Tết Trùng Cửu là một nét đẹp văn hóa của người Việt bắt nguồn từ phong tục của Trung Quốc. Hơn thế, đây là ngày tôn vinh những giá trị nhân văn cao cả trong cuộc sống, bồi đắp tình cảm gia đình và hướng con người đến những nghĩa cử cao đẹp trong cộng đồng.
1. Tết Trùng Cửu là gì và diễn ra vào ngày nào?
Tết Trùng Cửu, hay còn gọi là Tết Trùng Dương, được diễn ra vào Ngày 9 tháng 9 Âm lịch hằng năm. Sở dĩ gọi là Tết Trùng Cửu vì ngày này là sự lặp lại của hai chữ số 9 ám chỉ sự trường thọ.
Ngoài ra, người ta còn truyền tai nhau ngày Tết này còn có tên là “Từ Thanh”. Ý nghĩa của cái tên này cũng hết sức độc đáo: “Tạm biệt thảm cỏ xanh”.
“Thảm cỏ xanh” ở đây đại diện cho mùa thu – khoảng thời gian cây cối đạt đến đỉnh điểm nở rộ thích hợp để ngao du thưởng ngoạn.Tết Trùng Cửu là ngày cuối cùng để chúng ta có thể vui chơi trước khi mùa đông gõ cửa.
[Tết Trùng Cửu đã trở thành một nét đẹp truyền thống của người Việt]
Ngày Tết này bắt nguồn từ Trung Quốc sau đó truyền bá về Việt Nam từ thời xa xưa, đến nay đã dần mai một. Tuy nhiên mỗi khi nhắc đến, những cụ già vẫn còn rưng rưng xúc động về một ngày Tết đặc biệt đã trở thành nét đẹp văn hóa của con người Việt Nam.
>>Tra cứu lịch 2021 để biết Tết Trùng Cửu diễn ra vào ngày nào trong năm.
2. Nguồn gốc của Tết Trùng Cửu
Có nhiều sự tích được truyền tai nhau về ngày Tết Trùng Cửu này, thế nhưng trong đó có hai ghi chép được xem là đáng tin cậy nhất.
Trong “Tục Tề hài ký” có kể lại: Vào cuối đời nhà Hán có chàng trai trên Hoàng Cảnh theo Phí Trường Phòng để học đạo tiên. Thế nhưng vào một hôm nọ, Trường Phòng đưa ra một lời cảnh báo cho Hoàng Cảnh rằng vào Ngày mùng 9 tháng 9, cả gia đình Hoàng Cảnh sẽ gặp đại họa.
Để thoát nạn chỉ có một cách đưa cả nhà lên trốn ở núi cao, lúc đi không được quên tay đeo túi đỏ, bên trong đựng hạt tiêu, uống rượu hoa cúc. Nếu làm theo đúng lời, tối trở về nhà sẽ tránh khỏi đại nạn. Làm như những lời thầy chỉ bảo, quả thực vào đúng hôm đó gia cầm vật nuôi trong nhà bị dịch chết sạch, riêng gia đình Hoàng Cảnh đều tai qua nạn khỏi.
Từ đó về sau, cứ đến ngày 9 tháng 9 Âm lịch, người ta lại bỏ lên núi để ẩn náu. Sau thời gian thì dần biến tướng, tào nhân lên núi để thưởng rượu ngâm thơ.
[Tết Trùng Cửu gắn liền với sự tích nhân dân lên núi lánh nạn]
Cuốn “Phong Thổ Ký” lại kể một sự tích khác, rằng vua Kiệt ở thời nhà Hạ nổi tiếng hoang dâm độc ác. Vì muốn trừng trị nhà vua nên Thượng Đế đã tạo ra một cơn đại hồng thủy cuốn trôi mọi thứ, nhân dân lao đao, người chết nhiều như rạ.
Trận thủy kinh hoàng này xảy ra vào ngày mùng 9 tháng 9. Từ đó trở về sau, nhân dân cứ đến ngày này lại lên núi cao để lánh nạn. Đến đời nhà Đường, tục lệ này được gọi là Tết Trùng Cửu.
3. Những phong tục vào ngày Tết Trùng Cửu
Leo núi
Mỗi năm cứ đến ngày Mùng 9 tháng 9 Âm lịch, người ra lại rủ nhau lên núi cao để thưởng ngoạn. Khung cảnh trên đó vô cùng thoáng đãng, không khí mát mẻ trong lành, qua đó người ta nhớ lại câu chuyện xa xưa của ông cha mình đã từng phải lên cao để lánh nạn.
[Leo núi là hoạt động phổ biến vào ngày này]
Bánh cao là món ăn phổ biến trong những ngày này. Công thức làm bánh vô cùng đơn giản: Xay nhuyễn bột gạo, trộn với đường đỏ rồi hấp chín. Sau đó, người ta sẽ tạo hình bánh thành chín tầng như chín tầng tháp với điểm nhấn là hai con dê nhỏ biểu tượng cho “trùng dương”.
Đối với người Trung Quốc, người ta còn cắm lên trên một ngón nến với ý nghĩa là đỉnh cao, cuối cùng là một lá cờ đỏ bằng giấy nhỏ đại diện cho lá châu du.
Uống rượu và thưởng hoa cúc
Nguồn gốc của phong tục này bắt nguồn từ Đào Uyên Minh, một ẩn sĩ có tài uống rượu ngâm thơ. Sau khi thất bại trong sự nghiệp thi sĩ, ông lui về Giang Tây ở ẩn. Từ đó, ông hành nghề trồng cúc, thỉnh thoảng lại ngâm vài bài thơ chỉ trong lúc say rượu.
Vào ngày Mùng 9 tháng 9 Âm lich, vì không có rượu uống để ngâm thơ nên ông đã nhai cánh hoa cúc xem như mồi nhắm. Vương Hoằng – thứ sử Giang Châu bỗng dưng xuất hiện và tặng ông một bình rượu.
Ông mừng rỡ đón nhận và uống say, bắt đầu xuất khẩu thành thơ. Học theo ông, những văn sĩ chọn ngày 9 tháng 9 Âm lịch làm ngày uống rượu ngâm thơ. Hoa cúc cũng trở thành một hương liệu để làm nên món rượu hay còn gọi là “rượu trường thọ”, sau này việc uống rượu thưởng hoa trở thành một phong tục phổ biến vào ngày Tết Trùng Cửu.
Giắt lá thù du
Người xưa quan niệm, việc giắt lá thù du theo bên mình sẽ có khả năng trừ tà. Được biết, quả thù du có tác dụng như một vị thuốc, mùa hè có màu vàng, khi chín có màu tím đỏ, ngoài vị đắng thì còn có mùi thơm dịu nhẹ. Vào Tết Trùng Cửu, khi gắn lá thù du vào người sẽ xua đuổi được những điều không may.
[Lá thù du được xem là biểu tượng giúp tránh những điều không may]
4. Ý nghĩa của Tết Trùng Cửu đối với đời sống con người
Ngoài những truyền thuyết thuở xưa, Tết Trùng Cửu ngày nay còn thể hiện những ý nghĩa nhân văn tốt đẹp. Bởi lẽ, những phong tục vào ngày này như uống rượu hoa cúc, leo núi,… đều có tác dụng giúp con người tăng sức đề kháng trước khi mùa đông sắp sửa đến gần. Việc leo núi còn giúp cơ thể được thư giãn, sảng khoái, từ đó sức khỏe ngày càng được nâng cao hơn.
Tết Trùng Cửu còn là một ngày để tưởng nhớ tổ tiên, những nén nhang thay cho tấm lòng thành kính của con cháu dành cho những người đã khuất. Bên cạnh đó, những người thân trong gia đình còn chúc nhau những điều may mắn và trường thọ.
Tết Trùng Cửu từ lâu đã trở thành một truyền thống tốt đẹp của con người Việt Nam. Tuy bây giờ không còn phổ biến như xưa nhưng những giá trị nhân văn của Tết Trùng Cửu vẫn là một nét đẹp văn hóa đáng được tôn vinh và tự hào.
Mời bạn đọc tra cứu chức năng:
- Đổi lịch âm sang dương
- Đổi lịch dương sang âm
Tết Trùng Cửu là gì? Nguồn gốc, ý nghĩa và các phong tục tập quán trong ngày Tết Trùng Dương là gì? Cũng như nhiều ngày lễ Tết ở Việt Nam, Tết Trùng Cửu mang một ý nghĩa vô cùng đặc biệt bắt nguồn từ tín ngưỡng và hướng về tổ tiên, ông bà. Nếu bạn đã tìm hiểu ý nghĩa của ngày Tết Trùng Cửu thì hãy để Tìm chuyến bay giải đáp ngay trong bài viết dưới đây nhé.
Tết Trùng Cửu là ngày lễ gì?
Tết Trùng Cửu là gì? Bắt nguồn từ đâu?
Người xưa có câu “Năm ngoái giữa rừng không có lịch. Nhìn hoa cúc nở biết Trùng Dương” ý nói về ngày Tết Trùng Cửu thường diễn ra vào mùa thu, thời điểm hoa cúc đang nở rộ. Tết Trùng Cửu còn có tên gọi khác là Tết Trùng Dương bắt nguồn từ Trung Hoa. Thời nhà Lý – Trần, tín ngưỡng này đã du nhập sang Việt Nam và được các nho sĩ tổ chức, duy trì tới tận bây giờ.
Tết Trùng Cửu bắt nguồn từ đời nhà Hán, trong sách “Tục Tề Hài Ký” có ghi rằng “Thời nhà Hán có một người tên là Hoàng Cảnh người huyện Nhữ Nam. Ông theo học đạo tiên với Phí Trường Phòng. Người đàn ông này biết xem tướng và dự đoán trước tương lai. Một hôm, Phí Trường Phòng mới bảo Hoàng Cảng rằng: “Ngày 9/9 này gia đình người sẽ gặp phải tai nạn.
Tết Trùng Cửu là một ngày lễ lớn bắt nguồn từ Trung Quốc
Vậy nên vào ngày đó ngươi hãy mang cả nhà lên núi, tay mang túi đỏ, đựng hạt thù du và uống rượu hoa cúc. Tới tối thì hãy trở về, may ra thì thoát nạn. Hoàng Cảng nghe theo và thực hiện đúng như lời thầy dạy. Tới tối về thì thấy gia súc, gia cầm trong nhà bị chết hết.
Tuy nhiên, cũng có sách Phong Thổ Kỳ nói rằng: “Cuối đời nhà Hạ, vua Kiệt nổi tiếng là người tàn ác, không thương xót nhân dân. Thượng Đế muốn răn dạy nhà vua nên đã cho Long Vương giáng một trận đại hồng thủy, nhấn chìm mọi nhà cửa, động vật, hoa màu trong biển nước.
Khung cảnh tang thương, thây chất đầy sông, la liệt khắp chốn. Trận đại hồng thủy ấy diễn ra vào ngày 9/9.” Sau này, cứ tới ngày ấy thì nhân dân lại mua thực phẩm và tranh nhau trèo lên núi cao để lánh nạn. Phong tục này dần được lưu truyền tới ngày nay.
Ý nghĩa của ngày Tết Trùng Cửu
Tết Trùng Cửu thường được tổ chức vào ngày 9/9 Âm lịch hàng năm, hai con số 9 lặp lại 2 lần nên gọi là Trùng Cửu. Ngoài những điển tích trên, Tết Trùng Cửu còn mang ý nghĩa trường thọ, khỏe mạnh, dài lâu trong cuộc sống.
Theo tiếng Hán, Trùng Cửu đồng âm với lâu dài và mãi mãi. Trong những ngày này, con cái nên tỏ lòng hiếu thuận với cha mẹ, kính trên nhường dưới. Dù là bận bịu tới đâu, cũng phải dành thời gian về với cha mẹ, cùng quây quần bên mâm cơm ấm cúng.
Theo quan niệm dân gian, số 9 là con số dương cao nhất trong 1 chu kỳ, một vòng lặp. Nó mang ý nghĩa tượng trưng cho những điều tốt nhất, cao nhất và đẹp nhất. Tết Trùng Cửu là sự lặp lại của 2 số 9 càng nói lên thời điểm trọn vẹn nhất, tiết khí cao nhất trong một năm.
Tết Trùng Cửu mang ý nghĩa là sự trường thọ
Ở Trung Quốc, nhiều nơi còn gọi Tết Trùng Cửu là Từ Thanh, mang hàm ý là từ giã bãi cỏ xanh. Bởi lẽ, sau Tết Trùng Dương là tiết trời bắt đầu se lạnh, mùa đông đến. Đúng với quan điểm “cực thịnh, tất suy” là sau khoảng thời gian đẹp nhất của mùa thu là tới mùa đông hoang tàn, lạnh lẽo.
Tại Việt Nam, Tết Trùng Cửu lại mang ý nghĩa phòng trừ sâu bệnh, côn trùng. Đây là ngày lễ để con cháu dâng hương lên cảm tạ trời đất, ông bà, tổ tiên, cầu cho mùa vụ mới bội thu, không bị sâu hại phá.
Một số hoạt động vào ngày Tết Trùng Dương
Leo núi
Trong những ngày này, mọi người thường rủ nhau leo núi hoặc di chuyển lên vững vùng đất cao hơn để thư giãn và thưởng ngoạn phong cảnh. Người xưa có câu “lên cao lánh nạn” và vẫn được con cháu duy trì cho tới bây giờ. Họ cũng căn bánh cao, một loại bánh làm bằng bột gạo nhào cùng đường đỏ và hấp chín trên nồi 9 tầng như bảo tháp. Phong tục này hiện vẫn đang được duy trì ở nhiều nơi tại Trung Quốc.
Leo núi là hoạt động thường niên vào ngày lễ này
Thưởng hoa, uống rượu
Từ đời nhà Minh, hoạt động ngắm hoa cúc và uống rượu hoa cúc đã trở nên phổ biến. Rượu hoa cúc có tác dụng rất tốt trong việc phòng ngừa đau mắt, giải nhiệt, giảm nhức đầu, hoa mắt. Người xưa thường dùng rượu hoa cúc để cạo gió, khử nhiệt, Ngoài ra, rượu hoa cúc cũng mang ý nghĩa là thọ càng thêm thọ.
Thưởng hoa, uống rượu trong ngày Tết Trùng Cửu
Hoa cúc cũng tượng trưng cho sự cao thượng, đại diện cho các nho sĩ và tình bạn. Được thưởng hoa và uống rượu trong những ngày này quả thật là vô cùng tuyệt vời.
Cài lá dâu du
Phong tục này mang ý nghĩa để trừ tà, đặc biệt nên áp dụng cho phụ nữ và trẻ nhỏ. Lá dâu du cũng là một vị thuốc tốt giúp trị hàn khí độc hiệu quả. Loại cây này thường mọc ở vùng Giang, Triết, là loại cây nhỏ, con, lá như lông vũ và nở hoa trắng vào mùa hè. Quả của loại cây này có vị béo ngậy và tốt cho sức khỏe.
Cài là câu dâu du trừ tà
Trên đây là toàn bộ thông tin về Tết Trùng Cửu, Tết Trùng Dương. Hy vọng bạn đã hiểu rõ về ngày lễ này. Hãy thường xuyên theo dõi thêm nhiều thông tin hữu ích hơn trên fanpage của chúng mình nhé.
Tìm chuyến bay theo cách của bạn
252/12 Nguyễn Thượng Hiền, P1, Quận Gò Vấp