DẪN LƯU ÃP XE QUA DA LÀ GÃŒ?
Ãp xe là má»™t ổ tụ dịch nhiá»…m trùng bên trong cÆ¡ thể. Thông thÆ°á»ng, bệnh nhân bị áp xe sẽ có biểu hiện sốt, á»›n lạnh và đau. Sau khi siêu âm hoặc chụp cắt lá»›p [CT] và được chẩn Ä‘oán là có áp xe, bác sÄ© Ä‘iá»u trị và bác sÄ© chẩn Ä‘oán hình ảnh sẽ tiến hà nh đánh giá để quyết định thá»±c hiện dẫn lÆ°u qua da [hoặc chá»c hút dịch để lấy mẫu và phân tÃch] nhằm giúp Ä‘iá»u trị áp xe.
Khi dẫn lÆ°u áp xe qua da, bác sÄ© Ä‘Æ°a má»™t cây kim nhá» và o để hút hoặc dẫn lÆ°u dịch nhiá»…m trùng [áp xe] từ cÆ¡ thể dÆ°á»›i hÆ°á»›ng dẫn của hình ảnh. Thông thÆ°á»ng, ống dẫn lÆ°u được giữ nguyên tại chá»— má»™t và i ngà y để phòng ngừa tái phát. Thỉnh thoảng, nếu áp xe nằm ở vị trà không thể Ä‘iá»u trị bằng phÆ°Æ¡ng pháp dẫn lÆ°u qua da thìcần phải phẫu thuáºt mở rá»™ng hÆ¡n để thá»±c hiện dẫn lÆ°u tại phòng mổ.
Dẫn lÆ°u áp xe qua da thÆ°á»ng được áp dụng để lấy hết dịch nhiá»…m trùng từ cÆ¡ thể, Ä‘a phần thÆ°á»ng gặp ở vùng bụng và vùng cháºu. Ãp xe có thể bắt nguồn từ cuá»™c phẫu thuáºt trÆ°á»›c đó hoặc do nhiá»…m trùng thứ phát nhÆ° viêm túi thừa. Dẫn lÆ°u áp xe qua da có thể được áp dụng cho vùng ngá»±c hoặc vùng khác của cÆ¡ thể tuy Ãt gặp hÆ¡n.
BỆNH NHÂN NÊN CHUẨN BỊ NHƯ THẾ NÀO?
Các bệnh nhân được chỉ định dẫn lÆ°u áp xe qua da thÆ°á»ng thuá»™c hai nhóm sau:
- Bệnh nhân Ä‘ang nằm viện, thÆ°á»ng trong giai Ä‘oạn hồi phục sau khi phẫu thuáºt
- Bệnh nhân chÆ°a nằm viện và có các triệu chứng nhÆ° mô tả ở trên. Trong các trÆ°á»ng hợp nà y, Bệnh nhân có thể nháºp viện trÆ°á»›c ngà y thá»±c hiện thủ thuáºt.
Bệnh nhân nên thông báo cho bác sÄ© tất cả các loại thuốc Ä‘ang sá» dụng cÅ©ng nhÆ° dị ứng nếu có, đặc biệt vá»›i các loại thuốc gây tê tại chá»—, gây mê toà n thân hay chất tÆ°Æ¡ng phản. Bác sÄ© có thể yêu cầu bệnh nhân ngÆ°ng sá» dụng thuốc aspirin, thuốc kháng viêm không steroid hoặc thuốc là m loãng máu trong má»™t thá»i gian nhất định trÆ°á»›c khi thá»±c hiện thủ thuáºt.
Bệnh nhân sẽ được yêu cầu Ä‘iá»n Bảng câu há»i và Giấy chấp thuáºn trÆ°á»›c khi khảo sát
Bệnh nhân nữ phải luôn thông báo cho bác sÄ© hoặc kỹ thuáºt viên hình ảnh nếu có khả năng Ä‘ang mang thai. Các khảo sát chẩn Ä‘oán hình ảnh sẽ không được thá»±c hiện trong thá»i kỳ mang thai để giúp thai nhi không bị phÆ¡i nhiá»…m vá»›i bức xạ. Nếu khảo sát chẩn Ä‘oán hình ảnh là cần thiết, phải thá»±c hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm thiểu tối Ä‘a phÆ¡i nhiá»…m bức xạ cho thai nhi.
Bệnh nhân có thể được hÆ°á»›ng dẫn nhịn ăn hoặc uống má»™t và i giá» trÆ°á»›c khi thá»±c hiện thủ thuáºt.
Bệnh nhân sẽ mặc áo choà ng trong quá trình thá»±c hiện thủ thuáºt.
Bệnh nhân cần lên kế hoạch nằm viện sau khi thá»±c hiện thủ thuáºt.
THỦ THUẬT ÄƯỢC THá»°C HIỆN NHƯ THẾ NÀO?
Các thủ thuáºt Ãt xâm lấn dÆ°á»›i hÆ°á»›ng dẫn của hình ảnh [siêu âm hoặc chụp cắt lá»›p] nhÆ° dẫn lÆ°u áp xe qua da thÆ°á»ng sẽ do bác sÄ© chẩn Ä‘oán hình ảnh thá»±c hiện, ngÆ°á»i được Ä‘Ã o tạo chuyên sâu vá» kỹ thuáºt nà y.
Bệnh nhân sẽ được chỉnh sá»a tÆ° thế trên bà n Ä‘iá»u trị.
Bác sĩ sẽ gây tê tại vị trà dẫn lưu bằng thuốc gây tê tại chỗ
Vị trà đặt ống thông trên cÆ¡ thể sẽ được vô trùng và phủ má»™t tấm khăn phẫu thuáºt vô trùng.
Bác sÄ© sẽ rạch má»™t Ä‘Æ°á»ng rất nhá» trên da tại vị trà đâm kim.
DÆ°á»›i hÆ°á»›ng dẫn của hình ảnh, má»™t ống thông [ống nhá»±a rá»—ng, má»ng và dà i] được đặt qua da và điá»u chỉnh để Ä‘i và o vị trà áp xe giúp dẫn lÆ°u dịch nhiá»…m trùng.
Quy trình nà y thÆ°á»ng hoà n tất trong vòng 20 phút đến 1 giá».
á»ng thông sẽ được khâu cố định và o da và có thể được nối vá»›i túi dẫn lÆ°u bên ngoà i cÆ¡ thể nếu cần. á»ng thông sẽ được giữ lại cho đến khi dịch ngÆ°ng chảy và tình trạng nhiá»…m trùng của bệnh nhân chấm dứt. Việc dẫn lÆ°u áp xe có thể mất và i ngà y.
Các mẫu dịch áp xe có thể được thu tháºp để gá»i Ä‘i phân tÃch.
BỆNH NHÂN SẼ GẶP VẤN ÄỀ GÃŒ TRONG VÀ SAU KHI THá»°C HIỆN THỦ THUẬT?
Bệnh nhân sẽ có cảm giác châm chÃch nhẹ khi đặt Ä‘Æ°á»ng truyá»n tÄ©nh mạch và khi tiêm thuốc gây tê tại chá»—.
Bệnh nhân có thể cảm thấy sức ép nhẹ khi đặt ống thông và o nhưng tình trạng nà y không quá khó chịu.
Thông thÆ°á»ng, bệnh nhân thá»±c hiện dẫn lÆ°u áp xe qua da sẽ nằm viện má»™t và i ngà y. Việc theo dõi thêm thÆ°á»ng được thá»±c hiện trong Ä‘iá»u trị ngoại trú và bệnh nhân sẽ gặp bác sÄ© Ä‘iá»u trị định kỳ để đảm bảo quá trình là nh bệnh Ä‘ang diá»…n tiến theo đúng kế hoạch. Khi bệnh nhân đã hồi phục và bác sÄ© hà i lòng vá»›i kết quả là nh bệnh thì sẽ rút ống thông.
AI SẼ LÀ NGƯỜI BÃO KẾT QUẢ VÀ BỆNH NHÂN SẼ NHẬN KẾT QUẢ BẰNG CÃCH NÀO?
Bác sÄ© chẩn Ä‘oán hình ảnh có thể thông báo cho bệnh nhân biết thủ thuáºt có thà nh công vá» mặt kỹ thuáºt hay không sau khi hoà n tất.
Trong trÆ°á»ng hợp lấy mẫu, bác sÄ© giải phẫu bệnh sẽ tiến hà nh quan sát mẫu bệnh phẩm đã thu tháºp để Ä‘Æ°a ra chẩn Ä‘oán.
CÃC LỢI ÃCH SO VỚI NGUY CÆ CỦA THỦ THUẬT LÀ GÃŒ?
Lợi Ãch
Không cần phẫu thuáºt mở – chỉ cần má»™t Ä‘Æ°á»ng rạch nhá» trên da mà không cần khâu lại.
Thủ thuáºt Ãt xâm lấn và thá»i gian hồi phục thÆ°á»ng nhanh hÆ¡n so vá»›i dẫn lÆ°u bằng phẫu thuáºt mở.
Nguy cơ
Bất kỳ thủ thuáºt xâm lấn nà o cÅ©ng Ä‘á»u có nguy cÆ¡ nhiá»…m trùng. Nguy cÆ¡ nhiá»…m trùng cần Ä‘iá»u trị kháng sinh là thấp hÆ¡n 1/1000 trÆ°á»ng hợp.
Nếu có tiêm chất tương phản thì nguy cơ dị ứng rất thấp.
CÆ¡ quan lân cáºn nÆ¡i dẫn lÆ°u áp xe qua da có thể bị tổn thÆ°Æ¡ng tuy rất hiếm gặp.
Thỉnh thoảng có thể xảy ra tình trạng chảy máu. Tuy nhiên, tình trạng nà y có thể được Ä‘iá»u trị bằng các kỹ thuáºt Ãt xâm lấn nếu cần.
Khi ống thông được đặt trong thá»i gian dẫn lÆ°u áp xe qua da bị tắc nghẽn hoặc di lệch thì cần Ä‘iá»u chỉnh hoặc thay ống thông má»›i. Ngoà i ra, nếu ổ tụ dịch quá lá»›n hoặc phức tạp thì có thể phải đặt nhiá»u ống dẫn lÆ°u áp xe.
Bệnh nhân là m gì để đặt lịch hẹn Dẫn lưu áp xe qua da?
Äể biết thêm thông tin và đặt hẹn, vui lòng liên hệ Khoa Chẩn Ä‘oán hình ảnh qua số [08] 54 11 34 00
Áp xe là một túi dịch mủ có thể gây ra nhiễm trùng, thường gây ra đau đớn, khó chịu cho người bị. Đôi khi, áp xe còn gây tổn thương đến các nội tạng bên trong.
Hoạt động chống lại các tác nhân lạ xâm nhập vào cơ thể của hệ miễn dịch có thể tạo ra một ổ áp xe chứa đầy dịch mủ bên trong. Hiện tượng này có khả năng xuất hiện ở bất kỳ nơi nào và được gọi tên theo vị trí xuất hiện, ví dụ như:
- Áp xe răng
- Áp xe mông
- Áp xe gan
- Áp xe phổi
- Áp xe não
- Áp xe vú
Để tìm hiểu rõ hơn áp xe là gì, các triệu chứng chúng gây ra các điều trị, mời bạn cùng đọc tiếp bài viết sau đây.
Tìm hiểu chung
Áp xe là gì?
Hiểu đơn giản, áp xe là một túi chứa đầy dịch mủ bên trong. Khi vi khuẩn xâm nhập vào một vị trí nào đó trên cơ thể, hệ miễn dịch sẽ được kích hoạt để loại bỏ chúng. Các tế bào bạch cầu tập hợp đến khu vực nhiễm trùng và thực hiện nhiệm vụ của chúng.
Trong quá trình đó, dịch mủ được tạo thành bởi hỗn hợp gồm tế bào bạch cầu, vi trùng và các mảnh tế bào chết. Dịch mủ không thoát ra bên ngoài được nên sẽ tạo thành ổ áp xe.
Tình trạng trên có thể xuất hiện bất cứ nơi nào trong cơ thể, thường gặp nhất ở:
- Nách và bẹn
- Khu vực xung quanh hậu môn và âm đạo [áp xe tuyến Bartholin]
- Vùng xương cùng cột sống [áp xe nếp gấp mông]
- Xung quanh răng [áp xe răng]
Áp xe xuất hiện dưới da rất dễ phát hiện bởi những biểu hiện ngoài da có thể dễ dàng quan sát bằng mắt thường. Tuy nhiên, áp xe ở bên trong cơ thể thường không dễ nhận biết và có thể gây tổn thương cơ quan nội tạng.
Triệu chứng và dấu hiệu nhận biết
Những dấu hiệu và triệu chứng áp xe là gì?
Thông thường, một ổ áp xe sẽ gây đau đớn, căng tức, nhìn vào thấy có màu đỏ, cảm thấy mềm và ấm khi chạm. Khi tiến triển hơn, bạn có thể nhìn thấy đầu mủ nhọn và sau này áp xe tự vỡ ra.
Hầu hết triệu chứng áp xe sẽ nặng dần nếu không được chăm sóc, điều trị. Tình trạng nhiễm trùng có thể lan sang các mô dưới da và thậm chí đi vào máu. Nếu nhiễm trùng lây lan vào các mô sâu hơn, bạn có thể bị sốt và cảm thấy mệt mỏi.
Ngoài ra, các dấu hiệu và triệu chứng khác được ghi nhận gồm:
- Đau vùng bị ảnh hưởng
- Sốt cao
- Cảm thấy không khỏe.
Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn nghĩ rằng mình có thể có một ổ áp xe. Bác sĩ sẽ thăm khám, chẩn đoán và đưa ra hướng điều trị phù hợp.
Bạn nên liên hệ với bác sĩ nếu có bất cứ dấu hiệu nào sau đây:
- Phạm vi đau nhức rộng, có xu hương phì đại và cường độ đau tăng theo thời gian
- Đau ở trên hoặc gần khu vực trực tràng hoặc háng
- Sốt 38,5°C hoặc cao hơn
- Vệt đỏ lan rộng
Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau. Vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.
Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân bị áp xe là gì?
Thực tế, áp xe là hệ quả trực tiếp từ tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng với các tác nhân gồm:
- Vi khuẩn: phổ biến nhất là chủng Staphylococcus aureus [tụ cầu vàng], thường xâm nhập vào mô dưới da và các tuyến bài tiết, gây tắc nghẽn tại đây.
- Ký sinh trùng: có khả năng gây áp xe gan và một số nội tạng khác.
Khi cơ thể đối phó với sự tấn công của mầm bệnh, một số mô xung quanh cũng sẽ chịu ảnh hưởng và tạo thành “lỗ hổng”. Mủ chứa vi khuẩn, xác bạch cầu cùng mảnh vụn tế bào chết sẽ nhanh chóng lấp đầy “lỗ hổng” này, từ đó hình thành nên ổ áp xe.
Các yếu tố nguy cơ
Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ bị áp xe?
Người có hệ miễn dịch suy yếu dễ bị gặp phải tình trạng này hơn người bình thường khỏe mạnh. Một số đối tượng có nguy cơ bị áp xe trầm trọng hơn do khả năng phòng chống nhiễm trùng của cơ thể kém đi, chẳng hạn như:
- Uống thuốc steroid lâu dài
- Hóa trị
- Bệnh tiểu đường
- Ung thư
- AIDS
- Bệnh hồng cầu hình liềm
- Bệnh bạch cầu
- Rối loạn mạch máu ngoại biên
- Bệnh Crohn
- Viêm loét đại tràng
- Bị bỏng nặng
- Chấn thương nặng
- Nghiện rượu hoặc tiêm chích ma túy
Các yếu tố nguy cơ khác có thể khiến sự phát triển của ổ áp xe nghiêm trọng hơn bao gồm tiếp xúc với môi trường bẩn, tiếp xúc với người bị mắc một số loại nhiễm trùng da, vệ sinh kém và tuần hoàn kém.
Chẩn đoán và điều trị
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những phương pháp dùng để chẩn đoán áp xe là gì?
Đầu tiên, bác sĩ sẽ tìm hiểu bệnh sử với các câu hỏi như sau:
- Áp xe đã có bao lâu?
- Bạn có bị chấn thương ở khu vực đó không?
- Các thuốc nào bạn đang uống?
- Bạn có bị dị ứng không?
- Bạn có bị sốt ở nhà không?
Bác sĩ sẽ kiểm tra ổ áp xe và các khu vực lân cận. Nếu nó nằm gần hậu môn, bác sĩ sẽ thăm khám trực tràng. Nếu áp xe ở cánh tay hoặc chân, bác sĩ sẽ khám hạch bạch huyết ở háng hoặc dưới cánh tay của bạn.
Đâu là cách điều trị áp xe hiệu quả?
Một ổ áp xe da nhỏ có thể tự vỡ và chảy dịch mủ ra ngoài một cách tự nhiên hoặc đơn giản là co lại, khô và biến mất mà không cần điều trị.
Tuy nhiên, với các ổ áp xe lớn có thể được can thiệp điều trị y khoa, cụ thể hơn là mổ áp xe.
Quy trình thực hiện kỹ thuật mổ chích rạch áp xe để dẫn lưu dịch mủ ra ngoài có thể gồm những bước như sau:
- Khu vực xung quanh chỗ áp xe sẽ được gây tê bằng thuốc.
- Thường rất khó gây tê hoàn toàn, nhưng gây tê tại chỗ có thể giúp bạn không bị đau khi tiến thành mổ áp xe.
- Bạn có thể được uống một số loại thuốc an thần nếu áp xe lớn.
- Khu vực này sẽ được bôi dung dịch sát khuẩn và đặt khăn vô trùng xung quanh.
- Bác sĩ sẽ rạch ổ áp xe để dịch mủ và các tế bào chết được đưa hết ra ngoài.
- Khi dịch mủ đã chảy ra hết, bác sĩ sẽ chèn gạc vào trong “lỗ hổng” để lại giúp cầm máu và để mở một hoặc hai ngày.
- Bác sĩ sẽ băng vết thương và hướng dẫn cách chăm sóc tại nhà.
- Hầu hết mọi người cảm thấy dễ chịu ngay sau khi dịch trong ổ áp xe được dẫn lưu.
- Nếu bạn vẫn đau, bác sĩ có thể kê toa thuốc giảm đau uống trong 1-2 ngày.
Chế độ sinh hoạt
Giữ gìn vệ sinh cá nhân tốt bằng cách rửa da bằng xà bông và nước thường xuyên.
Bạn hãy cẩn thận để tránh tạo các vết cứa khi cạo râu, cạo lông nách hoặc lông mu. Nếu có bất kỳ vết thương sâu nào như bị đâm, rách da nặng, hãy đến ngay trung tâm y tế gần nhất, đặc biệt nếu:
- Bạn nghĩ có thể có một số những mảnh vỡ trong vết thương
- Bạn có một trong các tình trạng sức khỏe kể trên
- Bạn đang dùng steroid hoặc hóa trị liệu.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị áp xe tốt nhất.
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Nguồn tham khảo