nếu nhà có nuôi thú cưng, tốt nhất, bạn nên đeo găng tay, khẩu trang, rửa tay sạch sau khi dọn dẹp phân của chúng.
Hút thuốc có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của trẻ nhưng ít ai biết hút thuốc lá thụ động còn nguy hiểm hơn. Bởi khói thuốc chứa hơn 4.000 chất độc, mẹ bầu hít phải khói thuốc là “thủ phạm” gây nhiều ra nhiều vấn đề như sinh non, khuyết tật ống thần kinh, dị tật bẩm sinh, trẻ sinh ra nhẹ cân, chậm phát triển…
7. Mang thai 3 tháng đầu cần chú ý những gì: Không đứng hoặc ngồi quá lâu
Không chỉ trong tam cá nguyệt thứ nhất mà suốt cả thai kỳ, mẹ bầu nên tránh việc đứng hoặc ngồi quá lâu. Bởi điều này rất dễ dẫn đến tình trạng sưng đau đầu gối, phù nề chân. Nếu công việc bắt buộc bạn phải đứng hoặc ngồi quá lâu, hãy tranh thủ đi lại và có những khoảng thời gian nghỉ ngơi để hạn chế sự mệt mỏi.
Bên cạnh đó, khi ngồi làm việc, mẹ bầu cũng không nên bắt chéo chân, ngồi với tư thế quỳ hoặc gập gối sẽ làm hạn chế lưu thông máu xuống chân, làm tăng nguy cơ suy giãn tĩnh mạch.
8. Tham gia các trò chơi cảm giác mạnh
Một trong những điều cần tránh khi mang thai 3 tháng đầu là không tham gia các trò cảm giác mạnh như tàu lượn siêu tốc, vượt thác… Nếu dễ bị buồn nôn, hãy tránh những chuyển động tròn hoặc đứng thẳng trong không trung.
9. Khi mang thai cần tránh những gì? Tránh mang vác đồ nặng
Khom lưng, mang vác vật nặng là những điều cần tránh khi mang thai 3 tháng đầu bởi có thể gây sa tử cung. Thay vì khom lưng để lấy, bạn nên ngồi xuống cầm hay nhờ người thân mang hộ nếu đồ quá nặng. Ngoài ra, bạn có thể chia đồ ra để mang hai bên tay.
10. Chạy bộ
Nếu mẹ có thói quen tập thể dục thì việc chạy bộ nhẹ nhàng hoàn toàn không có vấn đề trong tam cá nguyệt thứ nhất. Tuy nhiên, nếu chỉ mới tập thì thay vì chạy, bạn hãy đi bộ và dành thời gian nghỉ 30 phút/lần.
11. Đạp xe
Đạp xe không phải là một hoạt động tốt dành cho cho phụ nữ đang mang thai. Cùng với sự phát triển của thai kỳ, trọng tâm của cơ thể sẽ thay đổi khiến khả năng giữ thăng bằng trở nên khó khăn hơn. Ngoài ra, việc đi xe đạp trên những con đường đông đúc cũng không đảm bảo an toàn.
Mới có thai không nên ăn gì?
Mang thai 3 tháng đầu cần chú ý những gì? Ngoài những vấn đề nêu trên thì mẹ bầu cần cẩn trọng với những thực phẩm sau:
- Thịt và hải sản chưa chín kỹ như sushi, hàu sống và thịt bò tái. Các món ăn này có thể ẩn chứa rất nhiều vi khuẩn gây hại như toxoplasma hay salmonella.
- Một số loài cá biển: Dù cá biển là nguồn cung cấp axit béo omega-3 tốt cho sức khỏe nhưng một số loại như cá thu, cá kiếm, cá kình… nếu ăn nhiều rất dễ có nguy cơ bị nhiễm độc thủy ngân làm ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
- Trứng sống: Ăn trứng lòng đào hay trứng sống, hay số món làm từ trứng sống như sốt mayonnaise… có thể làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn salmonella, gây đau bụng đi ngoài trong thai kỳ.
- Sản phẩm bơ sữa chưa tiệt trùng: thường bị nhiễm khuẩn Listeria. Phụ nữ mang thai với hệ miễn dịch suy giảm là đối tượng rất dễ mắc phải.
- Gan: Thực phẩm giàu sắt nhưng không an toàn cho bà bầu bởi có chứa retinol và có nguy cơ gây sảy thai.
- Thực phẩm gây co thắt tử cung mạnh như dứa, đu đủ xanh, rau bồ ngót sống hay cam thảo vì có thể gây sảy thai.
- Thức uống chứa caffeine như cà phê, trà…: Tiêu thụ quá nhiều caffeine mỗi ngày sẽ làm tăng huyết áp, nhịp tim và số lần đi tiểu. Thêm vào đó, caffeine còn đi qua nhau thai vào cơ thể thai nhi.
- Đồ uống có cồn: Khi vào cơ thể, đồ uống có cồn sẽ nhanh chóng vào máu, đi qua nhau thai, truyền vào cơ thể bé và gây ra những tác động tiêu cực đến sự phát triển của não bộ và các cơ quan. Ngoài ra, dùng rượu bia còn dẫn đến các biến chứng khi mang thai như thai chết lưu, sẩy thai, dị tật bẩm sinh…
Mang thai 3 tháng đầu có rất nhiều cần chú ý cũng như kiêng cữ để đảm bảo sức khỏe bản thân và giúp bé cưng phát triển tốt nhất. Bạn có thể ghi chú vào sổ tay của mình những điều cần tránh khi mang thai 3 tháng đầu ở trên để cẩn trọng hơn nhé.
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Dinh dưỡng trong thời kỳ mang thai rất quan trọng vì nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe mẹ bầu và cân nặng cũng như sự phát triển của thai nhi. Trong 3 tháng đầu tiên của thai kỳ, mẹ cần phải chú ý nhiều hơn đến chế độ dinh dưỡng, cần tránh xa một số loại thực phẩm có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé. Dưới đây là những thực phẩm nên kiêng trong 3 tháng đầu mang bầu.
1. Chế độ dinh dưỡng quan trọng như thế nào trong 3 tháng đầu mang thai
Giai đoạn 3 tháng đầu tiên vô cùng quan trọng đối với sự hình thành và phát triển của thai nhi với những mốc quan trọng như hệ thần kinh của trẻ sẽ bắt đầu hình thành từ tuần thai thứ 4. Ở tuần thai thứ 6, não và tủy sống của trẻ sẽ được hình thành, đồng thời phát triển tim và một số cơ quan nội tạng. Đến tuần thai thứ 12, thai nhi gần như hoàn thiện các bộ phận trên cơ thể.
Uống sữa để bổ sung protein cho mẹ bầu và thai nhi
Chính vì thế, ở giai đoạn quan trọng này, thai nhi cần rất nhiều dưỡng chất để phát triển, trong đó một số dưỡng chất quan trọng có thể kể đến như axit folic, sắt, canxi, vitamin D,… Nếu không được cung cấp đủ những dưỡng chất này, thai nhi có thể gặp phải một số vấn đề như mắc dị tật, bị suy dinh dưỡng và nghiêm trọng nhất là có thể gây sảy thai. Do đó, các mẹ bầu cần lưu ý về một chế độ ăn khoa học và đầy đủ dưỡng chất để thai nhi phát triển khỏe mạnh. Mặt khác, khi bổ sung dưỡng chất đầy đủ thì mẹ bầu cũng có thể đảm bảo sức khỏe tốt nhất trong quá trình mang thai.
-
Một số dưỡng chất cần thiết trong giai đoạn 3 tháng đầu của thai kỳ:
- Năng lượng: Trung bình mỗi phụ nữ mang thai cần 2300 - 2400 kcal/ngày.
- Axit folic: Đây là dưỡng chất quan trọng để hạn chế nguy cơ bị dị tật ống thần kinh cho thai nhi. Một số thực phẩm có chứa nhiều axit folic như thịt gia cầm, các loại ngũ cốc và các loại rau màu xanh đậm. Mẹ bầu cũng có thể bổ sung thêm axit folic dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
Mẹ bầu nên ăn đa dạng các loại thực phẩm
- Protein: Tác dụng của protein là giúp mô bào thai phát triển, giúp mẹ tăng trưởng mô vú và tử cung trong giai đoạn mang thai, đồng thời tăng cường sản sinh máu để mẹ và thai nhi khỏe mạnh. Một số thực phẩm có chứa nhiều protein mà mẹ bầu nên bổ sung trong bữa ăn hàng ngày như cá, thịt gà, thịt bò nạc, thịt lợn, trứng, sữa,…
- Sắt: Phụ nữ mang thai cần bổ sung sắt để phòng tránh tình trạng thiếu máu. Trung bình, mỗi ngày thai phụ cần khoảng 36 - 40mg sắt. Có thể bổ sung sắt qua một số thực phẩm như các loại thịt đỏ, các loại hạt, các loại rau xanh,… hoặc mẹ bầu cũng có thể tham khảo bác sĩ để bổ sung viên uống cung cấp sắt.
- Vitamin A: Mỗi ngày mẹ bầu cần bổ sung 600mcg vitamin A. Chị em có thể bổ sung vitamin A qua một số thực phẩm như củ quả màu vàng, đỏ, các loại rau xanh đậm, các loại thịt, sữa,…
- Canxi và vitamin D: Đây là thành phần vi chất không thể thiếu đối với các mẹ bầu trong thai kỳ. Canxi và vitamin D rất cần thiết cho thai nhi để hình thành hệ thống xương khỏe mạnh. Mẹ có thể bổ sung canxi từ các loại hải sản, trứng, đậu,… Để hấp thụ vitamin D mẹ nên tắm nắng sớm hoặc bổ sung các chế phẩm có chứa vitamin D.
- Vitamin C: Vai trò quan trọng của vitamin C là giúp tăng cường hệ miễn dịch và vô cùng cần thiết đối với các mẹ bầu. Để bổ sung vitamin D, mẹ nên ăn một số loại rau củ như đu đủ, cam,….
- Ngoài ra, mẹ bầu cũng cần bổ sung một số yếu tố vi lượng như Magie, I-ốt, Selen, Kẽm, DHA/EPA,... cũng cần được bổ sung vào chế độ dinh dưỡng 3 tháng đầu cho bà bầu.
Lưu ý, những trường hợp mẹ bầu ốm nghén có thể tham khảo một số cách sau để đảm bảo đủ dinh dưỡng cho cả mẹ và thai nhi:
+ Chia nhỏ khẩu phần ăn hàng ngày để giảm tình trạng nôn, buồn nôn do ốm nghén.
+ Ăn đa dạng thực phẩm để không bị cảm giác chán ăn.
+ Đảm bảo chế độ ăn khoa học, lành mạnh.
+ Nên vận động nhẹ nhàng, có thể tập hít thở hoặc tập một số bài yoga dành cho bà bầu,… để giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, giảm tình trạng ốm nghén và ăn ngon miệng hơn.
2. Những thực phẩm nên kiêng trong 3 tháng đầu mang bầu
Các mẹ bầu cần lưu ý khi lên kế hoạch về chế độ dinh dưỡng vì không phải thực phẩm nào cũng phù hợp với mẹ bầu, thậm chí một số loại còn làm tăng nguy cơ sảy thai và gây ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi. Dưới đây là những thực phẩm nên kiêng trong 3 tháng đầu mang bầu:
Mẹ bầu không nên ăn dứa
- Dứa: Các bromelain có trong dứa có thể gây co thắt tử cung và làm tăng nguy cơ sảy thai, vì thế, mẹ bầu nên tránh ăn dứa trong 3 tháng đầu tiên của thai kỳ.
- Cua: Ăn nhiều cua cũng có thể làm tử cung co thắt, có nguy cơ bị xuất huyết bên trong và nguy hiểm hơn là có thể gây thai chết lưu trong 3 tháng đầu. Hơn nữa, trong loại thực phẩm này còn có chứa nhiều cholesterol không tốt cho phụ nữ mang thai.
- Nha đam: Trong giai đoạn 3 tháng đầu, mẹ bầu nên kiêng nha đam vì loại thực phẩm này có thể gây xuất huyết vùng chậu, từ đó làm tăng nguy cơ sảy thai.
- Vừng: Kết hợp vừng với mật ong có thể dẫn đến sảy thai, vì thế, thai phụ không nên tiêu thụ loại thực phẩm này trong giai đoạn 3 tháng đầu thai kỳ.
Mẹ bầu nên kiêng đu đủ xanh
- Đu đủ xanh cũng là một trong những thực phẩm nên kiêng trong 3 tháng đầu mang bầu vì trong đu đủ xanh có chứa một số loại enzyme làm tăng nguy cơ co thắt tử cung và có thể dẫn đến sảy thai.
- Gan động vật: Nếu thường xuyên ăn gan động vật, trong cơ thể mẹ bầu sẽ tích tụ nhiều retinol gây ảnh hưởng rất xấu đến sự phát triển của thai nhi.
- Chùm ngây: Chất alpha sitosterol trong chùm ngây có thể là nguyên nhân làm tăng nguy cơ sảy thai. Vì thế, chị em nên tránh xa loại thực phẩm này.
- Ngoài ra mẹ bầu cũng nên kiêng các loại thực phẩm sống, các loại hải sản có hàm lượng thủy ngân cao, các loại chất kích thích, không nên ăn quá mặn trong thời kỳ mang thai.
Trên đây là một số lưu ý về chế độ dinh dưỡng của mẹ bầu, nhất là các loại thực phẩm nên kiêng trong 3 tháng đầu mang bầu để giúp thai phụ đảm bảo sức khỏe và thai nhi được phát triển toàn diện. Để tìm hiểu thêm, bạn hãy gọi đến tổng đài 1900 56 56 56 để được các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC giải đáp.