Văn tự sự và miêu tả là gì

I. Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự

1. Thế nào là miêu tả, biểu cảm?

- Miêu tả là tái hiện sự vật, làm cho sự vật hiện lên sinh động với những chi tiết về hình dáng, kích thước, khối lượng, màu sắc, âm thanh... như nó vốn có trong cuộc sống để người đọc [người nghe] như được nhìn thấy, nghe thấy, ngửi thấy... đối tượng miêu tả một cách cụ thể, sinh động.

- Biểu cảm là biểu lộ cảm xúc, tư tưởng, tình cảm, thái độ... trước một đối tượng nhất định [cảnh vật, con người, những vấn đề trong cuộc sống, những hình tượng nghệ thuật].

2. Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự.

- Miêu tả trong văn bản tự sự là yếu tố phụ, là phương tiện giúp cho câu chuyện diễn ra sinh động, miêu tả không phải là mục đích chính của văn bản tự sự.

- Biểu cảm trong văn tự sự cũng là yếu tố phụ, không phải mục đích chính, tuy nhiên nó là phương tiện giúp cho văn bản tự sự có được chiều sâu của cảm xúc.

3. Căn cứ để đánh giá hiệu quả của yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự.

- Hiệu quả của yếu tố miêu tả trong văn tự sự dựa trên những tiêu chuẩn:

+ Yếu tố đó có miêu tả sinh động các đối tượng [nhân vật, cảnh vật, tâm trạng...] hay không?

+ Yếu tố đó có giúp cho việc kể chuyện hấp dẫn hay không?

- Hiệu quả của yếu tố biểu cảm trong văn bản tự sự dựa trên những tiêu chuẩn:

+ Yếu tố biểu cảm có gây xúc động, gợi suy nghĩ đối với người đọc hay không?

+ Yếu tố biểu cảm đó có giúp cho việc kể chuyện thêm sinh động hay không?

4. Đoạn trích [SGK trang 73, 74] đã sử dụng các yếu tố  miêu tả và biểu cảm rất thành công vì:

- Đây là văn bản tự sự, đoạn câu chuyện của chàng chăn cừu [nhân vật tôi] với cô chủ xinh đẹp trong một đêm trời đầy sao.

- Các yếu tố miêu tả gồm:

+ Suối reo rõ hơn, đầm ao nhen lên những đốm lửa nhỏ và văng vẳng trong không gian những tiếng sột soạt, những tiếng rung khe khẽ tưởng đâu cành cây đang vươn dài và cỏ non đang mọc.

+ Một lần từ phía mặt đầm lấp lánh dưói kia nổi lên một tiếng kêu dài, não ruột ngân vang rền rền. Cũng vừa lúc một vì sao rực rỡ đổi ngôi lướt trên đầu chúng tôi về cùng một hướng đó, dường như tiếng than vãn mà chúng tôi vừa nghe thây kia đã mang theo một luồng ánh sáng.

+ Nàng vẫn ngước mắt lên cao, tay đỡ lấy đầu, vai khoác tấm da cừu non, nàng như chú mục đồng của nhà trời.

- Các yếu tố biểu cảm gồm:

+ Tôi cảm thấy có cái gì mát rượi và mịn màng tựa nhè nhẹ xuống vai tôi.

+ Còn tôi, tôi nhìn nàng ngủ, đáy lòng hơi xao xuyến nhưng vẫn giữ được mình vì đêm sao sáng kia bao giờ cũng đem lại cho tôi những ý nghĩ cao đẹp.

+ Tôi tưởng đâu một trong những ngôi sao kia, ngôi sao tinh tú nhất, ngời sáng nhất lạc mất đi đã đậu xuống vai tôi mà thiêm thiếp ngủ.

- Yếu tố miêu tả và biểu cảm tăng thêm vẻ đẹp hồn nhiên của cảnh vật, của lòng người. Người đọc như chứng kiến cảnh đêm sao thơ mộng trên núi cao cùng những rung động khẽ khàng, say sưa mà thanh khiết trong tâm hồn chàng chăn cừu bên cô gái ngây thơ xinh đẹp. Nếu thiếu những yếu tố này, câu chuyện sẽ khô khan hơn.

II. Quan sát, liên tưởng, tưởng tượng đối với việc miêu tả và biểu cảm trong bài văn tự sự

1. Chọn điền các từ vào các câu tương ứng [SGK trang 75].

a. Điền từ: Liên tưởng.

b. Điền từ: Quan sát.

C. Điền từ: Tưởng tượng.

2. Đọc câu 2 [SGK trang 75] và trả lời câu hỏi.

- Miêu tả cần đến quan sát nhưng cũng cần đến liên tưởng, tưởng tượng, vì liên tưởng giúp cho việc so sánh, lựa chọn các chi tiết quan sát được, còn tưởng tượng giúp hình dung ra sản phẩm [hình tượng] một cách hoàn chỉnh và sáng tạo.

- Quan sát chỉ có tác dụng giúp người đọc có được các chi tiết, sự kiện, làm chất liệu cho hoạt động sáng tạo; liên tưởng giúp so sánh, phát hiện ra cái riêng, cái chung, nét độc đáo của đối tượng, còn tưởng tượng quyết định chất lượng của hoạt động sáng tạo trong miêu tả.

- Trong đoạn văn mục 1. 4 [SGK] để miêu tả đêm sao sáng và cô gái, tác giả đã quan sát bằng mắt [thị giác], bằng tai [thính giác], bằng da thịt [xúc giác]... ; liên tưởng cô chủ nhỏ như chú mục đồng [cậu bé chăn cừu] của nhà trời; tưởng tượng ra cuộc hành trình thầm lặng của các vì sao như một đàn cừu lớn.

3. Đọc câu 2 [SGK trang 75] và trả lời câu hỏi.

- Để câu chuyện không gây cảm giác khô khan, người kể phải:

+ Tìm xúc cảm, rung động từ sự quan sát, liên tưởng, tưởng tượng, hồi ức; từ những sự vật, sự việc đã và đang lay động trái tim người kể.

- Trong các ý trên, [d] không chính xác, vì cảm xúc vốn là sự lay động của trái tim.

- Cảm xúc, suy nghĩ của chàng chăn cừu [nhân vật tôi] được rút ra từ:

+ Các hình ảnh quan sát được từ trời sao và cô bé.

+ Những liên tưởng của nhân vật tôi.

+ Những sự vật, sự việc gây cảm xúc mạnh: Cô chủ nhỏ ngả đầu lên vai.

Page 2

SureLRN

Văn tự sự là gì cho ví dụ? Sự việc trong văn tự sự là gì? Đặc điểm của văn tự sự là gì? Yêu cầu và cách làm văn tự sự có gì nổi bật so với các thể loại khác? Ý nghĩa của các phương thức biểu đạt khác trong văn tự sự là gì? Hãy cùng DINHNGHIA.VN tìm hiểu các vấn đề trên qua bài viết dưới đây nhé!

Tài liệu hay: Hướng dẫn cách làm bài văn tự sự siêu hay!

+-Xem ngay

Để xem được tài liệu bạn cần xác minh không phải Robot

Restricted Content

To view this protected content, enter the password below:

Làm theo hướng dẫn bên dưới để lấymã xác thựcnhập vào ô bên trên:

• Bước 1:Vào google tìm từ khóa:Copy
• Bước 2:Tìm từ trên xuống dưới sẽ thấy trangmeeyland.com/***thì bấm vào đó

• Bước 3:Kéo xuống tìm trong trang đó sẽ thấyMã xác thực

Khái niệm văn tự sự là gì?

Mặc dù là thể văn phổ biến được sử dụng hiện nay, nhưng không nhiều người nắm được khái niệm, định nghĩa văn tự sự là gì. Văn tự sự là gì cho ví dụ? Văn tự sự [hay còn gọi là văn kể chuyện] là một phương thức trình bày các chuỗi sự việc hay hiện tượng, từ sự việc hiện tượng này dẫn đến sự vật, hiện tượng kia, và cuối cùng dẫn đến một kết thúc thể hiện một ý nghĩa.

Cấu trúc của một bài văn tự sự

Sau khi đã biết đến khái niệm văn tự sự là gì, bạn cũng nên nắm được cấu trúc của thể loại này. Cấu trúc của một bài văn tự sự thông thường bao gồm 3 phần:

• Mở bài: Giới thiệu nhân vật và sự việc của câu chuyện.
• Thân bài: Diễn biến của sự việc, thể hiện nội dung mà người kể muốn biểu đạt.
• Kết bài: Kết thúc câu chuyện và thái độ của người kể.

Cách để làm tốt bài văn tự sự là gì? – Trước hết chúng ta cần nắm bắt rõ vấn đề, phải xác định chủ đề và ngôi kể cho câu chuyện và sắp xếp trình tiết một cách hợp lý nhất để có thể truyền tải được ý tưởng của mình. Cách làm bài văn tự sự có 4 bước:

• Bước 1: Tìm hiểu đề và tìm ý [yêu cầu của đề bài là gì? viết ra những ý có thể sử dụng trong bài].
• Bước 2: Lập dàn ý. Dàn ý đầy đủ 3 phần bao gồm mở bài, thân bài, kết bà. Sắp xếp các ý theo trình tự để triển khai, các ý lớn, ý nhỏ phân chia rõ ràng.
• Bước 3: Tiến hành viết bài. Viết bài theo như dàn ý đã lập, khai triển từng ý một, hết ý này rồi sang ý khác, tránh việc khai triển tràn lan dễ trùng lặp ý.
• Bước 3: Đọc lại bài và sửa chữa các lỗi trong bài viết.

Khái niệm và các yếu tố trong bài văn tự sự là gì?

Đặc điểm của văn tự sự

Văn tự sự là gì? Đặc điểm của văn tự sự là gì? Đây vốn là những câu hỏi được nhiều người quan tâm. Tìm hiểu về đặc điểm của văn tự sự cũng chính là việc tìm hiểu các yếu tố trong văn tự sự là gì. Nhìn chung, để làm tốt bài văn tự sự cần biết được những đặc điểm của văn tự sự là gì. Khi nắm rõ lý thuyết thì phần được hành mới có thể vận dụng tốt được.

Chủ đề

Ở chương trình trung học, các đề văn tự sự là kể các câu chuyện đời thường hoặc kể câu chuyện tưởng tượng. Đối với đề kể chuyện đời thường, yêu cầu người viết phải diễn đạt rõ ràng, lời văn gần gũi và có sự nhạy cảm nhất định. Đối với đề văn tưởng tượng, người viết phải có sự sáng tạo.

Mỗi một chủ đề của bài văn, đều mang một ý nghĩa nhất định, nó bao trùm cả câu chuyện. Thông thường, mỗi bài văn tự sự đều có một chủ đề, nhưng cũng có bài văn nhiều chủ đề, trong đó có một chủ đề chính

Ngôi kể

Ngôi kể trong văn tự sự rất đa dạng, có vai trò rất lớn trong việc dẫn dắt cảm xúc của câu chuyện. Tùy vào cốt truyện mà người kể có thể lựa chọn ngôi kể phù hợp.

• Ngôi kể thứ nhất: người viết xưng “tôi”. Người viết có thể trực tiếp bộc lộ cảm xúc của mình, khắc họa rõ nét những chuyển biến tâm lý của nhân vật “tôi” trong bài.
• Ngôi thứ 3: để thể hiện được sự khách quan của câu chuyện, phạm vi câu chuyện sẽ rộng hơn và có thể đề cập đến nội dung ở các bối cảnh khác nhau trong một thời gian. Ở ngôi kể thứ 3, người viết có thể ẩn mình ở bất cứ đâu trong câu chuyện
• Kết hợp ngôi kể thứ nhất và thứ 3: Có thể kết hợp ngôi kể thứ nhất và ngôi kể thứ 3 trong một bài văn tự sự để khắc họa rõ nét cảm xúc nhân vật mà vẫn đảm bảo tính khách quan cần có cho câu chuyện

Người kể chuyện

Người kể trong văn tự sự là gì? Vai trò của người kể chuyện như nào? Có thể thấy, người kể có vai trò dẫn dắt câu chuyện, diễn tả tình huống, tả cảnh, bộc lộ thái độ cảm xúc trước diễn biến của sự việc.

Nhân vật

Nhân vật trong văn tự sự là gì? Có gì đặc biệt ở các nhân vật này? Theo như nghiên cứu, các nhân vật trong văn tự sự là những người thực hiện các sự việc và được thể hiện trong văn bản. Nhân vật được nhận biết qua: tên gọi, hình dáng, lai lịch, tính cách, hành động…

• Nếu xét theo vai trò thì nhân vật sẽ bao gồm nhân vật chính và nhân vật phụ: Nhân vật chính đóng vai trò chủ yếu trong câu chuyện, thể hiện tinh thần, tư tưởng của văn bản, nhân vật phụ giúp nhân vật chính hoạt động, làm nền tạo nên một phần câu chuyện.
• Nếu xét theo điểm nhìn, tính chất thì sẽ có hai tuyến nhân vật: chính diện và phản diện: Nhân vật chính diện đại diện cho cái tốt, cái chuẩn mực. Nhân vật phản diện đại diện cho cái ác.

Sự việc

Các sự việc trong văn tự sự là gì? Nhìn chung, sự việc trong văn tự sự được trình bày một cách rõ ràng, trong không gian và địa điểm cụ thể. Sự việc do một nhân vật cụ thể thực hiện có nguyên nhân, diễn biến và kết quả. Sự việc trong câu chuyện được sắp xếp theo một trật tự để thể hiện tư tưởng của người viết một cách rõ ràng và mạch lạc nhất.

Lời văn tự sự

Lời văn chủ yếu để kể người và kể các sự việc. Kể người có thể giới thiệu tên, hình dáng, tính cách, lai lịch,… Kể việc thường kể các hành động, việc làm và sự tác động của hành động đến câu chuyện.

Thứ tự kể

Thứ tự kể tùy thuộc vào cách diễn đạt của tác giả. Có thể kể các sự việc liên tiếp nhau theo tự nhiên, việc gì xảy ra trước thì kể trước, việc gì xảy ra sau thì kể sau cho đến khi kết thúc. Cũng có thể để gây bất ngờ và tạo ra cảm xúc mạnh hơn thì tác giả có thể kể về kết quả trước, sau đó mới kể những diễn biến trước đó của câu chuyện.

Đặc điểm của văn tự sự là gì?

Tài liệu hay: Hướng dẫn cách làm bài văn tự sự siêu hay!

+-Xem ngay

Để xem được tài liệu bạn cần xác minh không phải Robot

Restricted Content

To view this protected content, enter the password below:

Làm theo hướng dẫn bên dưới để lấymã xác thựcnhập vào ô bên trên:

• Bước 1:Vào google tìm từ khóa:Copy
• Bước 2:Tìm từ trên xuống dưới sẽ thấy trangmeeyland.com/***thì bấm vào đó

• Bước 3:Kéo xuống tìm trong trang đó sẽ thấyMã xác thực

Các phương thức biểu đạt khác trong văn tự sự

Ngoài khái niệm và đặc điểm của văn tự sự là gì, bạn cũng cần nắm được một số phương thức biểu đạt khác được sử dụng trong văn tự sự. Văn tự sự là kể chuyện, nếu chỉ đơn thuần là kể chuyện thì sẽ rất khô khan, không đặc sắc và rất khó để lấy được sự đồng cảm của người đọc. Vì thế, trong văn tự sự phải có sự kết hợp của nhiều phong cách biểu đạt khác.

Miêu tả trong văn tự sự

• Miêu tả vẻ ngoài nhân vật: Giúp làm cho nhân vật có hình dáng riêng để phân biệt với nhân vật khác. Miêu tả ngoại hình nhân vật có vai trò quan trọng giúp người đọc dễ hình dung và thông qua ngoại hình có thể suy đoán được tính cách của nhân vật.
• Miêu tả cảnh vật: Mỗi một sự việc diễn ra đều có một bối cảnh cụ thể việc miêu tả cảnh vật xung quanh có thể khiến người đọc để hiểu và có sự liên tưởng, đồng thời việc miêu tả cảnh vật một cảnh tinh tế góp phần đẩy một sự việc nào đó lên cao trào và giàu cảm xúc hơn.
• Miêu tả nội tâm nhân vật: Là diễn tả những tâm tư, tình cảm, trạng thái cảm xúc của nhân vật giúp nhân vật hiện lên một cảnh sinh động và sâu sắc hơn. Đây là một biện pháp quan trọng để xây dựng nhân vật, tính cách nhân vật tạo nên sự hấp dẫn cho câu chuyện. Miêu tả nội tâm bao gồm: miêu tả trực tiếp và miêu tả gián tiếp. Miêu tả nội tâm trực tiếp là trực tiếp diễn đạt trạng thái, ý nghĩ của nhân vật. Miêu tả nội tâm gián tiếp được thể hiện thông qua cảnh vật, trang phục, nét mặt và cử chỉ nhân vật.

Biểu cảm trong văn tự sự

Sử dụng văn biểu cảm giúp nhân vật thể hiện thế giới nội tâm của mình, thể hiện cảm xúc chân thực của nhân vật trong câu chuyện hoặc có thể của chính tác giả. Biểu cảm gồm biểu cảm trực tiếp và biểu cảm gián tiếp, cả hai phương pháp này đều đẩy mạch cảm xúc của câu chuyện, khiến người đọc dễ dàng bị lôi cuốn vào câu chuyện.

Lập luận trong văn tự sự: Thông qua đối thoại của các nhân vật để nêu lên những nhận xét, lập luận, lý lẽ, dẫn chứng… nhằm bày tỏ quan điểm và thuyết phục người đọc về một vấn đề nào đó trong câu chuyện. Việc lập luận làm cho câu chuyện thêm sâu sắc và rõ nét hơn.

Văn tự sự là gì và các phương thức biểu đạt khác trong văn tự sự

Yêu cầu đối với bài văn tự sự là gì?

Bài tự sự kể chuyện đời thường

• Biết sắp xếp sự việc theo một trình tự có ý nghĩa.
• Trình bày bài văn theo một bố cục mạch lạc 3 phần.
• Tuỳ theo yêu cầu đối tượng kể để lựa chọn tình huống và sắp xếp sự việc có ý nghĩa.

Bài tự sự kể chuyện tưởng tượng

• Biết xây dựng cốt truyện tạo tình huống tưởng tượng hợp lý.
• Câu chuyện tưởng tượng phải có ý nghĩa và bố cục rõ ràng [theo kết cấu 3 phần của bài tự sự]

Trên đây là tổng hợp kiến thức về văn tự sự là gì và cách để làm một bài văn tự sự, hy vọng sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức bổ ích trong quá trình học tập. Nếu có thắc mắc về bài viết văn tự sự là gì, hãy để lại bình luận ngay dưới bài viết này, DINHNGHIA.VN sẽ hỗ trợ giải đáp cho bạn.

Xem thêm >>> Ẩn dụ là gì? Các hình thức ẩn dụ và Phân biệt ẩn dụ với biện pháp khác

Xem thêm >>>Bình giảng là gì? Lời bình là gì? Các cách bình giảng văn học

4.4 / 5 [ 5 bình chọn ]