//truongchinhtri.edu.vn/home/thong-tin-nghien-cuu-trao-doi/tim-hieu-doi-net-ve-kinh-te-tri-thuc-kinh-te-so-cach-mang-cong-nghiep-lan-thu-tu-va-ung-dung-cong-nghe-so-nham-phat-trien-giao-duc-dao-tao-o-tinh-binh-phuoc-den-nam-2030-2056.html //truongchinhtri.edu.vn/home/uploads/news/2023_11/image.png
Trường Chính trị tỉnh Bình Phước //truongchinhtri.edu.vn/home/uploads/2023_1.png
Chuyển đổi số góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia - Ảnh: internet
Thứ nhất, về kinh tế tri thức
Trước hết chúng ta cần tìm hiểu kỹ về khái niệm tri thức, hay tri thức là gì? Theo Hội Khai Trí Tiến Đức trong từ điển tiếng Việt năm 1931 chỉ rõ: Tri thức hay kiến thức [tiếng Anh: knowledge] bao gồm những kiến thức, thông tin, sự hiểu biết, hay kỹ năng có được nhờ trải nghiệm, thông qua giáo dục hay tự học hỏi. Trong tiếng Việt, cả "tri" lẫn "thức" đều có nghĩa là biết [1] Kinh tế tri thức là nền kinh tế dựa trực tiếp vào việc sản xuất, phân phối và sử dụng tri thức, thông tin [2]. Trong kinh tế tri thức, các hoạt động sáng tạo, truyền bá và sử dụng tri thức được coi là động lực chủ yếu để tạo ra việc làm, của cải và tăng trưởng trong tất cả các ngành kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống xã hội. Hoạt động kinh tế dựa chủ yếu vào tri thức; sáng tạo và đổi mới là động lực phát triển; Hoạt động kinh tế có tính toàn cầu hoá, mạng thông tin là kết cấu hạ tầng quan trọng nhất. Kinh tế tri thức dựa trên tiềm năng trí tuệ con người đó là tiềm năng và sức mạnh của con người thể hiện ở phương diện: Óc quan sát, trí nhớ, trí tưởng tượng, khả năng sáng tạo, kỹ năng thực hiện để con người có thể hoàn thành một hoặc một số công việc nhất định.
Thứ hai, về kinh tế số:
Vào đầu thế kỷ XIX, các nước bắt đầu chuyển sang cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư với hướng phát triển chính là các ngành công nghiệp sáng tạo, trong đó phát triển kinh tế tri thức và kỹ thuật số là xu hướng lựa chọn phát triển của nhiều quốc gia.
Kinh tế tri thức là một nền kinh tế công nghệ cao, sử dụng chất xám trong mọi lĩnh vực và lấy tri thức làm động lực, công cụ phục vụ cho mọi hoạt động kinh tế xã hội. Có thể đây là một khái niệm mới mẻ với bạn nhưng loại hình kinh tế này ngày càng phát triển mạnh mẽ. Xã hội càng hiện đại, kinh tế tri thức càng giữ vai trò quan trọng. Biết phát huy các hình thức kinh tế tri thức bạn sẽ tạo ra một lượng của cải to lớn với chi phí nhân lực và vật lực thấp. Đây cũng là một hình thức khởi nghiệp được đông đảo người trẻ lựa chọn.
Thế nhưng bạn đã thực sự nắm về bản chất của kinh tế tri thức cũng như cách áp dụng loại hình này chưa?
Tham gia bài học sau để được nghe TS. Nguyễn Trần Chân giải thích về tầm quan trọng cũng như sự ảnh hưởng của kinh tế tri thức đến xã hội hiện đại. Qua sự diễn giải, lập luận sắc bén cùng những ví dụ minh họa gần gũi dễ hiểu của TS, bạn sẽ có một cái nhìn tổng quan về kinh tế tri thức, tích lũy thêm những kiến thức bổ ích để khởi nghiệp thành công.
là thuật ngữ được nhắc đến khá nhiều hiện nay. Đây cũng chính là con đường phát triển mà rất nhiều quốc gia trên thế giới không chỉ Việt Nam lựa chọn. Vậy kinh tế tri thức là gì và có vai trò như thế nào đối với sự phát triển của đất nước. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp tường tận về vấn đề này nhé!
Kinh tế tri thức là gì? Tổng quan về nền kinh tế tri thức
Trước khi đi sâu vào tìm hiểu về đặc điểm, vai trò cũng như những cơ hội, thách thức thì chúng ta cần nắm được kinh tế tri thức là gì. Thuật ngữ này trong tiếng Anh có nghĩa là Knowledge Economy được định nghĩa là nền kinh tế lấy việc lao động bằng tri thức để sử dụng hiệu quả nguồn lực kinh tế nhằm phát triển và thúc đẩy sự đổi mới về khoa học và kỹ thuật.
Đây là thuật ngữ nhắc đến rất nhiều hiện nay
Kinh tế tri thức bao gồm các hoạt động như chuyển giao, nghiên cứu công nghệ,… để tạo nên nhiều của cải vật chất và nâng cao những giá trị tinh thần của con người. Chung quy lại thì đây là nền kinh tế phát triển chủ yếu bởi sức mạnh của tri thức trong việc vận dụng hiệu quả các nguồn lực về kinh tế. Nhờ có nền kinh tế này mà đời sống của con người ngày càng được nâng cao hơn so với trước đây rất nhiều.
Vai trò, đặc trưng nền kinh tế tri thức
Nền kinh tế tri thức có những vai trò và đặc trưng nào đối với sự phát triển của đất nước và đời sống con người? Cùng đi sâu vào tìm hiểu về các vai trò và đặc trưng dưới đây nhé!
Đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của nhân loại
Tri thức trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp
Tất cả chúng ta đều biết rằng, tri thức đóng vai trò quan trọng nhất đối với nền kinh tế đang phát triển dựa vào tri thức. Việc con người áp dụng nguồn tri thức vào hoạt động sản xuất của cải và vật chất chính là tiền đề quan trọng đối với sự phát triển của nền kinh tế. Để làm được điều này thì đòi hỏi đội ngũ lao động có chất xám, tay nghề cao và được đào tạo chuyên môn một cách bài bản.
Sản xuất công nghệ là hình thức sản xuất quan trọng
Đối với nền kinh tế công nghiệp thì việc tối ưu hóa cũng như hoàn thiện công nghệ sẵn có sẽ tạo nên sức cạnh tranh phần lớn. Tuy nhiên, đối với nền kinh tế tri thức thì phải luôn luôn nghiên cứu và sáng tạo không ngừng để sản xuất ra nền công nghệ mới. Đây cũng chính là hình thức sản xuất quan trọng nhất.
Sản xuất công nghệ là vai trò chính của nền KTTT
Lao động tri thức chiếm tỷ trọng cao trong sản xuất kinh doanh
Tại sao nói lao động tri thức chiếm tỷ trọng cao trong sản xuất kinh doanh? Bởi vì đối với nền kinh tế tri thức thì lao động trí tuệ sẽ giúp tạo ra rất nhiều sản phẩm mang giá trị cao. Theo đó, cơ cấu lao động sẽ được thay đổi từ trình độ thấp đổi mới sang lao động trí tuệ.
Điều quan trọng là nguồn lực lao động phải luôn luôn được tri thức hóa. Chỉ có như vậy thì nguồn lực lao động mới không ngừng đổi mới, sáng tạo hơn để bắt kịp với những nhu cầu mới nhất của xã hội. Năng lực và trí tuệ luôn luôn là yếu tố mẫu chốt để mang lại tiềm năng phát triển cũng như nâng cao tính cạnh tranh đối với mỗi quốc gia.
Kinh tế tri thức là hệ quả tất yếu của toàn cầu hóa
Nền kinh tế tri thức chỉ được tạo ra và phát triển khi lực lượng lao động sản xuất có trình độ cao và hệ thống sản xuất có sự kết nối nối giữa các công ty đến từ nhiều quốc gia trên thế giới. Từ đó, các quốc gia khắp thế giới sẽ tạo ra những công dân toàn cầu có thể làm việc tại bất cứ đất nước nào mà có cùng trình độ và cần nền kinh tế này. Do vậy, đây là hệ quả tất yếu dẫn đến toàn cầu hóa.
KTTT ướng tới công dân toàn cầu hóa
Những cơ hội và thách thức
Trong suốt chiều dài lịch sử phát triển của nhân lực thì kinh tế tri thức là hình thái phát triển cao nhất. Điều này phản ánh sự tiến bộ vượt bậc về mọi mặt về khoa học công nghệ, bảo vệ môi trường, quản lý kinh tế,… Tuy nhiên, sự phát triển của nền nó cũng tạo cho con người những cơ hội và thách thức như sau:
Cơ hội
Chúng ta đều biết rằng, kinh tế tri thức đóng vai trò quan trọng đối với không chỉ Việt Nam mà cả thế giới. Nhờ phát triển vượt bậc tạo ra cho nhân loại rất nhiều cơ hội. Cùng điểm qua những lợi thế của nền kinh tế như sau:
- Hoạt động sản xuất kinh doanh nhờ áp dụng nguyên liệu và năng lượng tự nhiên nên tạo ra những sản phẩm sạch và không gây ô nhiễm môi trường. Từ đó tạo tiền đề phát triển bền vững;
- Sản xuất sản phẩm theo nhu cầu tiêu dùng, luôn luôn có sự cân bằng giữa cung và cầu, hạn chế hàng tồn kho;
- Cái mới luôn được sáng tạo liên tục chứ không phải từ cái cũ phát triển lên;
- Quá trình nghiên cứu, sáng tạo của con người luôn không ngừng được thực đẩy, phát triển ra kỹ thuật công nghệ hiện đại;
- Có sự ứng dụng công nghệ thực tế ảo hay còn gọi là VR trong các hoạt động như học tập, thiết kế, xây dựng, kiến trúc, thực nghiệm khoa học,… giúp tiết kiệm được thời gian, công sức và tiền bạc, đồng thời nâng cao năng suất lao động.
Quá trình nghiên cứu, sáng tạo không ngừng của con người
Thách thức
Bên cạnh những ưu thế và cơ hội mà nền kinh tế tri thức mang lại thì nhân loại vẫn còn phải đối mặt với những thách thức mới. Những thách thức này đòi hỏi thế giới phải không ngừng đổi mới và có giải pháp khắc phục. Những thách thức chủ yếu mà con người phải đối mặt
- Con người bắt buộc phải không ngừng học tập, sáng tạo nên nhiều cái mới để thích ứng và bắt kịp với thời đại. Từ đó dẫn tới việc con người làm việc như một cỗ máy không có thời gian nghỉ ngơi để kiếm tìm cái mới;
- Công nghệ, kỹ thuật thay đổi liên tục dẫn tới sự lãng phí và ảnh hưởng tới môi trường;
- Sự phân hóa giàu nghèo gia tăng, nguy cơ thất nghiệp ngày càng nhiều;
- Áp dụng quá nhiều khoa học công nghệ hiện đại như tự động hóa, rô bốt thay thế sức lao động dẫn tới việc con người quá ỷ lại vào công nghệ, ít vận động ảnh hưởng tới sức khỏe;
- Tình trạng nghiện thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính và lối sống ảo của giới trẻ ngày càng cao;
Công nghệ thay đổi liên tục gây áp lực lớn đến môi trường
Giải pháp phát triển nền kinh tế tri thức hiện nay
Để phát triển nền kinh tế tri thức hiện nay thì giải pháp đặt ra là gì? Chúng ta hãy cùng điểm qua các giải pháp ở Việt Nam hiện nay:
- Luôn luôn đổi mới cơ chế, chính sách, xây dựng hệ thống cơ sở pháp lý phù hợp với sự phát triển. Các doanh nghiệp luôn luôn được khuyến khích đổi mới dựa trên công nghệ mới cũng như thúc đẩy sự ra đời của doanh nghiệp kinh doanh sản phẩm và công nghệ mới. Nhờ đó có thể tạo ra được môi trường cạnh tranh lành mạnh.
- Nâng cao và phát triển nguồn lao động trí tuệ và đào tạo nên nhiều nhân tài. Ở giải pháp này chủ yếu tập trung phát triển và cải cách giáo dục để cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao.
- Gia tăng về khả năng sử dụng khoa học và công nghệ. Theo đó, việc vận dụng khoa học và công nghệ mới rất cần cho sự phát triển của quốc gia;
- Thúc đẩy việc ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin phục vụ cho quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước;
- Đẩy mạnh quá trình nghiên cứu khoa học và công nghệ nhằm hướng tới việc ứng dụng nền tảng công nghệ để phát triển nền kinh tế đất nước.
- Đẩy mạnh và phát triển hơn nữa về nguồn tài nguyên trí lực bao gồm: khả năng quan sát, suy nghĩ, trí tưởng tượng, sự sáng tạo, kỹ năng thực hành,…
- Luôn luôn có sự tích cực trong việc hội nhập hợp tác quốc tế.
Giải pháp thúc đẩy việc phát triển công nghệ trong sản xuất
Giải đáp một số câu hỏi liên quan đến nền kinh tế tri thức
Xoay quanh nền kinh tế tri thức thì có vô vàn câu hỏi cần lời giải đáp. Những thắc mắc chủ yếu của các bạn sẽ được giải đáp tường tận.
1. Nền kinh tế tri thức chủ yếu dựa vào đâu để phát triển?
Đáp án cho câu hỏi này chính là dựa vào tri thức và việc áp dụng kỹ thuật và công nghệ hiện đại.
2. Yếu tố đóng vai trò quan trọng nhất là gì?
Yếu tố quan trọng nhất đối với sự phát triển của nền kinh tế tri thức chính là khoa học và công nghệ hiện đại.
3. Một nước có trình độ phát triển KTTT như thế nào cần phải phải xem xét yếu tố gì?
Để đánh giá một quốc gia có trình độ phát triển KTTT hay không thì yếu tố đầu tiên cần xem xét đó chính là tỷ trọng của nền KTTT trong GDP.
4. Trong nền KTTT thì tài nguyên nào đóng vai trò quan trọng nhất?
Đáp án cho câu hỏi này chính là trí lực là nguồn tài nguyên quan trọng nhất.
5. Yếu tố quyết định đến sự phát triển sản xuất của nền KTTT là gì?
Đáp án cho câu hỏi này chính là nhân lực tri thức.
Bài viết trên đã giúp bạn mở mang được kiến thức về nền kinh tế tri thức được chia sẻ bởi công ty chứng khoán Yuanta Việt Nam. Chắc chắn qua bài viết, bạn đã phần nào hiểu được về nền kinh tế này rồi đúng không. Mong rằng, qua kiến thức chia sẻ trên sẽ giúp bạn có những định hướng để phát triển trong tương lai.
Nền kinh tế tri thức là gì khái niệm?
Kinh tế tri thức là một khái niệm chỉ một hệ thống kinh tế trong đó sản xuất hàng hóa và dịch vụ chủ yếu dựa trên các hoạt động sử dụng tri thức, thông tin và sự đổi mới. Kinh tế tri thức nhấn mạnh tầm quan trọng của vốn con người, tài sản trí tuệ và công nghệ thông tin trong việc tạo ra giá trị kinh tế.
Kinh tế tri thức là gì tin học lớp 9?
Kinh tế tri thức là nền kinh tế mà trong đó tri thức là yếu tố quan trọng trong việc tạo ra của cải vật chất và tinh thần của xã hội. Tri thức là yếu tố quan trọng nhất quyết định mức sống. Tin học và máy tính là cơ sở của sự ra đời và phát triển của nền kinh tế tri thức.
Nền kinh tế tri thức là sản phẩm của ai?
Nền kinh tế tri thức phụ thuộc vào người lao động, bởi vì: - Người lao động là những người sử dụng tri thức để tạo ra các sản phẩm và dịch vụ có giá trị kinh tế cao. - Người lao động là những người học hỏi, sáng tạo và thích ứng với những thay đổi nhanh chóng trong môi trường cạnh tranh toàn cầu.
Trọng nền kinh tế tri thức tri thức có vai trò gì?
Vai trò của nền kinh tế tri thức Tri thức đóng vai trò đầu tàu trong nền kinh tế dựa vào tri thức, tri thức phải được áp dụng vào sản xuất của cải vật chất, là động lực để phát triển kinh tế đòi hỏi lực lượng lao động có chất xám, kỹ thuật, tay nghề được đào bài bản ngày càng cao.